Ả Rập Xê Út xác nhận cái chết của nhà báo Khashoggi
Một nhân viên an ninh trước lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul ngày 20/10/2018.Reuters
Sáng sớm ngày 20/10/2018, hãng thông tấn SPA của Ả Rập Xê Út công bố thông cáo của tư pháp xác nhận cái chết nhà báo đối lập Jamal Khashoggi trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul.
Theo giải thích chính thức của Riyad, ông này đã chết sau một vụ "ẩu đả" với nhân viên tòa lãnh sự. Hai nhân vật cao cấp trong cơ quan tình báo Ả Rập Xê Út bị cách chức. Quốc vương Salman ra lệnh thành lập một ủy ban đặt dưới quyền thái tử Mohammed Ben Salman để điều tra về cái chết của nhà báo Khashoggi.
Như vậy là phải mất 18 ngày chính quyền Riyad mới xác nhận về cái chết của nhà báo này và thông báo chính thức được đưa ra sau một cuộc điện đàm thứ nhì ngày hôm qua 19/10/2018 giữa quốc vương Salman với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan.
Tuy nhiên, giải thích của của chính quyền Riyad về nguyên nhân cái chết mờ ám của Jamal Khashoggi khác hẳn với những thông tin mà chính quyền Ankara có được. Thông tín viên đài RFI từ Istanbul, Anne Andlauer giải thích thêm :
"Trong lời giải thích chính thức, vương triều Ả Rập Xê Út nhắc đến những 'cuộc tranh luận' và 'một cuộc ẩu đả' những 'cú đấm' dẫn tới cái chết của ông Jamal Khashoggi. Nói cách khác, đây là một tai nạn. Ngoài việc cái chết của Jamal Khashoggi chỉ được xác nhận hơn hai tuần sau khi Riyad luôn mạnh mẽ khẳng định là nhà báo này đã rời khỏi tòa lãnh sự Ả Rập Xê Út một cách an toàn, thông cáo của Riyad không cho biết thi hài của nhà báo Jamal Khashoggi đã được đưa về đâu sau vụ ẩu đả với nhân viên tòa lãnh sư.
Giải thích được phía Ả Rập Xê Út đưa ra khác xa với kịch bản mà các nhà điều tra Thổ Nhĩ Kỳ đang hướng tới. Theo phía Thổ Nhĩ Kỳ thì Jamal Khashoggi đã bị ám sát, sau khi sa bẫy hôm mồng 2 tháng 10 vừa qua khi vào tòa lãnh sự Ả Rập Xê Út.
Trong những ngày qua, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã để lộ cho báo chí biết về thông tin liên quan đến một đoạn băng ghi âm chứng minh ông Khashoggi đã bị sát hại. Cũng có tin cho rằng phía Ankara còn có cả hình ảnh thu được từ video cho thấy 15 quan chức Ả Rập Xê Út từ Riyad đã đến Thổ Nhĩ Kỳ đúng vào ngày Jamal Khashoggi mất tích và 15 người này đã rời khỏi Istanbul cùng ngày. Hôm qua các nhà điều tra Thổ Nhĩ Kỳ khai quật khu rừng gần Istanbul để tìm xác Jamal Khashoggi".
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20181020-a-rap-xe-ut-xac-nhan-cai-chet-cua-nha-bao-khashoggi
Vụ Khashoggi: Thái tử Ả Rập Xê Út tự hại thân
Hoàng thái tử Mohamed Ben Salman trong chuyến thăm Madrir, ngày 12/04/2018.AFP/Oscar Del Pozo
Lần đầu tiên từ khi nhà báo đối lập Jamal Khashoggi mất tích khi vào Toà lãnh sự Ả Rập Xê Út ở Istanbul ngày 02/10/2018, tổng thống Mỹ Donald Trump gần như nhìn nhận nạn nhân đã chết và đe dọa trừng phạt nghiêm khắc Riyad. Vương triều dự tính bắt một viên tướng an ninh làm vật tế thần, nhưng theo truyền thông quốc tế, nghi can số một chính là thái tử Mohamed Ben Salman, một nhà lãnh đạo hai mặt.
Jamal Khashoggi không phải là người Ả Rập Xê Út lưu vong đầu tiên bị ám sát. Ai cũng còn nhớ nhà đối lập Nassir Al Said biệt tích tại Liban vào năm 1997. Năm 2003, hoàng thân Sultan ben Turki bị bắt cóc ở Geneve. Năm 2015, một hoàng thân khác, Turki ben Badar Al Saoud, đang xin tị nạn tại Paris, đột nhiên biến mất.
Tháng 06/2017, thái tử Mohamed Ben Salman, biệt hiệu MBS, đương kim bộ trưởng quốc phòng mới 32 tuổi, đã được chọn làm người kế vị vua cha Salman, tạo ra một bầu không khí đổi mới. MBS tự cho mình là một nhà lãnh đạo trẻ tuổi, hiện đại, hứa hẹn canh tân chế độ phong kiến lạc hậu và đã không tiếc tiền quảng cáo đánh bóng hình ảnh này.
Biện pháp cụ thể của ông là cho phụ nữ quyền lái xe, xem bóng đá và tung ra nhiều đợt chống tham nhũng mà sự kiện gây tiếng vang lớn nhất là bắt hàng chục hoàng thân, hoàng tử bị cáo buộc tham ô. Tuy nhiên, thái tử Mohamed Ben Salman cũng không tha bất kỳ ai chống lại mình, điển hình qua các cuộc thanh trừng liên tục được phát động nhân danh bài trừ tham nhũng, theo nhận định của chuyên gia về Ả Rập Xê Út, Clarence Rodriguez, của đài France 24, cũng như báo chí Anh Mỹ nhắc lại trong những ngày qua.
Tháng 12/2017, thiếu tướng Ali Al Qahtani, ủng hộ một hoàng tử đối nghịch với thái tử Mohamed Ben Salman, chết trong lúc bị câu lưu, cổ có dấu hiệu bị vặn gẫy. Tại Ả Rập Xê Út, nhiều nhà họat động nhân quyền bị kết tội khủng bố, theo tố cáo của tổ chức Human Rights Watch.
Nhà báo Jamal Khashoggi phải lưu vong để tránh nhà tù. Tại Mỹ, trong mục « Ý kiến » của Washington Post, nhà báo Jamal Khashoggi liên tục chỉ trích thiên hướng độc tài, trấn áp của thái tử MBS. Ngay trong vụ bài trừ tham ô hồi đầu năm 2018 mà hàng chục hoàng tử bị nhốt trong khách sạn Ritz Carlton ở Riyad, nhiều người bị đánh đập và phải ký giấy nợ với giám đốc cảnh sát thủ đô, thân cận của MBS. Kết quả là nhân vật này thu được hàng chục tỷ đôla cho dự án « Vision 2030 ».
Theo một nhà ngoại giao Pháp tại Riyad, thái tử MBS là một người thô bạo mà chính tổng thống Emmanuel Macron và ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian đã có cơ hội trải nghiệm « thực tế ».
Tuy nhiên, nhân vật được chỉ định nắm vận mệnh Ả Rập Xê Út cũng là một nhà lãnh đạo có viễn kiến và muốn canh tân thật sự : Hơn hai phần ba dân số Ả Rập Xê Út là thành phần trẻ, chưa đến 30 tuổi. MBS tuyên bố cải cách cho thế hệ này và được giới trẻ ủng hộ. Rất nhiều doanh nhân và giới lãnh đạo chính trị thế giới cũng đổ xô về Ả Rập Xê Út vì tin vào MBS, nhưng nay phải thất vọng vì thấy mình đánh giá sai lầm. Một bộ mặt khác của MBS xuất hiện đúng như Jamal Khashoggi cảnh báo từ hai năm nay.
Jamal Khashoggi có lẽ đã bị bịt miệng vì người ta không muốn nhà báo nói lên sự thật. « Sự thật, dân chủ và tự do » là ba mục tiêu quan trọng nhất đối với nhà báo Jamal Khashoggi, theo nhận định của Middle Est Eye, báo chuyên đề về thời sự Trung Đông.
Để tháo gọng kềm từ từ siết lại, triều đình Ả Rập Xê Út dự tính quy trách nhiệm cho tướng Ahmed Assiri, một cố vấn của hoàng thái tử. Tuy nhiên, một nhân vật quan trọng khác có mặt trong toán ám sát bị Thổ Nhĩ Kỳ nhận diện là Maher Abdulaziz Mutreb, cũng là một người thân cận của MBS.
Thái tử lần này có thoát được hay không ? Tổng thống Donald Trump sẽ phản ứng ra sao ? Các tổ chức nhân quyền kêu gọi trao cho Liên Hiệp Quốc nhiệm vụ điều tra để tránh trường hợp « đổi chác » ở cấp chính phủ.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20181019-a-rap-xe-ut-nha-bao-khashoggi-bi-thu-tieu-thai-tu-mbs-tu-hai-than
Nhiều doanh nghiệp tẩy chay hội nghị kinh tế ở Ả Rập Xê Út
(Ảnh minh họa) - Hoàng thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed Ben Salmane tại hội nghị Future Investment Initiative « Sáng kiến Đầu tư Tương lai » tại Riyad, ngày 24/10/2017.Reuters
Hơn hai tuần sau vụ mất tích của nhà báo Ả Rập Xê Út Jamal Khashoggi, theo hãng tin AFP hôm nay, 18/10/2018, ngày càng có nhiều doanh nghiệp thông báo hủy bỏ việc tham dự một hội nghị kinh tế tổ chức tại Ryad.
Hội nghị mang tên « Sáng kiến Đầu tư Tương lai » (Future Investment Initiative), do hoàng thái tử Mohammed Ben Salmane khởi xướng, trên nguyên tắc sẽ diễn ra từ ngày 23 đến 25/10/2018. Nhưng hôm nay, bộ trưởng Kinh Tế Pháp Bruno Le Maire vừa thông báo là ông sẽ không dự hội nghị này do vụ mất tích của nhà báo Khashoggi, mà Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định là đã bị các nhân viên Ả Rập Xê Út sát hại ngay trong tòa lãnh sự ở Thổ Nhĩ Kỳ. Theo nhật báo Mỹ The New York Times, một trong những nghi can là một nhân vận thân cận với thái tử Mohammed Ben Salmane.
Trước đó, hôm thứ Ba, tổng giám đốc Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế Christine Lagarde cũng đã thông báo hủy chuyến công du Trung Đông, trong đó có chặng Ả Rập Xê Út.
Trong khi đó, theo hãng tin AFP, nhiều lãnh đạo tập đoàn lớn trong các lĩnh vưc tài chính, công nghiệp, công nghệ đã thông báo hủy việc tham gia hội nghị kinh tế ở Ryad. Con số các doanh nghiệp tẩy chay hội nghị Ryad ngày càng đông.
Còn tại Thổ Nhĩ Kỳ, hôm qua, các nhà điều tra đã khám xét tư dinh của lãnh sự Ả Rập Xê Út, như tường trình của thông tín viên Anne Andlauer từ Istanbul :
« Giống như họ đã làm tại lãnh sự quán Ả Rập Xê Út đêm thứ Hai rạng sáng thứ Ba vừa qua, các nhà điều tra Thổ Nhĩ Kỳ đã khám xét rất kỹ lưỡng tư dinh của lãnh sự Ả Rập Xê Út. Vị lãnh sự này đã rời Thổ Nhĩ Kỳ hôm thứ Ba, sau khi được thông báo là nhà riêng của ông sắp bị lục soát. Nhưng chứng kiến cuộc khám xét có 11 viên chức Ả Rập Xê Út, thành viên của một phái đoàn đã đến Thổ Nhĩ Kỳ vào tuần trước.
Toàn bộ các phòng của tư dinh lãnh sự Ả Rập Xê Út đều bị lục soát, kể cả mái nhà. Các xe hơi của tư dinh và xe hơi riêng của lãnh sự cũng không bị bỏ sót. Tham gia cuộc khám xét có khoảng 30 cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ, với sự trợ giúp của chó nghiệp vụ và máy bay không người lái.
Các nhà điều tra đã cố tìm ra các vết máu và các vết ADN. Ngay từ ngày đầu tiên, Ankara đã khẳng định nhà báo Jamal Khashoggi đã bị sát hại ngay trong tòa lãnh sự. Trên báo chí, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, xin được giấu tên, cho biết là khi lục soát tòa lãnh sự, họ đã tìm thấy bằng chứng xác nhận vụ sát nhân.
Tuy nhiên, các nhà điều tra hiện vẫn chưa giải đáp được câu hỏi chính yếu : nếu ông đã bị sát hại, thi hài của nhà báo Jamal Khashoggi hiện đang ở đâu ? »
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20181018-nhieu-doanh-nghiep-tay-chay-hoi-nghi-kinh-te-o-a-rap-xe-ut
Geen opmerkingen:
Een reactie posten