Một chiếc tàu hải cảnh Trung Quốc (P) sử dụng vòi rồng tấn công tầu hải cảnh Việt Nam trên Biển Đông, gần quần đảo Hoàng Sa. Ảnh chụp ngày 03/05/2014.Reuters/Vietnam Marine Guard
Ngày 21/09/2016, tiểu ban Hải Lực (Seapower and Projection Forces) thuộc Ủy Ban Quân Lực Hạ Viện Mỹ đã mở phiên điều trần về Biển Đông, và đã nghe tham luận của 3 chuyên gia tên tuổi. Không hẹn mà gặp, tất cả các ý kiến đều nêu bật thái độ bị cho là quá rụt rè của chính quyền Obama, với hệ quả là đã không ngăn cản được việc Bắc Kinh áp đặt được quyền kiểm soát thực tế trên khu vực Biển Đông.
Trong tuyên bố khai mạc buổi điều trần với chủ đề « Hải lực tại Biển Đông » (Seapower and Projection Forces in the South China Sea), dân biểu Randy Forbes, chủ tịch tiểu ban Hải Lực, chuyên trách các vấn đề liên quan đến Hải Quân Mỹ, đã không ngần ngại đánh giá rằng chiến lược xoay trục qua châu Á-Thái Bình Dương của chính quyền Obama là một chủ trương đúng đắn. Vấn đề là những biện pháp cụ thể và mạnh mẽ để thể hiện chiến lược đó không đủ để chống lại đà vươn lên về quân sự và thái độ càng lúc càng hung hăng của Trung Quốc.
Dân biểu Forbes đã tỏ ý rất quan ngại trước nguy cơ Trung Quốc lợi dụng thời cơ mấy tháng cuối trong nhiệm kỳ của tổng thống Mỹ Barack Obama để « thiết lập một vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông, mở rộng việc bồi đắp bãi Scarborough, tăng tốc quân sự hóa các đảo nhân tạo (tại Trường Sa)… nhằm thách thức quyết tâm của Hoa Kỳ ».
Trong tình hình đó, Mỹ cần phải có biện pháp mạnh để răn đe không cho Bắc Kinh tiến hành các việc đó, và theo ông Forbes, các ý kiến của giới chuyên gia rất cần thiết để có thể chống lại sự hung hăng của Trung Quốc, trấn an các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ trong khu vực và duy trì một thế cân bằng quân sự ổn định trong vùng châu Á-Thái Bình Dương.
Trong các tham luận của mình, các chuyên gia được mời góp ý – từ James Kraska, giáo sư luật quốc tế tại Học Viện Hải Chiến Hoa Kỳ (US Naval War College), và Andrew Erickson, giáo sư tại Viện Nghiên Cứu về Hàng Hải Trung Quốc cũng thuộc Học Viện Hải Chiến Mỹ, cho đến bà Bonnie Glaser, chuyên gia nghiên cứu Châu Á tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế CSIS, tất cả đều đã phê phán một số hành vi bị xem là quá rụt rè của chính quyền Obama trong việc chống lại những hành vi coi thường luật pháp quốc tế của Bắc Kinh tại Biển Đông.
Các chuyên gia đã cho rằng các động thái như không dám gọi các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông là « phi pháp », hay là việc tuần tra nửa vời bên trong vùng 12 hải lý của các đảo nhân tạo của Trung Quốc tại Trường Sa, đều phản tác dụng, không những không răn đe được Trung Quốc, mà thậm chí còn khuyến khích Bắc Kinh « khẳng định chủ quyền một cách phi pháp trên một số đảo trong vùng ».
USS Fort Worth của Hoa Kỳ tuần tra hồi tháng 5 năm ngoái ở Trường Sa. Bám theo phía sau là khu trục hạm Diêm Thành của Trung Quốc. (Hình: U.S Navy)
VIỆT NAM – Có nhiều cách ‘trị Trung Quốc,’ và ‘cần làm ngay,’ đó là điều mà ba chuyên gia về công pháp quốc tế, Châu Á và Trung Quốc khuyến cáo Quốc Hội Hoa Kỳ tại một buổi điều trần diễn ra ở Hạ Viện hôm 21 tháng 9.
Trong ba chuyên gia này, có hai là giảng viên Học Viện Tham Mưu Hải Quân (US Naval War College): Giáo Sư James Kraska, chuyên về công pháp quốc tế, Giáo Sư Andrew Erickson, chuyên về hoạt động hàng hải của Trung Quốc. Chuyên gia còn lại: bà Bonnie Glaser, chuyên về Châu Á và đang làm việc tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế (CSIS).
Cả ba chuyên gia vừa kể cùng cho rằng, cách ứng xử của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông như vừa qua là sai và Hoa Kỳ phải sớm điều chỉnh.
Giáo Sư Kraska nhận định, chính phủ Hoa Kỳ không thể xem yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông là “thái quá.” Ông nhấn mạnh, phải khẳng định yêu sách đó là “phi pháp.” Khi diễn đạt, chỉ sử dụng “thái quá” là vừa sai về bản chất, vừa tạo ra sự mơ hồ có lợi cho Trung Quốc, khuyến khích Trung Quốc tiếp tục làm càn.
Bà Glaser thì bảo rằng, để đạt được sự ủng hộ của Trung Quốc trong một số vấn đề như: thỏa thuận hạt nhân với Iran, biến đổi khí hậu, chính phủ Hoa Kỳ trở thành quá thận trọng trong vấn đề Biển Đông, khiến cho Trung Quốc coi thường. Bà Glase nhận định, Hoa Kỳ phải rõ ràng, chuyện nào ra chuyện đó và Hoa Kỳ có thể giải quyết cùng lúc nhiều vấn đề liên quan đến Trung Quốc. Đối với vấn đề Biển Đông, Hoa Kỳ phải bảo với Trung Quốc một cách dứt khoát là cả yêu sách lẫn những hành động của Trung Quốc tại biển Đông là “không thể chấp nhận được.”
Giáo Sư Erickson thì không tán thành việc chính phủ Hoa Kỳ bỏ qua tình trạng, ngoài lực lượng hải quân và hải cảnh, Trung Quốc còn có một lực lượng khác đang tham gia quấy nhiễu ở Biển Đông là “dân quân biển” (ngư dân được huấn luyện quân sự, được vũ trang để tham gia cái gọi là “bảo vệ chủ quyền trên biển”). Ông đề nghị chính quyền Hoa Kỳ phải sớm có một chiến lược toàn diện để đối phó với tham vọng của Trung Quốc về Biển Đông.
Mời độc giả xem video: Thủ tướng Trung Quốc tới Canada, ký thỏa thuận dẫn độ
Ba chuyên gia này đã đề nghị hàng loạt biện pháp mà theo họ thì Hoa Kỳ cần thực hiện sớm. Trước hết, hải quân Hoa Kỳ không nên chọn phương thức “qua lại không gây nguy hại” khi tổ chức các cuộc tuần tra tại Biển Đông. Họ nhấn mạnh, Công Ước Biển của Liên Hiệp Quốc không thừa nhận cái gọi là chủ quyền tạo ra từ việc bồi đắp các đảo nhân tạo thành ra muốn phủ nhận yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông, Hoa Kỳ cần tổ chức các cuộc tuần tra bằng phi cơ ngay bên trên các đảo nhân tạo và thực hiện nhiều cuộc tuần tra cả trên biển lẫn trên không, một mình hay phối hợp tuần tra chung. Hoa Kỳ không nên dùng “qua lại không gây nguy hại” vì đó là phương thức mềm yếu nhất. Mặt khác, nếu Trung Quốc tiếp tục phủ nhận “phán quyết về Biển Đông” thỉ các quốc gia nên tiếp tục đưa Trung Quốc ra các tòa án quốc tế.
Giáo Sư Erickson nói thêm, ngoài các tòa án quốc tế, với những gì mà Trung Quốc đã làm tại Biển Đông, có thể lôi Trung Quốc đến nhiều chỗ khác. Ví dụ có thể yêu cầu Tổ Chức Hàng Hải Quốc Tế phân xử việc lực lượng hải cảnh và “dân quân biển” của Trung Quốc vi phạm các quy định về phòng ngừa va chạm trên biển. Các quốc gia cũng có thể yêu cầu Tổ Chức Hàng Không Dân Dụng Quốc Tế phân xử các vi phạm của Trung Quốc về không lưu, an toàn bay. Việc Trung Quốc biến các tàu đánh cá thành một loại phương tiện quân sự có thể yêu cầu Tổ Chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc xem xét. (G.Đ)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten