Giổ Tổ khi Cải Lương sắp tròn 100 tuổi
Lâm Hoài Thạch/Người Việt
FOUNTAIN VALLEY, California (NV) – “Chỉ còn một năm nữa thôi, chúng ta sẽ kỷ niệm một thế kỷ, một trăm năm sự ra đời của ngành cải lương. Với sự duy trì lâu dài này, cải lương không chỉ là một nghệ thuật đặc sắc, mà còn là nét văn hóa cổ truyền của dân tộc, và chỉ có Việt Nam mới có cải lương mà thôi.”Đó là lời của MC Phạm Khanh trong buổi khai mạc Giỗ Tổ Ngành Sân Khấu do đoàn Nghệ Thuật Sân Khấu Văn Lang tổ chức vào tối Thứ Sáu, 16 Tháng Chín, tại Saigon Performing Arts Center, Fountain Valley.
Ông Khanh nói thêm, “Hôm nay, quý vị cùng với chúng tôi, gồm những soạn giả, văn nghệ sĩ, nhạc sĩ… tề tựu nơi đây để cùng dâng nén hương tạ ơn tổ nghiệp, đồng thời, chúng ta cũng tự hào là đã gìn giữ và phát triển ngành cổ nhạc cải lương cho đến bây giờ.”
Sau nghi thức khai mạc, hai soạn giả Yên Lang và Trần Văn Hương, cùng Giáo Sư Trần Văn Chi, nghệ sĩ Phượng Liên, nhà báo Thanh Huy, và bà bầu Thúy Uyển cùng niệm hương trước bàn thờ tổ nghiệp. Rồi sau đó, các ca nghệ sĩ cũng tuần tự lên thắp hương khấn vái.
Cô Mai Chân, trưởng Đoàn Nghệ Thuật Sân Khấu Văn Lang, ngỏ lời chào mừng và cám ơn mọi người đến tham dự, và xin đồng hương hãy song hành cùng với ban tổ chức, các ca nghệ sĩ đi nốt đoạn đường dài còn dang dở trong công cuộc gìn giữ nền văn hóa cổ truyền của dân tộc qua bộ môn cải lương, mà thầy tổ đã trao lại cho họ.
“Nhằm mục đích xây dựng nền tảng đạo đức, mà triết lý căn bản của Phật Giáo đã rèn luyện chúng sanh về những thiện ác và nghiệp báo của con người qua thuyết luân hồi, chúng ta đã nhìn thấy qua những tấn tuồng trên sân khấu. Đó là nghệ thuật cải lương, trong ý nghĩa sâu sắc, còn vọng cổ cải lương thì còn tiếng nói, văn hóa và tinh thần dân tộc Việt Nam,” cô Mai Chân chia sẻ.
Lúc bấy giờ, cư dân miền Bắc, có một số bỏ quê hương ra đi, thì họ mang theo tâm trạng của những người xa xứ. Khi vào miền Nam, cũng vì cưu mang những nỗi buồn xa xứ đó, họ thường hát hò những điệu hát của miền Bắc. Vì thế, từ lúc bấy giờ cho đến ngày nay, trong cải lương có ba làn điệu, gồm điệu Bắc, điệu Nam, và điệu nhạc lễ. Ba nền điệu này tạo ra những bài bản chánh của cải lương. Điệu Bắc thì rộn ràng, có tiếng trống và bộ gõ, còn nhạc lễ thì nghe có vẻ nghiêm túc hơn, nhưng khi vào trong Nam, thì nó mang thêm tính chất u hoài vì chuyên chở thêm nỗi buồn của những người xa xứ.
Những người dân di cư vào Nam, phần nhiều là các dân từ Thanh-Nghệ tỉnh và ngũ Quảng, họ thấy miền Nam ruộng đồng bát ngát, và đi đến đâu cũng thấy chim cá đầy đàn, mà trong câu ca dao có nói, “Tới đây xứ sở lạ lùng/Con chim kêu cũng sợ, nghe cá vẫy vùng cũng lo.”
Và cũng vì nỗi nhớ quê hương, nên họ đã làm ra những điệu hát hò, kết hợp với những điệu hò hát của miền Nam, qua hình ảnh của những cô gái chèo ghe thường hò những bài ca dao lục bát, tất cả những điệu hát hò ấy trở nên những bài ca cổ nhạc. Cho nên trong những làn điệu cổ nhạc Việt Nam thường mang những tâm trạng buồn, và mang tính bản địa để nói lên nỗi buồn của những người xa xứ.
Soạn giả lão thành Yên Lang là người cha đẻ của rất nhiều tuồng cải lương có giá trị, và đã chiếm lĩnh sự ái mộ của hàng triệu con tim của khán giả trên rất nhiều sân khấu cải lương ở miền Nam Việt Nam trước năm 1975. Ông chia sẻ với mọi người về sự ràng buộc giữa soạn giả và các nghệ sĩ của sân khấu cải lương.
Theo soạn giả, cải lương là một nghệ thuật tổng hợp, gồm kịch bản, đạo diễn, diễn viên, có âm thanh, có ánh sáng, có rạp hát, và âm nhạc, không chỉ có cổ nhạc mà còn có cả tân nhạc. Nếu tách rời một trong những yếu tố đó, thì cải lương không thể nào dựng thành một vở diễn được.
“Kịch bản là tiền đề của sân khấu, diễn viên và yếu tố trọng tâm, do đó, sự ràng buộc giữa soạn giả và diễn viên và những bộ phận khác phải có, và bắt buộc phải có. Trong đó, quan trọng vô cùng là các nhạc sĩ cổ nhạc, vì nếu thiếu dàn cổ nhạc thì các diễn viên không biết làm sao phải ca hát được. Vì thế, thực hiện được một vở tuồng cải lương trên sân khấu hoàn chỉnh, thì phải tốn rất nhiều công phu để biên soạn và tập luyện,” soạn giả Yên Lang nói.
“Điều này tôi nói ra không phải để bênh vực cho giới cầm bút của chúng tôi, mà để bày tỏ niềm tâm sự của người soạn giả, vì hằng đêm biên soạn, có những đêm trằn trọc để suy nghĩ, viết từng lời đối thoại, từng lời ca vọng cổ, để cho những diễn viên hát và được đáp lại bằng những tràng vỗ tay của khán giả. Chúng tôi mong rằng, những lời tâm sự này gởi đến quý khán giả để cảm thông cho những người nghệ sĩ cầm bút trong bống tối. Nhưng chúng tôi rất hãnh diện được đứng trong bống tối này. Và những người cầm bút vẫn ôm ấp một hoài bão là làm sao cho bộ môn cải lương vẫn mãi còn tồn tại. Nhưng thưa quý vị, chưa đầy 100 năm, mà cải lương đã bị èo ọt lắm rồi,” soạn giả Yên Lang chia sẻ.
Buổi lễ giỗ tổ được tiếp nối với một chương trình văn nghệ đặc biệt gồm những tiết mục cải lương, ca cổ và tân nhạc, do các ca nghệ sĩ có tiếng tăm và tuổi nghề trên sân khấu trình diễn, như Ngọc Huyền, Hà Như Thủy, Minh Hùng, Bình Trang, Thành Đạt, Huỳnh Bảo Sơn, Thanh Hiệp, Quốc Hải, Hữu Thọ, Thanh Vũ, Quốc Nam, Yến Linh, Thanh Hiền, Sáu Linh…
Hấp dẫn hơn nữa là những trích đoạn cải lương, như “Tuyệt Tình Ca” của hai soạn giả Hoa Phượng và Ngọc Điệp, do Philip Nam và Cẩm Thu trình diễn; “Đêm Lạnh Chùa Hoang” của soạn giả Yên Lang, do Thanh Kim Mỹ và Tuấn Phong trình diễn; “Ngọc Kỳ Lân“do Vũ Luân, Quốc Tuấn, Xuân Mỹ và Phượng Hồng đồng diễn.
http://www.nguoi-viet.com/little-saigon/san-khau-van-lang-gio-cai-luong/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten