Ấn Độ-Việt Nam : Đối trọng mới của Trung Quốc ở châu Á
Chiến hạm Sahyadri của Hải Quân Ấn Độ thăm cảng Đà Nẵng 4 ngày, trong khuôn khổ "chính sác hướng Đông". Ảnh chụp ngày 02/10/2015.CC/Indian Navy
Ấn Độ không còn che giấu tham vọng đóng một vai trò chính trị và an ninh tích cực hơn trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đây là nhận xét của tác giả Sylvia Mishra, trong bài phân tích đăng trên trang mạng nationalinterest.org ngày 25/04/2016.
RFI tiếng Việt xin giới thiệu bài viết của nhà nghiên cứu thuộc Tổ chức Nghiên cứu Quan sát, chuyên gia về chính sách của Hoa Kỳ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và quan hệ Ấn Độ-Hoa Kỳ.
Theo nhận định của nhà nghiên cứu Sylvia Mishra, vì các lý do chính trị và thương mại, khu vực châu Á-Thái Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong chính sách tư duy chiến lược của Ấn Độ. Nhưng Ấn Độ có thể chưa đủ khả năng hòa nhập một cách khôn khéo vào khu vực, do thiếu chính sách phù hợp, hiện đại hóa quân sự và tốc độ phi mã của nền kinh tế khu vực. Tuy nhiên, New Delhi đã từng bước phát triển trọng lượng chiến lược và kinh tế của mình thông qua “Chính sách hướng Đông” (Act East policy) và theo đuổi chinh sách ngoại giao đa phương.
Đọc thêm: Ấn Độ thách thức Bắc Kinh khi tăng cường quan hệ với Việt Nam
Trong bối cảnh tăng cường an ninh tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, một quốc gia quan trọng giúp Ấn Độ có thể hiện diện và duy trì vị trí trong khu vực là Việt Nam. Trong vài năm gần đây, vai trò ngoại giao của Hà Nội đã gia tăng trong tính toán chiến lược của New Delhi. Giữa một “Chính sách hướng Đông” của Ấn Độ và một “Chính sách hướng Tây” của Việt Nam, cả hai nước có một cơ hội lịch sử để hình thành sự cân bằng quyền lực ở châu Á.
Ấn Độ-Việt Nam và truyền thống bang giao
Chính quyền Modi đã đánh dấu sự chín chắn trong chiến lược châu Á của Ấn Độ, thể hiện qua việc cam kết tăng cường và nâng mối quan hệ với Việt Nam ở cấp độ cao hơn. Tuy nhiên, cả hai nước cần phải nỗ lực nhiều hơn để xây dựng chiến lược phối hợp ngoại giao và quân sự một cách rõ ràng hơn và gần gũi hơn. Sự lo ngại trước những yêu sách bành trướng và thái độ ngang nhiên coi thường các nguyên tắc quốc tế của Trung Quốc càng giải thích việc New Delhi và Hà Nội cải thiện quan hệ song phương.
Ấn Độ và Việt Nam đã có nền tảng tảng quan hệ ngoại giao chặt chẽ được Jawaharlal Nehru, vị thủ tướng Ấn Độ đầu tiên và chủ tịch Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa Hồ Chí Minh thiết lập trong chuyến công du Ấn Độ tháng 02/1958. Tuy nhiên, cả hai nước cần phải vượt trên cả những nền tảng lịch sử này để xây dựng cơ chế chính trị-quân sự mới hoàn toàn thích ứng với một trật tự châu Á đang phát triển. Tương lai rộng mở cho mọi mối quan hệ hợp tác tốt đẹp hơn giữa hai nước, trong các lĩnh vực phát triển hợp tác quốc phòng, ngoại giao, hải quân hay thương mại và đầu tư.
Gần đây, trong chuyến thăm chính thức New Delhi vào tháng 05/2014 của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, các nhà lãnh đạo hai nước tuyên bố sẽ tăng cường quan hệ quốc phòng thông qua đối thoại an ninh, xây dựng năng lực và hành động nhân đạo rà xóa bom mìn theo quy định của Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM Plus).
Hai nước cũng đã ký một biên bản ghi nhớ về hạn mức tín dụng, theo đó Ấn Độ cho Việt Nam vay 100 triệu đô la để mua trang thiết bị quốc phòng. Nằm trong khoản vay trên có đơn hàng Ấn Độ chuyển giao cho Việt Nam bốn tàu tuần tra ngoài khơi. Những sự kiện này cho thấy, một mặt, Ấn Độ đã sẵn sàng để trở thành một nước xuất khẩu vũ khí ; mặt khác, quốc gia Nam Á này cũng mong muốn góp phần nâng cao năng lực quốc phòng của Việt Nam.
Đọc thêm: Ấn Độ cung cấp cho Việt Nam tàu tuần tra cao tốc
Tuy nhiên, việc New Delhi hỗ trợ Hà Nội hiện đại hóa lực lượng quân sự không phải là điều mới mẻ. Trước đó, dưới thời chính phủ của đảng Liên minh Tiến Bộ Thống nhất (United Progressive Alliance, UPA) đã diễn ra nhiều cuộc đàm phán chuyển giao các tên lửa hành trình siêu thanh Brahmos do Ấn Độ sản xuất. Nhưng quá trình đàm phán không mấy tiến triển do đảng Liên minh Tiến Bộ Thống nhất tỏ ra do dự trong việc xuất khẩu vũ khí quốc phòng. Từ hai năm qua, chính phủ của ông Modi cũng đã không thúc đẩy được quá trình này.
Việt Nam cũng đã tìm cách hợp tác với Ấn Độ trong lĩnh vực hàng hải. Cả hai nước đã tham gia vào trao đổi tàu thuyền thường xuyên, trong khi các sĩ quan Ấn Độ huấn luyện cho các lực lượng tàu ngầm Việt Nam. Trước những tranh chấp lãnh thổ và tuyên bố chủ quyền trên gần hết vùng Biển Đông của Trung Quốc, Việt Nam đã phải nỗ lực để giữ lãnh thổ trong bối cảnh Bắc Kinh không ngừng tiến hành nhiều dự án xây dựng cơ sở hạ tầng trên các rạn san hô.
Đọc thêm: Triển khai sang Biển Đông: Tàu chiến Ấn Độ thăm cảng Đà Nẵng
Một báo cáo mới của Viện Nghiên cứu Hoà bình Quốc tế Stockholm (Stockholm International Peace Research, SIPRI) nhấn mạnh rằng khu vực châu Á-Thái Bình Dương chiếm 46% lượng vũ khí nhập khẩu toàn cầu trong vòng 5 năm trở lại đây. Cuộc chạy đua vũ trang cũng chứng tỏ tính thiếu an toàn tại khu vực này, nơi Trung Quốc “bắt nạt” các nước láng giềng nhỏ hơn song lại không bị trừng phạt.
Từ lâu, Ấn Độ rất thận trọng với các bên tranh chấp lãnh thổ. Nhưng dưới thời chính quyền Modi có một sự thay đổi chính sách ngày càng rõ nét. Hiện New Delhi tiếp cận vấn đề này một cách thực dụng hơn và không ngại làm “mếch lòng” Trung Quốc.
Ấn Độ hưởng ứng chính sách “xoay trục” sang châu Á của Mỹ
Tuyên bố “Tầm nhìn chiến lược” Ấn Độ-Mỹ về khu vực châu Á-Thái Bình Dương cùng với việc ủng hộ tự do hàng hải ở Biển Đông là một trong những dấu hiệu cho thấy sự thay đổi chính sách trên. Mặc dù New Delhi đã từ chối nhiều cuộc đàm phán về tuần tra chung ở Biển Đông với Hoa Kỳ, nhưng Ấn Độ đang dần để lộ rõ tham vọng đảm trách vai trò an ninh quan trọng hơn để khôi phục trật tự dựa trên luật lệ trong khu vực này.
Nhìn xa hơn, quan hệ hợp tác của Ấn Độ với Việt Nam trước hết là sự hưởng ứng ngày càng mạnh mẽ đối với chính sách “tái cân bằng” của Mỹ. Ấn Độ, Hoa Kỳ và Việt Nam cùng chia sẻ lợi ích chung trong việc ngăn chặn hành vi thống trị của Trung Quốc trên các tuyến đường thương mại hàng hải, cũng như các yêu sách đòi hỏi chủ quyền và hành vi chiếm đoạt lãnh thổ của Bắc Kinh.
Đọc thêm: Tàu chiến Ấn Độ tới Biển Đông tập trận với các nước Đông Nam Á
Vào thời điểm khi Trung Quốc đang triển khai hệ thống tên lửa tiên tiến địa đối không trên các đảo đang có tranh chấp ở Biển Đông, Việt Nam coi sự hiện diện của Hoa Kỳ như một lá chắn chống lại sức mạnh quân sự ngày càng hùng hậu của Bắc Kinh. Chắc chắn, quân đội Hoa Kỳ đồn trú trong khu vực sẽ có tầm ảnh hưởng đáng kể đến sự cân bằng sức mạnh tại đây. Tuy nhiên, duy trì ngoại giao và sự hỗ trợ an ninh với các nhân tố khác trong vùng như Ấn Độ, Nhật Bản và Úc sẽ là một lực cản đáng kể. Thêm vào đó là lời cam kết về kinh tế của New Delhi với Việt Nam và các nước châu Á-Thái Bình Dương khác cũng là một yếu tố giúp các quốc gia khác nhìn nhận Ấn Độ như một cán cân tái cân bằng trong vùng.
Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác thương mại Ấn Độ và Việt Nam vẫn còn chưa phát triển mạnh. Trong khi thương mại của Ấn Độ với Việt Nam ở mức thấp đáng ngạc nhiên, chỉ vào khoảng 8,08 tỉ đô la (năm 2014), thì ngược lại giao thương Việt Nam-Trung Quốc không ngừng tăng, bất chấp những tranh chấp lãnh thổ kéo dài từ nhiều thế kỷ, đạt 66 tỉ đô la (năm 2015).
Theo một báo cáo của Cục Đầu tư Nước ngoài thuộc bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, có khoảng 1.346 dự án của Trung Quốc đang được thực hiện tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là 10,4 tỉ đô la. Như vậy, Trung Quốc trở thành nhà đầu tư lớn thứ chín trên tổng số 112 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Vẫn theo báo cáo của Cục Đầu tư Nước ngoài, các doanh nghiệp Trung Quốc đã tăng mạnh vốn đầu tư : từ 312 triệu đô la vào năm 2012 lên tới 2,3 tỉ đô la vào năm 2013 và cuối cùng là 7,9 tỉ đô la vào năm 2014.
Đọc thêm: Việt - Ấn mở rộng hợp tác dầu khí Biển Đông bất chấp Trung Quốc
Là thành viên của Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á (AIIB), Việt Nam muốn tận dụng các khoản đầu tư Trung Quốc để phát triển cơ sở hạ tầng giao thông. Chính vì vậy, để đáp ứng những ràng buộc kinh tế, giới doanh nghiệp Việt Nam không ngừng nỗ lực để kiềm chế làn sóng bạo lực và bài Trung Quốc trong những năm gần đây.
Cách Ấn Độ tiếp cận thực tế với Việt Nam nên bao gồm cả quan hệ chiến lược và quốc phòng, cũng như thúc đẩy chính sách thương mại và đầu tư đầy tiềm lực trong các lĩnh vực dệt may, nông nghiệp, dược phẩm, năng lượng, dầu mỏ và khí đốt. Những nỗ lực để xây dựng hợp tác song phương này không chỉ là chìa khoá cho tái cân bằng quyền lực châu Á, mà còn mở đường cho vai trò chủ đạo của Ấn Độ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
http://vi.rfi.fr/viet-nam/20160428-an-do-viet-nam-doi-trong-moi-cua-trung-quoc-o-chau-a-thai-binh-duong
Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Manohar Parrikar (T) và đồng nhiệm Việt Nam Phùng Quang Thanh (P)DR
Theo nhận định của nhà nghiên cứu Sylvia Mishra, vì các lý do chính trị và thương mại, khu vực châu Á-Thái Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong chính sách tư duy chiến lược của Ấn Độ. Nhưng Ấn Độ có thể chưa đủ khả năng hòa nhập một cách khôn khéo vào khu vực, do thiếu chính sách phù hợp, hiện đại hóa quân sự và tốc độ phi mã của nền kinh tế khu vực. Tuy nhiên, New Delhi đã từng bước phát triển trọng lượng chiến lược và kinh tế của mình thông qua “Chính sách hướng Đông” (Act East policy) và theo đuổi chinh sách ngoại giao đa phương.
Đọc thêm: Ấn Độ thách thức Bắc Kinh khi tăng cường quan hệ với Việt Nam
Trong bối cảnh tăng cường an ninh tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, một quốc gia quan trọng giúp Ấn Độ có thể hiện diện và duy trì vị trí trong khu vực là Việt Nam. Trong vài năm gần đây, vai trò ngoại giao của Hà Nội đã gia tăng trong tính toán chiến lược của New Delhi. Giữa một “Chính sách hướng Đông” của Ấn Độ và một “Chính sách hướng Tây” của Việt Nam, cả hai nước có một cơ hội lịch sử để hình thành sự cân bằng quyền lực ở châu Á.
Chính quyền Modi đã đánh dấu sự chín chắn trong chiến lược châu Á của Ấn Độ, thể hiện qua việc cam kết tăng cường và nâng mối quan hệ với Việt Nam ở cấp độ cao hơn. Tuy nhiên, cả hai nước cần phải nỗ lực nhiều hơn để xây dựng chiến lược phối hợp ngoại giao và quân sự một cách rõ ràng hơn và gần gũi hơn. Sự lo ngại trước những yêu sách bành trướng và thái độ ngang nhiên coi thường các nguyên tắc quốc tế của Trung Quốc càng giải thích việc New Delhi và Hà Nội cải thiện quan hệ song phương.
Ấn Độ và Việt Nam đã có nền tảng tảng quan hệ ngoại giao chặt chẽ được Jawaharlal Nehru, vị thủ tướng Ấn Độ đầu tiên và chủ tịch Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa Hồ Chí Minh thiết lập trong chuyến công du Ấn Độ tháng 02/1958. Tuy nhiên, cả hai nước cần phải vượt trên cả những nền tảng lịch sử này để xây dựng cơ chế chính trị-quân sự mới hoàn toàn thích ứng với một trật tự châu Á đang phát triển. Tương lai rộng mở cho mọi mối quan hệ hợp tác tốt đẹp hơn giữa hai nước, trong các lĩnh vực phát triển hợp tác quốc phòng, ngoại giao, hải quân hay thương mại và đầu tư.
Gần đây, trong chuyến thăm chính thức New Delhi vào tháng 05/2014 của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, các nhà lãnh đạo hai nước tuyên bố sẽ tăng cường quan hệ quốc phòng thông qua đối thoại an ninh, xây dựng năng lực và hành động nhân đạo rà xóa bom mìn theo quy định của Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM Plus).
Hai nước cũng đã ký một biên bản ghi nhớ về hạn mức tín dụng, theo đó Ấn Độ cho Việt Nam vay 100 triệu đô la để mua trang thiết bị quốc phòng. Nằm trong khoản vay trên có đơn hàng Ấn Độ chuyển giao cho Việt Nam bốn tàu tuần tra ngoài khơi. Những sự kiện này cho thấy, một mặt, Ấn Độ đã sẵn sàng để trở thành một nước xuất khẩu vũ khí ; mặt khác, quốc gia Nam Á này cũng mong muốn góp phần nâng cao năng lực quốc phòng của Việt Nam.
Đọc thêm: Ấn Độ cung cấp cho Việt Nam tàu tuần tra cao tốc
Tuy nhiên, việc New Delhi hỗ trợ Hà Nội hiện đại hóa lực lượng quân sự không phải là điều mới mẻ. Trước đó, dưới thời chính phủ của đảng Liên minh Tiến Bộ Thống nhất (United Progressive Alliance, UPA) đã diễn ra nhiều cuộc đàm phán chuyển giao các tên lửa hành trình siêu thanh Brahmos do Ấn Độ sản xuất. Nhưng quá trình đàm phán không mấy tiến triển do đảng Liên minh Tiến Bộ Thống nhất tỏ ra do dự trong việc xuất khẩu vũ khí quốc phòng. Từ hai năm qua, chính phủ của ông Modi cũng đã không thúc đẩy được quá trình này.
Việt Nam cũng đã tìm cách hợp tác với Ấn Độ trong lĩnh vực hàng hải. Cả hai nước đã tham gia vào trao đổi tàu thuyền thường xuyên, trong khi các sĩ quan Ấn Độ huấn luyện cho các lực lượng tàu ngầm Việt Nam. Trước những tranh chấp lãnh thổ và tuyên bố chủ quyền trên gần hết vùng Biển Đông của Trung Quốc, Việt Nam đã phải nỗ lực để giữ lãnh thổ trong bối cảnh Bắc Kinh không ngừng tiến hành nhiều dự án xây dựng cơ sở hạ tầng trên các rạn san hô.
Đọc thêm: Triển khai sang Biển Đông: Tàu chiến Ấn Độ thăm cảng Đà Nẵng
Một báo cáo mới của Viện Nghiên cứu Hoà bình Quốc tế Stockholm (Stockholm International Peace Research, SIPRI) nhấn mạnh rằng khu vực châu Á-Thái Bình Dương chiếm 46% lượng vũ khí nhập khẩu toàn cầu trong vòng 5 năm trở lại đây. Cuộc chạy đua vũ trang cũng chứng tỏ tính thiếu an toàn tại khu vực này, nơi Trung Quốc “bắt nạt” các nước láng giềng nhỏ hơn song lại không bị trừng phạt.
Từ lâu, Ấn Độ rất thận trọng với các bên tranh chấp lãnh thổ. Nhưng dưới thời chính quyền Modi có một sự thay đổi chính sách ngày càng rõ nét. Hiện New Delhi tiếp cận vấn đề này một cách thực dụng hơn và không ngại làm “mếch lòng” Trung Quốc.
Ấn Độ hưởng ứng chính sách “xoay trục” sang châu Á của Mỹ
Tuyên bố “Tầm nhìn chiến lược” Ấn Độ-Mỹ về khu vực châu Á-Thái Bình Dương cùng với việc ủng hộ tự do hàng hải ở Biển Đông là một trong những dấu hiệu cho thấy sự thay đổi chính sách trên. Mặc dù New Delhi đã từ chối nhiều cuộc đàm phán về tuần tra chung ở Biển Đông với Hoa Kỳ, nhưng Ấn Độ đang dần để lộ rõ tham vọng đảm trách vai trò an ninh quan trọng hơn để khôi phục trật tự dựa trên luật lệ trong khu vực này.
Nhìn xa hơn, quan hệ hợp tác của Ấn Độ với Việt Nam trước hết là sự hưởng ứng ngày càng mạnh mẽ đối với chính sách “tái cân bằng” của Mỹ. Ấn Độ, Hoa Kỳ và Việt Nam cùng chia sẻ lợi ích chung trong việc ngăn chặn hành vi thống trị của Trung Quốc trên các tuyến đường thương mại hàng hải, cũng như các yêu sách đòi hỏi chủ quyền và hành vi chiếm đoạt lãnh thổ của Bắc Kinh.
Đọc thêm: Tàu chiến Ấn Độ tới Biển Đông tập trận với các nước Đông Nam Á
Vào thời điểm khi Trung Quốc đang triển khai hệ thống tên lửa tiên tiến địa đối không trên các đảo đang có tranh chấp ở Biển Đông, Việt Nam coi sự hiện diện của Hoa Kỳ như một lá chắn chống lại sức mạnh quân sự ngày càng hùng hậu của Bắc Kinh. Chắc chắn, quân đội Hoa Kỳ đồn trú trong khu vực sẽ có tầm ảnh hưởng đáng kể đến sự cân bằng sức mạnh tại đây. Tuy nhiên, duy trì ngoại giao và sự hỗ trợ an ninh với các nhân tố khác trong vùng như Ấn Độ, Nhật Bản và Úc sẽ là một lực cản đáng kể. Thêm vào đó là lời cam kết về kinh tế của New Delhi với Việt Nam và các nước châu Á-Thái Bình Dương khác cũng là một yếu tố giúp các quốc gia khác nhìn nhận Ấn Độ như một cán cân tái cân bằng trong vùng.
Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác thương mại Ấn Độ và Việt Nam vẫn còn chưa phát triển mạnh. Trong khi thương mại của Ấn Độ với Việt Nam ở mức thấp đáng ngạc nhiên, chỉ vào khoảng 8,08 tỉ đô la (năm 2014), thì ngược lại giao thương Việt Nam-Trung Quốc không ngừng tăng, bất chấp những tranh chấp lãnh thổ kéo dài từ nhiều thế kỷ, đạt 66 tỉ đô la (năm 2015).
Theo một báo cáo của Cục Đầu tư Nước ngoài thuộc bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, có khoảng 1.346 dự án của Trung Quốc đang được thực hiện tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là 10,4 tỉ đô la. Như vậy, Trung Quốc trở thành nhà đầu tư lớn thứ chín trên tổng số 112 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Vẫn theo báo cáo của Cục Đầu tư Nước ngoài, các doanh nghiệp Trung Quốc đã tăng mạnh vốn đầu tư : từ 312 triệu đô la vào năm 2012 lên tới 2,3 tỉ đô la vào năm 2013 và cuối cùng là 7,9 tỉ đô la vào năm 2014.
Đọc thêm: Việt - Ấn mở rộng hợp tác dầu khí Biển Đông bất chấp Trung Quốc
Là thành viên của Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á (AIIB), Việt Nam muốn tận dụng các khoản đầu tư Trung Quốc để phát triển cơ sở hạ tầng giao thông. Chính vì vậy, để đáp ứng những ràng buộc kinh tế, giới doanh nghiệp Việt Nam không ngừng nỗ lực để kiềm chế làn sóng bạo lực và bài Trung Quốc trong những năm gần đây.
Cách Ấn Độ tiếp cận thực tế với Việt Nam nên bao gồm cả quan hệ chiến lược và quốc phòng, cũng như thúc đẩy chính sách thương mại và đầu tư đầy tiềm lực trong các lĩnh vực dệt may, nông nghiệp, dược phẩm, năng lượng, dầu mỏ và khí đốt. Những nỗ lực để xây dựng hợp tác song phương này không chỉ là chìa khoá cho tái cân bằng quyền lực châu Á, mà còn mở đường cho vai trò chủ đạo của Ấn Độ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
http://vi.rfi.fr/viet-nam/20160428-an-do-viet-nam-doi-trong-moi-cua-trung-quoc-o-chau-a-thai-binh-duong
Việt Nam và Ấn Độ ký tuyên bố chung về hợp tác quốc phòng
Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Manohar Parrikar (T) và đồng nhiệm Việt Nam Phùng Quang Thanh (P)DR
Nhân chuyến công du Ấn Độ của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, ngày 25/05/2015, đại diện quân đội hai nước đã ký Tuyên bố chung về Tầm nhìn Quốc phòng nhằm tăng cường quan hệ chiến lược song phương, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng tỏ ra quyết đoán trong các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Theo thông cáo của Bộ Quốc phòng Ấn Độ, Tuyên bố chung về Tầm nhìn Quốc phòng giai đoạn 2015-2020, được ký giữa Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Manohar Parrikar và đồng nhiệm Việt Nam Phùng Quang Thanh.
Bên cạnh đó, trước sự chứng kiến của hai Bộ trưởng, đại diện lực lượng tuần duyên hai nước đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác song phương. Trước đó, Bộ trưởng hai nước đã có các cuộc hội đàm về hợp tác quốc phòng, bao gồm cả hợp tác trong lĩnh vực an ninh hàng hải.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh bắt đầu công du Ấn Độ từ Chủ nhật, 24/05. Chuyến công du 3 ngày này diễn ra vào lúc Trung Quốc gia tăng các hoạt động bồi đắp, xây đảo nhân tạo để khẳng định các đòi hỏi lãnh thổ ở Biển Đông.
Theo nguồn tin báo chí, phía Việt Nam mong muốn Ấn Độ huấn luyện các thủy thủ tàu ngầm, trong khi đó, New Delhi muốn bán tên lửa siêu âm Brahmos cho Hà Nội. Tuy nhiên, theo các quan chức Ấn Độ, dự án này chưa hoàn tất.
New Delhi và Hà Nội đã tăng cường quan hệ kinh tế chiến lược trong bối cảnh Ấn Độ đẩy mạnh chính sách « Hướng Đông » và Việt Nam phải đối phó với các đòi hỏi lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông.
Năm ngoái, hai nước đã có ít nhất ba cuộc viếng thăm trao đổi cấp cao. Tháng 08/2014, Ngoại trưởng Ấn Độ tới Việt Nam. Sang đến tháng 09/2014, Tổng thống Ấn Độ công du Việt Nam và trong dịp này, New Dehli cấp 100 triệu đô la tín dụng để Việt Nam mua các thiết bị quân sự của Ấn Độ. Đến tháng 10/2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sang thăm Ấn Độ.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20150527-viet-nam-va-an-do-ky-tuyen-bo-chung-ve-hop-tac-quoc-phong
Tư lệnh Hải quân Ấn Độ RK Dhowan (thứ 4 từ trái sang) trước hàng không mẫu hạm INS Viraat tại Bombay, 20/04/2015.REUTERS/Shailesh Andrade
Bên cạnh đó, trước sự chứng kiến của hai Bộ trưởng, đại diện lực lượng tuần duyên hai nước đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác song phương. Trước đó, Bộ trưởng hai nước đã có các cuộc hội đàm về hợp tác quốc phòng, bao gồm cả hợp tác trong lĩnh vực an ninh hàng hải.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh bắt đầu công du Ấn Độ từ Chủ nhật, 24/05. Chuyến công du 3 ngày này diễn ra vào lúc Trung Quốc gia tăng các hoạt động bồi đắp, xây đảo nhân tạo để khẳng định các đòi hỏi lãnh thổ ở Biển Đông.
Theo nguồn tin báo chí, phía Việt Nam mong muốn Ấn Độ huấn luyện các thủy thủ tàu ngầm, trong khi đó, New Delhi muốn bán tên lửa siêu âm Brahmos cho Hà Nội. Tuy nhiên, theo các quan chức Ấn Độ, dự án này chưa hoàn tất.
Năm ngoái, hai nước đã có ít nhất ba cuộc viếng thăm trao đổi cấp cao. Tháng 08/2014, Ngoại trưởng Ấn Độ tới Việt Nam. Sang đến tháng 09/2014, Tổng thống Ấn Độ công du Việt Nam và trong dịp này, New Dehli cấp 100 triệu đô la tín dụng để Việt Nam mua các thiết bị quân sự của Ấn Độ. Đến tháng 10/2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sang thăm Ấn Độ.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20150527-viet-nam-va-an-do-ky-tuyen-bo-chung-ve-hop-tac-quoc-phong
Ấn Độ và Trung Quốc đối địch trên biển
Tư lệnh Hải quân Ấn Độ RK Dhowan (thứ 4 từ trái sang) trước hàng không mẫu hạm INS Viraat tại Bombay, 20/04/2015.REUTERS/Shailesh Andrade
Hôm 02/05/2015, Hải quân Pháp và Ấn Độ đã kết thúc năm ngày tập trận trên Ấn Độ Dương, trong bối cảnh Trung Quốc và Ấn Độ đều đang tăng cường sức mạnh Hải quân. Đây là cơ hội để hạm đội Ấn học hỏi kỹ năng của Hải quân Pháp. Đặc phái viên báo Le Figaro đã theo chân chiến hạm chống tàu ngầm Jean-De-Vienne và hàng không mẫu hạm Charles-De-Gaulle của Pháp trong cuộc tập trận này.
Bài phóng sự mô tả lại một đêm săn tìm tàu ngầm trên chiếc Jean-De-Vienne. Đêm hôm ấy, chiến hạm này hộ tống Deepak, một tàu tiếp liệu của Hải quân Ấn. Jean-De-Vienne mở đường, chạy trước khu trục hạm Mumbai ; hai chiến hạm Gomati và Tarkash của Ấn Độ lướt sóng hai bên hông.
Tại trung tâm chỉ huy của chiếc Jean-De-Vienne, hơn một chục thủy thủ dán mắt vào màn hình, chăm chú theo dõi các thông tin do hai máy dò siêu âm của tàu thu thập được. Truy tìm tàu ngầm đòi hỏi sự kiên nhẫn. Một sĩ quan Pháp giải thích : « Tại đây, đáy biển dày đặc đá và bùn lầy, địa hình này có thể hút mất các sóng siêu âm ».
Cuộc tập trận giữa Hải quân Pháp và Ấn Độ diễn ra ngoài khơi Goa, phía tây miền duyên hải nước Ấn được đặt tên là « Varuna ». Đây là cuộc tập trận gần như thường niên kể từ năm 2001, trong khuôn khổ hiệp định đối tác chiến lược Pháp-Ấn được ký kết năm 1998.
Ấn Độ Dương đã trở thành biển của người Trung Quốc
Năm nay, « Varuna » lần thứ 14 được mặc chiếc áo hoàn hảo hơn, cho phù hợp với Hải quân Ấn Độ đang lao vào cuộc đua vũ trang với địch thủ Trung Quốc. Hạm đội của Giải phóng quân Trung Quốc đang tăng cường sự hiện diện, tại một đại dương không còn mấy dấu ấn của Ấn Độ.
Theo nghiên cứu của Đại học Hàng hải Mỹ, từ năm 2008, quân Trung Quốc tham gia các chiến dịch chống hải tặc, và trong bốn năm đầu đã triển khai 10.000 quân trên 37 chiến hạm. Đây là một cuộc cách mạng đối với một lực lượng Hải quân cách đây 20 năm bị các nhà quan sát cho rằng chỉ là « lực lượng tuần duyên ». Đồng thời Bắc Kinh xây dựng các hải cảng xung quanh Ấn Độ Dương để tiếp liệu các tàu của mình : tại Gwadar, phía đông duyên hải Pakistan và tại Djibouti ở phía tây.
Emmanuel Müller, thuyền trưởng tàu tiếp liệu La Meuse cũng tham gia cuộc tập trận Varuna cùng với Jean-De-Vienne và Charles-De-Gaulle nhận xét : « Cách đây 20 năm, chỉ có các hạm đội phương Tây qua lại nơi đây. Ngày nay tất cả các nước châu Á, và nhất là Trung Quốc, đều đưa tàu đến vùng biển này ».
Đối với cả Bắc Kinh và New Delhi, Ấn Độ Dương là một « xa lộ » không thể không đi qua : 90% lượng hàng xuất nhập khẩu của Trung Quốc đi qua tuyến đường này. Để bảo đảm an ninh, Trung Quốc mạnh tay hiện đại hóa hạm đội.
ONI, cơ quan tình báo Hải quân Mỹ trong một báo cáo công bố vào đầu năm 2015 cho biết năm ngoái Trung Quốc đã cho xuất xưởng 60 chiến hạm – có chiếc vừa hạ thủy, có chiếc đã đi vào hoạt động – và trong năm 2013 con số cũng tương tự. ONI ước lượng tốc độ này sẽ còn tiếp tục trong năm nay.
Tất cả các loại tàu đều được hiện đại hóa : khu trục hạm, tiềm thủy đĩnh, hàng không mẫu hạm…Trên chiếc Charles-De-Gaulle, Chuẩn Đô đốc Eric Chaperon, chỉ huy trưởng lực lượng dù đặc nhiệm 473 của Pháp cảnh báo : « Một ngày nào đó, Trung Quốc sẽ dựa vào sức mạnh Hải quân để áp đặt các luật chơi của họ và thay đổi luật hàng hải ».
Trong cuộc chạy đua dài hơi về vũ trang Hải quân, Ấn Độ đã bị chậm trễ. Một sĩ quan Hải quân Ấn tiếc nuối : « Trung Quốc có nhiều khu trục hạm và tàu ngầm hơn chúng tôi, sở hữu nhiều chiến hạm hiện đại hơn. Những năm gần đây, họ đã bắt chước được kỹ thuật của Nga - cóp nhặt lại rồi sản xuất tại các nhà máy của họ ».
Linh hồn của cuộc chạy đua là ngân sách : năm nay Bắc Kinh dành ít nhất 130 tỉ euro cho quân đội, trong khi New Delhi tự bằng lòng với 35 tỉ. Và tại Ấn Độ, thủ tục gọi thầu rắc rối cho tới nỗi Bộ trưởng Quốc phòng Ấn hồi đầu năm cũng thú nhận là không nắm hết. Tuy vậy, Hải quân Ấn Độ vẫn nuôi tham vọng.
Tham vọng của Ấn Độ : Bốn hàng không mẫu hạm
Thuyền trưởng Pierre Vandier tiết lộ : « Khi nói chuyện với các sĩ quan Ấn, họ cho biết muốn sở hữu ba tàu sân bay loại cổ điển và một hàng không mẫu hạm nguyên tử lực. Rất dễ hiểu : với các chiến hạm bình thường, bạn chỉ ngang sức với đối thủ còn với tàu sân bay, tầm vóc cuộc hải chiến lớn hơn hẳn và bạn trên cơ với địch quân ».
Khó thể biết đến bao giờ Ấn Độ mới cụ thể hóa được giấc mơ Hải quân hùng cường. Hiện New Delhi có một hàng không mẫu hạm do Nga sản xuất được hiện đại hóa là chiếc Vikramaditya, hoạt động từ năm 2013. Đến sang năm tàu sân bay này sẽ đơn độc vì chiếc Viraat mua lại của Anh, làm việc từ 56 năm qua sẽ bị cho về hưu. Một hàng không mẫu hạm thứ hai là chiếc Vikrant đang được đóng tại Cochin, sẽ được hạ thủy năm 2018, trễ mất bốn năm.
Cho dù có chậm chạp, Pháp vẫn coi tham vọng hiện đại hóa Hải quân của Ấn Độ là cơ hội cho mình. New Delhi đang thiết kế tàu sân bay thứ ba là Vishal, nhưng chưa xác định được loại phi cơ nào sẽ hoạt động trên tàu.
Trong lãnh vực này, Ấn Độ không đi sau Trung Quốc bao nhiêu. Bắc Kinh chỉ mới có chiếc Liêu Ninh, được sử dụng vào việc huấn luyện phi công, và đang đóng chiếc hàng không mẫu hạm thứ hai, mà theo ONI, không thể nào hoàn tất trước năm 2020.
Cuộc chiến tàu ngầm
Ngược lại, đội tàu ngầm của Trung Quốc khiến Hải quân Ấn Độ lo lắng. Một sĩ quan Pháp giải thích : « Tàu ngầm là một loại vũ khí bí mật và cụ thể, đáng ngại nhất đối với Hải quân. Nếu một ngư lôi lao vào ngay giữa vỏ tàu, nó sẽ cắt đôi và đánh đắm chiến hạm trong vài phút ». Trong khi đó Trung Quốc sở hữu đến 68 tiềm thủy đĩnh, trong đó có 9 tàu ngầm nguyên tử, nổi tiếng trong các hoạt động bí mật.
Còn Ấn Độ chỉ có một đội tàu ngầm gồm 14 chiếc đã cũ, trong đó có một tàu nguyên tử lực. Sáu tiềm thủy đĩnh « Scorpène » loại cổ điển, đóng tại Bombay với sự hỗ trợ của tập đoàn Pháp DCNS, ra đời chậm mất ba năm rưỡi. Đã xảy ra hai tai nạn, trong đó có vụ nổ tháng 8/2013 làm tàu Sindhurakshak bị chìm và 18 thủy thủ tử nạn.
Le Figaro kết luận, thế nên không phải là ngẫu nhiên khi cuộc tập trận Varuna 2015 đặt trọng tâm vào chiến đấu chống tàu ngầm. Hải quân Ấn Độ muốn học hỏi xem người Pháp sử dụng máy dò siêu âm như thế nào. Một sĩ quan Hải quân Ấn nói : « Pháp đi đầu trong lãnh vực này, và các sĩ quan chúng tôi được gởi đi học tại các trường đào tạo của Pháp ». Không thể để cho Trung Quốc qua mặt trong lãnh vực tàu ngầm.
Chuyến thăm lịch sử của Tổng thống Pháp đến Cuba
Cũng liên quan đến nước Pháp nhưng lần này vươn đến châu Mỹ la-tinh, nhật báo Libération dành trang bìa và năm trang trong cho chuyến đi lịch sử của Tổng thống Pháp thăm La Habana, với ảnh bìa là khuôn mặt ông François Hollande, được chụp lên chiếc mũ và mái tóc quen thuộc của nhà cách mạng nổi tiếng Achentina, Che Guavara.
Bài xã luận của Libération cho rằng chuyến viếng thăm của Tổng thống Pháp nhắc nhở lại mối quan hệ giữa châu Âu với Cuba trước đây. Sau năm 1989 - Liên Xô sụp đổ, Hoa Kỳ xử sự thiếu tế nhị, Venezuela chưa ra tay giúp đỡ, Cuba trong tình trạng hết sức ngặt nghèo - thì vài nước châu Âu đã giúp cho La Habana chống chọi, trong đó có Tây Ban Nha và Pháp, mà không mấy quan tâm đến ý thức hệ.
Theo tờ báo, chuyến đi của ông François Hollande dù mục đích kinh tế là chính nhưng cũng không quên các lãnh vực văn hóa, chính trị, và các lãnh đạo Cuba có lẽ cũng không nên trông cậy hoàn toàn vào nước Mỹ.
Cuba mở cửa, nhưng theo nhịp độ nào?
Bài phóng sự dài của đặc phái viên Libération mang tên « Mở cửa : Cuba đi tìm một nhịp độ phù hợp » nhận xét, nếu người dân La Habana vui mừng trước sự tan băng đang nhanh chóng diễn ra, thì cách thức tiến hành việc tự do hóa đất nước đang còn được tranh cãi.
Bài báo mở đầu với việc một thiếu phụ phải đi lùng khắp ba cửa hàng để mua được ít đường – một nghịch lý nơi đất nước dành một phần ba diện tích nông nghiệp để chuyên canh mía. Amalia, nhà dựng kịch về hưu 70 tuổi chìa cho nhà báo Pháp xem cuốn libreta (sổ mua hàng mậu dịch), cho biết 80% mặt hàng thực phẩm đều phải nhập khẩu. Ngay cả khoai tây cũng bán chợ đen, ngay trước nhà bà.
Tuy cuộc cải cách ruộng đất đã trao quyền sử dụng 1,5 triệu hecta cho 140.000 nông dân, nhưng giá rau quả vẫn ngoài tầm tay với. Hạt cà phê đôi khi bị trộn với vỏ, còn sữa thì đã thành mặt hàng xa xỉ, giá cao gấp ba lần so với Pháp.
Chủ một casa particular tức nhà trọ than thở: « Khi tìm thấy thức gì để đổi món, thì đôi khi không còn gaz để nấu. Tôi vừa bị mất toi số tiền thuê trọ 30 đô la một đêm vì bị cúp điện, nhà tôi ở tầng thứ 32 ». Một món tiền không nhỏ, vì lương tháng bình quân ở Cuba chỉ có 500 peso (20 euro).
Trên lộ trình mở cửa, Cuba sẽ sử dụng liệu pháp sốc như các nước Đông Âu, hay theo kiểu tư bản Nhà nước như Trung Quốc và Việt Nam ? Theo một họa sĩ, thì đó sẽ là một kiểu lưng chừng, « phát triển theo kiểu Pháp hay Thụy Điển, với một Nhà nước phúc lợi ».
Khi David không còn Goliath
Chú bé David-Cuba sẽ làm gì khi người khổng lồ Goliath-Hoa Kỳ không còn là bóng ma đe dọa nữa ? Nhà văn Wendy Guerra, mà hầu hết tác phẩm bị cấm tại Cuba, nói về nỗi sợ dai dẳng dù những cấm đoán không còn nữa.
Tại Cuba, việc giết một con bò bị cấm, theo một nghị định năm 1997. Cấm bán tôm và tôm hùm (những thứ này có trong các nhà hàng dành cho khách du lịch, không bao giờ tìm thấy trên bàn ăn của dân bản địa). Cấm lên một chiếc tàu buồm du lịch. Nhà văn cười cợt : « Nhưng không cấm tham nhũng hay lừa đảo, vì đây là cách để sống sót. Đảo quốc chúng tôi như một phụ nữ mơ được mặc trang phục Chanel nhưng không có gì để ăn cả ».
Ca sĩ nhạc soul Raul Paz tuy bênh vực chế độ nhưng không ngần ngại chất vấn Bộ trưởng Văn hóa một câu hóc búa về phổ cập internet: « Liệu có phải là cách mạng, khi chỉ một thiểu số ưu đãi mới được sử dụng công cụ này ? »
Cuba vẫn là « hòn đảo không kết nối ». Freedom Home ước lượng tỉ lệ người sử dụng internet là 25%, nhưng theo một nghệ sĩ, thì ước tính này vẫn là quá cao. « Giá thuê bao hàng tháng lên đến 180 đô la, với tốc độ siêu chậm ». Chính quyền cho phép sở hữu máy tính cá nhân từ năm 2008, nhưng chỉ một thiểu số ưu tiên mới được đăng ký thuê bao như công chức, bác sĩ, nhà báo…Những người khác phải đến khách sạn hay các cửa hàng của công ty nhà nước Etecsa, truy cập với giá rất đắt.
Những thay đổi hiện nay chỉ có lợi cho 10 đến 20% dân Cuba mà thôi. Rafael Beltran, phó chủ tịch quỹ Carpentier cho rằng :« Không thể nào cùng lúc có được những lợi ích của chủ nghĩa tư bản lẫn chủ nghĩa xã hội ». Còn nhà văn Guerra nhận định : « Cuộc cách mạng không hồi kết đang làm người dân Cuba kiệt lực ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20150511-an-do-va-trung-quoc-doi-dich-tren-bien
Tại trung tâm chỉ huy của chiếc Jean-De-Vienne, hơn một chục thủy thủ dán mắt vào màn hình, chăm chú theo dõi các thông tin do hai máy dò siêu âm của tàu thu thập được. Truy tìm tàu ngầm đòi hỏi sự kiên nhẫn. Một sĩ quan Pháp giải thích : « Tại đây, đáy biển dày đặc đá và bùn lầy, địa hình này có thể hút mất các sóng siêu âm ».
Cuộc tập trận giữa Hải quân Pháp và Ấn Độ diễn ra ngoài khơi Goa, phía tây miền duyên hải nước Ấn được đặt tên là « Varuna ». Đây là cuộc tập trận gần như thường niên kể từ năm 2001, trong khuôn khổ hiệp định đối tác chiến lược Pháp-Ấn được ký kết năm 1998.
Ấn Độ Dương đã trở thành biển của người Trung Quốc
Theo nghiên cứu của Đại học Hàng hải Mỹ, từ năm 2008, quân Trung Quốc tham gia các chiến dịch chống hải tặc, và trong bốn năm đầu đã triển khai 10.000 quân trên 37 chiến hạm. Đây là một cuộc cách mạng đối với một lực lượng Hải quân cách đây 20 năm bị các nhà quan sát cho rằng chỉ là « lực lượng tuần duyên ». Đồng thời Bắc Kinh xây dựng các hải cảng xung quanh Ấn Độ Dương để tiếp liệu các tàu của mình : tại Gwadar, phía đông duyên hải Pakistan và tại Djibouti ở phía tây.
Emmanuel Müller, thuyền trưởng tàu tiếp liệu La Meuse cũng tham gia cuộc tập trận Varuna cùng với Jean-De-Vienne và Charles-De-Gaulle nhận xét : « Cách đây 20 năm, chỉ có các hạm đội phương Tây qua lại nơi đây. Ngày nay tất cả các nước châu Á, và nhất là Trung Quốc, đều đưa tàu đến vùng biển này ».
Đối với cả Bắc Kinh và New Delhi, Ấn Độ Dương là một « xa lộ » không thể không đi qua : 90% lượng hàng xuất nhập khẩu của Trung Quốc đi qua tuyến đường này. Để bảo đảm an ninh, Trung Quốc mạnh tay hiện đại hóa hạm đội.
ONI, cơ quan tình báo Hải quân Mỹ trong một báo cáo công bố vào đầu năm 2015 cho biết năm ngoái Trung Quốc đã cho xuất xưởng 60 chiến hạm – có chiếc vừa hạ thủy, có chiếc đã đi vào hoạt động – và trong năm 2013 con số cũng tương tự. ONI ước lượng tốc độ này sẽ còn tiếp tục trong năm nay.
Tất cả các loại tàu đều được hiện đại hóa : khu trục hạm, tiềm thủy đĩnh, hàng không mẫu hạm…Trên chiếc Charles-De-Gaulle, Chuẩn Đô đốc Eric Chaperon, chỉ huy trưởng lực lượng dù đặc nhiệm 473 của Pháp cảnh báo : « Một ngày nào đó, Trung Quốc sẽ dựa vào sức mạnh Hải quân để áp đặt các luật chơi của họ và thay đổi luật hàng hải ».
Trong cuộc chạy đua dài hơi về vũ trang Hải quân, Ấn Độ đã bị chậm trễ. Một sĩ quan Hải quân Ấn tiếc nuối : « Trung Quốc có nhiều khu trục hạm và tàu ngầm hơn chúng tôi, sở hữu nhiều chiến hạm hiện đại hơn. Những năm gần đây, họ đã bắt chước được kỹ thuật của Nga - cóp nhặt lại rồi sản xuất tại các nhà máy của họ ».
Linh hồn của cuộc chạy đua là ngân sách : năm nay Bắc Kinh dành ít nhất 130 tỉ euro cho quân đội, trong khi New Delhi tự bằng lòng với 35 tỉ. Và tại Ấn Độ, thủ tục gọi thầu rắc rối cho tới nỗi Bộ trưởng Quốc phòng Ấn hồi đầu năm cũng thú nhận là không nắm hết. Tuy vậy, Hải quân Ấn Độ vẫn nuôi tham vọng.
Tham vọng của Ấn Độ : Bốn hàng không mẫu hạm
Thuyền trưởng Pierre Vandier tiết lộ : « Khi nói chuyện với các sĩ quan Ấn, họ cho biết muốn sở hữu ba tàu sân bay loại cổ điển và một hàng không mẫu hạm nguyên tử lực. Rất dễ hiểu : với các chiến hạm bình thường, bạn chỉ ngang sức với đối thủ còn với tàu sân bay, tầm vóc cuộc hải chiến lớn hơn hẳn và bạn trên cơ với địch quân ».
Khó thể biết đến bao giờ Ấn Độ mới cụ thể hóa được giấc mơ Hải quân hùng cường. Hiện New Delhi có một hàng không mẫu hạm do Nga sản xuất được hiện đại hóa là chiếc Vikramaditya, hoạt động từ năm 2013. Đến sang năm tàu sân bay này sẽ đơn độc vì chiếc Viraat mua lại của Anh, làm việc từ 56 năm qua sẽ bị cho về hưu. Một hàng không mẫu hạm thứ hai là chiếc Vikrant đang được đóng tại Cochin, sẽ được hạ thủy năm 2018, trễ mất bốn năm.
Cho dù có chậm chạp, Pháp vẫn coi tham vọng hiện đại hóa Hải quân của Ấn Độ là cơ hội cho mình. New Delhi đang thiết kế tàu sân bay thứ ba là Vishal, nhưng chưa xác định được loại phi cơ nào sẽ hoạt động trên tàu.
Trong lãnh vực này, Ấn Độ không đi sau Trung Quốc bao nhiêu. Bắc Kinh chỉ mới có chiếc Liêu Ninh, được sử dụng vào việc huấn luyện phi công, và đang đóng chiếc hàng không mẫu hạm thứ hai, mà theo ONI, không thể nào hoàn tất trước năm 2020.
Cuộc chiến tàu ngầm
Ngược lại, đội tàu ngầm của Trung Quốc khiến Hải quân Ấn Độ lo lắng. Một sĩ quan Pháp giải thích : « Tàu ngầm là một loại vũ khí bí mật và cụ thể, đáng ngại nhất đối với Hải quân. Nếu một ngư lôi lao vào ngay giữa vỏ tàu, nó sẽ cắt đôi và đánh đắm chiến hạm trong vài phút ». Trong khi đó Trung Quốc sở hữu đến 68 tiềm thủy đĩnh, trong đó có 9 tàu ngầm nguyên tử, nổi tiếng trong các hoạt động bí mật.
Còn Ấn Độ chỉ có một đội tàu ngầm gồm 14 chiếc đã cũ, trong đó có một tàu nguyên tử lực. Sáu tiềm thủy đĩnh « Scorpène » loại cổ điển, đóng tại Bombay với sự hỗ trợ của tập đoàn Pháp DCNS, ra đời chậm mất ba năm rưỡi. Đã xảy ra hai tai nạn, trong đó có vụ nổ tháng 8/2013 làm tàu Sindhurakshak bị chìm và 18 thủy thủ tử nạn.
Le Figaro kết luận, thế nên không phải là ngẫu nhiên khi cuộc tập trận Varuna 2015 đặt trọng tâm vào chiến đấu chống tàu ngầm. Hải quân Ấn Độ muốn học hỏi xem người Pháp sử dụng máy dò siêu âm như thế nào. Một sĩ quan Hải quân Ấn nói : « Pháp đi đầu trong lãnh vực này, và các sĩ quan chúng tôi được gởi đi học tại các trường đào tạo của Pháp ». Không thể để cho Trung Quốc qua mặt trong lãnh vực tàu ngầm.
Chuyến thăm lịch sử của Tổng thống Pháp đến Cuba
Cũng liên quan đến nước Pháp nhưng lần này vươn đến châu Mỹ la-tinh, nhật báo Libération dành trang bìa và năm trang trong cho chuyến đi lịch sử của Tổng thống Pháp thăm La Habana, với ảnh bìa là khuôn mặt ông François Hollande, được chụp lên chiếc mũ và mái tóc quen thuộc của nhà cách mạng nổi tiếng Achentina, Che Guavara.
Bài xã luận của Libération cho rằng chuyến viếng thăm của Tổng thống Pháp nhắc nhở lại mối quan hệ giữa châu Âu với Cuba trước đây. Sau năm 1989 - Liên Xô sụp đổ, Hoa Kỳ xử sự thiếu tế nhị, Venezuela chưa ra tay giúp đỡ, Cuba trong tình trạng hết sức ngặt nghèo - thì vài nước châu Âu đã giúp cho La Habana chống chọi, trong đó có Tây Ban Nha và Pháp, mà không mấy quan tâm đến ý thức hệ.
Theo tờ báo, chuyến đi của ông François Hollande dù mục đích kinh tế là chính nhưng cũng không quên các lãnh vực văn hóa, chính trị, và các lãnh đạo Cuba có lẽ cũng không nên trông cậy hoàn toàn vào nước Mỹ.
Cuba mở cửa, nhưng theo nhịp độ nào?
Bài phóng sự dài của đặc phái viên Libération mang tên « Mở cửa : Cuba đi tìm một nhịp độ phù hợp » nhận xét, nếu người dân La Habana vui mừng trước sự tan băng đang nhanh chóng diễn ra, thì cách thức tiến hành việc tự do hóa đất nước đang còn được tranh cãi.
Bài báo mở đầu với việc một thiếu phụ phải đi lùng khắp ba cửa hàng để mua được ít đường – một nghịch lý nơi đất nước dành một phần ba diện tích nông nghiệp để chuyên canh mía. Amalia, nhà dựng kịch về hưu 70 tuổi chìa cho nhà báo Pháp xem cuốn libreta (sổ mua hàng mậu dịch), cho biết 80% mặt hàng thực phẩm đều phải nhập khẩu. Ngay cả khoai tây cũng bán chợ đen, ngay trước nhà bà.
Tuy cuộc cải cách ruộng đất đã trao quyền sử dụng 1,5 triệu hecta cho 140.000 nông dân, nhưng giá rau quả vẫn ngoài tầm tay với. Hạt cà phê đôi khi bị trộn với vỏ, còn sữa thì đã thành mặt hàng xa xỉ, giá cao gấp ba lần so với Pháp.
Chủ một casa particular tức nhà trọ than thở: « Khi tìm thấy thức gì để đổi món, thì đôi khi không còn gaz để nấu. Tôi vừa bị mất toi số tiền thuê trọ 30 đô la một đêm vì bị cúp điện, nhà tôi ở tầng thứ 32 ». Một món tiền không nhỏ, vì lương tháng bình quân ở Cuba chỉ có 500 peso (20 euro).
Trên lộ trình mở cửa, Cuba sẽ sử dụng liệu pháp sốc như các nước Đông Âu, hay theo kiểu tư bản Nhà nước như Trung Quốc và Việt Nam ? Theo một họa sĩ, thì đó sẽ là một kiểu lưng chừng, « phát triển theo kiểu Pháp hay Thụy Điển, với một Nhà nước phúc lợi ».
Khi David không còn Goliath
Chú bé David-Cuba sẽ làm gì khi người khổng lồ Goliath-Hoa Kỳ không còn là bóng ma đe dọa nữa ? Nhà văn Wendy Guerra, mà hầu hết tác phẩm bị cấm tại Cuba, nói về nỗi sợ dai dẳng dù những cấm đoán không còn nữa.
Tại Cuba, việc giết một con bò bị cấm, theo một nghị định năm 1997. Cấm bán tôm và tôm hùm (những thứ này có trong các nhà hàng dành cho khách du lịch, không bao giờ tìm thấy trên bàn ăn của dân bản địa). Cấm lên một chiếc tàu buồm du lịch. Nhà văn cười cợt : « Nhưng không cấm tham nhũng hay lừa đảo, vì đây là cách để sống sót. Đảo quốc chúng tôi như một phụ nữ mơ được mặc trang phục Chanel nhưng không có gì để ăn cả ».
Ca sĩ nhạc soul Raul Paz tuy bênh vực chế độ nhưng không ngần ngại chất vấn Bộ trưởng Văn hóa một câu hóc búa về phổ cập internet: « Liệu có phải là cách mạng, khi chỉ một thiểu số ưu đãi mới được sử dụng công cụ này ? »
Cuba vẫn là « hòn đảo không kết nối ». Freedom Home ước lượng tỉ lệ người sử dụng internet là 25%, nhưng theo một nghệ sĩ, thì ước tính này vẫn là quá cao. « Giá thuê bao hàng tháng lên đến 180 đô la, với tốc độ siêu chậm ». Chính quyền cho phép sở hữu máy tính cá nhân từ năm 2008, nhưng chỉ một thiểu số ưu tiên mới được đăng ký thuê bao như công chức, bác sĩ, nhà báo…Những người khác phải đến khách sạn hay các cửa hàng của công ty nhà nước Etecsa, truy cập với giá rất đắt.
Những thay đổi hiện nay chỉ có lợi cho 10 đến 20% dân Cuba mà thôi. Rafael Beltran, phó chủ tịch quỹ Carpentier cho rằng :« Không thể nào cùng lúc có được những lợi ích của chủ nghĩa tư bản lẫn chủ nghĩa xã hội ». Còn nhà văn Guerra nhận định : « Cuộc cách mạng không hồi kết đang làm người dân Cuba kiệt lực ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20150511-an-do-va-trung-quoc-doi-dich-tren-bien
Geen opmerkingen:
Een reactie posten