donderdag 30 juni 2016

Việt Nam : Vụ..."cá chết" : Formosa bồi thường 500 triệu đôla

Trực tiếp - họp báo nguyên nhân cá chết (ngày 30 - 06 - 2016) - Duur: 22:16. Cafe Không Đường NewsAanbevolen voor jou

Nieuw

22:16

Việt Nam: Formosa gây cá chết hàng loạt ở miền Trung

Chính phủ Việt Nam xác định Formosa đã gây ra thảm họa cá chết ở 4 tỉnh miền Trung, và cho biết rằng công ty của Đài Loan này đã “nhận trách nhiệm”.
Phát biểu tại cuộc họp báo được nhiều người chờ đợi ở Hà Nội chiều 30/6, Bộ trưởng, Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết rằng “trên 100 nhà khoa học của 30 cơ quan trong và ngoài nước tham gia điều tra vụ cá chết, cùng sự phản biện độc lập của chuyên gia quốc tế”.
Quan chức này nói rằng thảm họa cá chết tại 4 tỉnh miền Trung đã "gây thiệt hại lớn về môi trường, đời sống của người dân và an ninh trật tự".
Bộ trưởng, Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, nói rằng "nguồn thải xuất phát từ khu vực Vũng Áng, Hà Tĩnh, chứa nhiều độc tố, theo dòng hải lưu di chuyển từ Hà Tĩnh tới Thừa Thiên Huế".
Theo quan chức này, cuộc điều tra phát hiện ra Formosa Hà Tĩnh "có một số hành vi vi phạm, nước thải có chứa độc tố vượt quá mức cho phép".
Ông nói: “Các bộ ngành và cơ quan chức năng của Việt Nam có liên quan đã thẩm định kỹ lưỡng, tham vấn các nhà khoa học trong nước và quốc tế, và đã kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế chết bất thường trong tháng Tư vừa qua”.
Theo ông Dũng, Formosa "nhận trách nhiệm sự cố môi trường, làm hải sản chết hàng loạt, đồng thời cam kết công khai xin lỗi chính phủ và nhân dân Việt Nam; thực hiện bồi thường thiệt hại cho người dân; phục hồi môi trường với đầu tư 500 triệu đôla; khắc phục triệt để hạn chế của hệ thống xử lý nước thải".
Ông Mai Thạnh, một ngư dân ở Hà Tĩnh, nói rằng kết luận của chính phủ Việt Nam về sự liên quan của Formosa là “chính xác” và “đúng với cảm nhận” của ông.
Ông Thạnh nói thêm rằng tập đoàn của Đài Loan này phải “đền bù thỏa đáng cho dân”, vì “ba bốn tháng nay ông không làm được gì”.
'Đóng cửa vĩnh viễn'
Trước khi chính phủ Việt Nam công bố kết luận, Chủ tịch Formosa Hà Tĩnh đã gửi thư tới toàn thể cán bộ, công nhân viên của công ty.
Bức thư có đoạn: “Đối với hiện tượng cá chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung vừa qua, theo kết quả điều tra của đoàn kiểm tra liên ngành của do Bộ Tài Nguyên & Môi Trường chủ trì, nhận định rằng công ty trong giai đoạn vận hành thử, do những sai sót của các nhà thầu phụ gây ra cá chết. Mặc dù đây là một kết quả chúng tôi không mong muốn, nhưng công ty tôn trọng kết quả điều tra của Chính phủ".
Bức thư viết tiếp: "Trong bất kì tình huống nào, công ty vẫn giữ cho nhà máy tiếp tục hoạt động, đặt sự an toàn và lợi ích của toàn thể cán bộ nhân viên lên hàng đầu nỗ lực để phát triển bền vững và lâu dài tại Việt Nam".
Về tuyên bố này, ông Thạnh nói: “Chính Formosa gây ra tội ác cho những người làm biển. Yêu cầu của tôi là ngừng hoạt động Formosa để làm thế nào cho dân ổn định lại cuộc sống, nếu không dẫn sẽ chết đói. Nếu mà họ không đóng cửa dân sẽ nổi loạn đấy”.
Cho dù Formosa đã “nhận trách nhiệm”, “xin lỗi” và “đền bù thiệt hại”, hiện có nhiều ý kiến trên mạng xã hội đòi “đóng cửa vĩnh viễn” nhà máy của công ty này ở Hà Tĩnh.
Trong khi đó, phát biểu khai mạc phiên họp trực tuyến chính phủ thường kỳ chiều 30/6, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc cho biết vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung là “vấn đề dân rất quan tâm” và “cần phải rút ra những bài học” từ vụ này.
Tờ VnExpress dẫn lời Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà chia sẻ rằng ông “vừa trải qua 84 ngày căng thẳng nặng trĩu”.
Xem tường thuật chi tiết của VOA tiếng Việt về buổi họp báo TẠI ĐÂY

http://www.voatiengviet.com/a/viet-nam-ket-luan-formosa-gay-ca-chet-hang-loat-o-mien-trung/3398424.html

Formosa bồi thường 500 triệu đôla

Nhắn tin trực tiếp

Chia sẻ Cập nhật trang

18:21

Vẫn Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói tại cuộc họp báo về con số 500 triệu đôla tiền bồi thường: "Chúng tôi dựa trên nhiều yếu tố như thiệt hại trực tiếp của người dân, thiệt hại về môi trường, về du lịch… Về hệ sinh thái, cỏ biển và rừng ngập mặn không có vấn đề gì, tuy nhiên san hô bị ảnh hưởng trên 400 ha.
Con số đó đáp ứng được phần lớn mục đích, yêu cầu chúng ta đặt ra. Tất nhiên, việc lớn nhất không phải là đền bù mà môi trường biển Việt Nam được đảm bảo trong tương lai như thế nào. Ngoài khoản đền bù này, Formosa Hà Tĩnh sẽ còn phải đầu tư rất lớn nữa để cải thiện hệ thống sản xuất và đổi mới công nghệ."

18:13

Bộ trưởng Tài nguyên-Môi trường Trần Hồng Hà, người mới nhậm chức khi sự cố cá chết xảy ra, nói với VnExpress:
"... thực sự, ba tháng vừa qua là 84 ngày căng thẳng nhất của tôi. Trong tôi luôn nặng trĩu trách nhiệm trước đòi hỏi chính đáng của người dân: Nguyên nhân sự việc là gì?
Đây là sự việc nghiêm trọng lần đầu xảy ra đối với tôi và cả Chính phủ. Ngày 25/4 tôi từ New York (Mỹ) về, chiều hôm sau nhận quyết định của Ban Tổ chức Trung ương phân công làm Bí thư Ban cán sự Đảng và quyết định làm Bộ trưởng của Thủ tướng. Đó cũng là lúc sự việc xảy ra."

18:09

Vẫn ông Trương Minh Tuấn tại cuộc họp báo, khi trả lời câu hỏi liệu có việc che giấu thông tin hay không: "Đảng, Nhà nước không có chủ trương che giấu thông tin, không chỉ người dân cần biết sự thật mà Đảng, Nhà nước cũng cần biết sự thật. Nhưng để tạo thuận lợi cho quá trình điều tra, chúng tôi có yêu cầu các cơ quan báo chí tạm ngừng đưa thông tin suy diễn, để chờ quá trình điều tra".

18:06

Bộ trưởng Thông tin -Truyền thông Trương Minh Tuấn: Điều tra nguyên nhân và thủ phạm là hai việc khác nhau. Việc công bố ai là thủ phạm cần điều tra để xác định chứng cứ, có sự tham gia của cơ quan bảo vệ pháp luật, các ngành, địa phương.
Kết quả điều tra là khách quan, hoàn toàn loại trừ các nguyên nhân làm chậm quá trình. Các cơ quan đã làm việc nỗ lực hết mình. Thời gian qua có sự bức xúc vì chậm công bố nguyên nhân, đây là điều bình thường vì ảnh hưởng đến đời sống người dân nhưng sự phản ứng thái quá làm nhiễu loạn thông tin, ảnh hưởng đến quá trình điều tra.
Một số thế lực lợi dụng sự việc này để kích động, gây bất an trong nhân dân. Chúng tôi tôn trọng sự bức xúc của người dân nhưng không chấp nhận sử dụng bức xúc để chống đối Đảng, Nhà nước.

FACEBOOK 18:04

Trương Nhân Tuấn Bà con nạn nhân nên tập hợp lại, bầu đại diện để kiện qua nhà nước Đài Loan. Tôi nghĩ sẽ không thiếu trí thức, học giả, chính trị gia… Đài Loan sẵn sàng giúp bà con làm việc này.
Bà con cũng nên chuẩn bị hồ sơ kiện Formosa ra Tòa quốc tế. Hợp cách là Tòa Trọng tài Quốc tế, vì Việt Nam là thành viên của tòa án này.

17:39

Tại họp báo do chính phủ chủ trì công bố kết quả điều tra, đại diện chính phủ cũng cho biết công ty Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ra sự cố môi trường đẫn tới tình trạng cá chết hàng loạt vừa qua.
Công ty Formosa Hà Tĩnh đã cam kết 5 điểm sau:
1. Công khai xin lỗi Chính phủ, nhân dân Việt Nam vì để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng.
2. Thực hiện bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, bồi thường xử lý môi trường biển, số tiền 11.500 tỷ đồng, tương đương 500 triệu USD.
3. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, đảm bảo xử lý triệt để chất thải độc trước khi thải ra môi trường; không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.
4. Phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung, xây dựng các giải pháp đồng bộ, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự, tạo niềm tin với người dân Việt Nam, bạn bè quốc tế.
5. Thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật Việt Nam.

17:39

Lãnh đạo công ty Formosa Hà Tĩnh hôm 29/6 chính thức lên tiếng xin lỗi về sự cố cá chết ở miền Trung Việt Nam.
Trong bài phát biểu mới đây, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trần Nguyên Thành thừa nhận những sự cố tại Formosa Hà Tĩnh “là nguyên nhân gây ra sự cố môi trường làm hải sản chết hàng loạt tại bốn tình miền Trung của Việt Nam”.
Tuy lên tiếng nhận trách nhiệm, nhưng ông Trần Nguyên Thành nói nguyên nhân không phải do Formosa Hà Tĩnh mà là do các nhà thầu phụ của hãng gây ra.
Ông Trần xác nhận việc tìm ra nguyên nhân cá chết là từ “kết quả kiểm tra, nghiên cứu, đánh giá” của giới chức và các khoa học gia của cả Việt Nam lẫn quốc tế.
Lãnh đạo Formosa hứa hẹn bồi thường mọi thiệt hại và “cam kết không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam”.
Lời xin lỗi được đưa ra một ngày sau khi Formosa Hà Tĩnh được nói đã ký biên bản thừa nhận các sai phạm, trước sự chứng kiến của đại diện nhiều bộ ngành Việt Nam, trong đó có cả Viện Kiểm sát Tối cao và Tòa án tối cao và đại diện bốn tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng.

17:33

Nội dung thông báo của Chính phủ Việt Nam, theo trang VnExpress:
"Đây là nguồn thải lớn nhất ở khu vực Vũng Áng của Hà Tĩnh, chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với sự tham gia của các chuyên gia. Đoàn phát hiện Công ty TNHH Hưng Nguyên Formosa Hà Tĩnh có vi phạm, dẫn tới xả thải độc tố ra biển, chất hydroxit, vượt quá mức cho phép.
Kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường."

16:58

Đào tạo nghề khác cho ngư dân?
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội Đào Ngọc Dung nói trong cuộc họp với lãnh đạo tỉnh Quảng Trị hôm 28/6 rằng "Bộ LĐ-TB&XH sẽ gấp rút xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành một đề án tổng thể vấn đề dạy nghề và tạo việc làm cho hơn một triệu lao động ở bốn tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp từ hiện tượng cá chết bất thường thời gian qua".
Liệu phát biểu của ông Dung có nghĩa là ngư dân bỏ nghề cá, bỏ biển hay không?

FACEBOOK 15:47

Phạm Hùng Dũng

Thầu phụ thuộc chủ đầu tư là Fomosa vì vậy Fomosa phải chịu trách nhiệm cho ô nhiễm môi trường này.

FACEBOOK 15:45

Don Ta

Nếu nguyên nhân cá chết biển độc do Formosa thì chúng ta cần phải thưa Formosa ra tòa án môi trường quốc tế và phải nhờ luật sư giỏi nước ngoài về môi trường cùng các thủ tục phạt cùng đền bù với dân chúng miền trung cùng đất nước cho thỏa đáng đúng không...Đồng thời thưa luôn cả chính quyền có hành động đàn áp đối với người dân xuống đường đòi hỏi bảo vệ môi trường nhé.

15:45

Tổng cục Thống kê của Việt Nam hôm thứ Tư thông báo GDP sáu tháng đầu năm 2016 ước tính tăng 5,52% so với cùng kỳ năm 2015.
Mục tiêu Quốc hội Việt Nam đề ra cho cả năm là 6,7% và để đạt được chỉ tiêu này, các ngành trong nền kinh tế phải nỗ lực nhiều hơn.
Hãng tin AFP dẫn nguồn thông cáo của Tổng cục Thống kê đưa ra các nguyên nhân gây ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế.
"Thương mại và đầu tư chậm lại trên toàn cầu... các biến động khó lường tại các thị trường tài chính tiền tệ trên thế giới đã ảnh hưởng xấu tới nền kinh tế của chúng ta."
Các yếu tố khác là nạn hạn hán trầm trọng nhất trong nhiều thập niên nay trong khu vực, gây thiệt hại tới 681 triệu đôla cho Việt Nam.
Vụ cá chết ở miền Trung cũng được coi là một nguyên nhân.
Tổng cục Thống kê viết: "Nạn hạn hán và xâm nhập mặn ở Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long, cũng như vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung đã gây ảnh hưởng trầm trọng tới cuốc sống và sản xuất của người dân".

BLOG 15:42

Nguyễn Nữ Phương Dung

“Ban đầu việc xuống đường mọi người đều nghĩ là làm phiền nhiễu mọi người và làm cho ảnh hưởng đến giao thông, hoặc xuống đường bị đánh đập bắt bớ. Nhưng tiếng nói nhiều người lên tiếng đủ mạnh để quốc tế lên tiếng với chính phủ Việt Nam."

FACEBOOK 15:37

Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Blogger Mẹ Nấm)

"Không có Formosa này sẽ có Formosa khác. Và liệu người dân có quyền làm gì và có quyền được biết gì trong các dự án phát triển kinh tế mà nó có tác hại liên quan đến môi trường như vừa rồi?"

BLOG 15:35

Tiến sỹ khoa học Nguyễn Tác An - Nguyên viện trưởng Viện Hải dương học

“Từ khía cạnh khoa học, tôi muốn biết thiệt hại vừa qua và dự báo thiệt hại sắp đến"
“Hoàn cảnh ngư dân Việt Nam ven biển thường có cuộc sống không giàu, trình độ học vấn khó khăn, họ đã quen nghề biển hàng nghìn năm nay. Đó không chỉ là sinh kế mà là truyền thống. Nếu không có điều kiện phát triển nghề cá thì tôi cũng chưa nghĩ được họ sẽ thế nào.”
"Việt Nam mà không dựa vào biển thì đó là thảm họa".

15:32

Nhiều báo tại Việt Nam đăng bài về buổi họp báo công bố nguyên nhân cá chết tại miền Trung Việt Nam.
Trong sáng 30/6, tờ Tuổi Trẻ chạy ba bài với tựa "Chiều nay công bố thủ phạm làm cá chết ở miền Trung", "Thủ phạm làm cá chết ở miền Trung phải bồi thường!" và bài "Trừng phạt nghiêm khắc".
Trong một bài viết, tờ Tuổi Trẻ nói: "Dù chưa rõ nguyên nhân gây cá chết nhưng dư luận lâu nay đã hướng vào tác nhân do con người xả thải, trong đó có hệ thống nhà máy ở dự án Formosa Hà Tĩnh.
“Báo chí Đài Loan mới đây đã điều tra và cho rằng chính nhà máy thép của đất nước họ đã gây hại trên vùng biển miền Trung Việt Nam.”
“Nguyên nhân do đâu chúng ta sẽ biết. Nhưng hoạt động sản xuất công nghiệp của con người luôn là tác nhân hủy hoại môi trường sống một cách khủng khiếp nhất."
Các báo như Zing.vn, Pháp luật TP.HCM, VTC, Thanh Niên đều chạy bản tin giới thiệu cuộc họp báo.
Tờ Vnexpress điểm lại diễn tiến điều tra nguyên nhân gây cá chết và viết: "Ngư dân và các nhà khoa học nghi vấn hệ thống xả thải ngầm không đảm bảo và nhiều phụ phẩm độc hại của Formosa là nguyên nhân chính khiến môi trường biển biến động đột ngột, cá tầng đáy chết hàng loạt. Đường ống xả thải dài 1,5 km, đường kính hơn một mét được chạy ngầm dưới biển. Đường ống này được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép theo tiêu chuẩn 52/2013."
Báo Lao Động cũng viết về "Hành trình 85 ngày tìm nguyên nhân và thủ phạm" trong đó có nhấn mạnh "chứng cứ vi phạm pháp luật của thủ phạm gây ra thảm họa".
Báo Kinh tế - Nông Thôn chạy bài "Ngư dân Hà Tĩnh trước ngày công bố nguyên nhân, thủ phạm gây ra hiện tượng cá chết" cho thấy cảnh vắng vẻ ở làng chài và ý kiến “xin hãy cứu ngư dân, trả lại kế sinh nhai, dù nguyên nhân là gì thì chúng tôi cũng muốn biết…"

BLOG 15:31

BBC Phóng viên Cindy Sui của BBC News tại Đài Loan đã liên lạc với ông Chang Fu-ninh, Phó Chủ tịch công ty gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, nhưng ông không trả lời điện thoại. Nhân viên của ông Trần nói ông đang họp, họ không xác nhận những thông tin mà tờ Vietnamet đăng.
Cindy Sui cho biết một tờ báo tại Đài Loan cũng tường thuật thông tin nói về một lá thư của lãnh đạo công ty Formosa gửi cho nhân viên và dường như đổ lỗi cho "nhà thầu phụ".
BBC đang liên lạc với công ty mẹ Formosa Plastic tại Đài Loan để hỏi về bình luận.

15:30

Báo mạng Vietnamnet của Bộ Thông tin và Truyền thông đăng một bức thư mô tả là văn bản lãnh đạo Công ty Thép Formosa tại Hà Tĩnh, Việt Nam vừa có thư gửi nhân viên của công ty này, trong đó trích kết quả điều tra liên ngành của nhà nước Việt Nam nhận định Formosa có 'sai sót của nhà thầu phụ gây ra cá chết', theo báo chí Việt Nam.
VietnamNet hôm 30/6/2016 cho hay:
"Sáng nay, Chủ tịch HĐQT công ty Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh Trần Nguyên Thành đã gửi thư tới toàn thể cán bộ nhân viên trong công ty.
"Trong thư, ông Trần Nguyên Thành cho biết, theo kết quả điều tra của đoàn kiểm tra liên ngành của do Bộ TN&MT chủ trì, nhận định rằng công ty trong giai đoạn vận hành thử, do những sai sót của các nhà thầu phụ gây ra cá chết."
"Mặc dù, đây là một kết quả chúng tôi không mong muốn, nhưng công ty tôn trọng kết quả điều tra của Chính phủ," bức thư viết.
Trong thư cũng công bố "Trong bất kì tình huống nào, công ty vẫn giữ cho nhà máy tiếp tục hoạt động".

BREAKING 15:24 tin mới nhất

Chính phủ Việt Nam sắp họp báo công bố nguyên nhân gây cá chết hàng loạt ở một số tỉnh miền Trung Việt Nam.
Hiện tượng cá chết bắt đầu xảy ra từ đầu tháng 4/2016 gần khu vực Vũng Áng, Hà Tĩnh, và sau đó lan ra các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Huế.
Thực trạng cá chết khiến ngư dân địa phương không thể ra khơi đánh bắt. Giá hải sản thu mua giảm hoặc không thể bán được trong một thời gian dài.
Thảm họa môi trường này châm ngòi cho các cuộc biểu tình tại các tỉnh ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

http://www.bbc.com/vietnamese/rolling_news/2016/06/160629_viet_dead_fish_investigation_conclusion

Các ý kiến sau việc công bố nguyên nhân cá chết

Anh Vũ, RFA
2016-06-30

Chiều 30/6/2016 tại Hà Nội, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính Phủ Mai Tiến Dũng chủ trì cuộc họp báo công bố nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung Việt Nam cách nay 2 tháng.

Courtesy of NLD online

Chiều ngày 30/6/2016, sau gần 90 ngày xảy ra thảm họa môi trường, thuộc khu vực biển 4 tỉnh miền Trung, tại Hà nội Chính phủ VN đã tổ chức họp báo công bố kết quả điều tra về nguyên nhân và thủ phạm.
Sau khi chính quyền Việt Nam công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt tại vùng biển 4 tỉnh bắc Trung Bộ, giới quan tâm, các nhà hoạt động xã hội, v.v... có nhận xét, đánh giá gì về công bố này?
Theo thông cáo báo chí được công bố tại buổi họp báo, đã khẳng định “thủ phạm” gây ra thảm họa môi trường ở miền Trung là từ nhà máy của Formosa. Trước đó Formosa đã xin lỗi gây ô nhiễm biển miền Trung và cam kết bồi thường, gồm 5 điểm: công khai xin lỗi; bồi thường thiệt hại cho dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp; bồi thường phục hồi môi trường biển với tổng số tiền tương đương 11500 tỷ, tương đương 500 triệu USD.
Ngay sau khi kết thúc buổi họp báo, đánh giá về kết quả buổi họp báo của Chính phủ. Trả lời phỏng vấn của RFA, TS. Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện IDS đánh giá:
“Tôi nghĩ rằng cuộc họp báo này thể hiện sự đạo diễn trong suốt thời gian vừa qua, Đây là một quá trình phức tạp mà chính phủ không có một phản ứng nhanh nhạy. Có lẽ đây lời hứa cũng như cam kết ban đầu của Formosa, mà tôi nghĩ số 500 triệu USD nó sẽ đáp ứng được những gì cho những người trực tiếp bị thiệt hại, là bà con ngư dân và những người có liên quan? Theo tôi còn có rất nhiều vấn đề phải xem xét. Toi tin các cơ quan nhà nước VN sẽ phải tiến hành các thủ tục pháp lý dể chống lại Formosa và đánh giá cụ thể các thiệt hại mà Formosa phải bồi thường. Theo tôi 500 triệu USD này chỉ là một phần nhỏ ban đầu mà thôi. Tôi ủng hộ một hành động pháp lý để đánh giá tất cả các tjieetj hại để đồi Formosa phải bồi thường cho người dân và
Từ Hà nội, Nhà báo JB. Nguyễn Hữu Vinh thấy rằng, ông không tin tưởng vào những điều Chính phủ vừa công bố. Theo ông, ngay từ đầu chính quyền VN đã tỏ ra không thực tâm trong việc tìm kiếm nguyên nhân, mà còn cố tình bưng bít hoặc đưa ra các thông tin không trung thực khiến người dân lo lắng. Ông nói với chúng tôi:
“Có nhiều tổ chức quốc tế cũng như các chính phủ khác người ta đề nghị để cùng tham gia điều tra nguyên nhân thảm họa cá chết, như Chính phủ Đài loan hay Liên Hiệp Quốc nhưng Chính phủ VN lại từ chối, cộng với việc đàn áp người dân, bắt bớ người biểu tình bảo vệ môi trường môi trường này khác. Tất cả những điều đó đã nói lên bản chất của sự việc. Cho nên việc nhà nước có tuyên bố nguyên nhân hay biện pháp khắc phục, thì tôi vẫn cho rằng đó là các hành động chống đỡ áp lực của dư luận và của nhân dân mà thôi. Chứ tôi không hy vọng vào các điều công bố đó.”
Khi được hỏi về hành động của nhà nước VN cần phải làm gì trong lúc này?
Theo TS. Nguyễn Quang A chính quyền VN phải học tập cách xử lý kiên quyết của Chính phủ Mỹ, trong sự cố trên vịnh Mexico của Tập đoàn Dầu khí BP của Anh trước đây. Theo ông phía VN cần có hành động pháp lý chống lại Formosa, với án phạt nghiêm khắc, buộc thủ phạm phải có các chương trình tái thiết, bồi thường, đền bù do việc phá hủy sinh thái, môi trường sống cũng như hoạt động kinh doanh, du lịch. Việc làm đó sẽ có tác dụng tích cực trong việc chấn chỉnh môi trường đầu tư nước ngoài ở VN. Ông khẳng định:
“Tôi nghĩ rằng với những quy định của pháp luật VN thì chính quyền có thể là (xử lý) mạnh mà không phải ngần ngại về ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài. Vì nếu chúng ta làm hết sức nghiêm minh thì lúc đó sẽ lấy lại được lòng tin của người dân, cũng là một cảnh cáo đối với các nhà đầu tư nước ngoài rằng, đến VN làm ăn thì phải nghiêm túc và phải coi trọng lợi ích của đất nước VN; con người VN, chứ đây không phải là một bãi rác thải. Tôi nghĩ nếu là được như thế thì là một điều rất tốt.”
Nhà báo JB. Nguyễn Hữu Vinh tin rằng thủ phạm sẽ được bao che từ phía nhà nước, ông thấy rằng sau khi chính quyền công bố nguyên nhân cá chết thì còn quá nhiều việc phải làm, không đơn giản là mỗi hộ ngư dân được hỗ trợ, đền bù bao nhiêu, mà quan trọng hơn là phải trả lời câu hỏi: người dân bao giờ có thể quay lại sống bằng nghề biển, và bao giờ môi trường biển của 4 tỉnh miền Trung mới trở lại như cũ? Ông bày tỏ:
“Riêng về hành động lấp liếm và bao che của nhà nước ròi đến ngày cuối của tháng 6 mới công bố, đã nói lên tính cách của nhà cầm quyền, là họ có coi trọng cuộc sống, tính mạng và quyền lợi của người dân hay không? Sự phẫn nộ của người dân lúc này là khủng khiếp và ghê gớm, do vậy buộc họ phải công bố Formosa là thủ phạm. Song họ sẽ nương nhẹ hoặc sẽ tìm một cái cớ mào đó để làm giảm nhẹ lòng dân đang bức xúc, vì thảm họa môi trường này nó quá lớn.”
Nói về vai trò của người dân và các tổ chức XHDS trong việc tạo các áp lực cần thiết để yêu cầu nhà nước phải khẩn trương giải quyết triệt để dderr buộc Formosa phải khắc phục thảm họa môi trường lần này. TS. Nguyễn Quang A nhận định:
“Các tổ chức XHDS sẽ đóng một vai trò hết sức quan trọng ở đây, đặc biệt là Giáo phận Vinh- với tư cách là một tổ chức có ảnh hưởng và là một XHDS có tổ chức nhất ở VN, họ sẽ có một vai trò rất quan trọng. Tôi hết sức khuyên chính quyền VN nên lắng nghe và tham khảo họ, để rồi hành động để cho người dân vẫn được bày tỏ các bức xúc của mình. Bời vì người dân gây sức ép đối với chính quyền để buộc chính quyền phải thay đổi và cái đó là tốt đối với chính quyền. Còn chính quyền cho rằng sức ép đó để lật đổ chính quyền rồi thì đưa công an đến đàn áp, thì đó chỉ là hành động tự sát mà thôi.”
Từ Bắc Giang, nhà hoạt động xã hội Từ Anh Tú cho rằng, không có gì có thể bù đắp lại những thiệt hại về lâu dài mà đất nước, người dân VN đang phải gánh chịu trong thảm họa môi trường này. Ông khẳng định:
“Thì chúng ta phải đấu tranh tiếp thôi, kể cả việc chính quyền có công bố ngay thủ phạm, nguyên nhân cá chết thì chúng ta vẫn phải yêu cầu họ minh bạch việc giải quyết hậu quả ra sao. Khi chúng ta đã nêu ra yêu cầu đó, buộc họ phải thực hiện thì sẽ dễ giám sát hơn. Nếu như họ không đáp ứng yêu cầu thì chúng ta sẽ tiếp tục đấu tranh thôi. Lúc đó chúng ta vừa đấu trang trên mạng (Xã hội) và vừa tổ chức biểu tình.”
Những người chúng tôi được tiếp xúc, sau việc nhà nước VN công bố nguyên nhân của thảm họa môi trường biển 4 tỉnh miền Trung, đều có một suy nghĩ chung rằng, họ vẫn bị ám ảnh và băn khoăn trước phát biểu “gây sốc” của ông Chu Xuân Phàm - trưởng văn phòng Formosa tại Hà nội: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi! Nếu chọn cả hai thì làm thủ tướng cũng không giải quyết được!”. Điều đó đã khiến họ hoài nghi về các nỗ lực của Chính phủ VN trong việc giải quyết hậu quả môi tường biển bị ô nhiễm.

Tin, bài liên quan

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/mass-fish-death-causes-reactions-av-06302016073431.html

Thứ năm, 30/6/2016 | 16:12 GMT+7

Formosa cam kết bồi thường 500 triệu USD sau sự cố cá chết hàng loạt

"Chúng tôi cam kết thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết với Chính phủ liên quan đến vụ cá chết, không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam", Chủ tịch Hội đồng quản Trị Formosa Hà Tĩnh nói.

Ba tháng điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt

Giờ Bangkok, Hanoi, Jakarta (GMT+7)

Mới nhất Cũ nhất

Ngày 30/6
17h, cuộc họp báo bắt đầu. Khác với những buổi họp báo thường kỳ, hôm nay có sự góp mặt của báo chí quốc tế. Từ trước đó 45 phút, hàng chục máy quay và hàng trăm phóng viên đã ngồi kín phòng, sẵn sàng tác nghiệp. Hai bên bàn chủ tọa đã chuẩn bị sẵn hai màn hình máy chiếu lớn.

Chủ trì cuộc họp báo là Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng. Tham dự còn có lãnh đạo các bộ Quốc phòng, Thông tin và Truyền thông, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại giao, Y tế, tùy viên các đại sứ quán.

Cuộc họp thu hút đông đảo sự quan tâm của báo giới.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông báo, hôm nay Chính phủ tổ chức họp báo chuyên đề 2 nội dung. Một là thông báo ban hành nhiều nghị định quy định chi tiết các Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp có hiệu lực từ 1/7. Nội dung thứ hai là cam kết của Chính phủ trong tháng 6 sẽ công bố nguyên nhân cá chết bất thường tại 4 tỉnh miền Trung.
Sau khi thông tin ngắn gọn về nội dung văn bản nghị định, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng chuyển sang nội dung quan trọng nhất - thông báo về nguyên nhân sự cố môi trường khiến hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh miền Trung.

Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng.

Theo Bộ trưởng Dũng, tháng 4 tại 4 tỉnh ven biển miền Trung gồm Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa thiên - Huế xảy ra sự cố hải sản chết bất thường, ảnh hưởng tới an ninh, môi trường, xã hội. Ngay sau sự cố, Thủ tướng, các Phó thủ tướng đã chỉ đạo bước đầu đánh giá thiệt hại về môi trường, đời sống người dân, điều tra làm rõ nguyên nhân sự cố, có hướng xử lý.

Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam huy động trên 100 nhà khoa học đầu ngành của 30 cơ quan trong và ngoài nước, tổ chức thu thập dữ liệu, có sự phản biện độc lập của các chuyên gia quốc tế, và đã xác định có nguồn thải xuất phát từ khu vực Vũng Áng (Hà Tĩnh).
Đây là nguồn thải lớn nhất ở khu vực Vũng Áng, chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với sự tham gia của các chuyên gia. Đoàn phát hiện Công ty TNHH Hưng Nguyên Formosa Hà Tĩnh (Formosa Hà Tĩnh) vi phạm, xả thải độc tố ra biển, chất hydroxit, vượt quá mức cho phép.

Kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường.
Với chứng cứ khoa học khách quan, chính xác, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cùng các bộ, ngành và 4 địa phương nhiều lần làm việc với Tập đoàn Formosa Đài Loan, công ty mẹ của Formosa Hà Tĩnh.

Ngày 28/6, Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ra sự cố môi trường trên, đồng thời cam kết 5 điểm:

1. Công khai xin lỗi Chính phủ, nhân dân Việt Nam vì để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng.

2. Thực hiện bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, bồi thường xử lý môi trường biển, số tiền 11.500 tỷ đồng, tương đương 500 triệu USD.

3. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, đảm bảo xử lý triệt để chất thải độc trước khi xả ra môi trường, không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.

4. Phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự, tạo niềm tin với người dân Việt Nam, bạn bè quốc tế.

5. Thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật Việt Nam.
Toàn cảnh họp báo.

Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, sự cố môi trường vừa qua đã ảnh hưởng tới sản xuất, kinh doanh của người dân 4 tỉnh miền Trung, Thủ tướng yêu cầu thực hiện ngay công tác bồi thường thiệt hại, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân, trên tinh thần công khai, minh bạch, sát thực tế với sự tham gia của người dân, Mặt trận Tổ quốc. Formosa Hà Tĩnh phải thực hiện đầy đủ, trách nhiệm 5 cam kết, triển khai lắp đặt hệ thống xử lý nước thải tại miền Trung.

Chính phủ đánh giá cao và cảm ơn sự ủng hộ của nhân dân cả nước, nhân dân 4 tỉnh miền Trung; sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, sự vào cuộc kịp thời của các tổ chức chính trị xã hội, bộ, ngành địa phương và cơ quan báo chí trong ngoài nước. Chính phủ hoan nghênh thái độ và dư luận Đài Loan tỏ rõ quan điểm ủng hộ Chính phủ Việt Nam, xử lý nghiêm sai phạm vừa qua, yêu cầu Formosa hợp tác giải quyết vụ việc. Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát thực thi pháp luật.

"Đây là bài học cho các doanh nghiệp trong quá trình đầu tư phải tuân thủ nghiêm túc quy định pháp luật, trong đó có pháp luật về môi trường", Bộ trưởng Dũng kết thúc phần trình bày.

Ngay sau đó Chính phủ chiếu video lời xin lỗi của Formosa.
"Tôi là Trần Nguyên Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh. Tôi cùng ban lãnh đạo công ty thay mặt cho hơn 6.300 cán bộ và nhân viên xin phát biểu về sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung như sau", đại diện Formosa Hà Tĩnh nói.

"Công ty chúng tôi đến Việt Nam với mong muốn đầu tư và phát triển bền vững, lâu dài để đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế Hà Tĩnh nói riêng và Việt Nam nói chung. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành thử của công ty và qua kết quả kiểm tra nghiên cứu, đánh giá của Đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì cho thấy sự cố đã xảy ra trong nhà máy là nguyên nhân gây ra sự cố môi trường làm hải sản chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung Việt Nam là Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế (giai đoạn vận hành thử do các nhà thầu phụ được công ty chúng tôi tuyển chọn và ký hợp đồng thực hiện). Công ty xin nhận trách nhiệm và thành thật xin lỗi nhân Việt Nam, đặc biệt là nhân dân 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, quảng Trị, Thừa Thiên - Huế.

Công ty xin lỗi Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Việt Nam vì đã gây ra sự cố môi trường thời gian qua, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sản xuất, việc làm của người dân và môi trường 4 tỉnh miền Trung. Chúng tôi xin cam kết thực hiện bồi thường thiệt hại về kinh tế cho người dân, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, bồi thường xử lý ô nhiễm, phục hồi môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung".
"Chúng tôi cam kết khắc phục triệt để tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, hoàn thiện công nghệ của nhà máy theo yêu cầu của các bộ, ngành Việt Nam và UBND Hà Tĩnh.

Chúng tôi sẽ phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển miền Trung, đảm bảo phòng, chống các sự cố môi trường tương tự đã xảy ra và tạo niềm tin với người dân Việt Nam, cũng như bạn bè quốc tế.

Chúng tôi xin cam kết thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết với Chính phủ liên quan đến vụ việc này và cam kết không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam.

Chúng tôi mong rằng bằng sự chân thành từ trái tim, sự nỗ lực tối đa trong giải quyết sự cố này, chúng tôi sẽ nhận được sự cảm thông của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam.

Chúng tôi vô cùng biết ơn Chính phủ đã có chỉ đạo tìm ra nguyên nhân sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung vừa qua. Chúng tôi tha thiết mong người dân rộng lượng và tha thứ cho chúng tôi", ông Thành kết thúc lời xin lỗi.

Kết thúc video, ban lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh cúi đầu nhận lỗi với nhân dân Việt Nam.
Tại Hà Tĩnh, theo dõi công bố nguyên nhân cá chết, nhiều người dân cho hay kết quả này đã dự đoán được từ trước và "không hề bất ngờ". Chị Trần Thị Thoa, chủ tiệm buôn bán hải sản ở xã Kỳ Ninh, huyện Kỳ Anh, mong muốn nhà nước hỗ trợ trong thời gian hàng hóa ế ẩm, đồng thời muốn trả lại môi trường biển như trước kia.

Một linh mục ở xã Kỳ Hà (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) cho rằng kết quả công bố hôm nay sẽ giải tỏa, làm cho những người đi biển yên lòng. Tuy nhiên, mức đền bù và biện pháp khắc phục thì phải chờ xem thế nào. “Người dân muốn ra khơi, bám biển, nhưng sau khi Formosa gây ra sự cố thì họ lại băn khoăn”, linh mục nói.

Anh Đàn mong muốn môi trường biển trở lại trong sạch để có thể thể tiếp tục ra khơi. Ảnh: Nguyễn Hải.

Tại bến Âu Thuyền, anh Nguyễn Chu Đàn (41 tuổi, xã Kỳ Lợi, Kỳ Anh) đánh giá cao việc Chính phủ và các Bộ ngành đã công bố nguyên nhân cá chết, làm cho người dân tin tưởng. Mong muốn của ngư dân tiếp theo là ngư trường đươc trong sạch trở lại để có thể ra khơi.
Sau phần thông báo của Bộ trưởng Dũng và phát video xin lỗi của đại diện Formosa là đến phần hỏi đáp. Một nhà báo đặt câu hỏi: Xin hãy cho biết quá trình xác định nguyên nhân cá chết, sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài nước ra sao?

Bộ trưởng Trần hồng Hà. Ảnh: Bá Đô.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà: Qua video vừa rồi chúng ta cũng biết việc xác định nguyên nhân cần chứng cứ khoa học chặt chẽ, bài bản. Thủ tướng chỉ đạo sự cố xảy ra diện rộng, phức tạp nên phải làm khoa học, khách quan. Chúng tôi tiến hành ba việc. Thứ nhất xác định nguyên nhân, cái gì đang diễn ra ở vùng biển miền Trung, cơ chế gì gây ra hải sản chết hàng loạt. Thứ hai là xác định nguồn gây ô nhiễm từ đâu.

Nhóm thứ nhất tập trung hơn 100 nhà khoa học trong và ngoài nước ở các lĩnh vực hải dương học, vũ trụ học... tiến hành nhiều công việc từ lấy mẫu cá, mẫu nước, sinh vật..., đồng thời thực hiện nhiều hoạt động từ việc xác định sự việc từ vệ tinh. Nhiều nhà khoa học đã phải xuống biển lần theo dấu hiệu vệ tinh chỉ ra.

Kết quả phân tích của hàng nghìn thí nghiệm, có thí nghiệm xác định độc tố kim loại nặng phải hàng tuần mới có kết quả. Nhiều thông số cần kiểm chứng để đảm bảo tính pháp lý. Khi có kết quả, chúng tôi tổ chức hội đồng khoa học của nhà nước để đánh giá, lấy ý kiến phản biện độc lập của các nhà khoa học quốc tế, từ đó mới công bố kết quả.

Qua nghiên cứu khẳng định, hợp chất theo dòng hải lưu từ Hà Tĩnh di chuyển đến Thừa Thiên - Huế. Đây là một ổ độc hấp thu kim loại trực tiếp, bản thân nó có nhu cầu ôxy, đi đến đâu lấy ôxy và gây độc tố làm cá chết.

Nhóm việc thứ hai, chúng tôi rà soát hàng trăm cơ sở có nguồn thải ra biển miền Trung, trong đó có: Formosa Hà Tĩnh, nhà máy điện Hà Tĩnh và khu công nghiệp Hà Tĩnh. Quá trình kiểm tra đã phát hiện vấn đề sai sót, lỗi. Trong 5 ngày khi kiểm toán năng lượng thì điện tụt 15%. Từ đó chúng tôi xác định chỉ có lò luyện cốc là thải ra phenol và xyanua.

Đến nay chúng tôi có đủ bằng chứng thuyết phục, xác định nguồn thải từ Formosa và lò luyện cốc. (Lò luyện cốc thực chất là quá trình luyện than, biến than thành than cốc. Than cốc được sử dụng rộng rãi trong quá tình luyện kim cổ, có tác dụng nung chảy gang thép trong lò cao hoặc chất khử trong các quá trình luyện kim).

Một nhà báo đặt câu hỏi: Đến nay đã có đánh giá tác động môi trường biển miền Trung, Chính phủ có giải pháp thế nào?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Nhiều người băn khoăn đây là chất thải vô cơ hay sinh học. Qua nhiều nghiên cứu mới xác định cái gì xảy ra và cái gì là nguyên nhân chính. Có thể nói chúng ta đã làm đẩy đủ đảm bảo tính khoa học và pháp lý. Formosa Hà Tĩnh đã thừa nhận.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh.

Hỏi: Ngày 23/4, Bộ Nông nghiệp khẳng định cá chết do độc tố môi trường, sau đó Bộ Tài nguyên Môi trường công bố do thuỷ triều đỏ, tại sao 3 tháng mới chính thức công bố nguyên nhân?

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh: Ngay khi sự việc xảy ra Thủ tướng đã phân công các bộ ngành liên quan khẩn trương tìm ra nguyên nhân. Các nhà khoa học đã vào cuộc với nỗ lực cao nhất. Quá trình tiếp cận bằng nhiều phương pháp khoa học. Có khó khăn là chúng ta phải tìm kiếm những dấu vết ngay tại thực địa, dưới đáy biển và cả hồi tố. Nhiều chuyên gia đến từ Nhật, Pháp, Đức, Mỹ... đã bổ sung dữ liệu cùng nhà khoa học Việt Nam đối chứng phân tích chỉ tiêu, từ đó có những chứng cứ được các nhà khoa học quốc tế thừa nhận.

Kết quả công bố hôm nay thể hiện nỗ lực của các nhà khoa học cũng như trình độ và năng lực trong việc giải quyết những vấn đề phức tạp. Tháng 12/2004, Nhật Bản có sự cố môi trường nghiêm trọng, hơn một năm sau, hội đồng đánh giá với những chuyên gia hàng đầu mới có thể kết luận được nguyên nhân là từ công ty gang thép. Như vậy để thấy sự nỗ lực của chúng ta.
Hỏi: Quá trình công bố nguyên nhân cá chết đến nay xác định là chậm so với bức xúc của dư luận, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn giải thích thế nào?

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn: Việc công bố hôm nay thể hiện chủ trương công khai của Đảng và Nhà nước. Ngay từ đầu những người đứng đầu Đảng, Nhà nước đã quyết liệt chỉ đạo yêu cầu điều tra nhanh chóng xác định nguyên nhân, thủ phạm gây ra, đánh giá hậu quả gây ra, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng... Công bố nguyên nhân là để giải quyết kịp thời hiệu quả, công bố thủ phạm là để khắc phục hậu quả.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn. Ảnh: Bá Đô.

Điều tra nguyên nhân và thủ phạm là hai việc khác nhau. Điều tra nguyên nhân được tiến hành bởi nhà khoa học, đối tượng là dữ kiện. Điều tra thủ phạm là cơ quan điều tra, có sự tham gia của cơ quan bảo vệ pháp luật, các ngành, địa phương. Kết quả điều tra là khách quan, hoàn toàn loại trừ các nguyên nhân làm chậm quá trình. Các cơ quan đã làm việc nỗ lực hết mình.

Thời gian qua có sự bức xúc vì chậm công bố nguyên nhân, đây là điều bình thường vì ảnh hưởng đến đời sống người dân nhưng sự phản ứng thái quá làm nhiễu loạn thông tin, ảnh hưởng đến quá trình điều tra. Một số thế lực lợi dụng sự việc này để kích động, gây bất an trong nhân dân. Chúng tôi tôn trọng sự bức xúc của người dân nhưng không chấp nhận sử dụng bức xúc để chống đối Đảng, Nhà nước.
Hỏi: Đề nghị Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho biết, có sửa đổi bổ sung gì các quy định hiện hành về môi trường của doanh nghiệp hiện nay?

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Quy chuẩn về môi trường Việt Nam là văn bản dưới luật, Chính phủ đề xuất Quốc hội thông qua quy chuẩn về môi trường là không đúng thẩm quyền của Quốc hội. Nên tới đây Chính phủ không đề xuất Quốc hội ban hành quy chuẩn về môi trường của Việt Nam.
Hỏi: Có hay không việc ngăn cản cơ quan báo chí đưa tin, việc giấu thông tin với nhân dân?

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn: Đầu tháng 4 sau sự cố môi trường, báo chí đưa tin rất nhiều chiều, với tần suất dày đặc. Đảng, Nhà nước không có chủ trương che giấu thông tin, không chỉ người dân cần biết sự thật mà Đảng, Nhà nước cũng cần biết sự thật. Nhưng để tạo thuận lợi cho quá trình điều tra, chúng tôi có yêu cầu các cơ quan báo chí tạm ngừng đưa thông tin suy diễn, để chờ quá trình điều tra. Trong sự cố phức tạp vừa rồi, sự điều tra của báo chí không đủ tìm ra nguyên nhân bằng sự điều tra của cơ quan điều tra, các nhà khoa học.
Hỏi: Việc Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép xả thải cho Formosa như thế nào? Việc giám sát ra sao?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Nguồn nước thải của Formosa gồm: nước thải công nghiệp, nước thải từ sinh hoạt, sinh hoá, trạm xử lý cốc... Về quy chuẩn, có 2 quy chuẩn 40 - xác định với nước thải công nghiệp, kiểm soát nhiều thông số hơn. Quy chuẩn 52 - tiêu chuẩn đối với ngành gang thép, kiểm soát 12 con số. Toàn bộ lượng nước thải ra, quy chuẩn 52 không thể bao quát được con số nước thải từ cảng. Việc áp dụng quy chuẩn chưa sát tình hình nguồn thải của Formosa. Nguồn cần giám sát chặt chẽ nhất là nguồn nước thải sinh hoá từ các cốc.

Thực tế, các nhà máy của Formosa đang ở giai đoạn vận hành thử nghiệm nên chưa có cơ quan nhà nước vào giám sát. Hệ thống giám sát tự động cũng chưa có cơ quan nào vào đánh giá, trong đó có những độc tố nặng. Đây là lỗ hổng pháp luật.

Infographic: Quy trình xả tải của Formosa Hà Tĩnh.
Hỏi: Cơ quan công an có khởi tố vụ án hình sự hay không?

Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Trước hết, phải có biện pháp khắc phục đời sống người dân ven biển như hỗ trợ lãi suất, việc làm, mua hải sản của ngư dân đánh bắt; công bố sớm vùng hải sản an toàn, cảnh báo vùng hải sản không an toàn để người dân tránh dùng sản phẩm không an toàn. Việc đấu tranh tìm ra thủ phạm là thái độ cương quyết của Đảng, Chính phủ Việt Nam; xử nghiêm không loại trừ bất kỳ tổ chức, cá nhân nào.

Nhưng, Việt Nam đang xây dựng môi trường đầu tư, tạo lập hình ảnh trong thời kỳ hội nhập, được các nhà đầu tư đánh giá cao về ổn định chính trị, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư. Thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thành công là thể hiện môi trường đầu tư của Việt Nam. Formosa đã nhận lỗi trước người dân Việt Nam, đưa ra 5 cam kết về bồi thường, hỗ trợ. “Đánh kẻ chạy đi chứ không đánh kẻ chạy lại”, Chính phủ có thái độ rõ ràng, đó là xử lý nghiêm minh trường hợp vi phạm pháp luật nhưng cũng có chính sách độ lượng. Nếu các nhà đầu tư cam kết thực hiện đúng pháp luật Việt Nam thì Chính phủ đảm bảo cho hoạt động hiệu quả. Việc đưa vụ án ra khởi tố hay không thì cần cân nhắc. Người dân Việt Nam vốn khoan hồng, độ lượng.

Trả lời bổ sung việc Chính phủ Việt Nam có khởi tố Formosa hay không, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nhấn mạnh, việc khởi tố hay không thì cơ quan tố tụng tư pháp sẽ xem xét, Chính phủ không can thiệp. Tất cả mọi quyết định phải được xem xét trên cơ sở luật pháp và lợi ích.
Từ thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh), một lãnh đạo thị xã cho biết đánh giá cao sự vào cuộc tích cực của tất cả ban ngành để đưa ra kết quả công bố trong tháng 6 như đã hứa. “Formosa là thủ phạm khiến hải sản chết đã rõ, chúng tôi sẽ đưa ra các phương án hỗ trợ bà con ngư dân khắc phục sự cố, vượt qua khó khăn”, vị lãnh đạo nói.

Một ngư dân ở thôn Ba Đồng (xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh) cũng đánh giá cao thái độ của Formosa: “Họ đã gây ra, thừa nhận và không chối cãi, như vậy là được. Việc giải quyết hậu quả, khắc phục khó khăn cho bà con ngư dân thì phải chờ cấp trên. Tiền bồi thường bao nhiêu cũng khó mà đủ, chúng tôi chỉ mong muốn biển trở lại như ngày xưa, nếu chính quyền sắp xếp chuyển đổi nghề thì cũng phải là nghề phù hợp để mưu sinh”, ngư dân nói.

Người dân Kỳ Anh, Hà Tĩnh, theo dõi thông tin họp báo công bố nguyên nhân, thủ phạm khiến cá chết hàng loạt. Ảnh: Đức Hùng.
Hỏi: Formosa từng có nhiều vi phạm trong đầu tư, vì sao Hà Tĩnh vẫn chào đón. Tới đây có gì thay đổi trong thu hút đầu tư?

Thứ trưởng Đặng Huy Đông.

Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông: Sau sự cố này, chính sách thu hút đầu tư của Chính phủ Việt Nam là nhất quán, đảm bảo đúng cam kết với các nhà đầu tư nước ngoài. Một sự cố xảy ra là điều đáng tiếc. Đây cũng là bài học cho các cơ quan quản lý nhà nước, rà soát chức năng nhiệm vụ để việc thu hút đầu tư nước ngoài theo đúng quy định pháp luật. Chính phủ Việt Nam không đánh đổi đầu tư nước ngoài bằng mọi giá, không đánh đổi môi trường để thu hút đầu tư nước ngoài.
Hỏi: Mức đền bù 500 triệu dựa trên cơ sở nào?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Đây là mức đưa ra dựa trên mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, môi trường. Còn những tổn thương lớn hơn đến tâm lý, nhưng chúng tôi thấy rằng không cần thiết là bao nhiêu mà yêu cầu Formosa chuyển đổi công nghệ, không bao giờ xảy ra sự cố tương tự. Chúng tôi cũng sẽ tiến hành phục hồi môi trường đã bị ô nhiễm.
Hỏi: Quá trình nhà máy Formosa vận hành, tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra việc xả thải đối với dự án này như thế nào? Trách nhiệm của địa phương sau khi phát hiện sự cố?

Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Quốc Vinh.

Lãnh đạo Hà Tĩnh: Thời gian qua nhân dân Hà Tĩnh đã kiên trì chờ đợi, tin tưởng vào Đảng, Nhà nước, các nhà khoa học tìm ra nguyên nhân. Hôm nay Chính phủ tổ chức công bố họp báo công bố nguyên nhân, Formosa đã xin lỗi, phần nào giải tỏa được sự chờ đợi của người dân. Dự án của Formosa rất lớn, nhiều việc vượt ra ngoài Hà Tĩnh. Mặc dù vậy tỉnh đã phối hợp với các bộ ngành Trung ương trong việc kiểm tra giám sát. Tỉnh đã giao việc giám sát cho các sở ngành liên quan. Sự cố xảy ra, Hà Tĩnh đã chỉ đạo các nhà khoa học sớm tìm ra nguyên nhân và công bố rộng rãi. Quá trình vừa qua do khả năng có hạn, việc kiểm tra giám sát chưa làm được thường xuyên và còn nhiều bất cập. Chúng tôi rút kinh nghiệm sâu sắc và xử lý những sở, ngành chưa làm hết trách nhiệm của mình.
Hỏi: Bộ Y tế đánh giá mức độ an toàn của nước biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế như thế nào?

Thứ trưởng Y tế: Ngay sau khi xảy ra sự cố môi trường, Bộ Y tế đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, quản lý, Sở Y tế tiến hành các biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khoẻ người dân, tập trung xét nghiệm hải sản sống. Trong 3 tuần đều tiến hành các xét nghiệm hàng ngày, cập nhật thông tin cho người dân, đăng tải trên website của Bộ. Tất cả hải sản xét nghiệm đã có công bố minh bạch. Các cơ quan của Bộ hiện nay triển khai đồng bộ giám sát, quan trắc và các biện pháp cần thiết giám sát sức khoẻ người dân.
Thứ trưởng Nông nghiệp: Bộ Nông nghiệp với vai trò quản lý nhà nước về thuỷ sản ngay từ đầu đã chỉ đạo 3 việc: lấy mẫu, giám sát và xác định vùng ảnh hưởng để tham mưu cho Chính phủ. Khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo khoanh vùng ảnh hưởng, Bộ đã tham mưu là tính từ bờ ra ngoài khơi 20 hải lý. Những vùng ảnh hưởng trong 20 hải lý ở 4 tỉnh, những tàu khai thác dưới 90CV, nếu phát hiện hải sản nhiễm độc thì lập tức tiêu hủy và tham mưu Chính phủ có chính sách hỗ trợ.

Vùng ngoài 20 hải lý là an toàn. Bộ đã tham mưu địa phương tổ chức kiểm định chứng nhận an toàn cho hải sản ngoài vùng 20 hải lý. Nhưng chúng tôi vẫn chỉ đạo 2-3 ngày lấy mẫu một lần, nếu phát hiện độc tố vẫn xử lý. Đối với nuôi trồng thuỷ sản, chúng tôi khuyến cáo khi chưa xác định rõ nguyên nhân thì đề nghị không nên thả nuôi. Khi lấy mẫu hàng ngày phát hiện mẫu an toàn thì khuyến cáo địa phương có thể lấy nước, nhưng phải qua ao lắng và quy trình nghiêm ngặt trước khi thả nuôi. Hiện nay nước lấy vào cơ bản an toàn, khi chưa xử lý hết tồn dư thì hàng ngày vẫn phải lấy mẫu xét nghiệm để đảm bảo an toàn. Bộ liên tục cử người để hỗ trợ người dân 4 tỉnh miền Trung làm việc này.
Trước khi họp báo kết thúc, ông Trương Minh Tuấn cho biết, để sự cố môi trường không tái diễn, Thủ tướng chỉ đạo rà soát các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường áp dụng cho các doanh nghiệp. Trách nhiệm cán bộ công chức trực tiếp liên quan, dù cấp nào đều chịu trách nhiệm trước pháp luật tùy mức độ liên quan.

Trước khoảng 15h ngày 30/6, tại phiên họp trực tuyến Chính phủ thường kỳ tháng 6, phát biểu khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, trước sự cố cá chết nghiêm trọng ở miền Trung thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ ngành nỗ lực, làm hết sức mình để tìm ra nguyên nhân, cũng như xác định đối tượng gây ra sự cố môi trường này, trên tinh thần khách quan, khoa học, chặt chẽ, đúng pháp luật và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành mời tư vấn độc lập trong và ngoài nước phản biện trước khi kết luận chính thức. "Đến nay chúng ta đã tìm ra nguyên nhân và đối tượng chịu trách nhiệm. Chiều nay Chính phủ sẽ chính thức công bố nguyên nhân và những giải pháp khắc phục sự cố cá chết tại các tỉnh miền Trung", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Diễn tiến điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt. Đồ họa: Tiến Thành

Hiện tượng cá chết xuất hiện vào ngày 6/4 gần khu công nghiệp Vũng Áng (Sơn Dương, Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan ra các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Khoảng 70 tấn cá tự nhiên của 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế chết dạt bờ, chủ yếu là loài sống ở tầng đáy. Riêng Thừa Thiên - Huế có 35 tấn cá nuôi bị chết. Ngư dân 4 tỉnh lao đao vì cá biển không tiêu thụ được, hoặc bán với giá rẻ, không đủ bù chi phí đánh bắt.

Nhiều giả thiết về nguyên nhân cá chết được đưa ra, tập trung vào hai nhóm là tảo đỏ và độc tố hoá học thải ra từ hoạt động của con người. Trong số các nguồn xả thải gần khu vực Vũng Áng, cái tên được nhắc đến nhiều lần là Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa).

Ngư dân và các nhà khoa học nghi vấn hệ thống xả thải ngầm không đảm bảo và nhiều phụ phẩm độc hại của Formosa là nguyên nhân chính khiến môi trường biển biến động đột ngột, cá tầng đáy chết hàng loạt. Đường ống xả thải dài 1,5 km, đường kính hơn một mét được chạy ngầm dưới biển. Đường ống này được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép theo tiêu chuẩn 52/2013.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/formosa-cam-ket-boi-thuong-500-trieu-usd-sau-su-co-ca-chet-hang-loat-3428561.html

Việt Nam

trực tiếpViệt Nam công bố nguyên nhân vụ cá chết hàng loạt

29.06.2016

Chính phủ Việt Nam họp báo công bố nguyên nhân vụ cá chết hàng loạt ở các tỉnh miền trung, sau hơn hai tháng điều tra

Chủ tịch Chen Yuan-cheng của Formosa Hà Tĩnh xin lỗi chính phủ và nhân dân Việt Nam trong buổi họp báo công bố nguyên nhân gây cá chết hôm 30/6/2016.

Cập nhật