zaterdag 6 augustus 2016

Thế Vận Hội Rio trong cơn khủng hoảng chính trị Brazil

Thế Vận Hội Rio trong cơn khủng hoảng chính trị Brazil

mediaBiểu tượng Thế Vận Hội Olympic 2016 tại Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh chụp ngày 05/08/2016.REUTERS/Carlos Barria
Thế Vận Hội Rio khai mạc vào đêm 05/08/2016 không phải là niềm vui của tất cả dân Brazil. Trong bối cảnh khủng hoảng chính trị và kinh tế, đa số dân xứ samba chống lễ hội bị cho là tốn kém không đúng lúc, theo một kết quả thăm dò ý kiến. Hàng ngàn người đe dọa sẽ xuống đường phản đối quyền tổng thống Michel Temer sau khi đã gây xáo trộn lễ rước đuốc ngày hôm trước.
Vào năm 2009, khi thành phố Rio được tuyển chọn làm nơi tổ chức Thế Vận Hội 2016, tổng thống Brazil lúc bấy giờ là Lula da Silva rất phấn chấn khi thấy đất nước vươn lên sân khấu quốc tế. Cũng vào thời điểm đó, quốc gia Nam Mỹ với 200 triệu dân đang lướt trên ngọn sóng tăng trưởng kinh tế ngoạn mục và kỳ vọng vào Thế Vận Hội 2016 để phô trương sức mạnh của một cường quốc kinh tế mới.
Brazil ước mơ sử dụng hai đại hội thể thao quốc tế tiếp nối nhau, Cúp Bóng Đá Thế Giới 2014 và Thế Vận Hội 2016, để canh tân và xây dựng thêm hạ tầng cơ sở.
Tuy nhiên, thiên đường tăng trưởng của 2009 đã ra đi và từ năm 2015, Brazil rơi vào suy thoái. Theo một kết quả thăm dò ý kiến do viện Ibope thực hiện hồi tuần qua, 60% dân Brazil nghĩ rằng Thế Vận Hội chỉ đem lại thiệt hại cho đất nước vì tình hình chính trị và kinh tế đều xấu.
Theo AFP, tổng thống Dilma Rousseff bị tạm đình chỉ chức vụ theo một tiến trình truất phế gây tranh cãi, nhưng phe ủng hộ bà vẫn còn mạnh. Nhân Thế Vận Rio, họ biểu dương lực lượng và bày tỏ bất bình trước công luận thế giới. Đối với phe tả, thủ tục truất phế tổng thống Dilma Rousseff là một cuộc « đảo chính trá hình ».
Không ít người dân Brazil chỉ trích Thế Vận Hội chỉ nhằm « phục vụ người giàu » theo nhu cầu của khách nước ngoài trong khi đất nước bị khủng hoảng kinh tế và bị chấn động vì tai tiếng tham ô trong tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras. Tai tiếng này liên lụy đến hầu hết giới lãnh đạo chính trị, tả cũng như hữu.
Tuy lực lượng biểu tình chỉ độ vài ngàn nhưng phe cánh tả cho biết sẽ tập trung « đả đảo » quyền tổng thống Michel Temer khi ông lên khán đài tuyên bố « khai mạc » Olympic 2016.
Michel Temer, nguyên là phó tổng thống của bà Dilma Rousseff trước khi trở thành đối thủ chính trị, tuy theo Hiến Pháp, ông chỉ là « quyền tổng thống », nhưng từ tháng 5/2016 đến nay, ông đã đưa Brazil vào hướng bảo thủ.
Dự kiến buổi lễ khai mạc có thể bị xáo trộn quyền tổng thống Brazil cho biết đã « chuẩn bị kỹ » và nhắc lại rằng vận động trường Maracana, ngôi đền của bóng đá Brazil luôn là một « lò lửa ».
Theo báo chí Brazil, ban tổ chức đã chuẩn bị mở nhạc thật to ngay sau khi diễn văn của quyền tổng thống chấm dứt để át tiếng la ó phản đối. Tin này không được ban tổ chức xác nhận.
Ngoài căng thẳng chính trị, tổng thống bị tạm ngưng chức là bà Dilma Rousseff và người tiền nhiệm Lula da Silva đều từ chối tham dự lễ khai mạc Thế Vận Hội mặc dù bà Dilma Rousseff cận lực chuẩn bị cho đại hội thể thao này và ông Lula da Silva đóng vai trò then chốt mang lại chiến thắng cho Rio.
Cho dù nữ tổng thống Dilma Rousseff bị mất chức một phần cũng vì bà bị đa số dân chúng mất tín nhiệm nhưng sự kiện Michel Temer lên thay cũng gây bất bình trong công luận vì các biện pháp cắt giảm ngân sách xã hội.
Theo nhật báo cánh tả Folha de Sao Paulo, Olympic Rio là Thế Vận Hội « của trục xuất, của phí phạm, của trấn áp từ một chính phủ không có tính chính đáng ».

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20160805-the-van-hoi-rio-trong-con-khung-hoang-chinh-tri-brazil

Hai cựu tổng thống Brazil tẩy chay lễ khai mạc Olympic

mediaTổng thống bị đình chỉ Dilma Rousseff gặp mặt các phụ nữ ủng hộ dân chủ, Sao Paulo, Brazil, 08/07/2016.REUTERS/Paulo Whitaker
Bà Dilma Rousseff, tổng thống Brazil bị đình chỉ chức vụ, và người tiền nhiệm Lula da Silva, sẽ không tham dự lễ khai mạc Thế Vận Hội tại sân vận động Maracana, thành phố Rio, vào ngày 05/08/2016. Nhờ cựu tổng thống Lula da Silva, năm 2009, Brazil đã giành được quyền đăng cai thế vận hội JO-2016.
Hãng tin Pháp AFP nhận định, sự vắng mặt của hai chính trị gia thuộc cánh tả tại buổi lễ khai mạc Thế Vận Hội cho thấy không khí căng thẳng của cuộc khủng hoảng chính trị đang làm đảo lộn Brazil từ vài tháng gần đây.
Trong buổi phỏng vấn với đài RFI, ban tiếng Bồ Đào Nha, bà không chấp nhận « đóng vai trò phụ » trong buổi lễ trên. Bà nhấn mạnh : « Thứ nhất, đây là thành quả của cựu tổng thống Lula da Silva (2003-2010). Thứ hai, vì chính phủ (dưới thời của bà, 2011-2016) là nhà cung cấp cơ sở hạ tầng cho Thế Vận Hội ».
Ngày 12/05, phó tổng thống Michel Temer thay thế bà Rousseff giữ chức tổng thống sau khi Thượng Viện bỏ phiếu ủng hộ thủ tục phế truất. Bà Rousseff lên án ông Temer đã phản bội bà và quyết định của lưỡng viện ủng hộ thủ tục phế truất tổng thống là một « cú đảo chính ».
Theo báo chí Brazil, tổng thống tạm quyền Michel Temer sẽ đọc một bài diễn văn ngắn tuyên bố khai mạc Thế Vận Hội, vì sợ những người ủng hộ bà Rousseff la ó phản đối. Các cựu tổng thống Fernando Henrique Cardoso, Fernando Collor de Mello và José Sarney cũng được mời tham dự lễ khai mạc sự kiện thể thao quan trọng này.

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20160727-brazil-tong-thong-bi-phe-truat-rousseff-khong-tham-du-khai-mac-jo

Vì sao Brazil bên bờ tan vỡ ?

mediaHơn 3 triệu người xuống đường biểu tình phản đối bà tổng thống Brazil Dilma Rousseff và người tiền nhiệm, ông Lula da Silva.REUTERS/Ueslei Marcelino
Vào cuối tuần trước (12-13/3/2016), hơn ba triệu người Brazil đã xuống đường biểu tình và hàng chục ngàn người tại 30 thành phố khác nhau trong tuần. Cả nước Brazil như đùng đùng nổi cơn giận. Hình ảnh biếm họa bà tổng thống Dilma Rousseff xuất hiện trên đường phố, đi giữa đoàn người biểu tình rầm rộ chưa từng có trong lịch sử và trong tiếng gõ xoong nồi giận dữ tại những khu phố nổi tiếng. 
Bà Dilma Rousseff đang bị lung lay ngay giữa lòng một cuộc khủng hoảng chính trị quan trọng. Ngày qua ngày, phe đa số của bà đang bị tan rã và việc cựu tổng thống Lula, bị tố cáo tham nhũng , được mời trở lại chính phủ chỉ làm gia tăng thêm tình hình căng thẳng. Trang mạng đài phát thanh Europe 1 tóm lược lại tình hình tại Brazil qua năm câu hỏi. RFI xin giới thiệu lại.
Vì sao người dân Brazil xuống đường biểu tình ?
Người dân Brazil chỉ chực chờ bùng phát : thất nghiệp tăng cao, tổng thu nhập quốc dân rớt thê thảm (-3,8% năm 2015) và những vụ tiết lộ chính trị-tài chính không ngừng về các nhà lãnh đạo cũng chẳng giúp giải quyết được gì. Chính phủ của bà Dilma Rousseff đang cố gắng đối phó với năm suy thoái thứ hai liên tiếp, đang tác động vào nền kinh tế thứ 7 thế giới.
Nhưng vụ tai tiếng Petrobras đã làm cho bà bị khuấy đảo và ngăn chận bà thông qua chương trình thắt lưng buộc bụng. Hệ quả là người dân đổ hết sự bực tức lên hai gương mặt điển hình : bà tổng thống và người tiền nhiệm.
Liệu bà Dilma Rousseff có bị phế truất hay không ?
Từ hồi tháng 12/2015 đến nay, bà Dilma Rousseff, một cựu chiến binh du kích, sống dưới mối đe dọa của phe đối lập đòi tiến hành một thủ tục phế truất. Phe này tố cáo bà đã cố tình gian lận các số liệu năm 2014, năm bà tái đắc cử, nhằm che giấu bớt tác động của cuộc khủng hoảng trước người dân. Tuy nhiên, để có thể hạ bệ bà, phe đối lập phải có được 2/3 số nghị sĩ tại Quốc hội thông qua, trong khi mà đảng của bà chiếm đa số tại đây (chừng khoảng hơn 61% số ghế).
Dù vậy, cũng không loại trừ khả năng thế tương quan lực lượng đó cũng xoay theo nỗi bất bình của người dân. Năm ngày sau cuộc biểu tình rầm rộ của hơn ba triệu dân chống ba Dilma Rousseff, hôm qua (18/3/2016), đến lượt cánh tả Brazil huy động lực lượng xuống đường ủng hộ bà.
Tại sao ông Lula trở lại tham gia chính phủ ?
Mối đe dọa bị phế truất ngày càng đè nặng lên bà Dilma Rousseff. Trong bối cảnh đó, bà đã có một hành động được cho là tự vệ khi bổ nhiệm ông Lula, rất được lòng dân trở lại chính phủ. Vấn đề là, người đã từng mang đến phép mầu kinh tế-xã hội Brazil những năm 2000 cũng bị lôi vào chuỗi tai tiếng : vụ án tham nhũng tại Petrobras, rửa tiền và che giấu tài sản. Không những không hạ nhiệt được tình hình, thông báo trở về chính trường của ông còn làm cho cả nước thêm sôi sục.
Phải chăng ông Lula cũng muốn tránh bị giam giữ ?
Ông Lula được bổ nhiệm vào chức vụ « Bộ trưởng Quốc vụ » - một vị trí siêu Thủ tướng có vai trò hàng đầu. Đối với một bộ phận dân chúng, sự bổ nhiệm này là một trò lừa đảo hòng giúp ông ấy tránh bị truy tố. Tại Brasilia, người biểu tình còn tạo ra một con búp bê bong bóng khổng lồ mang ảnh ông Lula trong bộ áo tù nhân sọc trắng và đen.
Bởi lẽ, quyết định bổ nhiệm đó còn mang đến cho ông một quy chế đặc biệt : Kể từ giờ, trên phương diện hình sự, ông không cần giải thích về các hành vi của mình trước Tòa án Tối cao Liên bang, chuyên trách mảng chính trị về hồ sơ này.
Vì sao những ngày gần đây mọi thứ đều được thúc đẩy nhanh ?
Thẩm phán Tòa án Tối cao Liên bang, ông Sergio Moro cho rằng việc bất ngờ bổ nhiệm ông Lula vào chính phủ cấu thành một tội danh cản trở tư pháp từ phía bà tổng thống. Suy đoán này càng được củng cố hơn sau khi các đoạn ghi âm nghe lén điện thoại mới đây được công bố hôm thứ Năm (17/3). Tiết lộ có tác động như một quả bom chính trị.
Trong đoạn ghi âm, bà Dilma Rousseff giải thích bà sẽ làm nhanh chóng nhằm có được sắc lệnh bổ nhiệm cho cựu tổng thống để cho ông Lula có thể « dùng đến khi cần ». Điều này đã được người dân hiểu như muốn ám chỉ đến một lệnh bắt. Căng thẳng đặc biệt gia tăng sau khi đoạn băng được công bố, bà Rousseff đã buột miệng thốt lên : « Chính như thế mà các cuộc đảo chính bắt đầu ».

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20160319-vi-sao-brazil-ben-bo-tan-vo

Brazil : Cựu tổng thống Lula bị yêu cầu truy tố hình sự

mediaCựu tổng thống Lula tại cuộc họp với các thượng nghị sĩ đảng Lao động tại Brasilia, ngày 09/03/2016.REUTERS/Adriano Machado
Ngày 09/03/2016, chưởng lý của Sao Paulo đã yêu cầu truy tố cựu tổng thống cánh tả Luiz Inacio Lula da Silva, bị nghi ngờ dính dáng đến vụ tai tiếng tham nhũng Petrobras.Theo một nguồn tin xin ẩn danh của Viện công tố Sao Paulo nói với AFP, ông Lula bị cáo buộc đã biển thủ công quỹ và rửa tiền.
Cuộc điều tra nhắm vào căn hộ 3 tầng ở Guaruja, một thành phố bờ biển ở bang Sao Paulo và đồng thời cũng là tên của một công ty xây dựng có liên quan với vụ scandal của tập đoàn dầu khí Nhà nước Petrobras - đã từng làm rúng động giới chính khách và chủ tập đoàn xây dựng của Brazil. Trái với cáo buộc của Viện công tố, ông Lula tuyên bố không phải là chủ nhân của căn hộ này.
Cáo trạng của Viện công tố Sao Paulo đã được chuyển đến tòa án địa phương và tiếp đó tòa án này sẽ đưa ra quyết định có truy tố hình tượng của cánh tả Brazil này hay không.
Vào ngày 04/03/2016, trong một tài liệu được công bố rộng rãi, các công tố viên thụ lý vụ án Petrobras tuyên bố đã tìm ra các dấu hiệu cho thấy ông Lula và Viện của ông đã hưởng rất nhiều lợi từ các công ty xây dựng có liên quan trong việc biển thủ công quỹ của tập đoàn Petrobras.
Ngoài ra, liên quan đến căn hộ 3 tầng, điều tra cũng cho thấy là vào năm 2014, ông Lula đã nhận được ít nhất 1 triệu reais, tương đương với 264.000 đô la, không hề có hóa đơn của công ty OAS, trên danh nghĩa là dùng vào việc tu sửa và sắm sửa tiện nghi cho tòa nhà 3 tầng ở Guaruja.
Ông Lula đã phản ứng gay gắt trước việc ông bị thẩm vấn hôm thứ Sáu vừa rồi bằng việc kêu gọi những người ủng hộ ông xuống đường để bảo vệ đảng Lao Động. Các thành viên này lên tiếng tố cáo âm mưu của các nhân vật quyền lực và giới truyền thông Brazil nhằm ngăn cản ông Lula ứng cử tổng thống vào năm 2018.
Các rắc rối tư pháp cùng những diễn tiến bất ngờ của vụ bê bối Petrobras càng khiến khủng hoảng chính trị tại Brazil trở nên trầm trọng.

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20160310-brazil-cuu-tong-thong-lula-bi-yeu-cau-truy-to-hinh-su

Geen opmerkingen:

Een reactie posten