zondag 4 oktober 2015

Nhà văn Võ Phiến, người hồi sinh nền văn học miền Nam, vừa từ trần tại California hưởng thọ 90 tuổi

Nhà văn Võ Phiến, người hồi sinh nền văn học miền Nam

Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2015-10-03

Nhà văn Võ Phiến (1925 - 2015)

File photo

(Video)

Nhà văn Võ Phiến vừa từ trần tại California hưởng thọ 90 tuổi để lại cho người yêu mến văn tài ông sự tiếc thương vô hạn. Khi còn minh mẫn ông là người dí dỏm nhưng rất ít khi xuất hiện trước công chúng. Nhiều tác phẩm mang đến cho ông hàng trăm ngàn người đọc, cộng với những tiếng cười thoải mái hay tiếng thở dài thườn thượt âm thầm theo chân ngòi bút với hơn 60 năm trong cái nghiệp văn chương chữ nghĩa. Kể từ khi thoát khỏi nhà tù của Việt Minh và sau đó dấn thân vào văn chương, Võ Phiến đã chấp nhận làm chứng nhân và viết lại một giai đoạn lịch sử bi thương của dân tộc

Mỗi tác phẩm làm người đọc ngạc nhiên một cách

Võ Phiến viết nhiều nhưng mỗi tác phẩm của ông lại làm người đọc ngạc nhiên một cách. Văn phong có tính biếm hoạt của người bình dân đã nhanh chóng thuyết phục người mua gánh bán bưng. Giới tiểu tư sản thành thị thấy ông là bạn đồng hành, giới cần lao lại nhìn ông dưới cái nhìn của người bạn thợ. Anh nhà quê không đọc thì thôi nếu được nghe ai đó đọc tùy bút Võ Phiến sẽ ngất ngư rung đùi cho rằng không ai hiểu người nhà quê hơn ông.
Những cảm xúc đa dạng làm văn phong Võ Phiến từng trải mà lại có sức sống của tuổi thanh xuân. Văn chương của ông không già, nó roi rói tiếng thở của từng thớ đất ban sáng trước sân nhà của Bình Định quê ông. Nó rậm rực khói xe, tiếng còi tàu của Sài Gòn hoa lệ nơi ông bám sát với tờ Bách Khoa để làm nên một khuôn phép báo chí lẫn văn chương của miền Nam. Nó là tiếng khua dao trên tấm thớt của chiếc xe hủ tíu miệt sông nước nhưng nó cũng trầm tư, phẫn uất lẫn xót xa của anh Bốn Thôi, hay anh Năm Hà những nhân vật làm cho ông lên tới nơi cao nhất của lâu đài mang tên văn học.

Công tác mà tôi cho là đáng ca ngợi của ông Võ Phiến nhất trong thời gian ở nước ngoài sau 75 là xây dựng bộ Tổng quan văn học miền Nam. Bời vì mình biết rằng từ năm 1975 người Cộng sản khi vào miền Nam thì ra sức tiêu diệt cái nền văn học cũ của miền Nam.
-Nhà văn Phạm Phú Minh

Nếu tùy bút Nguyễn Tuân lừng danh với con đường giang hồ gió bụi kéo theo sau món phở khiến người đọc nhớ mãi trong trạng thái lâng lâng thì Võ Phiến lại giới thiệu những cô gái quê, những chàng chân đất với các gánh nước mắm bán dạo đầy hình ảnh quê nhà. Tùy bút Võ Phiến không có cái tao nhã, thanh tú của Nguyễn Tuân nhưng nó lại âm ỉ, gây nhớ gây xót cho người đọc nếu họ từng có thời gian bỏ nơi chôn nhau cắt rốn ra đi. Mà đã là người Việt thì mấy ai không một lần di cư xa xứ vì vậy tùy bút của Võ Phiến nói theo lời nhà phê bình văn học Đặng Tiến thì Võ Phiến hay hơn Nguyễn Tuân ở chỗ tùy bút của ông đậm đà đất đai dân tộc hơn Nguyễn Tuân.
Võ Phiến tên thật Đoàn Thế Nhơn và bút hiệu Võ Phiến chỉ là viết ngược lại tên của người vợ theo ông suốt cả cuộc đời: Viễn Phố. Ông còn có bút hiệu Tràng Thiên trên nhiều tác phẩm khác nhưng đứa con tinh thần mà ông bỏ nhiều thời gian, công sức nhất lại là một tác phẩm đồ sộ tập trung giới thiệu các tác giả, tác phẩm kéo dài từ năm 1954 tới năm 1975 của gần như tất cả các cây viết miền Nam Việt Nam.
Sản phẩm đầy công sức ấy mang tên Văn học Miền Nam Tổng quan được ông viết sau khi ông sang Mỹ định cư một thời gian ngắn. Nền văn học miền Nam gần như hồi sinh sau khi Văn học Miền Nam Tổng quan ra đời. Từng trang sách, từng tác giả xuất hiện trong đó làm người đọc hiểu thêm giá trị văn học sau khi nó vĩnh viễn bị mất đi. Về lĩnh vực này công đầu thuộc về Võ Phiến mà không ai tranh cãi.
Nhà văn Phạm Phú Minh là người thân thiết với gia đình Võ Phiến chia sẻ cái nhìn của ông về công trình này:
“Công tác mà tôi cho là đáng ca ngợi của ông Võ Phiến nhất trong thời gian ở nước ngoài sau 75 là xây dựng bộ Tổng quan văn học miền Nam. Bời vì mình biết rằng từ năm 1975 người Cộng sản khi vào miền Nam thì ra sức tiêu diệt cái nền văn học cũ của miền Nam. Chuyện đốt sách chuyện cắm đoán thì ai cũng biết cả rồi nhưng có một người ở hải ngoại lặng lẽ, cặm cụi trong rất nhiều năm xây dụng lại hình ảnh của nền văn học đó thì tôi cho rằng Võ Phiến là người duy nhất làm được việc đó và đó là công việc đáng khâm phục và đáng cho chúng ta biết ơn ông về những cố gắng giữ gìn, tái tạo lại một nền văn học mà bị làn sóng đỏ quét qua và có nguy cơ không còn ai biết tới nữa.”

Nhà văn Võ Phiến qua đời tại California, ngày 28 tháng 9, 2015

Trong một lần nói chuyện với chúng tôi vào năm 2008 nhà văn chia sẻ:
“Tôi có trong cái bài mở đầu trước khi vô sách (thì) tôi có phân trần rồi. Tôi cũng nói mình sống ở Việt Nam 20 năm dưới chế độ đấy, đã ai có cái nhìn tổng quát chưa? Mà mình đi ra ngoài thì sách cũng không có, làm sao mình mang được gì đâu. Tài liệu đâu có.
Qua bên D.C. vô thư viện trung ương mà họ cũng chưa phân loại nữa, họ cũng còn để dưới hầm chớ họ cũng chưa đưa ra, có đâu mà mình viết. Thành ra trong cái điều kiện được tới đâu thì mình làm tới đó thôi, bởi vì càng để chậm thì hồi đó mình nghĩ là nó càng khó tìm. Thành ra cái đó thì những người trong giới với nhau thì dễ thông cảm thì phải.”
Nói tới nhà văn Võ Phiến không thể không nhắc tới sự quan tâm của nhà phê bình văn học Nguyễn Hưng Quốc, cái nhìn của một chuyên gia nghiên cứu văn học Việt Nam về tác phẩm Văn Học Miền Nam Tổng quan như sau:
“Sau năm 1975 ở hải ngoại Võ Phiến viết nhiều thể loại khác nhau. Ông viết truyện dài, truyện ngắn, tùy bút, tạp bút thậm chí ông làm thơ nữa! Theo tôi thành tựu lớn nhất của Võ Phiến sau năm 1975 ở hải ngoại chính là bộ Văn Học Miền Nam, trong đó bao gồm nhiều tập mà tập anh vừa nêu là tập đầu tiên, giới thiệu toàn bộ bối cảnh sinh hoạt văn học miền Nam trước năm 75 cũng như những thành tựu, những xu hướng, trường phái khác nhau trong 20 năm văn học miền Nam. Tuy nhiên sau đó ông xuất bản thêm khá nhiều tập khác, có mấy tập chuyên về thơ, về tiều thuyết, tùy bút, kịch…
Nói chung đó không những là thành tựu lớn nhất của Võ Phiến sau 1975 mà thậm chí đó là thành tựu lớn nhất của cả hải ngoại nói chung về văn học miền Nam trước 75. Cho tới bây giờ chưa có người nào viết về văn học miền Nam một cách đầy đủ, sắc sảo, tinh tế đến như vậy anh ạ.
Cho đến bây giờ khi đọc lại cuốn Văn học Miền Nam Tổng quan của Võ Phiến cũng như những bài nhận xét của Võ Phiến về một số nhà thơ, nhà văn miền Nam thì tôi nghĩ người ta sẽ hiểu hơn một nền văn học bị trù dập, bị âm mưu xóa bỏ sau 1975.”

“Tiền đồn chống cộng”

Người ta có thể cho là ông chống cộng. Các cây viết phê bình văn học nhà nước sẽ nhanh chóng đồng ý với kết luận này và họ chỉ cần nêu vài chi tiết trong tác phẩm của ông là đủ xác quyết niếm tin ấy. Tuy nhiên đối với nhiều người lại không dễ dàng đồng ý với kết luận hời hợt như vậy, trong đó có nhà phê bình văn học Đặng Tiến:
“Tôi là người quen thân với ông Võ Phiến. Khoảng năm 1960 có thể tôi là người đầu tiên viết về Võ Phiến. Năm 1962 tôi giới thiệu cuốn Quê Nhà và từ đó anh em thân thiết với nhau. Anh Võ Phiến lớn hơn tôi 15 tuổi nhưng vẫn đối xử như bạn bè.
Ông Võ Phiến không phải là người chuyên môn về chính trị, ông ấy chỉ nói lên ý tưởng của mình trong một giai đoạn nào đó, nhất là giai đoạn ở miền Nam có thể nói là tao loạn. Khoảng 67-68 tùy bút gây tiếng vang của Võ Phiến về chính trị là “Bắt trẻ đồng xanh” đăng trên báo Bách Khoa cuối năm 1968. Trước đó ông bị Việt Minh bắt bỏ tù vào năm 1952-1954 tuy nhiên những bài viết đầu tiên của ông chỉ tả cảnh tù tội, hay là nói về các khía cạnh xã hội của cuộc chiến tranh thôi.”
“Tiền đồn chống cộng” mỉa mai thay lại là nhận xét của người con ruột của nhà văn Võ Phiến. Thu Tứ là bút hiệu của Đoàn Thế Phúc người con trai trong gia đình được ông ủy quyền cho in mọi tác phẩm sau khi ông mất. Người ta không hiểu vì nguyên do gì mà Thu Tứ viết bài trên tờ báo Đảng lên án cha ông là một ngòi viết chống cộng hạng nhất! nhà phê bình văn học Đặng Tiến nhận xét:

Nói ổng là tiền đồn chống cộng thì quá đáng vì hai lý do, một là ông Võ Phiến bản chất là con người hoài nghi, tôi nhấn mạnh chữ “hoài nghi”. Khi đã hoài nghi thì anh không chống điều gì cả. Đã hoài nghi rồi thì không thể quá khích.
-Nhà phê bình văn học Đặng Tiến

“Tại sao con của ông Võ Phiến lại làm cái việc như vậy thì mình cũng không nắm vững. Cái tinh thần nó làm sao thì mình không biết nhưng dù sao thì việc ấy cũng không hay. Con mà tố cha là không hay rồi. Nó đăng trên báo mà đặc biệt là báo Sài gòn Giải phóng, những bài đăng trên báo này tự nó có nghĩa gì thì mình biết rồi. Lý luận của ông Thu Tứ người đưa ra cái bài đó cũng không vững. Trên cơ bản ổng trình bày ông Võ Phiến là một tiền đồn chống cộng thì sự thật nó không phải như vậy.
Nói ổng là tiền đồn chống cộng thì quá đáng vì hai lý do, một là ông Võ Phiến bản chất là con người hoài nghi, tôi nhấn mạnh chữ “hoài nghi”. Khi đã hoài nghi thì anh không chống điều gì cả. Đã hoài nghi rồi thì không thể quá khích. Hai nữa do hoàn cảnh nó đưa đẩy, người này người kia cứ nói ông ấy chống cộng rồi cuối cùng thì ông cũng nhận vậy thôi. Về sau này trong văn chương của Võ Phiến lâu lâu cũng có một câu mang tính chất chống cộng. Nhưng lối viết lâu lâu đá một câu chống cộng thì nhiều người viết lắm chứ không phải một mình Võ Phiến.”
Qua sự vận động của Thu Tứ, nhà nước cho phép tác phẩm của Võ Phiến được in lại sau khi đã chỉnh sửa hầu hết các câu chữ “chống cộng” và quan trọng hơn hết cái tên trên bìa sách không phải là Võ Phiến mà là Tràng Thiên. Ông Đặng Tiến đưa nhận xét:
“Nhà nước vẫn cấm Võ Phiến mà in lại sách của Võ Phiến với tên Tràng Thiên do người con trai của ổng nó làm thì không biết dưới tinh thần gì. Trong giai đoạn đó tâm trí ổng không còn vững vàng nữa, hơi lẫn rồi nhưng mà ông Võ Phiến là người rất muốn tác phẩm của mình đi đến quần chúng một cách rộng rãi.
In sách ký tên Võ Phiến thì ông ấy rất vui thôi nhưng nhà nước thì vẫn kị ông Võ Phiến, cũng như nhiều người khác. Kị ông Võ Phiến nên không cho in sách đã đành rồi còn không cho người ta nhắc tới cái tên Võ Phiến nữa. Người nào viết bình luận chính trị, bình luận văn học hay bất cứ bình luận gì mà nhắc tới Võ Phiến thì tờ báo đó hay nhà xuất bản hay người biên tập phải bôi cái tên Võ Phiến đi, phải cắt cái câu đó đi.”
Theo nhà thơ Nguyễn Hữu Hồng Minh thì nhà xuất bản Nhã Nam nơi in và phát hành tùy bút Quê Hương Tôi của Tràng Thiên có in thêm 100 bản đặc biệt cho nhà văn ký tặng với tên Võ Phiến. Điều khó hiểu này có lẽ cũng không bao lâu sẽ bày ra ánh sáng vì theo GS Hoàng Ngọc Tuấn chủ trang Tiền Vệ thì nhà văn Võ Phiến không còn minh mẫn trong nhiều năm qua:
“Trong vòng 5-6 năm trở lại đây bác đã yếu lắm rồi và không còn suy nghĩ minh mẫn được nữa và cũng không còn nhớ được lâu nữa. Ký ức của bác chỉ còn ở khoảng 5 tới 10 phút và bác không thể viết gì được nữa nhưng mỗi lần gặp bác luôn luôn thích nói chuyện văn chương, văn học. Bác là một người đam mê văn học văn chương cho tới tuổi già và tới lúc cuối cùng sắp ra đi cũng vậy.”
Nhà văn đã về thiên cổ và lịch sử mỉm cười với ông, bởi dù sao ông cũng làm được điều mà hàng trăm nhà văn khác ao ước nhưng không làm được: đem ánh sáng soi rọi vào nền văn học của Miền Nam nơi người ta tin rằng sẽ không bao giờ hồi sinh được nữa.

Tin, bài liên quan

http://www.rfa.org/vietnamese/programs/LiteratureAndArts/writer-vo-phien-who-revived-the-southern-literature-ml-10032015093120.html

Lễ tưởng niệm nhà văn Võ Phiến - 'ông già... tinh quái'
Saturday, October 3, 2015 6:45:55 PM

Print Email

Bài liên quan

Ngọc Lan/Người Việt

WESTMINSTER, Calif. (NV) – Buổi tưởng niệm nhà văn Võ Phiến, một trong những đại thụ của nền văn học Việt Nam hiện đại, do Nhật Báo Người Việt tổ chức, đã diễn ra trong không khí trang nghiêm tại Phòng số 1, Peek Family Funeral Home vào trưa Thứ Bảy, 3 Tháng Mười, với sự tham dự của gia đình, bạn bè, độc giả, đồng hương Bình Định, và nhiều người thuộc giới văn nghệ sĩ.

Nhà báo Đinh Quang Anh Thái, người điều hợp chương trình, đã nêu những nét chính về thân thế và sự nghiệp của nhà văn Võ Phiến ngay trong lời mở đầu.

Từ trái: Nhà văn Doãn Quốc Sĩ, bà Võ Thị Viễn Phố - hiền thê cố nhà văn Võ Phiến, vợ chồng nhà thơ Nhã Ca và Trần Dạ Từ (Hình: Dân Huỳn/Người Việt)

Là người đầu tiên được mời lên phát biểu cảm xúc về sự ra đi của tác giả “Chữ Tình”, nhà văn Nhã Ca không nói về cảm nghĩ của riêng mình mà bà bày tỏ nỗi niềm qua sự “xúc động khi thấy nhà văn Doãn Quốc Sĩ lặng đến thắp một nén nhang cho người bạn đã đi trước mình.” Theo bà, “sự lặng lẽ của nhà văn Doãn Quốc Sĩ đã nói lên biết bao lời.”

Với nhà văn Nhã Ca không chỉ có “nụ cười Võ Phiến để lại hôm nay, ngày mai” mà “chữ nghĩa Võ Phiến sẽ còn lấp lánh mãi trong văn chương Việt Nam.”

Nhà văn Đặng Thơ Thơ Thì nhắc lại kỷ niệm thời “đọc lén” văn Võ Phiến thuở còn nhỏ trên căn gác xép, nhớ đến những nhân vật trong các tác phẩm của Võ Phiến.

Theo nhà văn Đặng Thơ Thơ, những nhân vật trong tác phẩm của Võ Phiến đã mở ra cho cô “một không gian thật mới mẻ, khó hiểu và quyến rũ, khác với thế giới của những quyển sách thiếu nhi, khác với Tự Lực Văn Đoàn. Thế giới này nói với tôi bằng một cách khác, một kiểu sắp đặt khác về trật tự không gian, thời gian, khác về cách biểu đạt ý tưởng, khác về cách chọn điều để nói và điều không nói.”

“Đây là một dạng văn chương không bao giờ cũ, nó thách thức mọi trào lưu, mọi trường phái. Văn Võ Phiến luôn luôn hiện đại bất cứ lúc nào. Những tác phẩm của Võ Phiến sẽ mãi ở lại với tôi, với thế hệ bây giờ và những người tiếp nối với tất cả niềm trân trọng.” Đặng Thơ Thơ khẳng định.

Bằng sự xúc động của riêng mình, kỹ sư, nhà thơ Trịnh Y Thư, nói như tâm tình, “Hôm nay chúng ta đến đây để nói lời từ biệt với nhà văn lớn nhất của văn học hiện đại, nhà văn Võ Phiến. Những tác phẩm ông để lại là khối gia sản vô cùng quý giá. Đó là những tác phẩm khi đọc lại ở bất kỳ thời gian, không gian nào cũng thấy thú vị, lôi cuốn và đôi khi bật ra những điều mới lạ mà mình đã không nhìn thấy khi đọc ở lần đầu. Ông đã nói được tiếng nói của thời đại mình . Ông cũng để lại cho hậu thế những suy ngẫm sâu sắc, mà một trong điều này là sự định nghĩa thế nào là một nhà văn.'

Hiền thê của nhà văn quá cố Nguyễn Mộng Giác, là bà Nguyễn Khoa Diệu Chi, cũng có mặt trong buổi tưởng niệm để nhắc lại mối thâm tình “rất thân thương, đáng nhớ ” với vợ chồng nhà văn Võ Phiến.

Vợ chồng Thị Trưởng Thành phố Westminster Tạ Đức Trí đến viếng nhà văn Võ Phiến (Hình: Dân Huỳnh/Người Việt)

Ký mục gia Bùi Bảo Trúc chia sẻ cùng người tham dự những kỷ niệm mà ông có với tác giả “Thương Hoài Ngàn Năm”, người mà ông gọi là “người đàn ông tinh quái.” Ông kể về những bức thư được ông đặt vào chiếc hộp gọi là “Thư nhà”, để rồi vài năm sau đó bạn bè đã gửi tặng ông quyển sách của Võ Phiến cũng mang tên “Thư Nhà” xuất bản năm 1962.

“Quyển sách đó cùng với nhiều sách của Võ Phiến do bạn bè gửi sang tặng đã ảnh hưởng đến đầu óc, đến cảm quan của tôi, một thanh niên 19, 20 vừa mới rời trung học.” Ông nói.

Một cách xúc động, nhà báo Bùi Bảo Trúc đọc hai câu đối “gọi là tiễn chân ông già tinh quái”:

“Võ Phiến vẫn mãi gần bên Viễn Phố

Thế Nhơn luôn còn ở với người đời.”

Ông cũng đã dùng hai câu thơ của Nguyễn Khuyến khóc Dương Khuê “Tuổi già hạt lệ như sương/ Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan” để “khóc vĩnh biệt ông già tinh quái của tôi.”

Trong phần phát biểu của mình, kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa nhận xét, “Nếu một tác phẩm lớn là một tác phẩm khiến chúng ta đọc, rồi đọc lại, đọc lại mãi mà vẫn thấy hay theo thời gian, nhất là với trình độ, kinh nghiệm, sự bầm dập của đời sống chúng ta càng thấy hay về cả học thuật lẫn nghệ thuật, thì tác phẩm Võ Phiến được xếp vào hàng những tác phẩm lớn.”

“Có thể mượn chữ cổ nhân để nói 'xếp tàn y ngôn ngữ mang đi tận cuối trời', mà cổ nhân ở đây chính là Võ Phiến. Nhưng ông đã không mang tàn y ngôn ngữ đến tận cuối trời mà ông để lại trọn vẹn cho chúng ta.” Ông nói thêm.

Với nhà phê bình Bùi Vĩnh Phúc, thì “Điều quan trọng làm nên chất Võ Phiến, khiến ông trở thành người phát ngôn lôi cuốn, một cây bút tài tình của Việt Nam chính là ở những gì ông chọn nói và cách nói của ông.”

Không là người theo nghiệp văn chương chữ nghĩa, nhưng Giám sát viên, Luật sư Andrew Đỗ cũng có mặt tại buổi tưởng niệm để bày tỏ sự tôn kính của mình đối với một nhà văn lớn vừa ra đi.

Giám sát viên Andrew Đỗ nói, “Nhà văn Võ Phiến đã tạo ra một làn không khí mới để những người cầm viết được viết, được thở một cách tự do, độc lập, trong lành. Cho những thế hệ trẻ trong tương lai, những tác phẩm của bác Võ Phiến sẽ là những mảnh ván bể vụn trôi dạt trên bờ đại dương tự do để nhắc chúng ta bám víu vào đó và xây dựng lại một nền văn học lương thiện, đầy nhân bản.”

Thiệp Tạ Từ trong có bài thơ Đến của nhà văn Võ Phiến, được xem như lời cảm tạ từ gia đình đến với người tham dự tiễn đưa ông. (Hình: Dân Huỳnh/Người Việt)

Nhà thơ Du Tử Lê thì cho rằng, “Nhà văn Võ Phiến là một trong rất ít nhà văn miền Nam xuất hiện trong tinh thần một kẻ sĩ sống giữa hoàn cảnh chia cắt bất hạnh của đất nước. Trong khi những nhà văn khác loay hoay đi tìm một cách viết khác cho nội dung văn chương của họ sao cho giống sự đổi mới của văn chương thế giới... thì nhà văn Võ Phiến vẫn lặng lẽ, bền bỉ dùng ngòi bút của mình, ngay từ những tác phẩm đầu tiên tố cáo tính chất vô nhân của chủ nghĩa cộng sản.”

“Đỉnh cao của ý thức nhân bản nơi nhà văn Võ Phiến là tác phẩm 'Bắt trẻ đồng xanh', đó là tiếng chuông báo động khẩn cấp thống thiết mà ông là người đầu tiên và cũng là nhà văn Việt Nam duy nhất lên tiếng khi ông nhìn ra nguy cơ cộng sản tẩy não đời sống của trẻ thơ miền Nam khi các em chưa có một chút ý thức. Tinh thần kẻ sĩ trong con người nhà văn Võ Phiến là một trong những nét son lớn trong sự nghiệp văn chương đồ sộ nhiều mặt mà ông đã tận hiến cho dân tộc, đất nước.” Nhà thơ Du Tử Lê nhận xét.

Cựu Trưởng Ty Thông Tin tỉnh Phong Dinh Phan Ngọc Tiếu, trong buổi tưởng niệm, nhắc lại kỷ niệm với Võ Phiến-Đoàn Thế Nhơn, với sự đóng góp trong chương trình thông tin tâm lý chiến không phải là nhỏ của ông.

Ông Hồ Bửu, người cùng quê Bình Định với nhà văn Võ Phiến, cũng bay từ Virginia về để nói lời tiễn biệt cùng tác giả “Văn Học Miền Nam Tổng Quan.”

Đặc biệt, vợ chồng nghệ sĩ Nga Mi-Trần Lãng Minh, ngay trong buổi tưởng niệm, đã tiễn nhà văn “Bắt trẻ đồng xanh” bằng bài dân ca quan họ Bèo Dạt Mây Trôi mà nhà văn Võ Phiến từng rất thích.

Thay mặt gia đình, ông Đoàn Giao Liên, con trai trưởng của nhà văn Võ Phiến, nói lời cám ơn cùng ban tổ chức và tất cả mọi người tham dự đã “dành một buổi tưởng niệm trang trọng, xúc động cho nhà văn Võ Phiến.”

Nhà văn Võ Phiến, tên thật là Đoàn Thế Nhơn, qua đời vào lúc 7 giờ tối ngày 28 Tháng Chín, 2015, tại Advanced Rehab Center of Tustin, Santa Ana, thọ 90 tuổi.

Nhà văn Võ Phiến là một tác giả quan trọng của văn học Việt Nam từ thời Đệ Nhất Cộng Hòa. Trước 1975 ông là công chức thuộc bộ Thông Tin của Miền Nam, và đã cộng tác với tạp chí Bách Khoa cho đến 1975 với bút danh Tràng Thiên (một bút danh chung cho nhiều tác giả, nhưng từ sau 1965 hầu như chỉ dành cho một mình ông). Ông sang Hoa Kỳ từ 1975 và làm việc cho tòa Hành Chánh quận Los Angeles, California cho đến ngày về hưu. Tại hải ngoại, ông vẫn tiếp tục viết sách và cộng tác với các tạp chí văn học. Từ cuối thập niên 1970 ông đã chủ trương tờ Văn Học Nghệ Thuật, là tiền thân của tạp chí Văn Học sau này.

Võ Phiến là một tác giả đa dạng. Ông viết truyện ngắn, truyện dài, tạp luận, tùy bút, lý luận và phê bình văn học. Các tác phẩm đã xuất bản của ông gồm có, về truyện ngắn và tiểu thuyết: Chữ Tình, Người Tù, Mưa Đêm Cuối Năm, Về Một Xóm Quê, Đêm Xuân Trăng Sáng, Giã Từ, Thương Hoài Ngàn Năm, Thư Nhà...; về tùy bút, tạp bút: Tạp bút I, II, III, Đàn Ông, Ảo Ảnh, Phù Thế, Chúng Ta Qua Cách Viết, Đất Nước Quê Hương, Tùy bút I, II, Đàm Thoại v.v... Tại hải ngoại, ông đã bỏ công sức trong nhiều năm trời để soạn bộ Văn Học Miền Nam Tổng Quan nhằm lưu giữ nền văn học miền Nam đã bị Cộng Sản thiêu hủy từ sau 1975.

---

Liên lạc tác giả: Ngoclan@nguoi-viet.com

http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=215367&zoneid=1

TulipGarden9

zondag 4 oktober 2015