Lambada, một trong những vụ đạo nhạc lớn nhất
Tại Brazil hôm 19/01/2017, người ta đã phát hiện thi hài của ca sĩ Loalwa Braz (63 tuổi) trong một chiếc xe hơi bị cháy rụi ở vùng Saquarema, cách Rio de Janeiro khoảng 100 cây số. Theo cảnh sát địa phương, Loalwa Braz qua đời sau khi bị ăn cướp hành hung. Trong số 3 kẻ tình nghi bị bắt giữ sau đó, Wallace de Paula Vieira (23 tuổi) thú nhận đã thủ tiêu nữ ca sĩ, còn hai đồng lõa thì có mang trên người thẻ rút tiền và điện thoại của Loalwa Braz.
Trên phong bìa đĩa hát, có ghi tên tác giả là Chico de Oliveira, thế nhưng đằng sau cái biệt danh này là nhà làm phim Olivier Lorsac. Ông khám phá điệu vũ cũng như ca khúc Lambada tại Porto Seguro, nhân một chuyến đi thăm miền bắc Brazil với một người bạn đồng nghiệp (Jean Karakos) để chuẩn bị cảnh quay cho một bộ phim tài liệu.
Về tới Paris, ca khúc này được ghi âm lại với phần phối khí bằng tiếng phong cầm du dương, lãng mạn, tình tứ. Bản quyền bài hát được đăng ký tại hiệp hội các tác giả Sacem ở Pháp. Cả hai thuyết phục được nhà sản xuất Henri Bodinat bỏ tiền tài trợ dự án. Bài hát được lăng xê với một đợt quảng cáo rầm rộ chưa từng thấy ……
Nhạc phẩm Lambada trong bản chất là một cú tiếp thị vô cùng ngoạn mục : nó vừa là nhạc hiệu quảng cáo nước ngọt (Orangina), vừa là một sản phẩm được hãng đĩa CBS giới thiệu như là ‘‘vũ điệu mùa hè’’. Ca khúc này phát đi phát lại hàng trăm lần trên đài truyền hình, vì kênh TF1 tham gia với tư cách là nhà đồng sản xuất.
Vấn đề ở đây là nguyên tác của Lambada không phải là dân ca Brazil. Bản nhạc chính gốc do hai anh em tác giả Ulysse và Gonzalo Hermosa sáng tác bằng tiếng Tây Ban Nha với tựa đề ‘‘Llorando se fue’’, trong đó có hai câu mở đầu gợi hứng từ một khúc dân ca truyền thống của Bolivia. Hai anh em tác giả Hermosa từng sáng lập nhóm đồng ca Los Kjarkas, họ thường đi biểu diễn để tài trợ cho hai trường âm nhạc mà họ đã mở tại thủ đô Lima và Ecuador. Bản nhạc ‘‘Llorando se fue’’ do hai anh em này ghi âm lần đầu tiên vào năm 1981, ca khúc này ăn khách tại Brazil khi được chuyển ngữ sang tiếng Bồ Đào Nha (Chorando se foi) qua tiếng hát của Márcia Ferreira.
Còn tại Pháp, bài hát Lambada được phóng tác từ ‘‘Llorando se fue’’ do Loalwa Braz ghi âm với ban nhạc Kaoma. Nhóm này đã được thành lập qua casting, một số thành viên từng chơi nhạc với nhóm nhạc gốc Sénégal Touré Kunda. Trong số 14 thành viên, có tới 6 quốc tịch khác nhau. Chỉ có Loalwa Braz là ca sĩ người Brazil duy nhất trong ban nhạc Kaoma. Còn Monica Nogueira nhờ vào gương mặt đẹp như người mẫu lại được tuyển chọn để quảng cáo ban nhạc qua hình ảnh và video clip.
Tuy nhiên, sự thành công chớp nhoáng bất ngờ của Lambada làm nảy sinh tranh chấp giữa hai hãng đĩa EMI và CBS.Nếu không có sự hậu thuẫn của một hãng đĩa lớn (EMI) về mặt tài chính, hai anh em Ulysse và Gonzalo Hermosa khó mà trang trải các chi phí kiện tụng. Về phía EMI, đây là dịp để buộc CBS phải chia chác lợi nhuận. Thủ tục tranh chấp kiện tụng kéo dài trong hai năm và trở thành một trong những trường hợp tiêu biểu của vấn đề đạo nhạc và vi phạm tác quyền.
Toà án cuối cùng công nhận hai anh em Ulysse và Gonzalo Hermosa là tác giả, lời bài hát Bồ Đào Nha chỉ là lời đặt thêm cho Lambada. Ngoài việc được bồi thường 6 triệu quan Pháp vào năm 1991 (tương đương với khoảng một triệu euro), hai tác giả này còn nhận thêm tiền bản quyền từ đó trở đi. Bản nhạc ‘‘Llorando se fue’’ lại bị "vay mượn" nhiều lần, đôi khi trái phép.
Nghệ sĩ Don Omar đến từ Puerto Rico chuyển thể bài này vào năm 2010 sang điệu reggaetón. Một năm sau, đến phiên thần tượng nhạc pop La Tinh Jennifer Lopez từng sử dụng một phần của giai điệu này trong ca khúc On the Floor (2011). Hai anh em tác giả Ulysse và Gonzalo Hermosa đã lên tiếng về vấn đề đạo nhạc và phàn nàn trước việc họ không được hiệp hội các tác giả Bolivia (Sobodaycom) ủng hộ và bảo vệ quyền lợi.
Trong suốt những năm 1990, bản nhạc Lambada đã đi vòng quanh trái đất và cho ra đời nhiều vũ điệu khác (chẳng hạn như điệu Soca hay là Macarena) khai thác cùng một bí quyết thành công. Ban nhạc Kaoma sau khi trình làng ba album tự rã đám vào năm 1998, Loalwa Braz tách ra riêng đi hát solo. Nhưng dù có hát một mình hay hát chung với nhóm Kaoma, Loalwa Braz không bao giờ lặp lại được thành tích của Lambada, mà tính tới nay đã bán hơn 10 triệu đĩa đơn, sau nhiều lần tái bản trong nhiều thứ tiếng khác nhau, kể cả tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha, được xào đi nấu lại cả chục lần theo hàng loạt cách hòa âm khác nhau, khi thì riêng lẻ, lúc thì hỗn hợp pha trộn theo kiểu mashup ….. Còn trong tiếng Việt bản nhạc Lambada từng ăn khách qua các tiếng hát của Ngọc Lan hay Kiều Nga dưới tựa đề Vũ Điệu Tình Nồng.
Thoáng nghe tim ngập ngừng người đến đây bên tôi thấm nụ cười hồng
Ngất ngây men rượu nồng hồn đắm say như trong giấc mộng tuyệt vời
Nghe như bao ưu phiền chợt tan biến như mây chiều
Người biết chăng tim này tràn đầy men tình yêu
Tay trong tay cùng dập dìu cùng nhau bước trong nhịp điệu
Hồn ngất ngây ôi cuộc tình thêm nồng say
Hãy ôm em trong lòng, cùng với nhau ta trong vũ điệu tình nồng
Với môi hôn tươi hồng, tìm đến nhau cho nhau giấc mộng tuyệt vời
Ta bên nhau một ngày là vui sướng như trọn đời
Cùng ngất ngây, ôi cuộc tình thêm nồng say
Tay trong tay cùng dập dìu cùng nhau bước trong nhịp điệu
Và trái tim ta ngập tràn bao dấu yêu
Các lưu trữ
- 1
- 2
- 3
- ...
- trang sau >
- trang cuối >
Thương nhớ bóng xuân xưa
Khi mùa xuân đến, thường thì người ta hát những giai điệu vui say, nồng nàn, nhưng không hiếm những kẻ đa sầu, đa cảm gặp lúc …Michel Delpech, một chút ngọt bùi gieo vào bể muối
Mới đó mà đã đúng một năm ngày Michel Delpech qua đời. Căn bệnh ung thư hiểm nghèo đã không cho nam danh ca người …Hương Thanh và album mới " Sài Gòn, Saigon"
Trong phần tạp chí « Góc vườn âm nhạc” hôm nay, chúng tôi xin mời quý vị nghe bài phỏng vấn nữ ca sĩ …Thế giới này sẽ không có Mozart nếu như ...
Để lại hơn 600 tác phẩm trong 35 năm ngắn ngủi của cuộc đời, có những sáng tác đầu tay ra đời khi ông chỉ là một câu bé …Hòa nhạc chào năm mới - âm nhạc đỉnh cao thành Vienna
Đến hẹn lại lên, hàng năm vào những ngày 30, 31 tháng 12 và mùng 1 tháng Giêng, giới nghe nhạc sành …Sắc mầu Giáng Sinh
Một mùa Giáng sinh nữa lại về. Đừng chần chừ gì nữa, hãy tận hưởng cốc chocolat nóng khi tiết trời ngoài kia băng giá, …
- 1
- 2
- 3
- ...
- trang sau >
- trang cuối >
http://vi.rfi.fr/van-hoa/20170211-giai-thoai-lambada-vu-dao-nhac-lon-nhat-trong-lang-giai-tri
Geen opmerkingen:
Een reactie posten