Lekker onszelf in driekwart broek

Typerend voor Nederlanders op vakantie

door Grieteke Meerman

Dé Nederlander bestaat niet, zei Máxima ooit. Ze zou eens een kijkje moeten nemen over de grens. Op vakantie pik je ze er meteen uit. En dat komt niet alleen maar door die driekwart broek, lezen we op Spitsnieuws.nl.

Ze steken met kop en schouders boven de menigte uit, nemen hun hagelslag mee naar het ontbijtbuffet, praten hard, zoenen in het openbaar, zijn dol op driekwart broeken, Birkenstocks, unisex-windjacks en heuptasjes. En achter hun auto hangt meestal een Kip-caravan met minstens twee Gazelle-fietsen achterop. Drie keer raden over welke nationaliteit het gaat. Juist, de Hollander op vakantie.

Nederlandse toerist

Naast de weinig opbeurende clichés over de Nederlandse toerist is er nog iets dat de vakantievierende landgenoot kenmerkt. Je weet immers vaak nog voordat je een heuptasje hebt kunnen signaleren, dat het gezin tien strandstoelen verderop Hollands is. Hoe kan dat?

„Je herkent ze inderdaad heel snel”, beaamt Arjan de Geus die als freelance reisleider al 25 jaar toeristen over de hele wereld rondleidt. Allereerst aan hun uiterlijk. „Het zijn vaak gebruinde, blonde, lange mensen. Het Scandinavische type zie je het meest; ik denk dat dit 80 procent is.” Dat Hollands welvaren viel hem voor het eerst op, toen hij een half jaar in Amerika studeerde. „Ik had lang geen Nederlanders gezien, toen ik eens iemand moest ophalen van de luchthaven. Ik kon alle Nederlanders eruit pikken. Knappe mensen zijn het vaak.”

Openhartig

Volgens De Geus onderscheiden we ons niet alleen met onze looks, maar ook met onze uitstraling. Op dat punt slaan we evenmin een modderfiguur. Zoals Russen vaak wat chagrijnig ogen en Duitsers een beetje hard, straalt de gemiddelde Hollander vaak openhartigheid uit. „Nederlanders hebben een vriendelijke, zachte, gemoedelijke vibe. Haast feminien.”

Ook zijn we bovenmatig assertief, merkt De Geus op. Waar de meeste andere nationaliteiten zich in stilte ergeren als er iemand voordringt in de rij op de luchthaven, komen wij vaak meteen voor onszelf op. „Nederlanders zijn heel goed gebekt en onafhankelijk. Ze voelen zich op hun gemak en durven zich altijd te uiten, waar ze ook zijn.”
Dat hele directe is niet per se iets van de laatste tijd, zegt De Geus. Omdat we eeuwen lang de zeven zeeën hebben bevaren, voelen we ons overal op ons gemak en durven we gemakkelijk te zeggen waar het op staat.

Soms slaat die directheid een beetje door, zegt Ineke Strouken van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed. „Wij hebben eerlijkheid ontzettend hoog in het vaandel. Maar we hebben wel erg snel ons oordeel over anderen klaar. Dat heeft iets met godsdienst te maken en dan vooral de calvinistische. Zoals ook de dominees vroeger erg veroordelend konden zijn, zijn we dat zelf ook nog een beetje.”

Authenticiteit

Waarom Nederlanders zonder blikken of blozen met een wc-rol over de camping durven lopen en zich niet snel schamen voor een modemisser, is ook te verklaren. Het hoort bij onze authenticiteit, zeggen De Geus en Strouken.

Die praktische kleding ziet er vaak natuurlijk niet uit, maar dat kan ons simpelweg niets schelen. Andere nationaliteiten bewonderen Nederlanders wel eens om het gemak waarmee ze zichzelf durven te zijn, weet Strouken. „We trekken aan wat we makkelijk vinden zitten, ook al is dat soms erg bloot. Daar zijn andere landen nog wel eens jaloers op, dat we zijn zoals we zijn, dat we de Sint Pieter binnenlopen met minirok en ontblote schouders.”

Gewone mensen

Onze ontspannen, assertieve houding is volgens Strouken terug te voeren op de geschiedenis. Zoals de harde blik van de Russen wellicht een logisch gevolg is van wat dit volk de afgelopen eeuwen te verstouwen heeft gehad, is de Nederlandse volksaard een product van de oude verhoudingen tussen adel en burgerij.

„We zijn eigenlijk een hele grote berg gewone mensen. De middenstand en de boerenstand zijn bij ons altijd heel belangrijk geweest”, zegt Strouken. „In Frankrijk was het verschil tussen adel en volk in de achttiende eeuw nog heel groot, terwijl onze adel en regenten eigenlijk altijd ook gewoon volk waren. De afstanden tussen mensen uit verschillende lagen van de bevolking waren veel kleiner. Dat heeft ons gemaakt tot wie we zijn, tot mensen die niet hoeven te buigen.” Ook niet in onze driekwart broek op vakantie.