Bầu tổng thống Philippines : Duterte dẫn đầu theo kết quả sơ bộ
Người dân Philippines đi bầu tổng thống ngày 09/05/2016.REUTERS/Romeo Ranoco
Ngày 09/05/2016, Philipppines bầu cử tổng thống, với ứng cử viên Rodrigo Duterte đang dẫn đầu. Theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ, đối với 63% phiếu bầu, thị trưởng Davao, luật sư 71 tuổi, được 38,92% phiếu, vượt 4,5 triệu phiếu so với người đang đứng thứ hai, thượng nghị sĩ Grace Poe, 22,14%. Thông tin do PPCRV cung cấp. Đây là cơ quan kiểm soát bầu cử của Giáo Hội Công Giáo Philippines, được chính phủ giao trách nhiệm tổng hợp kết quả.
Hơn 50 triệu cử tri Philippines được kêu gọi tham gia bầu cử. Các phòng phiếu mở cửa từ 6 giờ sáng, giờ địa phương và đóng cửa vào lúc 17 giờ.
Trong lúc một phần tư dân số Philippines còn sống dưới mức nghèo khó, dù kinh tế tăng trưởng mạnh, và nạn băng đảng tội phạm hoành hành, thị trưởng Davao có nhiều cơ may giành chiến thắng. Một số chuyên gia cảnh báo, việc ông Rodrigo Duterte thắng cử sẽ mang lại nhiều đảo lộn trong xã hội Philippines, kể cả trong lập trường với Trung Quốc tại Biển Đông.
Theo AFP, ông Duterte tỏ rõ sự khác biệt với các đối thủ với những hứa hẹn gây sốc, như sẵn sàng hạ thủ hàng chục ngàn kẻ tội phạm, vượt mặt Quốc Hội nếu các nghị sĩ không vâng lời… Trong cuộc mít tinh cuối cùng tại thủ đô Manila, thị trưởng Duterte kêu gọi dân chúng : Trong cuộc chiến chống tội phạm, « hãy quên đi luật pháp về nhân quyền ! ».
Dù có những lời lẽ nhiều khi thô tục, động chạm đến đức tin của nhiều tín đồ Công Giáo, tại một quốc gia 80% theo đạo này, thị trưởng Davao vẫn dành được sự ủng hộ của không ít người Thiên Chúa Giáo (ông Duterte cũng là người chủ trương ủng hộ các biện pháp phòng tránh thai hay hôn nhân giữa người đồng giới, đi ngược lại các tín điều của Giáo Hội).
Theo thông tín viên RFI Marianne Dardad, hai hệ phái Công Giáo Iglesia ni Cristo và Vương Quốc của Chúa Giêsu, với khoảng 7 triệu tín đồ, vừa tuyên bố ủng hộ ông Duterte. Tuy nhiên, theo AFP, thiếu một bộ máy vận động tranh cử trên toàn quốc, ưu thế trong các thăm dò dư luận của ông Duterte chưa chắc đã có thể chuyển thành thắng lợi bầu cử.
Tổng thống mãn nhiệm Benigno Aquino, trong cuộc mít tinh thứ Bảy 07/05, kêu gọi cử tri ngặn chặn « sự trở lại của nền độc tài man rợ », để báo động về nguy cơ ông Duterte đắc cử.
Philippines trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Aquino duy trì được tỷ lệ tăng trưởng kinh tế 6%, và nỗ lực chống tham nhũng của tổng thống được đánh giá cao ở nước ngoài. Ứng cử viên Mar Roxas hứa hẹn sẽ tiếp tục các cải cách. Tuy nhiên, tình trạng nghèo đói trầm trọng (khoảng 25 triệu dân trên 100 triệu), và đặc biệt là nạn gia đình trị tại quần đảo được duy trì, 30 năm sau khi chế độ độc tài Marcos sụp đổ, đã tạo nhiều lợi thế cho ứng cử viên dân túy Duterte. Sau đây là nhận định của nhà nghiên cứu Sophie Boisseau :
« Đời sống chính trị nói chung của Philippines gần với một xã hội phong kiến, ở đó một vài gia tộc lớn chiếm giữ không gian chính trị, Ứng cử viên, người kế tục tổng thống Aquino, ông Mar Roxas, thực sự là một thành viên của ‘‘establishment’’ (tầng lớp có quyền thế) truyền thống. Ông nội của ứng cử viên này từng là tổng thống trong những năm 1950.
Sự lựa chọn này có thể là một sai lầm của tổng thống Benigno Aquino, bởi nhân vật nói trên để lại một ấn tượng cho cử tri Philippines là người ta chỉ giới thiệu cho họ một gương mặt cũ kỹ. Bối cảnh này đã để lại một khoảng trống tự do cho những người như Duterte, với hứa hẹn chống tầng lớp quyền thế.
Vấn đề là Duterte sẽ lại rơi vào một thái cực khác, có nghĩa là ông ta sẽ không tôn trọng các luật chơi dân chủ, và cử tri Philippines sẽ lại bị tước quyền tham gia vào đời sống chính trị. Nếu ông Duterte nắm quyền, có nhiều điều khiến người ta lo ngại, ví dụ như sự phục hồi các nhóm vũ trang do tư nhân thành lập, mà tổng thống Benigno Aquino đã phần nào loại bỏ được. Đây là một trong vấn đề gây lo ngại ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160509-bau-tong-thong-philippines-nha-dan-tuy-duterte-dan-dau-theo-tham-do-du-luan
Ứng viên tranh cử tổng thống, Rodrigo Duterte.REUTERS/Romeo Ranoco
Trong lúc một phần tư dân số Philippines còn sống dưới mức nghèo khó, dù kinh tế tăng trưởng mạnh, và nạn băng đảng tội phạm hoành hành, thị trưởng Davao có nhiều cơ may giành chiến thắng. Một số chuyên gia cảnh báo, việc ông Rodrigo Duterte thắng cử sẽ mang lại nhiều đảo lộn trong xã hội Philippines, kể cả trong lập trường với Trung Quốc tại Biển Đông.
Theo AFP, ông Duterte tỏ rõ sự khác biệt với các đối thủ với những hứa hẹn gây sốc, như sẵn sàng hạ thủ hàng chục ngàn kẻ tội phạm, vượt mặt Quốc Hội nếu các nghị sĩ không vâng lời… Trong cuộc mít tinh cuối cùng tại thủ đô Manila, thị trưởng Duterte kêu gọi dân chúng : Trong cuộc chiến chống tội phạm, « hãy quên đi luật pháp về nhân quyền ! ».
Dù có những lời lẽ nhiều khi thô tục, động chạm đến đức tin của nhiều tín đồ Công Giáo, tại một quốc gia 80% theo đạo này, thị trưởng Davao vẫn dành được sự ủng hộ của không ít người Thiên Chúa Giáo (ông Duterte cũng là người chủ trương ủng hộ các biện pháp phòng tránh thai hay hôn nhân giữa người đồng giới, đi ngược lại các tín điều của Giáo Hội).
Tổng thống mãn nhiệm Benigno Aquino, trong cuộc mít tinh thứ Bảy 07/05, kêu gọi cử tri ngặn chặn « sự trở lại của nền độc tài man rợ », để báo động về nguy cơ ông Duterte đắc cử.
Philippines trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Aquino duy trì được tỷ lệ tăng trưởng kinh tế 6%, và nỗ lực chống tham nhũng của tổng thống được đánh giá cao ở nước ngoài. Ứng cử viên Mar Roxas hứa hẹn sẽ tiếp tục các cải cách. Tuy nhiên, tình trạng nghèo đói trầm trọng (khoảng 25 triệu dân trên 100 triệu), và đặc biệt là nạn gia đình trị tại quần đảo được duy trì, 30 năm sau khi chế độ độc tài Marcos sụp đổ, đã tạo nhiều lợi thế cho ứng cử viên dân túy Duterte. Sau đây là nhận định của nhà nghiên cứu Sophie Boisseau :
« Đời sống chính trị nói chung của Philippines gần với một xã hội phong kiến, ở đó một vài gia tộc lớn chiếm giữ không gian chính trị, Ứng cử viên, người kế tục tổng thống Aquino, ông Mar Roxas, thực sự là một thành viên của ‘‘establishment’’ (tầng lớp có quyền thế) truyền thống. Ông nội của ứng cử viên này từng là tổng thống trong những năm 1950.
Sự lựa chọn này có thể là một sai lầm của tổng thống Benigno Aquino, bởi nhân vật nói trên để lại một ấn tượng cho cử tri Philippines là người ta chỉ giới thiệu cho họ một gương mặt cũ kỹ. Bối cảnh này đã để lại một khoảng trống tự do cho những người như Duterte, với hứa hẹn chống tầng lớp quyền thế.
Vấn đề là Duterte sẽ lại rơi vào một thái cực khác, có nghĩa là ông ta sẽ không tôn trọng các luật chơi dân chủ, và cử tri Philippines sẽ lại bị tước quyền tham gia vào đời sống chính trị. Nếu ông Duterte nắm quyền, có nhiều điều khiến người ta lo ngại, ví dụ như sự phục hồi các nhóm vũ trang do tư nhân thành lập, mà tổng thống Benigno Aquino đã phần nào loại bỏ được. Đây là một trong vấn đề gây lo ngại ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160509-bau-tong-thong-philippines-nha-dan-tuy-duterte-dan-dau-theo-tham-do-du-luan
Rodrigo Duterte, một « Donald Trump » Philippines ?
Ứng viên tranh cử tổng thống, Rodrigo Duterte.REUTERS/Romeo Ranoco
Bầu cử tổng thống tại Philippines thu hút sự quan tâm của ba nhật báo Pháp La Croix, Les Echos và Libération ngày 09/05/2016. Cả ba nhật báo đặc biệt chú ý đến ứng viên « Duterte Harry », như cách gọi của báo chí Philippines, đang làm đảo lộn ván cờ chính trị tại nước này, một nhân vật mà ba tờ báo Pháp đều cùng có chung nhận xét là « phản hệ thống », một kiểu « Donald Trump » của Philippines.
Bởi vì cách đây ba tháng ông Duterte vẫn còn là một nhân vật không có tiếng tăm. Nếu như trước đây ông chỉ nhận được 33% ý định bỏ phiếu cho ông, thì theo một thăm dò mới nhất, ông đang dẫn trước bà nghị sĩ Grace Poe, được cho là người nghiêm túc và có tư cách, đến 11 điểm.
Tên thật Rodrigo Duterte, luật gia 71 tuổi, một vợ, bốn con và có hai tình nhân, một ứng viên có giọng điệu khiêu khích, như mô tả của Libération, giờ đang ở ngay « trước cửa dinh tổng thống ». Từ nhiều tháng nay, nhân vật này không ngừng lên tiếng tố cáo « thái độ khinh miệt » người dân của những « phe phái » và những gia đình « cầm quyền » tại Philippines từ nhiều thập niên nay.
Giống Donald Trump, là vì ông Duterte cũng có những lời lẽ, ngôn từ quá đáng, không mấy «lịch sự» trong suốt quá trình vận động tranh cử : cam kết « quét sạch » các tên tội phạm, trộm cắp khỏi đất nước, tuyên bố sẵn sàng tử hình những đứa con nào của ông có dính dáng đến ma túy, hay quá đáng hơn ông lấy làm tiếc là đã không tham gia một vụ hiếp dâm tập thể một nhà truyền giáo người Úc mà ông cho là quá « sexy » hay như còn xem đức giáo hoàng Phanxicô là « con của đĩ »…
Theo tường thuật của thông tín viên Libération tại Manila, sở dĩ ông Duterte thu hút được cảm tình của đông đảo người dân đó là do những đời chính phủ trước đã không giải tỏa được mối bất an về tình trạng tội phạm và bất công. Dưới thời tổng thống Aquino III, tuy kinh tế có khá hơn, nhưng những người dân thuộc tầng lớp thấp trong xã hội lại không được hưởng thụ những thành quả kinh tế đó. Nắm bắt được yếu tố tâm lý này, ông Duterte đã có những dấu ấn khác biệt so với các ứng viên khác.
Những vấn đề gai góc chờ đợi tân tổng thống
Bên cạnh đó, Libération cũng có bài viết khác liệt kê những vấn đề được cho là « rất nhạy cảm » đang chờ đợi vị tổng thống tân cử sắp tới. Bài viết đề tựa « Chương trình quá tải dành cho người kế nhiệm Aquino III ».
Hồ sơ đầu tiên tờ báo đề cập đến chính là mối quan hệ căng thẳng với Trung Quốc do các tranh chấp lãnh hải trên Biển Đông. Những căng thẳng đó không chỉ là mới đây, mà đã có từ những năm 1980, nhưng đã thật sự trở nên tồi tệ hơn kể từ năm 2012, sau khi Trung Quốc chiếm lấy bãi đá ngầm Scarborough, vùng đánh bắt truyền thống của người Philippines và bắt đầu các công trình cải tạo. Manila nhiều lần lên tiếng chỉ trích các hành động được cho là « gây hấn » của Trung Quốc và thậm chí đi đến việc kiện Bắc Kinh ra trước Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye, mà phán quyết sẽ được đưa ra trong thời gian sắp tới đây.
Tiếp đến là hồ sơ những người Hồi giáo đòi ly khai. Họ chính là hậu duệ của các thương nhân Ả Rập, khai sáng vùng Bangsamoro, ở đảo Mindanao, phía nam Philippines, từ thế kỷ XIV. Gần đây, chính quyền ông Aquino III đã đạt được một thỏa thuận với Mặt Trận Giải Phóng Quốc Gia Hồi Giáo để chấm dứt cuộc chiến tranh du kích kéo dài từ gần nửa thế kỷ nay, cướp đi sinh mạng của hơn 150.000 người.
Theo thỏa thuận, chính phủ cam kết trao quyền tự trị cho khu vực, bao gồm cả Nghị viện và cảnh sát. Nhưng đạo luật đã bị chận lại ở Nghị viện Manila từ nhiều tháng nay. Ông Yves Boquet, giáo sư về địa lý và chuyên gia về Trung Quốc và Philippines, trường đại học Bourgogne-Franche-Comté, giải thích là người Philippines công giáo « vẫn còn nhiều ngờ vực về cộng đồng người Hồi giáo. Do đó người kế nhiệm sẽ phải đối phó với vấn đề gai góc này ».
Cuối cùng là vấn đề xóa nạn nghèo đói. Philippines là một trong những quốc gia Châu Á có tỷ lệ bất bình đẳng cao nhất. Tỷ lệ tăng trưởng tuy khá cao (5,8% trong năm 2015), nhưng «5% dân số sống dưới ngưỡng nghèo đói, 15% chỉ vừa đủ mau nhu yếu phẩm và trong khi gạo là nguồn thực phẩm chính thì mức giá vẫn tăng đều. Ông Aquino đã không xóa bỏ được tình trạng này», ông Yves Boquet lưu ý.
Trong khi đó, tỷ lệ lao động tạm bợ và thất nghiệp vẫn cao ở giới trẻ (khoảng 25%). Nền kinh tế Philippines vẫn sống dựa vào nguồn ngoại tệ gởi từ lực lượng lao động xuất khẩu khắp toàn cầu. Đó là còn chưa kể đến đảo quốc này luôn phải đối phó với các thiên tai. Do đó, theo như khẳng định của ông Yves Boquet, « tổng thống tương lai sẽ phải chuẩn bị cho việc giảm thiểu tình trạng dễ bị tổn thương của đất nước trước những biến đổi của khí hậu có nguy cơ gia tăng trong tương lai ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160509-rodrigo-duterte-mot-%C2%AB-donald-trump-%C2%BB-philippines
Ứng cử viên chức tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, trong cuộc vận động tranh cử tại Malabon, Philippines, ngày 27/04/2016.REUTERS/Erik De Castro
Tên thật Rodrigo Duterte, luật gia 71 tuổi, một vợ, bốn con và có hai tình nhân, một ứng viên có giọng điệu khiêu khích, như mô tả của Libération, giờ đang ở ngay « trước cửa dinh tổng thống ». Từ nhiều tháng nay, nhân vật này không ngừng lên tiếng tố cáo « thái độ khinh miệt » người dân của những « phe phái » và những gia đình « cầm quyền » tại Philippines từ nhiều thập niên nay.
Giống Donald Trump, là vì ông Duterte cũng có những lời lẽ, ngôn từ quá đáng, không mấy «lịch sự» trong suốt quá trình vận động tranh cử : cam kết « quét sạch » các tên tội phạm, trộm cắp khỏi đất nước, tuyên bố sẵn sàng tử hình những đứa con nào của ông có dính dáng đến ma túy, hay quá đáng hơn ông lấy làm tiếc là đã không tham gia một vụ hiếp dâm tập thể một nhà truyền giáo người Úc mà ông cho là quá « sexy » hay như còn xem đức giáo hoàng Phanxicô là « con của đĩ »…
Theo tường thuật của thông tín viên Libération tại Manila, sở dĩ ông Duterte thu hút được cảm tình của đông đảo người dân đó là do những đời chính phủ trước đã không giải tỏa được mối bất an về tình trạng tội phạm và bất công. Dưới thời tổng thống Aquino III, tuy kinh tế có khá hơn, nhưng những người dân thuộc tầng lớp thấp trong xã hội lại không được hưởng thụ những thành quả kinh tế đó. Nắm bắt được yếu tố tâm lý này, ông Duterte đã có những dấu ấn khác biệt so với các ứng viên khác.
Bên cạnh đó, Libération cũng có bài viết khác liệt kê những vấn đề được cho là « rất nhạy cảm » đang chờ đợi vị tổng thống tân cử sắp tới. Bài viết đề tựa « Chương trình quá tải dành cho người kế nhiệm Aquino III ».
Hồ sơ đầu tiên tờ báo đề cập đến chính là mối quan hệ căng thẳng với Trung Quốc do các tranh chấp lãnh hải trên Biển Đông. Những căng thẳng đó không chỉ là mới đây, mà đã có từ những năm 1980, nhưng đã thật sự trở nên tồi tệ hơn kể từ năm 2012, sau khi Trung Quốc chiếm lấy bãi đá ngầm Scarborough, vùng đánh bắt truyền thống của người Philippines và bắt đầu các công trình cải tạo. Manila nhiều lần lên tiếng chỉ trích các hành động được cho là « gây hấn » của Trung Quốc và thậm chí đi đến việc kiện Bắc Kinh ra trước Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye, mà phán quyết sẽ được đưa ra trong thời gian sắp tới đây.
Tiếp đến là hồ sơ những người Hồi giáo đòi ly khai. Họ chính là hậu duệ của các thương nhân Ả Rập, khai sáng vùng Bangsamoro, ở đảo Mindanao, phía nam Philippines, từ thế kỷ XIV. Gần đây, chính quyền ông Aquino III đã đạt được một thỏa thuận với Mặt Trận Giải Phóng Quốc Gia Hồi Giáo để chấm dứt cuộc chiến tranh du kích kéo dài từ gần nửa thế kỷ nay, cướp đi sinh mạng của hơn 150.000 người.
Theo thỏa thuận, chính phủ cam kết trao quyền tự trị cho khu vực, bao gồm cả Nghị viện và cảnh sát. Nhưng đạo luật đã bị chận lại ở Nghị viện Manila từ nhiều tháng nay. Ông Yves Boquet, giáo sư về địa lý và chuyên gia về Trung Quốc và Philippines, trường đại học Bourgogne-Franche-Comté, giải thích là người Philippines công giáo « vẫn còn nhiều ngờ vực về cộng đồng người Hồi giáo. Do đó người kế nhiệm sẽ phải đối phó với vấn đề gai góc này ».
Cuối cùng là vấn đề xóa nạn nghèo đói. Philippines là một trong những quốc gia Châu Á có tỷ lệ bất bình đẳng cao nhất. Tỷ lệ tăng trưởng tuy khá cao (5,8% trong năm 2015), nhưng «5% dân số sống dưới ngưỡng nghèo đói, 15% chỉ vừa đủ mau nhu yếu phẩm và trong khi gạo là nguồn thực phẩm chính thì mức giá vẫn tăng đều. Ông Aquino đã không xóa bỏ được tình trạng này», ông Yves Boquet lưu ý.
Trong khi đó, tỷ lệ lao động tạm bợ và thất nghiệp vẫn cao ở giới trẻ (khoảng 25%). Nền kinh tế Philippines vẫn sống dựa vào nguồn ngoại tệ gởi từ lực lượng lao động xuất khẩu khắp toàn cầu. Đó là còn chưa kể đến đảo quốc này luôn phải đối phó với các thiên tai. Do đó, theo như khẳng định của ông Yves Boquet, « tổng thống tương lai sẽ phải chuẩn bị cho việc giảm thiểu tình trạng dễ bị tổn thương của đất nước trước những biến đổi của khí hậu có nguy cơ gia tăng trong tương lai ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160509-rodrigo-duterte-mot-%C2%AB-donald-trump-%C2%BB-philippines
Bầu cử tổng thống Philippines : Aquino kêu gọi hợp sức chống Duterte
Ứng cử viên chức tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, trong cuộc vận động tranh cử tại Malabon, Philippines, ngày 27/04/2016.REUTERS/Erik De Castro
Cuộc vận động bầu cử tổng thống Philippines kết thúc ngày 07/05/2016 với nhiều triển vọng cho ứng cử viên Rodrigo Duterte. Tuy nhiên, lời kêu gọi mới nhất của tổng thống sắp mãn nhiệm Benigno Aquino đã thêm phần kịch tính cho cuộc bầu cử vào ngày 09/05.
Trong ngày 06/05, ông Aquino đã kêu gọi các ứng viên hợp lực với nhau để ngăn ứng viên Duterte, được cho là « phiên bản Trump ở phương Đông », đang trên đà thắng thế trong cuộc bầu cử vào thứ Hai 09/05.
Nền chính trị của Philippines quen với những chủ đề gây tranh cãi, nhất là ông Duterte mới đây đưa ra quan điểm ủng hộ việc giết hàng ngàn tội phạm.
Cả năm ứng cử viên cho chức tổng thống Philippines đều có các cuộc vận động vào ngày 07/05. Theo thăm dò dư luận, ông Duterte dẫn đầu, hơn 11 điểm so với người ở vị trí thứ hai là bà Grace Poe.
Ông Duterte, 71 tuổi, với khả năng hùng biện và những phát biểu được cho là « mị dân thô tục » đã giúp ông thắng thế trong những đợt vận động vừa qua.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160507-bau-cu-tong-thong-philippines-aquino-keu-goi-hop-suc-chong-duterte
Nền chính trị của Philippines quen với những chủ đề gây tranh cãi, nhất là ông Duterte mới đây đưa ra quan điểm ủng hộ việc giết hàng ngàn tội phạm.
Cả năm ứng cử viên cho chức tổng thống Philippines đều có các cuộc vận động vào ngày 07/05. Theo thăm dò dư luận, ông Duterte dẫn đầu, hơn 11 điểm so với người ở vị trí thứ hai là bà Grace Poe.
Ông Duterte, 71 tuổi, với khả năng hùng biện và những phát biểu được cho là « mị dân thô tục » đã giúp ông thắng thế trong những đợt vận động vừa qua.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160507-bau-cu-tong-thong-philippines-aquino-keu-goi-hop-suc-chong-duterte
Geen opmerkingen:
Een reactie posten