Việt Nam : Cá chết ở miền Trung: Độc nếu ăn phải? + Cá chết đồng loạt do 'độc chất mạnh' + thợ lặn đã chết khi làm dự án đê chắn sóng ở Vũng Áng, Formosa
Image copyrightAFPImage caption Cá chết hàng loạt khiến ngư dân miền Trung Việt Nam gặp khó khăn vì không thể đánh bắt, cũng chẳng thể bán được cá
Vụ cá chết hàng loạt tại bốn tỉnh miền Trung Việt Nam là "hi hữu" và nguyên nhân có thể vì “chất cực độc”, nếu người ăn phải cũng sẽ bị nhiễm độc, một chuyên gia về độc học môi trường nói với BBC Tiếng Việt.
Hôm 24/4, Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường thuộc Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh nói với BBC:
“Những loại có thể làm cho cá chết thủy sản ven biển chết nhanh và nhiều như vậy chỉ có thể là chất độc và cực độc”.
“Các chất này phải hòa tan được trong nước và di chuyển nhanh, khả năng lắng tụ kém nên hòa tan, di chuyển và gây ảnh hưởng trong cả vùng lớn, nhờ có dòng chảy hải lưu đưa chất độc từ Hà Tĩnh về Quảng Bình, Quảng Trị, Huế lan tỏa nhanh như vậy," nhà khoa học nói thêm.
Tình trạng cá chết được ngư dân phát hiện tại vùng biển tại Kỳ Anh, Hà Tĩnh) từ hôm 6/4 và những ngày sau tiếp diễn tại tỉnh Quảng Bình, sau đó liên tục lan vào vùng biển các tỉnh Quảng Trị, Huế.
Các loài cá chết dạt vào bờ được cơ quan chức năng ghi nhận “đều sống ở tầng đáy và vùng biển gần bờ”.
Ngày 22/4, một người dân lặn biển đã tìm thấy đường ống xả thải hóa chất dưới đáy biển. Ngư dân Nguyễn Xuân Thành nói với báo Thanh Niên ngày 22/4:
“Tôi thấy đường ống này phun nước rất mạnh. Nước phun từ đường ống ra có màu vàng đục, nhừa nhựa, mùi hôi thối, khi ngửi thì cảm thấy rất ngạt thở".
Tuy nhiên, sau đó Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân nói trên Vietnamnet rằng:
"Việc báo chí thông tin người dân lặn biển để tìm nguyên nhân khiến dư luận hiểu nhầm rằng Formosa xả trộm bằng đường ống khổng lồ dưới đáy biển. Tôi khẳng định Formosa được phép xả thải".
Cho tới hiện tại, công ty nằm trong tâm điểm nghi vấn gây ra thảm họa chết cá dọc bờ biển miền Trung Việt Nam là Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, thuộc tập đoàn Formosa Đài Loan, hoạt động tại Khu kinh tế Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh.
Hiện tượng cá chết hàng loạt bắt đầu từ khu vực Vũng Áng của tỉnh Hà Tĩnh, sau đó lan rộng xuống nhiều tỉnh lân cận.
"Gây độc kinh khủng"
Image copyrightGettyImage caption Một người dân thu thập cá chết trên bãi biển ở huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế Trước đó, báo Tuổi Trẻ đăng báo cáo của Sở NN&PTNT tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết qua phân tích, “Cả nước biển lẫn nước đầm Lăng Cô đều bị ô nhiễm, nồng độ PO4 (chỉ tiêu phú dưỡng) ở tầng đáy gấp đôi chỉ số cho phép, làm tăng độ pH trong nước, nhiều khả năng đây là nguyên nhân làm cá chết hàng loạt.”
Tuy nhiên, khi trao đổi với BBC Tiếng Việt, Giáo sư Bá giải thích: “Nói đến chỉ số phú dưỡng là nói đến tổng lượng NP – lân, khi chỉ số này lớn hơn 16 thì khi đó khả năng phú dưỡng nhiều, khi đó, lượng oxy thấp. Nhưng ở đây thì không phải. Cá chết ở đây là do độc chất chứ không phải là do thiếu oxy.”
“Trong hồ thì có thể có chuyện phú dưỡng làm cá chết, nhưng nếu là ven biển thì không thể vì biển là môi trường giao lưu, có gió và sóng, lượng oxy không thiếu hụt như vậy, mà chắc chắn là chất cực độc, từ mức trung bình trở lên, nên mới gây chết nhanh như vậy.” – Ông Bá nói.
Sáng 24/4, báo Tuổi Trẻ tường thuật Tổng cục Môi trường xác định Formosa súc xả đường ống nhưng không thông báo cho địa phương.
Khi phân tích danh sách các hóa chất mà Formosa mua để súc xả đường ống xả thải, Giáo sư Lê Huy Bá nói: “Nhìn vào danh sách, tôi thấy những hóa chất này nếu dùng trực tiếp thì gây độc ngay”.
“Tất cả các hóa chất này, chỉ trừ một số chất làm sạch nước, chống khuẩn, còn lại chất chống gỉ, chống ăn mòn, khử trùng, trung hòa... đều gây độc. Thành phần rất giàu kim loại nặng, rất giàu hóa chất mạch vòng và chất điện tử tự do, gây độc kinh khủng. Nó có thể tạo ra các hợp chất cơ kim rất bền trong nước và rất khó giải độc.”
Tuy nhiên, ông Bá cũng nói “không thể kết luận được” vì để biết chất độc nào đã khiến cá chết trên diện rộng như vậy, cần phải “lấy mẫu chất thải, phân tích chất thải là độc chất gì”. Ông Bá giải thích:” Ta phải xét ở dạng nó sẽ tác động khi người ta sử dụng vào cọ rửa, phản ứng, thì sau đó, cặn của quá trình này là hóa chất gì”.
"Rất nguy hiểm" nếu ăn phải
Trong trường hợp nếu người dân ăn phải cá chết hàng loạt kể trên, theo ông Bá là "rất nguy hiểm".
Ông giải thích:
"Sức chịu đựng của cá khá lớn. Nhất là động vật thủy sinh ở tầng đáy, nó có thể chịu được nhiều kim loại nặng và nó có thể thay đổi hành vi sống và vươn đi chỗ khác ngay lập tức.
"Nhưng nếu người ta ăn phải cá nhiễm độc thì rất nguy hiểm, như chúng ta uống vào một lượng, làm cho lượng chất độc ảnh hưởng tích tụ trong cơ thể tăng nhanh chóng và gây độc ngay."
Ông Bá nhận định một thảm họa cá chết hàng loạt ở quy mô lớn như vậy tại Việt Nam là “rất hiếm hoi”.
“Chúng tôi có làm các trường hợp cá ngộ độc titan chẳng hạn, nhưng cũng không đến mức cực độc như các hóa chất trong trường hợp này.”
“Có thể gọi đây là trường hợp hi hữu. Và tôi thấy các nhà quản lý cũng rất lúng túng”, chuyên gia về Độc học môi trường tại Thành phố Hồ Chí Minh nói với BBC.
Image copyrightGettyImage caption Một người dân thu thập cá chết trên bãi biển ở huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế
Cá biển miền Trung chết bất thường là do "độc chất mạnh song chưa biết nơi nào phát tán", báo Việt Nam tường thuật lời ông Nguyễn Viết Nghĩa, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu hải sản.
“Sở Nông nghiệp Quảng Bình thống nhất ý kiến với cơ quan cùng cấp Hà Tĩnh xác nhận, nguyên nhân gây cá chết là nguồn nước biển ô nhiễm và có yếu tố gây độc từ khu công nghiệp Vũng Áng (Kỳ Anh, Hà Tĩnh) lây lan vào Quảng Bình theo dòng hải lưu Bắc Cực – Xích đạo”, trang Zing News dẫn lời ông Nghĩa trong cuộc họp bốn tỉnh miền Trung hôm 23/04.
Tình trạng cá chết được ngư dân phát hiện tại vùng biển tại Kỳ Anh, Hà Tĩnh) từ hôm 6/4 và những ngày sau tiếp diễn tại tỉnh Quảng Bình.
Các loài cá chết dạt vào bờ được cơ quan chức năng ghi nhận “đều sống ở tầng đáy và vùng biển gần bờ”.
Trả lời về việc người dân tìm thấy đường ống xả thải của Formosa chạy ngầm dưới biển, đại diện của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết điều này hoàn toàn hợp pháp.
"Việc báo chí thông tin người dân lặn biển để tìm nguyên nhân khiến dư luận hiểu nhầm rằng Formosa xả trộm bằng đường ống khổng lồ dưới đáy biển. Tôi khẳng định Formosa được phép xả thải", Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân nói, theo Vietnamnet.
Ông Như Văn Cẩn, Vụ trưởng Vụ nuôi trồng thủy sản, nói với hãng AFP hôm 21/4: "Chúng tôi chưa bao giờ thấy cảnh tượng cá chết hàng loạt như vậy".
'Thảm họa môi trường'
Image caption Truyền thông Việt Nam đưa tin Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đi 'kiểm tra tiến độ dự án Formosa' hôm 22/04 nhưng chưa thấy nhắc tới vụ cá chết hàng loạt Hôm 23/4, ông Lê Quang Bình, nhà nghiên cứu xã hội tại Hà Nội viết trên mạng xã hội: "Mọi con mắt đang đổ dồn về Vũng Áng vì Hà Tĩnh là phần đầu của dòng hải lưu, và cá chết từ Hà Tĩnh vào tận Thừa Thiên Huế.
"Cộng vào đó là ngư dân phát hiện ra ống thải khổng lồ ngoài biển của Formosa. Hơn nữa, Formosa là một nhà máy khổng lồ về quy mô cũng như rác thải, và chính nó đã có tiền lệ đổ trộm chất thải ra môi trường gây hại cho người dân".
"Chưa có kết luận là nguồn thải từ Vũng Áng. Nhưng nếu đó là sự thật thì là một sự thật khủng khiếp. Chưa biết Formosa mang lại lợi ích gì cho người dân Hà Tĩnh nói riêng và người Việt nói chung, nhưng hàng triệu ngư dân Việt Nam đã lĩnh đủ, và thảm họa môi trường là khó tránh khỏi.
"Tự hỏi, tại sao lãnh đạo chúng ta có nhiều quyết sách như thế này?".
Cùng ngày, báo Thanh Niên tường thuật “Đoàn công tác của Bộ Tài nguyên - Môi trường đến làm việc với lãnh đạo Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 và Công ty Gang thép Hưng Nghiệp Formosa (đóng tại Khu kinh tế Vũng Áng). Tuy nhiên, báo chí không được tham dự và các thông tin về buổi làm việc cũng không được tiết lộ”, báo này viết.
Hôm 22/4, nhiều báo Việt Nam đồng loạt đưa tin Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Hà Tĩnh nhưng không liên quan về vụ cá chết hàng loạt mà là để “kiểm tra mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, khu dân cư mẫu nông thôn mới và tiến độ dự án Formosa”.
QUẢNG BÌNH (NV) - Một ông thợ lặn đã chết khi làm dự án đê chắn sóng ở Vũng Áng, Formosa, vùng biển nghi đang bị nhiễm độc nặng khiến cá chết trắng biển ở miền Trung trong thời gian qua.
Theo tin VTC News, chiều ngày 24 tháng 4, ông Lê Văn Ngầy (46 tuổi), quê Khánh Hòa, thợ lặn dưới biển của công ty Nibelc, trụ sở ở huyện Quảng Trạch, đã chết khi tham gia thi công xây dựng đê chắn sóng cảng Sơn Dương của khu công nghiệp Formosa (Trung Quốc).
Thi thể thợ lặn Lê Văn Ngầy chờ khám nghiệm tử thi. (Hình: VTC)
Các đồng nghiệp cho biết, sau khi đi làm về thì ông Ngầy cảm thấy khó thở, mệt mỏi nên công ty Nibelc đưa đến bệnh viện thị xã Ba Ðồn khám bệnh. Sau đó, ông Ngầy về lại ký túc xá của công ty ở huyện Quảng Trạch để nghỉ ngơi chờ ngày 25 tháng 4 đưa đi khám lại nhưng đã chết vào chiều cùng ngày.
Ông Tính, em trai ông Ngầy cho biết, gia đình không muốn khám nghiệm tử thi, tuy nhiên cơ quan công an không cho, yêu cầu phải thực hiện để điều tra, làm rõ nguyên nhân cái chết.
Hiện truyền thông Việt Nam vẫn chưa thể liên lạc được phía công ty Nibelc, vì lãnh đạo đang “đi vắng.” Trong khi đó, phía công an cho biết, do mới khám nghiệm tử thi nên vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân cái chết của ông Ngầy.
Thế nhưng, nhiều thợ lặn có mặt tại bệnh viện thị xã Ba Ðồn để tiễn đưa ông Ngầy về quê mai táng khẳng định, thời gian gần đây, một số người hay phàn nàn sau khi lặn xong lên bờ cảm thấy tức ngực, khó thở, thậm chí cả người ngứa bất thường mà trước vụ cá chết xảy ra chưa hề có. Họ cảm nhận được sự khác biệt bất thường của nước biển thời gian gần đây. (Tr.N) http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=226886&zoneid=2
Image copyright AFP 
Image copyright Getty 
Image copyright Getty 
Geen opmerkingen:
Een reactie posten