Chín thứ gây kinh ngạc vì đắt hơn vàng bạc
Bản quyền hình ảnh Getty Images
Lần tới, khi xúc một thìa đầy sữa chua hay thìa kem mát lạnh lên miệng, có lẽ bạn nên chậm rãi dừng lại một chút để ngẫm nghĩ về những đốm đen nhỏ tí có thể có trong món ăn ngon lành đó.
Những chấm đen ấy là hạt khô lấy từ ba loài phong lan vanilla mọc ở những vùng nhiệt đới trũng, ở độ cao chỉ xấp xỉ mực nước biển trên thế giới. Chúng tạo hương vị thơm ngon, ngọt ngào cho bánh ngọt, kem trứng custards, sô-cô-la và các món tráng miệng. Và chúng đắt hơn bạc.50 loại thực phẩm bổ nhất cho sức khỏe
Cách thể hiện đẳng cấp qua thú chơi hàng hiệu
Bí mật đáng buồn của sự thành công
Đúng vậy đó, bạn không đọc nhầm đâu. Một loại gia vị lấy từ những xác vỏ quả khô trông như giun đất có giá hơn cả bạc, thứ kim loại quý, sáng bóng vốn là nỗi thèm khát của bọn hải tặc và nay được dùng rộng rãi để chế tác đồ trang sức, làm sản phẩm điện tử và thiết bị y tế.
Vanilla
Giá của vanilla đạt mức cao kỷ lục 600 đô la Mỹ một kg lần thứ hai kể từ năm 2017, khi một trận bão lốc làm hư hại nhiều đồn điền ở Madagascar, nơi tập trung ba phần tư vanilla của thế giới. Để so sánh thì bạc hiện có giá là 538 đô la một kg.Nhu cầu cao khiến vanilla duy trì ở mức giá cao, khiến một số nhà sản xuất kem đã phải cắt giảm, thậm chí ngừng sản xuất các loại kem có vị vanilla, làm dấy lên mối lo lắng về tình trạng thiếu hụt kem trong mùa hè.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Nghệ tây (saffron)
Được cắt bằng tay, mỗi lần chỉ lấy được sáu sợi mảnh mai từ mỗi nhụy hoa, nghệ tây là loại gia vị đắt nhất thế giới.Phải cần khoảng 150.000 bông hoa mới làm ra được một kg những sợi mảnh mai màu vàng tinh tế rất được các đầu bếp nâng niu. Người hái phải tốn nhiều giờ đồng hồ lao động tỷ mẩn, cẩn thận, sau đó là thời gian sấy khô và lên men nghệ tây, khiến giá thành rất cao.
Nghệ tây được bán trong các cửa hàng với giá từ 5 đô la cho đến 25 đô la một gram, tùy thuộc vào việc nó được bán ở đâu. Ước tính giá thị trường trung bình là vào khoảng 2.000 đến 15.000 đô la một kg.
"Nghệ tây cần phải được thu hoạch một cách hết sức nhẹ nhàng - đó là một công việc đòi hỏi phải khéo léo và phải được thực hiện bằng tay," Arun Kapil, chuyên gia gia vị và người sáng lập ra công ty Ireland chuyên nhập khẩu gia vị Green Saffron, nói.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy nghệ tây có thể giúp giảm trầm cảm, bảo vệ võng mạc và giúp đối phó với chứng béo phì.
Bởi vậy, cũng không mấy ngạc nhiên khi có người sẵn sàng pha trộn hoặc thậm chí bán cả nghệ tây giả; họ dùng sợi tơ tằm được nhuộm màu, sợi củ cải đường hoặc các bộ phận lấy từ những loài hoa khác.
Trong một phân tích gần đây, có tới một nửa nghệ tây được thử nghiệm là hàng giả, trong khi khối lượng nghệ tây xuất khẩu từ Tây Ban Nha vượt xa sản lượng chính thức.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Máu người
Mỗi người trong chúng ta có từ 9 đến 12 pints (khoảng 5 đến 6,5 lít) máu chảy trong cơ thể. Máu là thành phần quan trọng - nếu bị mất đi chỉ 3 đến 4 pints, ta sẽ tử vong. Vì vậy, máu của chúng ta rất đáng giá, nhưng nếu bạn muốn mua của người khác thì sao?Một đơn vị máu người - ít hơn một chút so với một pint - có thể có giá tới 375 đô la tùy thuộc vào việc bạn mua ở nước nào. Tính ra là khoảng 833 đô la một kg, tức là cao hơn giá bạc khoảng 54%.
Nếu bạn muốn mua một loại tế bào cụ thể nào đó thì giá có thể thấp hơn. Ở Anh, một đơn vị tế bào hồng cầu bình thường có giá 124 bảng (167 đô la), tức là khoảng 275 bảng (370 đô la) một kg.
Nhưng với các tế bào đông lạnh, lưu trữ, rã đông và sau đó rửa sạch thì giá tăng vọt lên gần 800 bảng (1.080 đô la) cho một đơn vị - khoảng 1.780 bảng (2.400 đô la) một kg, cao gấp bốn lần rưỡi giá bạc.
Việc thiếu người hiến máu, cùng với vô số các xét nghiệm mà nay cần phải được thực hiện trước khi bệnh nhân có thể được truyền máu, đã làm tăng chi phí.
Nhưng đối với những người được cứu sống nhờ được truyền máu thì đây có lẽ chỉ là một cái giá nhỏ.
"Giá trị thực sự là ở những gì nó có thể làm cho bệnh nhân," giáo sư David Roberts, nhà tư vấn huyết học tại NHS Blood and Transplant nói. "Không chỉ quan trọng đối với tai nạn và trường hợp khẩn cấp, việc truyền máu cũng có thể duy trì sự sống cho ai đó cho tới lúc họ gặp được và nói lời từ biệt với những người thân yêu."
"Khó mà nói về giá trong những trường hợp như thế."
Cà phê
Bất cứ ai gần đây có mua một ly cà phê sữa latte ở London hoặc một cốc Americano ở New York sẽ hiểu rằng cà phê đắt kinh người. Đôi khi một ly thức uống này bạn mua với giá 4 đô la mà thấy giá trị thật là chẳng tương xứng gì.Nhưng không phải cà phê cũng đều được sản xuất ra như nhau. Một số loại có giá trị hơn trọng lượng bạc tương đương.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Ly cà phê của bạn ra sao nếu Colombia có dịch bệnh?
Chọn rượu hay cà phê để mời đối tác?
Cà phê và triển vọng kết cục cay đắng
Loại cà phê này có thể có giá thành tới 660 đô la một kg nếu thu thập từ phân của bọn cầy hương hoang dã.
Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ đối với loại cà phê này khiến các nhà hoạt động vì quyền của động vật quan ngại.
Thậm chí người đã đem loại mặt hàng này đến với thị trường phương Tây, ông Tony Wild, cũng đang vận động dừng việc buôn bán cà phê chồn do lo ngại về tình trạng săn trộm bất hợp pháp cầy hương và điều kiện những con thú này bị nuôi nhốt trong tay các nhà nông thất đức, những người chỉ tìm mọi cách để kiếm được thêm nhiều tiền từ việc khai thác cà phê chồn.
Vấn đề càng trở nên trầm trọng hơn khi một số chuyên gia cà phê thậm chí cho rằng mặc dù giá cao nhưng cà phê chồn không có gì là ngon hơn so với cà phê thông thường hết. Vị trí này thuộc về Cà phê Ngà Đen đến từ Thái Lan, nơi mà các hạt cà phê được cho đi qua dạ dày voi châu Á. Một kg cà phê này có giá 1.800 đô la.
Những người sành trà cũng có thể thưởng thức một loại thức uống đắt tiền. Trà Đại Hồng Bào là một loại trà Ô long sẫm màu được trồng trong đất đá của Dãy núi Vũ Di phía bắc Phúc Kiến, Trung Quốc.
Loại trà này được thu hoạch từ chỉ một số ít các bụi cây trà có tuổi đời tới trên 350 năm, mặc dù việc chiết cành từ những cây này đã cho phé người ta thu hoạch được sản phẩm từ những cây có tuổi đời ít hơn nhiều, và cũng có giá rẻ hơn.
Trong năm 2002, 20g trà Đại Hồng Bào được bán với giá gần 28.250 đô la, nghĩa là một kg sẽ có giá trên 1,4 triệu đô la - cao gấp 33 lần giá vàng, hiện đang có giá khoảng 41.500 đô la một kg.
Với việc lứa trà cuối cùng được thu hoạch trên những cây này từ hồi 2005 và khó có khả năng việc thu hoạch sẽ diễn ra trong tương lai, vài gam Đại Hồng Bào nguyên gốc mà giới sưu tầm tích trữ được sẽ chỉ ngày càng có giá hơn.
Viagra
Tiền không thể mua cho bạn tình yêu, nhưng nó có thể mua cho bạn một khoảnh khắc ngắn của hạnh phúc - ít ra là nếu bạn dùng tiền để mua một viên thuốc màu xanh nhỏ.
Bản quyền hình ảnh clubfoto Chín năm sau, thuốc được cấp phép để điều trị rối loạn chức năng cương dương ở nam giới và nhanh chóng trở thành một trong những sản phẩm đem lại doanh thu lớn nhất cho hãng, với mức đỉnh điểm lên tới 2 tỷ đô la trong năm 2012.
Vào đầu năm nay, Pfizer thông báo tăng giá thuốc viên Viagra xanh ở Mỹ lên tới 39% so với tháng 1/2017, theo tường thuật trên Financial Times - một viên thuốc 100mg tăng từ 57,94 USD lên 80,82 USD.
Công ty hiện đã bắt đầu sản xuất một phiên bản thuốc rẻ hơn, được bán dưới dạng viên thuốc màu trắng, sau khi ký hợp đồng để cho các công ty khác sản xuất các loại thuốc bản sao Viagra của riêng họ. Nhưng rõ ràng là hãng vẫn đang thu bộn tiền từ các khách hàng ưa dùng loại thuốc viên màu xanh gốc.
Tất nhiên, Viagra không phải là loại thuốc đắt tiền nhất - một số phương pháp điều trị các chứng di truyền hiếm gặp có thể tốn hàng chục nghìn đô la tiền thuốc chỉ trong một tháng. Một loại thuốc được sử dụng để điều trị ký sinh trùng gây ra toxoplasmosis có giá 750 đô la một viên (mặc dù việc tăng giá này gây ra sự phẫn nộ).
Các công ty sản xuất thuốc đắt tiền cho rằng giá thuốc cần phải cao để trang trải khoản đầu tư khổng lồ mà họ thực hiện trong nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm các loại thuốc trước khi đưa chúng ra thị trường.
Kem trị nhiệt miệng
Thuốc kê theo toa có thể rất đắt giá, nhưng có một số loại thuốc bán tự do không cần đơn bác sỹ cũng có giá trị tới mức đáng ngạc nhiên.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Ví dụ như Zovirax, một loại kem được sử dụng để trị virus herpes simplex gây ra các nốt nhiệt, lở trong miệng. Mua một tuýp 2g ở Anh bạn phải trả 4,99 bảng (6,75 đô la), tính ra là 3,375 đô la một kg.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Texas nhận thấy rằng do tính đặc thù của hệ thống bảo hiểm y tế ở Mỹ vốn đẩy cao chi phí thuốc, giá Zovirax cho bệnh nhân tăng từ 22 đô la một gram năm 2007 lên 168 đô la một gram trong năm 2015. Điều đó có nghĩa là một kg thuốc này ở Mỹ sẽ có giá 168.000 đô la - gấp bốn lần giá vàng.
Có vẻ như giá đã giảm kể từ đó, với mức hiện tại khoảng 48.000 USD một kg.
Ngoài ra còn có các sản phẩm mang thương hiệu chung chung có giá rẻ hơn, nhưng một nhãn cạnh tranh là Xerese thì dường như còn đắt hơn - các nhà nghiên cứu nhận thấy nó có giá 248.000 USD một kg vào năm 2015.
Theo Dayna Diven và các cộng sự tại Đại học Texas, tác giả bài báo, các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng nhẹ đã "tăng vọt, qua mặt nhiều vật phẩm vốn được xã hội coi là có giá trị".
Kem dưỡng da
Làm đẹp cũng là mảng kinh doanh lớn - trên toàn cầu, thị trường mỹ phẩm trị giá hơn 532 tỷ đô la một năm, với việc người tiêu dùng cố gắng chống chọi sức tàn phá của thời gian với những tuýp kem tắm, kem dưỡng ẩm, mỹ phẩm và các sản phẩm dưỡng tóc. Nhiều sản phẩm được bán ra với giá cắt cổ.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Tuy không rõ bao nhiêu khối lượng của thứ kem chế từ công thức giàu dinh dưỡng này mới nặng đủ một kg, nhưng một lọ 500ml tính cả bao bì thì chứa khoảng 450g kem. Điều này có nghĩa là nó có đắt gấp sáu lần so với bạc.
Vậy nhưng loại kem nổi tiếng này cũng chưa là gì so với một loại kem dưỡng ẩm khác gọi là RéVive.
Intensité Crème Luster có giá 385 đô la cho 48g. Điều này có nghĩa là một kg sẽ có giá 7.988 đô la.
"Công nghệ tiên tiến và nghiên cứu khoa học mở rộng là lý do tại sao các sản phẩm có một mức giá xa xỉ," RéVive nhấn mạnh.
Mực máy in
Có lẽ đã đến lúc ta cần suy nghĩ cẩn thận về việc có nên thường xuyên sử dụng máy in phun khiêm tốn đặt cạnh máy tính của mình hay không. Trong khi bản thân chiếc máy in có thể bán ra với giá rẻ thì mực mới là "máy kiếm tiền" thực sự cho các nhà sản xuất.Hộp mực máy in loại không chính hãng có giá từ 8 đô la đến 27 đô la, tùy thuộc vào từng loại máy in tương ứng. Thế còn một hộp mực đen loại in kim của hãng sản xuất có tên tuổi có thể có giá 23 đô la trong khi chỉ có 4ml mực - đủ để in khoảng 200 trang.
Các nhà sản xuất nói họ cần phải tính phí để bù đắp cho khoản lỗ mà họ phải chịu trong việc bán máy in, cùng việc nghiên cứu và phát triển công nghệ mực in. Nhưng cắt mở một hộp mực và bạn sẽ thấy rằng hầu hết các không gian bên trong được đưa lên bằng miếng bọt biển, được thiết kế để giúp bảo quản và cung cấp mực.
Và khi bạn phải trả với mức khoảng 1.733 đô la một kg mực in thì có khi in bằng bạc ròng còn rẻ hơn.
Thuốc chữa vết rắn độc cắn
Nếu bị rắn cắn hoặc bọ cạp cắn, thì tốn bao tiền cho một liều thuốc giải độc để cứu sinh mạng bạn cũng không là gì, và hẳn ai cũng vội vã điều trị.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Một lọ nhỏ chứa một liều dùng chứa khoảng 10ml chất kháng nọc độc. Để có được nó là cả một công việc vừa khó khăn, vừa nguy hiểm - rắn và bọ cạp cần được chiết nọc độc, rồi nọc được tiêm vào một con vật như cừu hoặc ngựa, rồi chất kháng thể của con vật đó được trích xuất ra làm chất kháng nọc.
Nhu cầu dùng chất kháng nọc độc cũng tương đối ít. Mỗi năm ở Mỹ có khoảng 7.000-8.000 người bị rắn cắn, nhưng ở các nơi khác trên thế giới như châu Phi và Nam Mỹ, con số này cao hơn nhiều.
Tuy nhiên, những điều trên không lý giải được vì sao giá thuốc kháng nọc độc lại cao đến vậy, theo phân tích của Leslie Boyer, giám đốc sáng lập của Viện VIPER tại Đại học Arizona chuyên phát triển huyết thanh chống nọc độc mới.
Bà phát hiện ra rằng một lọ thuốc chống nọc độc trị giá 14.000 đô-la Mỹ ở Mỹ thì giá thành sản xuất chỉ là 14 đô la - tức là chỉ 0,1% giá bán cuối cùng. Các thử nghiệm lâm sàng, lệ phí pháp lý, cấp phép và lệ phí pháp lý làm tăng thêm giá, nhưng bà thấy tỷ lệ chi phí lớn nhất là chi phí mà bệnh viện theo quy định của hệ thống y tế Hoa Kỳ.
Nếu tính theo mức giá phổ biến là 14.000 đô la một lọ và giả sử loại chất lỏng này nặng tương đương với nước, thì một kg chất chống nọc độc sẽ có giá 1,4 triệu đô la, gấp 2.600 lần so với bạc.
Cứ giả sử là với những trường hợp bị rắn cắn đặc biệt nghiêm trọng cần phải dùng tới vài lọ để chữa trị cho một bệnh nhân thì rõ ràng là nên cẩn thận khi tới những nơi có nhiều rắn độc hay bọ cạp.
Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Capital.
Tin liên quan
- Vì sao nhân viên hay 'chôm đồ' nơi công sở?
- Người giàu, nghèo sống khác nhau thế nào?
- Cách thể hiện đẳng cấp qua thú chơi hàng hiệu
- Chút 'mánh lới' để đạt mục tiêu
- Thụy Điển 'từ lề trái sang lề phải' chỉ sau một đêm
- 50 loại thực phẩm bổ nhất cho sức khỏe
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-44670512
Geen opmerkingen:
Een reactie posten