dinsdag 11 april 2017

Chiến tranh Mỹ-Trung sẽ nổ ra tại châu Á ? + Mỹ giải quyết Bắc Triều Tiên ?

 Chiến tranh Mỹ-Trung sẽ nổ ra tại châu Á ?

mediaHàng không mẫu hạm Mỹ USS Carl Vinson tại Thái Bình Dương, ngày 30/01/2017.U.S. Navy/Reuters
Thông tín viên nhật báo Le Figaro tại Bắc Kinh nhận định, hai đại cường hàng đầu thế giới phải thỏa thuận với nhau để đối phó với việc Bắc Triều Tiên leo thang nguyên tử. Tuy nhiên các điểm căng thẳng lại rất nhiều trong khu vực châu Á.
Cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai ông Tập Cận Bình và Donald Trump, tại dinh cơ sang trọng ở Florida của nhà tỉ phú, chưa đủ để tháo gỡ các nguy cơ đối đầu ở châu Á. Hai lãnh đạo Mỹ-Trung không thỏa thuận được về phương thức chặn đứng cuộc chạy đua vũ trang nguyên tử của Bình Nhưỡng. Bằng chứng là hôm thứ Bảy 08/04/2017, ông Trump quyết định điều một hàng không mẫu hạm cùng với hạm đội đến bán đảo Triều Tiên.
Đài Loan và các đảo tranh chấp ở Biển Đông, Biển Hoa Đông cũng là nguyên nhân gây căng thẳng cao độ giữa hai đại cường. Nếu Bắc Kinh và Washington phải cố gắng tránh mọi xung đột, khả năng xảy ra các sự cố nghiêm trọng trong khu vực là hiện thực.
Mỹ sẽ tấn công Bắc Triều Tiên ?
Ông Donald Trump đã hàm ý có thể đơn phương tấn công Bình Nhưỡng, nếu Bắc Kinh không gây thêm áp lực lên người láng giềng hay quậy phá đã liên tục cho thử nguyên tử và bắn hỏa tiễn. Mối đe dọa trở nên cụ thể trong những ngày gần đây : sau khi phá hủy các mục tiêu ở Syria hôm thứ Sáu 7/4, Hoa Kỳ đã điều một hàng không mẫu hạm cùng với hạm đội tiến về phía bán đảo Triều Tiên. Tuy vậy can thiệp chỉ là giải pháp cuối cùng, vì sẽ rất tai hại cho khu vực.
Chuyên gia về Trung Quốc Jean-Pierre Cabestan của trường đại học Báp-tít Hồng Kông nhấn mạnh : « Hậu quả sẽ rất khó kiểm soát. Một cuộc tấn công của Mỹ dù với mục tiêu rất cụ thể, có thể dẫn đến phản công hàng loạt của pháo binh Bắc Triều Tiên ở gần biên giới vào Seoul ». Nhà chính trị học Lâm Hòa Lập (Willy Lam) cũng ở Hồng Kông nói thêm : « Cho dù ông Trump sẵn sàng chấp nhận rủi ro hơn ông Obama, nhưng đó sẽ là một quyết định rất khó khăn, cần có kế hoạch tỉ mỉ, do khả năng xảy ra thảm họa cao ».
Trung Quốc vốn lo ngại chiến tranh nguyên tử ở gần biên giới, muốn tránh kịch bản này bằng mọi giá. Nhưng Bắc Kinh cũng không muốn bóp nghẹt kinh tế của đồng minh Bình Nhưỡng, sợ Bắc Triều Tiên sụp đổ. Người khổng lồ châu Á lo ngại luồng người tị nạn sẽ tràn vào miền đông bắc, và một nước Triều Tiên thống nhất khiến Hàn Quốc và đồng minh Mỹ bỗng ở sát nách.
Mỹ-Trung sẽ đối đầu ở Biển Đông ?
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson trước khi ông Donald Trump nhậm chức đã đe dọa phong tỏa, không cho Bắc Kinh đi vào các hòn đảo tranh chấp mà nước này đang kiểm soát tại Biển Đông. Nay ông đã nhẹ giọng hơn, nhưng căng thẳng vẫn còn đó. Trung Quốc yêu sách gần như toàn bộ vùng biển này, nhưng nhiều nước láng giềng cũng tuyên bố chủ quyền. Chính quyền Bắc Kinh đã cho đào đắp mở rộng một số đảo, và xây dựng cảng biển, phi đạo, cơ sở hạ tầng quân sự.
Báo chí nhà nước đã hăm dọa là nếu ngăn cản Bắc Kinh kiểm soát các đảo, coi như đã gây chiến giữa hai cường quốc nguyên tử. Cho dù quân đội Mỹ hùng mạnh hơn, « không chắc rằng ông Donald Trump sẵn sàng nhảy vào cuộc chiến tranh chấp chủ quyền, vả lại các nước Đông Nam Á liên quan cũng không đồng thuận về hành động khiến họ trở nên bất ổn trước người láng giềng khổng lồ Trung Quốc » – theo nhà nghiên cứu Sophie Boisseau du Rocher, trung tâm châu Á của viện IFRI. Hoa Kỳ có thể tự bằng lòng với việc « bảo vệ tự do hàng hải, theo các tiêu chuẩn và quy định của Luật Biển ».
Ngược lại, khả năng xảy ra sự cố, nhất là giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, nghĩa là « các phi cơ tiêm kích hay chiến hạm bất ngờ đụng độ nhau tại Biển Đông, là một quan ngại lớn » - ông Lâm Hòa Lập nhấn mạnh. Tất cả tùy thuộc vào khả năng của các lãnh đạo không để xảy ra leo thang, mà theo các chuyên gia, thì khó thành hiện thực.
Bắc Kinh sẽ gây hấn với Tokyo để giành quần đảo Senkaku ?
Trung Quốc và Nhật Bản tranh chấp tám đảo nhỏ và đá không người ở tại Biển Hoa Đông. Hiện do Nhật kiểm soát với tên Senkaku, Bắc Kinh gọi theo tiếng Hoa là Điếu Ngư. Chủ đề này vô cùng nhạy cảm từ nhiều thập niên, nhưng Donald Trump đã khuấy động lên hồi tháng Hai, khi khẳng định – như Barack Obama trước đó – vấn đề biển đảo nằm trong cam kết liên minh quân sự giữa Tokyo và Washington.
Khi thủ tướng Nhật sang thăm tổng thống Mỹ, cả hai nhà lãnh đạo cùng phản đối « tất cả các hành động chống lại » việc Nhật Bản quản lý Senkaku. Trung Quốc phản ứng bằng cách cáo buộc Washington « muốn gây bất ổn trong khu vực », vào đầu tháng Ba đã điều ba tàu tuần duyên diễu quanh quần đảo đang thèm muốn. Trước đó vào mùa hè 2016, Bắc Kinh cũng đã biểu dương sức mạnh tương tự. Rất có khả năng xảy ra các sự cố trên biển hoặc trên không tại vùng này.
Trung Quốc rốt cuộc sẽ tấn công Đài Loan ?
Người khổng lồ châu Á, vốn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình, cho dù hòn đảo này độc lập trên thực tế, chưa bao giờ từ bỏ khả năng vận dụng đến vũ lực để thôn tính. Quan hệ giữa đôi bờ eo biển Formosa càng căng thẳng hơn từ đầu năm 2016, khi bà Thái Anh Văn đắc cử tổng thống Đài Loan. Bà là người vẫn đòi có thái độ cứng rắn hơn trước Bắc Kinh, và Trung Quốc nghi ngờ bà có ý định tuyên bố độc lập.
Mối quan hệ này lại càng sa sút từ sau cú điện thoại giữa bà Thái Anh Văn và tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tháng 12 năm ngoái. Chế độ cộng sản Trung Quốc vốn luôn cấm đoán các nước có quan hệ ngoại giao với mình cũng đặt quan hệ song song với Đài Loan.
Bắc Kinh bèn liên tục gây áp lực, đặc biệt về quân sự : cho hàng không mẫu hạm duy nhất của mình với năm chiến hạm hộ tống, chạy xuyên qua eo biển Đài Loan. Đài Bắc, mà Hoa Kỳ là nhà cung cấp vũ khí hàng đầu, chuẩn bị cho khả năng tệ hại nhất và tìm cách tăng cường quốc phòng. Nhưng quân đội Đài Loan không thể kháng cự mà không có sự giúp sức của đồng minh Mỹ.
Trước mắt khó thể xảy ra việc Trung Quốc tấn công, và bà Thái Anh Văn gần đây cũng tránh những hành động khiêu khích Bắc Kinh. Tuy nhiên trước sự trỗi dậy của bản sắc Đài Loan, trong tương lai Trung Quốc có thể mưu toan kiểm soát hòn đảo này bằng vũ lực. Chuyên gia Jean-Pierre Cabestan nhận định : « Tất cả các giải pháp tỏ ra ngày càng khó khăn. Thoạt đầu, Bắc Kinh có thể tiếp tục siết chặt gọng kềm qua việc o ép chính phủ đương nhiệm về kinh tế và ngoại giao, nhưng về lâu về dài, khoảng sau năm 2020, khả năng một cuộc tấn công vũ trang là không thể loại trừ ». Vấn đề còn lại là Hoa Kỳ có can thiệp hay không…
Một cuộc xung đột giữa hai cường quốc hàng đầu là khó tránh khỏi ?
Sự cất cánh của Trung Quốc, vốn ngày càng ganh đua với Hoa Kỳ để giành quyền lãnh đạo thế giới, có thể tự động dẫn đến một cuộc đối đầu quân sự - theo dự báo của các chuyên gia bi quan nhất. Graham Allison, giáo sư trường đại học Havard viết rằng hai đại cường sẽ « hướng đến một cuộc chiến tranh, trừ phi họ có được quyết định khó khăn và đau đớn để ngăn trở ». Giáo sư Allison chuyên phân tích các cuộc xung đột trong lịch sử giữa Athens và Sparta, giữa Anh và Đức trước Đệ nhất Thế chiến. Cứ mỗi lần cường quốc thống trị bị tranh giành vai trò đều xảy ra chiến tranh.
Không ai biết được liệu Trung Quốc có đi theo con đường này hay không, nhưng việc dồn sức để lấp đầy khoảng cách về quân sự với Hoa Kỳ đã gây ra nhiều lo ngại. Bắc Kinh muốn tăng ngân sách quốc phòng « khoảng 7% » cho năm 2017 để có thể « đẩy lùi ngoại xâm », trong khi tổng thống Donald Trump hứa hẹn « tăng cường sức mạnh » chưa từng thấy cho lực lượng Mỹ, qua việc tăng gần 10% ngân sách quốc phòng, tuy còn phải được Quốc Hội thông qua.
Mục tiêu của Trung Quốc là « đưa Đông Nam Á trở lại thành vùng ảnh hưởng truyền thống của Bắc Kinh, và như vậy về lâu về dài sẽ đẩy lùi Hoa Kỳ ra khỏi khu vực » - nhà nghiên cứu Benoît de Tréglodé của Viện IRSEM nhận xét. Tương quan lực lượng đang trong quá trình đảo ngược.
Ông nói thêm : « Trong mười năm tới, hải quân của Trung Quốc sẽ có đông đảo chiến hạm trong vùng, mà Hoa Kỳ chưa bao giờ triển khai số lượng như thế ». Trong trường hợp Mỹ rút dần lực lượng – một kịch bản chưa được khẳng định – chiến lược tăng cường quân sự này có thể giúp Bắc Kinh thực hiện được tham vọng của mình mà khỏi cần chiến đấu.

http://vi.rfi.fr/chau-a/20170410-chien-tranh-my-trung-se-no-ra-tai-chau-a

Liệu Mỹ tính tới phương án giải quyết dứt điểm hồ sơ Bắc Triều Tiên?

mediaNhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un với quân nhân. Ảnh được KCNA công bố ngày 01/04/2017.KCNA/via REUTERS
Tình hình bán đảo Triều tiên chưa bao giờ căng thẳng như lúc này. Theo giới chuyên gia, cả Hoa Kỳ lẫn Bắc Triều Tiên cùng không muốn khơi mào cuộc chiến, nhưng chỉ cần một sự cố là không còn cơ may có hòa bình trong khu vực. Tổng thống Trump đang nghiên cứu « tất cả mọi kịch bản » để « chấm dứt đe dọa hạt nhân Bắc Triều Tiên ».

Hai ngày sau khi trả đũa chính quyền Damas sát hại thường dân Syria bằng vũ khí hóa học, Hải Quân Mỹ được lệnh đổi lộ trình, hướng tới bán đảo Triều Tiên thay vì đến Úc. Hải Quân Mỹ và Hàn Quốc đang tập trận trong khu vực cho đến cuối tháng 04/2017. Tới nay, Bình Nhưỡng luôn xem các đợt thao diễn quân sự giữa Hàn Quốc với đồng minh Hoa Kỳ là một mối đe dọa trực tiếp nhắm vào Bắc Triều Tiên.
Trả lời đài truyền hình ABC ngày 08/04, ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã gắn liền quyết định tấn công một căn cứ quân sự Syria với vấn đề Bắc Triều Tiên khi cho rằng, đây là « thông điệp Hoa Kỳ gửi tới tất cả các quốc gia nào trên thế giới vi phạm luật pháp và các thỏa thuận quốc tế », trong đó có cả Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, người đứng đầu ngành ngoại giao Hoa Kỳ đã bác bỏ mọi tin đồn về ý định của Washington muốn ám sát lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un hay ý đồ lật đổ chế độ tại quốc gia khép kín này.
Phát biểu trên đài truyền hình Fox ngày 09/04/2017, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Hoa Kỳ, tướng H.R. McMaster nói rõ, việc Mỹ đưa chiến hạm đến gần Bắc Triều Tiên là một động thái « thận trọng » trước một « chế độ bất hảo mà giờ đây đã có phương tiện hạt nhân ». Cũng quan chức này cho biết thêm tổng thống Donald Trump yêu cầu các cố vấn quân sự của ông « sẵn sàng cung cấp cho bên an ninh một loạt giải phát toàn diện để chấm dứt đe dọa nhắm vào nhân dân Hoa Kỳ và các đồng minh, đối tác của Mỹ trong khu vực ».
Đồng minh và cũng là đối tác chính của Hoa Kỳ tại Đông Bắc Á là Nhật Bản, theo thông cáo của Nhà Trắng, tối 08/04 trong cuộc điện đàm giữa tổng thống Trump và thủ tướng Abe, lãnh đạo hai nước đã nhất trí « tiếp tục đẩy mạnh hợp tác » chủ yếu là trong lĩnh vực an ninh, để đối phó với đe dọa hạt nhân Bắc Triều Tiên. Tương tự như vậy, tổng thống Hoa Kỳ và quyền tổng thống Hàn Quốc, Hwang Kyo Ahn cũng duy trì liên lạc chặt chẽ trên hồ sơ Bắc Triều Tiên.
Thế nhưng theo một quan chức thuộc bộ Quốc Phòng Nhật, kịch bản Hoa Kỳ tấn công Bắc Triều Tiên là « không thực tế » bởi vì ngay cả trong trường hợp Mỹ có muốn tấn công đi chăng nữa thì « có nhiều khả năng » hai đồng minh của Washington trong vùng là Nhật Bản và Hàn Quốc cùng « ngăn cản chuyện này ».
Dù vậy, rủi ro xung đột trong vùng Đông Bắc Á đã tăng thêm một nấc trong tuần qua. Lãnh đạo Bắc Triều Tiên sẽ phản ứng thế nào khi chiến hạm và tàu hộ tống có trang bị tên lửa lảng vảng ngoài khơi ?
Trả lời báo South China Morning Post, chuyên gia thuộc Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế của Trung Quốc, Trương Đà Sinh (Zhang Tuosheng) nhấn mạnh : « Cả Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên đều không muốn khơi mào cuộc chiến, nhưng rủi ro bất ngờ gây xung đột đang gia tăng, chỉ cần một sơ sót nhỏ hay một sự cố cũng có thể đẩy bán đảo Triều Tiên vào tình trạng chiến tranh ». Vẫn theo chuyên gia họ Trương, thái độ khiêu khích của chế độ Bình Nhưỡng đặt Washington vào thế khó xử, và càng gia tăng áp lực buộc Mỹ phải hành động trước khi Bắc Triều Tiên đủ sức chế tạo tên lửa bắn trúng tới lãnh thổ Hoa Kỳ.
Một chuyên gia quân sự tại Bắc Kinh cũng đồng quan điểm và không loại trừ khả năng, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hay lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong Un « lên gân hù dọa đối phương ». Một cách gián tiếp, chuyên gia quân sự Trung Quốc lo ngại Donald Trump và Kim Jong Un cùng là những nhà lãnh đạo có cá tính thất thường. Giới chuyên gia và ngoại giao khó mà dự đoán các quyết định của hai vị nguyên thủ này.
Trong bối cảnh đó chuyên gia Trung Quốc lo ngại, với sự hiện diện của tàu chiến Mỹ trong vùng, khả năng xảy ra hiểu lầm giữa các bên có thể sẽ cao hơn. Lo ngại của Bình Nhưỡng dường như lại càng có cơ sở, sau những tuyên bố của tổng thống Hoa Kỳ : trước khi tiếp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Florida, ông Trump tuyên bố là sẽ « tự giải quyết » hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên nếu không được Bắc Kinh hỗ trợ.

Theo quan điểm của nhà nghiên cứu Hwang Jae Ho, đại học Hankuk ở Seoul, điều quan trọng nhất hiện nay liên quan đến vấn đề thông tin chính xác về kho vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng. Bởi lẽ, nếu không có thông tin chính xác về tiềm lực hạt nhân của Bắc Triều Tiên, Mỹ không thể vô hiệu hóa khả năng tấn công của quốc gia Đông Bắc Á này một cách an toàn. Không có gì bảo đảm là khi bị tấn công, Bình Nhưỡng sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân, tên lửa để trả đũa hai nước láng giềng sát cạnh là Nhật Bản và Hàn Quốc và kể cả việc dùng vũ khí để « với sang đến cả Hoa Kỳ ».
Vì tất cả các yếu tố kể trên, giới phân tích lo ngại, châu Á đang lao vào một cuộc chạy đua võ trang. Bởi lẽ, Bắc Kinh hơn bao giờ hết đang theo dõi sát tình hình. Chiến tranh bùng nổ ở bán đảo Triều Tiên sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho Trung Quốc. Một chuyên gia thuộc đại học Đồng Tế (Tongji) - Thượng Hải được South China Morning Post trích dẫn cho rằng, trong bối cảnh dầu sôi lửa bỏng nói trên, Trung Quốc cần « chuẩn bị cả về phương diện quân sự để tự vệ ».

http://vi.rfi.fr/chau-a/20170410-lieu-hoa-ky-tinh-toi-mot-phuong-an-giai-quyet-dut-diem-ho-so-hat-nhan-bac-trieu-tien

Đặc sứ Trung Quốc đến Hàn Quốc để thảo luận về Bắc Triều Tiên

mediaĐặc sứ Trung Quốc Vũ Đại Vĩ (phải) và đại diện Hàn Quốc Kim Hong Kyun tại Seoul, ngày 10/04/2017.Reuters
Một ngày sau khi Hoa Kỳ điều tàu chiến đến gần bán đảo Triều Tiên, Bắc Kinh cử đặc sứ Vũ Đại Vĩ (Wu Dawei) đến Seoul vào sáng ngày 10/04/2017 để thảo luận với đồng cấp Hàn Quốc, Kim Hong Kyun về hạt nhân Bắc Triều Tiên. Họp báo chung, đôi bên đồng ý sẽ có « những biện pháp mạnh » nếu Bình Nhưỡng lại thử nghiệm nguyên tử hay tên lửa đạn đạo.
Kết thúc buổi làm việc chung với đặc sứ Trung Quốc về bán đảo Triều Tiên, đại diện của chính quyền Seoul về hòa bình và an ninh, ông Kim Hong Kyun tuyên bố với báo giới là đôi bên đồng ý nếu Bắc Triều Tiên tiếp tục khiêu khích cộng đồng quốc tế, thì Hàn Quốc và Trung Quốc sẽ hướng tới những « biện pháp mạnh mẽ mới, phù hợp với khuôn khổ của các nghị quyết đã được Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc thông qua » và trong trường hợp đó, Liên Hiệp Quốc sẽ « biểu quyết một nghị quyết khắt khe hơn ».
Hãng tin Anh, Reuters lưu ý : đặc sứ Trung Quốc Vũ Đại Vĩ không phát biểu trước báo giới sau buổi làm việc tại Seoul hôm nay. Nhưng trong các cuộc trao đổi riêng, ông đã bày tỏ bất bình trước dự án lá chắn chống tên lửa THAAD của Mỹ đặt tại lãnh thổ Hàn Quốc.
Theo giới phân tích, có nhiều yếu tố giải thích Bắc Kinh cấp tốc cử đặc sứ tới Hàn Quốc chỉ ít ngày sau buổi làm việc đầu tiên giữa chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại bang Florida trong hai ngày 06 và 07/04/2017.
Thứ nhất, việc chủ nhân Nhà Trắng đột ngột ra lệnh tấn công vào căn cứ quân sự của Syria cuối tuần trước cho thấy Washington có thể hành động bất ngờ, nhất là sau khi tổng thống Trump từng tuyên bố Mỹ có thể « đơn phương hành động » để giải quyết vấn đề Bắc Triều Tiên. Thêm vào đó chính ngoại trưởng Mỹ, Rex Tillerson từng tuyên bố vụ tấn công Syria là một lời cảnh cáo Hoa Kỳ gửi tới một số quốc gia khác, trong đó có cả chế độ Bình Nhưỡng.
Thứ hai, là đặc sứ Trung Quốc đến Seoul trong bối cảnh Mỹ vừa điều tàu chiến USS Carl Vinson và đoàn tàu hộ tống đến khu vực Đông Bắc Á, gần bán đảo Triều Tiên, nhằm « tăng cường sự hiện diện trong vùng ».
Lý do thứ ba giải thích cho chuyến công tác Hàn Quốc của đặc sứ Vũ Đại Vĩ là tổng thống Donald Trump đã yêu cầu các cố vấn trình bày một « một loạt các giải pháp » trên hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên.
Sau cùng, trong tháng này, Bình Nhưỡng sẽ tổ chức nhiều lễ kỷ niệm quan trọng. Trong quá khứ, đây thường là dịp để Bình Nhưỡng phô trương sức mạnh quân sự. Hãng tin Reuters nói rõ vào ngày 15/04, Bắc Triều Tiên kỷ niệm sinh nhật lần thứ 105 của cố lãnh tụ Kim Nhật Thành, cha đẻ chế độ Bình Nhưỡng hiện nay. Nhân dịp này, Kim Jong Un đã mời rất đông đảo phóng viên quốc tế đến thủ đô Bắc Triều Tiên. Một số nhà quan sát không loại trừ khả năng Bình Nhưỡng sẽ nhân cơ hội này thử nghiệm bom nguyên tử lần thứ sáu, bất chấp lệnh trừng phạt của quốc tế.
Bên cạnh chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên, theo ghi nhận của hãng thông tấn Yonhap, đặc sứ Vũ Đại Vĩ đề cập với đồng cấp Kim Hong Kyun về hệ thống lá chắn chống tên lửa THAAD của Hoa Kỳ đặt sát cạnh Trung Quốc. Cho tới nay, Bắc Kinh cực lực phản đối dự án này vì xem đó là một mối đe dọa tiềm tàng đối với quyền lợi của Trung Quốc trong khu vực.

http://vi.rfi.fr/chau-a/20170410-dac-su-trung-quoc-den-han-quoc-de-thao-luan-ve-bac-trieu-tien


Geen opmerkingen:

Een reactie posten