Công nghệ vũ khí laser: Các loại pháo laser của Nga
02/12/2014 07:40
Vũ khí laser là một trong những công nghệ đáng chú ý trong lĩnh vực quân sự. Ít ai biết rằng Nga đã tiến hành nghiên cứu và chế tạo rất nhiều loại pháo laser khác nhau kể từ thời Liên Xô.
Tháng 9/2014, Boeing đã trình làng Hệ thống laser năng lượng cao (HELMD), công suất 10 kilowatt được lắp trên một xe tải, có khả năng tiêu diệt máy bay không người lái và tên lửa.
Vào tháng 11, chỉ huy Hạm đội 5 của Hải quân Mỹ, Phó Đô đốc John Miller xác nhận đã lắp đặt laser chiến đấu đầu tiên trên chiến hạm USS Ponce của hạm đội. Trung Quốc cũng công bố phát triển một hệ thống laser có thể bắn rơi những vật thể bay nhỏ.
Và mặc dù rất ít thông tin được tiết lộ, nhưng có vẻ như Nga cũng không hề kém cạnh đối với chương trình phát triển vũ khí laser.
Cho đến bây giờ, các loại đầu đạn tên lửa vẫn vượt trội hơn về sức công phá và tính năng so với các pháo laser. Tuy nhiên, vũ khí laser tỏ ra có lợi hơn về mặt kinh tế.
Nếu sử dụng tên lửa tấn công mục tiêu ở xa, hệ thống dẫn đường, bình nhiên liệu và các phụ kiện khác cần phải được lắp thêm hoặc nâng cấp, khiến cho giá thành để bắn mỗi tên lửa tăng lên.
Trong khi đó, chi phí bắn một tia laser chỉ bao gồm những chi phí cho các máy phát điện để hoạt động pháo.
Pháo 1K17 Szhatiye, đỉnh cao của trung tâm nghiên cứu Astrophysics, là loại pháo laser điển hình nhất của Nga.
Với suy nghĩ đó, Liên Xô khởi động chương trình công nghệ laser vào năm 1960 tại một trung tâm nghiên cứu khoa học và sản xuất tối mật có tên “Astrophysics”.
BÀI LIÊN QUAN
Vào năm 1978, người được bổ nhiệm đứng đầu là nhà vật lý tài năng Nikolai Ustinov, con trai của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Liên Xô thời đó là Dmitry Ustinov.
Thế nhưng, công nghệ thời đó không cho phép chế tạo một loại vũ khí laser di động đủ mạnh để tiêu diệt một mục tiêu.
Do đó, các nhà nghiên cứu tập trung vào việc “ngụy trang” các loại xe tăng, pháo tự hành, trực thăng bay thấp bằng cách nhắm vào hệ thống phát hiện và định vị mục tiêu của các khí tài quân sự kia.
Một khi đã bị vô hiệu hóa, các xe bọc thép và máy bay sẽ trở thành những miếng mồi ngon cho quân bộ.
SLK 1K11 Stiletto trong một cuộc thử nghiệm.
SLK 1K11 Stiletto là một trong những loại pháo laser như vậy, sử dụng rađa để phát hiện mục tiêu, quét bằng laser phát hiện bất kỳ những phản chiếu qua ống kính của mục tiêu và tiêu diệt bằng một tia laser cực mạnh.
Hệ thống được lắp đặt với một nguồn điện di động và được gắn trên khung của một xe đặt mìn bánh xích.
Stiletto được đưa vào sử dụng trong quân đội dưới dạng này vào năm 1982, nhưng vẫn chỉ được xếp loại thử nghiệm. Mặc dù chỉ có 2 pháo laser được sản xuất, nó vẫn chính thức thuộc quyền điều động của quân đội Nga.
Một năm sau khi Stiletto được đưa vào hoạt động quân đội, phòng thí nghiệm Astrophysics bắt đầu nghiên cứu chế tạo một thiết bị được sử dụng như một pháo phòng không, một hệ thống pháo laser có thể sánh ngang với pháo phòng không Shilka .
Pháo laser Sanguine, được cho là ngang bằng với pháo phòng không Shilka nếu hoàn thiện.
Không giống như Stiletto, Sanguine là một biến thể hiện đại, loại bỏ những chiếc gương nặng nề và có thể bắn theo phương thẳng đứng.
Một khẩu pháo laser đặt trên xe bánh xích (giống như Shilka) có thể vô hiệu hóa hệ thống quang học của máy bay trực thăng ở tầm xa 9,5km và tiêu diệt hoàn toàn ở khoảng cách 8km.
Thế nhưng, đỉnh cao của công trình nghiên cứu công nghệ laser là hệ thống 1K17 Szhatiye, được đưa vào hoạt động vào năm 1992.
Với hình dáng có phần giống hệ thống tên lửa bắn hàng loạt Buratinos, 12 nòng pháo của Szhatiye không chứa rocket mà là các tia laser đa tuyến. Mỗi nòng pháo có các mức tần số khác nhau và có hệ thống định vị mục tiêu bên trong.
Pháo laser sẽ bắn đi một chùm tia laser có ánh sáng dạ quang tương tự như hệ thống phá bom laser ZEUS của Mỹ. Do cần đến một bộ phát điện công suất lớn, Szhatiye được lắp đặt trên khung của pháo tự hành Msta-S.
Hệ thống đến nay vẫn được giữ bí mật và hiện không có tài liệu mở nào về những đặc tính như tầm xa, tốc độ bắn hoặc số mục tiêu có thể tiêu diệt cùng một lúc.
Tầm xa của pháo có lẽ không thấp hơn Sanguine, tức là gấp đôi tầm xa của một xe tăng hiện đại. Tuy nhiên, mặc dù trên giấy trông rất ấn tượng, pháo laser có một nhược điểm lớn: nó cần phải có đường bắn thoáng mới có thể bắn trúng mục tiêu.
Ngay cả khi bắn ở tầm rất gần, vấn đề địa hình vẫn ảnh hưởng đến hiệu quả của pháo, khiến nó không phát huy được khả năng của mình.
Nhưng những hoạt động về công nghệ laser của Mỹ và Trung Quốc với những ứng dụng laser trong việc đánh chặn tên lửa định hướng, trực thăng và máy bay không người lái đã trở thành động cơ để các nhà khoa học Nga tiếp tục nghiên cứu sâu hơn.
KDHR-1H Dal, hệ thống laser duy nhất vẫn được sử dụng trong quân đội Nga.
Sự kiện Liên Xô tan rã đã chặn đứng rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học và công nghệ ở Nga trong nhiều năm. Nhiều vũ khí trở thành mẫu vật trưng bày, bao gồm những thiết bị được chế tạo bởi Astrophysics, và một số mẫu vật đã bất ngờ xuất hiện.
Trong khi pháo Stiletto đầu tiên có lẽ đã được đưa vào sử dụng trong một thời gian ngắn, gần đây người ta đã phát hiện chiếc Stiletto thứ hai không có hệ thống định vị mục tiêu ở một nhà máy tại thành phố Kharkov vào năm 2010.
Số phận của Sanguine đến nay vẫn chưa rõ, nhưng ít nhất một xe Szhatiye đã ra mắt công chúng, giờ đây được trưng bày tại một bảo tàng tại Ivanovskoye gần Moscow.
Tuy nhiên, một sản phẩm của Astrophysics đã được đưa vào hoạt động trong quân đội. Hệ thống phát hiện và theo dõi chất hóa học KDHR-1H Dal sử dụng một rađa laser để xác định nguồn phời nhiễm chất hóa học, quét một khu vực rộng 45m2 trong 60 giây.
Sau khi phát hiện khí độc, Dal tính tọa độ và kích thước của nơi có độc. Thời gian hoạt động tối đa mà không cần tiếp nhiên liệu là 130 giờ, và 3 giờ nếu xe di chuyển quãng đường 500km.
Là một hệ thống độc nhất vô nhị khi được trình làng lần đầu vào năm 1988, Dal đến nay vẫn còn được quân đội Nga sử dụng.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Russia & India Report (RIR), ấn bản tại Ấn Độ của website tin tức Russia Beyond the Headlines của Nga.
Anh Tuấn - theo Infonet
http://soha.vn/quan-su/cong-nghe-vu-khi-laser-cac-loai-phao-laser-cua-nga-20141202005710329.htm
Công nghệ vũ khí laser Nga: Từ viễn tưởng đến thực tế
29/11/2014 15:30
Kể từ thời Chiến tranh Lạnh, Mỹ và Nga luôn đi đầu về lĩnh vực quân sự. Một trong những công nghệ đáng chú ý nhất là vũ khí laser.
Khi Albert Einstein diễn giải học thuyết về bức xạ cưỡng bức vào năm 1917, nhà văn Alexei Tolstoy và các tác giả khác trên thế giới đã sử dụng ý tưởng tia laser vào tác phẩm của mình.
Từ trí tưởng tưởng cho đến hiện thực, ngày nay laser có rất nhiều ứng dụng, từ phẫu thuật cho đến xử lý dữ liệu. Tuy nhiên, ứng dụng laser trong chiến tranh mới được nhiều người nghĩ đến nhiều nhất, và đến nay laser vẫn là một đề tài nóng hổi trong lĩnh vực khoa học quân sự.
Được phát triển trước Thế chiến II bởi các nhà khoa học như Einstein, Charles Fabry, Alfred Perot, Rudolf Ladenburg và Valentin Fabrikant, ý tưởng laser đã chiếm lĩnh tâm trí của những nhà nghiên cứu vào những năm 1950.
Chẳng bao lâu sau, các nhà khoa học Liên Xô và Mỹ đã vượt qua các nước khác trong việc phát triển hệ thống laser. Những nghiên cứu về đề tài này đã mang về giải Nobel năm 1964 cho các nhà vật lý Charles Townes của Mỹ, Nikolai Basov và Alexander Prokhorov của Nga.
Được thúc đẩy bởi căng thẳng quan hệ leo thang giữa phương Đông và phương Tây, các nhà khoa học đã luôn đi tìm bước đột phá nhằm đưa vũ khí laser vào sử dụng trong quân đội của các siêu cường quốc.
Ở Liên Xô, một nhóm các nhà khoa học dẫn đầu bởi Basov đã đề đạt sử dụng một “máy phát tia lượng tử quang học”, hay tia laser, trong hệ thống phòng thủ tên lửa, tiêu diệt các tên lửa đạn đạo bằng chùm một tia năng lượng cao.
Hệ thống laser trên bộ Terra-3.
Vào năm 1966, Liên Xô triển khai chương trình Terra-3 nhằm chế tạo hệ thống laser trên mặt đất, được thử nghiệm vào tháng 11/1973.
BÀI LIÊN QUAN
Kết quả cuộc thử nghiệm không bao giờ được tiết lộ, tuy nhiên Bộ Quốc phòng tỏ ra hài lòng và cho phép tiếp tục chế tạo một hệ thống nữa mạnh hơn, được đặt tên là 5N76.
Thế nhưng việc phát triển 5N76 đã bị gián đoạn do thiếu năng lượng, bởi hệ thống laser này cần một máy phát điện với công suất mà công nghệ thời đó vẫn chưa thể đạt được.
Mẫu 5N76 dần đi vào quên lãng, tuy nhiên việc thí nghiệm laser còn tiếp tục cho đến năm 1991, khi Liên Xô tan rã. Kết quả của chương trình Terra-3 vẫn được giữ bí mật cho đến bây giờ.
Một chương trình khác cũng tồn tại song song với Terra-3, nó có tên là Omega. Ý tưởng ban đầu của dự án là một hệ thống laser có thể săn tìm đầu đạn tên lửa, nhưng dần dần dự án đã chuyển sang mục tiêu khác là chế tạo một thiết bị có khả năng phòng không.
Vào năm 1972, tại trưởng bắn Sary-Shagan ở Kazakhstan các nhà chế tạo đã cho thử nghiệm hệ thống Omega đầu tiên nhưng không sử dụng laser quân sự thật, chỉ dùng một máy phát yếu để chứng minh tính chính xác của hệ thống.
Thiết bị này được sử dụng để phát triển thiết bị định vị mục tiêu, và sau đó hệ thống Omega-2 mạnh hơn đã chứng minh khả năng bắn trúng những mục tiêu khí động học. Tuy nhiên, một điều rất rõ ràng là hệ thống này thiếu sức công phá cần thiết.
Do thiếu năng lượng từ máy phát, nhạy cảm với những biến đổi thời tiết và thời gian cần để bắn mục tiêu quá lâu đã ngăn căn sự phát triển của hệ thống với vai trò vũ khí chiến đấu.
Các nhà khoa học sau đó tính đến việc sử dụng laser để tiêu diệt những hệ thống định hướng chính xác, cụ thể là vệ tinh. Các thiết bị thiết giáp địch sẽ bị mất phương hướng nếu vệ tinh định hướng ở trên cao bị tiêu diệt.
Vào những năm cuối thập kỷ 1970, Liên Xô đã phát triển tên lửa không gian Skif, một trong những thiết bị có thể mang vũ khí laser nhằm vô hiệu hóa vệ tinh của đối phương.
Năm 1987, tên lửa Skif được thử nghiệm cùng lúc với một tên lửa khác. Do lỗi kỹ thuật, tên lửa không thể đạt quỹ đạo cần thiết và mặc dù hệ thống điều khiển dưới đất đã thu được một số dữ liệu. Cuối cùng tên lửa Skif trang bị laser không bao giờ được phát triển tiếp.
Tuy hê thống laser không lên được vũ trụ, nó đã tìm được vị trí của mình trên không. Song song với một chương trình laser của Mỹ là máy bay laser thử nghiệm NKC-135ALL của Boeing, Liên Xô đã thử nghiệm máy bay laser thử nghiệm A-60 theo chương trình Falcon Echelon.
Máy bay laser Beriev A-60.
A-60 vốn là một máy bay chuyên chở quân sự Il-76MD đã được hoán cải, sau đó được lắp đặt thiết bị laser trên máy bay.
Thiết bị không được gắn ở phần mũi máy bay, vốn có lẽ được đặt các thiết bị rađa tầm xa và hệ thống điều khiển. Thay vào đó, với hai bên hệ thống là bộ phát điện, vũ khí laser được đặt sâu bên trong thân máy bay.
Quá trình thử nghiệm bắt đầu vào năm 1984, với thiết bị laser được gắn không chỉ trên máy bay. Hệ thống còn được lắp đặt trên các khinh khí cầu, tên lửa đạn đạo và các vệ tinh bay thấp ở các độ cao từ 30 đến 110 km.
Chỉ có 2 chiếc A-60 được chế tạo, một trong số đó đã bốc cháy vào năm 1989 ở sân bay. Chiếc thứ hai, là phiên bản đã nâng cấp, chỉ được phép cất cánh vào năm 1991 khi Liên Xô sắp tan rã.
Chiếc A-60 này bị xếp xó thêm một thập kỷ nữa trước khi dự án được lật lại. Năm 2002, quân đội Mỹ đã cho cất cánh thử nghiệm máy bay laser Boeing YAL-1 được thiết kế nhằm tiêu diệt các tên lửa đạn đạo chiến lược.
Không lâu sau đó, Nga quyết định lật lại các dự án laser quân sự trước đây và tái khởi động lại dự án A-60 và chương trình Falcon Echelon vào năm 2005.
Mặc dù dự án vẫn được giữ bí mật cẩn thận, trưởng bộ phận vũ khí của Bộ Quốc phòng Nga, ông Anatoly Gulyayev, tiết lộ vào năm 2011 rằng “máy bay laser tác chiến trên không đã được phục hồi”.
A-60 sẽ được lắp đặt hệ thống quang học với một loại laser mạnh hơn, và theo kênh truyền hình của bộ Quốc phòng, “máy bay laser chiến đấu trên không dự kiến sẽ xuất hiện vào khoảng những năm 2015 - 2020”.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Russia & India Report (RIR), ấn bản tại Ấn Độ của website tin tức Russia Beyond the Headlines của Nga.
Anh Tuấn - theo Báo tin tức
http://soha.vn/quan-su/cong-nghe-vu-khi-laser-nga-tu-vien-tuong-den-thuc-te-20141129142818847.htm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten