Nhạc Giáng Sinh không thể thiếu vào mỗi mùa Noel. Nhà nghiên cứu về lịch sử âm nhạc, Steven Jezo Vannier vừa cho ra mắt độc giả cuốn "Chuông Ngân Vang, chuyện khó tin về những ca khúc Noel", NXB Le Mot et Le Reste.
Trong lời mở đầu, tác giả viết : "Những Ca khúc Giáng Sinh là một đề tài muôn thuở, chiếm một vị trí riêng biệt (…) và là chủ đề gây tranh cãi bất tận. Có những người say mê đến điên dại nhưng cũng có những người ghét cay ghét đắng thể loại ấy (…) Sách của tôi hy vọng hòa giải được hai tâm trạng đó"
Dù bênh hay chống, thì có một sự thật không thể chối cãi, đó là nét đa dạng của những bài hát Giáng Sinh. Chúng ta có từ nhạc Noel theo điệu funk, reggae, hay bosa-nova, rock, rồi những bản nhạc Giáng Sinh theo kiểu rap, hay heavy metal ….
Ở bất kỳ thời đại nào, các ban nhạc, các diva đều đua nhau tặng cho người hâm mộ những album nhạc Giáng Sinh độc đáo nhất.
Nhưng kinh điển hơn cả vẫn là bản Jingle Bells được sáng tác năm 1857. Hiếm có tác phẩm nào được từ Duke Ellington đến ban nhạc Anh The Beatles, từ ông vua nhạc opéra Pavarotti đến Frank Sinatra cùng nâng niu như ca khúc này.
Trong ngôn ngữ của Molière, thì đó là ca khúc Vive Le Vent. Với con cháu Nguyễn Du, Jingle Bells là Chuông Ngân Vang… Willie Nelson, một cây đại thụ của dòng nhạc country Hoa Kỳ thể hiện tài tình, trước khi lọt vào mắt xanh cha đẻ của trường phái híp hop, Afrika Bambaataa …
Đặc điểm thứ nhì của nhạc Giáng Sinh, là chúng dễ đưa các nghệ sĩ lên đỉnh cao danh vọng. Năm 2011, Justin Bieber trong vỏn vẹn một tuần lễ thống lĩnh thị trường âm nhạc thế giới với đĩa hát Under The Misletoe.
Nhạc Noel cũng là phương tiện rất hiệu quả để những ca sĩ hay ban nhạc vang bóng một thời trở lại dưới ánh đèn màu sân khấu. Ngoài những nghệ sĩ chưa thành danh, ngay cả những cây đại thụ trong làng nhạc quốc tế như Bob Dylan hay Nat King Cole đều đã hơn một lần trong sự nghiệp đem giọng hát của mình làm quà tặng ông Già Áo Đỏ.
Nhìn về ý nghĩa những bản nhạc Giáng Sinh, Steven Jezo Vannier, chỉ ra rằng, ở Mỹ, cứ vào dịp này, nhạc Noel tràn ngập đài phát thanh, truyền hình. Đĩa hát về Giáng Sinh chiếm nhiều chỗ trong các cửa hàng.
Đương nhiên đối với các nghệ sĩ, nhạc Noel là con gà đẻ trứng vàng. Nhưng vì sao ai cũng thích nghe nhạc Giáng Sinh ? Vì sao một tác phẩm như White Christmas được Bing Crosby thu âm và cho phát hành năm 1942 đến nay vẫn được coi là ca khúc Noel ăn khách nhất mọi thời đại ?
Steven Jezo Vannier trả lời một cách đơn giản : để thành công, một ca khúc Noel cần có ba yếu tố. "Nhịp điệu láy luyến, kỷ niệm tuổi thơ, một chút phép nhiệm màu thoảng một chút buồn man mác". White Christmas hội tụ đủ cả ba bí quyết này. Nhất là ca khúc ấy lại được phát hành vào mùa đông năm 1942 , Mỹ vừa tham chiến bên cạnh đồng minh châu Âu trong Thế Chiến Thứ Hai và Giáng Sinh Trắng là bài hát của người lính xa nhà, mơ về một mùa Noel xa xưa, có tuyết trắng, lung linh đầu ngọn cây. Trẻ nhỏ ngóng chờ tiếng chuông từ đoàn tuần lộc của ông Già Áo Đỏ. Tiếng hát mượt mà của Ella Fitzgerald, năm 1960, trong bản Have yourself a merry little Christmas chúc mọi người quên hết ưu phiền …
Còn trong văn hóa Pháp, trong những năm tháng chiến tranh hay sau khi Đệ Nhị Thế Chiến, ca khúc Petit Papa Noel của Tino Rossi năm 1946 cũng đưa thính giả vào thế giới kỳ diệu của mộng mơ. Nhưng đó là một ngoại lệ.
Phần lớn những ca khúc Giáng Sinh của các nhạc sĩ Pháp ở nửa cuối thế kỷ 20 thường hát về những đứa trẻ không nhà, những đứa bé mồ côi, hay để nói về những mùa Giáng Sinh giá lạnh trong lòng người góa phụ …
Ca khúc rất nổi tiếng như Noel de la Rue của Edith Piaf không là một ngoại lệ. Tác giả của Đời Màu Hồng viết : "Hỡi thằng bé chân trần, chạy nhảy/ Noel trên đường đường phố là tuyết, là giá lạnh/ Gió thổi trên đường vắng, nước mắt trẻ tuôn rơi/Ánh sáng đèn màu sau tủ kính không dành cho chúng ta, những người nghèo khổ".
Nhiều thập niên sau, trong Noel Interdit, Johnny Hallyday đưa ra hình ảnh tương tự như của Edith Piaf khi ông nói về một mùa Giáng Sinh của "những đứa trẻ chưa bao giờ tin vào phép lạ Noel, gió đã cuốn đi bao tuổi ngây thơ của những thằng bé mới lớn"
Steven Jezo Vannier kết luận : trong buổi họp mặt gia đình đầm ấm, có mấy ai thiết tha với những tiếng thờ dài não nuột ? Nhạc Giáng Sinh của Pháp không bán chạy như ở Mỹ là điều rất dễ hiểu !
Mùa Noel 2018 hứa hẹn được nhiều thành công với khoảng 20 tuyển tập Giáng Sinh vừa được trình làng. Trong số các album mới, có các giọng ca quốc tế hàng đầu như Jessie J, John Legend hay là Eric Clapton, về phía các gương mặt thành danh từ các cuộc thi hát truyền hình có Samantha Jade hay là Mark Vincent.
Có khá nhiều tập nhạc mới, dù là album theo chủ đề Giáng Sinh hay không, vẫn thường được cho ra mắt vào cuối tháng 11 đầu tháng 12, vì theo truyền thống thì Thanskgiving và Noel là thời điểm mua sắm, chi tiêu nhiều nhất trong năm tại các nước Âu-Mỹ. Đối với ngành công nghiệp giải trí, đây cũng là thời kỳ sôi động nhất, với hàng loạt sản phẩm được cho ra mắt nhân mùa lễ cuối năm.
Trong số các album Noel mới được tung ra thị trường, có đầy đủ các sắc màu và thể loại âm nhạc. Katherine Penfold ghi trọn một album nhạc Giáng Sinh cover với lối hoà âm blues và jazz, J.D McPherson và Rodney Crowell thiên về nhạc rock và chủ yếu là các sáng tác mới, CeCe Winans ghi âm nhạc Noel phối hợp nhạc soul với gospel, Gwen Stefani tái bản album Noel, bổ sung thêm 5 ca khúc mới kể cả video clip song ca với chồng là nam danh ca Blake Shelton, trong khi đó Dave Coz và các bằng hữu trình làng một tuyển tập nhạc Giáng Sinh bao gồm các khúc nhạc hoà tấu hay nhất.
Thế nhưng, đáng chú ý hơn cả vẫn là tuyển tập “This Christmas Day” của Jessie J. Giọng ca này được nâng lên hàng diva, sau khi cô đoạt giải nhất cuộc thi hát truyền hình ‘‘I’m A Singer’’ tổ chức vào mùa xuân năm 2018 tại Trung Quốc. “This Christmas Day” là album Giáng Sinh đầu tiên của Jessie J. trong số 5 album mà cô đã từng cho ra mắt từ trước tới nay.
Ngoại trừ ca khúc chủ đề là sáng tác mới duy nhất, album này bao gồm 10 ca khúc Noel kinh điển, chẳng hạn như Jingle Bell Rock, Let It Snow hay là White Christmas của tác giả Irving Berlin, ăn khách lần đầu tiên cách đây hơn 70 năm qua tiếng hát crooner của Bing Crosby. Trên album còn có hai bài song ca “Winter Wonderland” hát cùng với nhóm Boyz II Men và “The Christmas Song” hát chung với Babyface.
Tuy rất bận rộn với vòng lưu diễn tại Trung Quốc và sau đó là tại Hoa Kỳ, nhưng Jessie J vẫn cố gắng tranh thủ thời gian, để hoàn tất một album trước mùa Giáng Sinh. Ý tưởng này manh nha từ tháng 7 năm 2018, ban đầu là chỉ khoảng vài ca khúc ghi âm dưới dạng EP, nhưng rốt cuộc trở thành một album thực thụ, hợp tác với nhiều nhà sản xuất nổi tiếng như Rodney Jerkins, David Foster hay cặp bài trùng Terry và Jimmy. Theo Jessie J, cô đã thực hiện album này theo đúng nghĩa của một món quà Noel dành tặng cho tất cả những người hâm mộ đã ủng hộ cô nhiệt tình trong suốt thời gian vừa qua. Một trong những ca khúc nổi trội của album này là bài Silent Night với lối hát đầy cảm xúc của một diva của làng nhạc pop.
Khi cho ra mắt album Giáng Sinh, mỗi nghệ sĩ đều chọn cho mình một màu sắc chủ đạo và thể loại sở trường. Nam ca sĩ Mark Vincent chọn thể loại bán cổ điển để trình bày các các ca khúc Giáng Sinh phối với một dàn nhạc giao hưởng, hợp với chất giọng tenor của anh. Tuyển tập Noel của ca sĩ Eric Clapton thì thiên về nhạc blues với lối hoà âm bằng đàn ghi ta thùng rất mộc, trong khi giọng ca trứ danh John Legend lại dùng lối phối khí hoà quyện nhạc soul với jazz, xen kẽ những bài hát kinh điển như Silver Bells, Christmas Time is Here (8 bài) với các sáng tác mới như Bring Me Love (6 bản) về chủ đề Giáng Sinh.
Album của John Legend có sự góp mặt của thiên tài Stevie Wonder trong sáng tác mới mở đầu album mang tựa đề “What Christmas Means to Me”, trong khi nữ ca sĩ Esperanza Spalding góp giọng trong bài ‘‘Have yourself a Merry little Christmas’’, nguyên là một trong những ca khúc Noel được yêu thích nhất tại Hoa Kỳ.
Được sáng tác riêng cho ca sĩ kiêm diễn viên Judy Garland (Ralph Bane soạn nhạc, Hugh Martin đặt lời) cùng với ca khúc ‘‘The First Noel’’ trong bộ phim ca nhạc “Meet Me in Saint Louis” phát hành vào năm 1944, bài này có câu mở đầu khá bi quan (Have yourself a Merry little Christmas, it may be your last, next year we may all be living in the past): Hãy tận hưởng mùa Noel, vì đó có thể là mùa Giáng Sinh cuối cùng. Lời bài hát sau đó đã được (tác giả Hugh Martin) sửa đổi ít nhất là hai lần, phiên bản của John Legend giống với Frank Sinatra, nhiều hơn là phiên bản của Judy Garland.
Trong phiên bản sửa đổi, bài hát này tựa như lời khuyên nhủ chúng ta hãy tạm gác qua một bên những mối ưu tư phiền muộn trong cuộc sống và tạo cho mình một mùa Noel nho nhỏ ấm cúng. Nếu như Purple Snowflakes (Cụm tuyết màu tím) được phối theo điệu bossa nova, bài Have yourself a Merry little Christmas thuần chất nhạc jazz với giai điệu nhẹ nhàng, đậm đặc màu sắc Giáng Sinh.
John Legend đang ở trên đỉnh cao sự nghiệp, trong năm 2018 anh trở thành nghệ sĩ da màu đầu tiên đoạt cùng lúc các giải thưởng cao quý nhất của làng giải trí như Emmy, Grammy, Oscar, Tony (gọi tắt là EGOT), bảng thành tích của anh vì thế mà càng thêm sáng ngời. Tuy chỉ mới 40 tuổi, nhưng cho tới nay John Legend đã đoạt tổng cộng là 33 giải thưởng, trong đó có 10 Grammy. Tập nhạc Noel của John Legend càng lộng lẫy hoành tráng bao nhiêu, album Giáng Sinh của Eric Clapton lại càng có nhiều khoảnh khắc trầm lắng bấy nhiêu.
Nghệ sĩ người Anh Clapton phát hành album phòng thu thứ 24 nhưng lại là album Noel đầu tiên của ông. Cách đây hai thập niên (1998), ông từng tham gia biểu diễn trước tổng thống Bill Clinton, 5 ca khúc Noel trong một đêm nhạc Giáng Sinh "A Very Special Christmas Live" tại Washington D.C, nhưng Eric Clapton chưa từng vào phòng thu để ghi âm một album Noel trọn bộ.
Tập nhạc Happy Xmas gồm tổng cộng là 14 ca khúc kinh điển như White Christmas, Silent Night, Away in a Manger hay là Jingle Bells tưởng niệm DeeJay quá cố Avicii ….. Về phía các sáng tác mới có nhạc phẩm “For Love On Christmas Day” do chính Eric Clapton sáng tác.
Cách đây 3 năm, Eric Clapton phát hiện ông bị bệnh kinh niên (chứng viêm dây thần kinh ngoại biên) và điều đó ảnh hưởng khá nhiều tới cách chơi đàn ghi ta của ông. Trên danh dách 100 nghệ sĩ chơi đàn ghi ta cừ khôi nhất mọi thời đại, tạp chí chuyên ngành Rolling Stone từng xếp Eric Clapton vào hạng nhì, chỉ thua Jimmy Hendrix một bậc. Năm nay đã ngoài 70 tuổi, nam danh ca người Anh đã có chủ ý chọn nhiều bài hát Giáng Sinh ở điệu thứ đôi khi sâu lắng có lúc hơi trầm buồn, nhưng vẫn giữ niềm lạc quan, hy vọng dù khá mong manh nơi cuộc sống.
Về phía các giọng ca thành danh nhờ các cuộc thi hát truyền hình, đáng chú ý hơn cả là Samantha Jade, cô là nữ ca sĩ đầu tiên đoạt giải nhất cách đây vài năm chương trình The X-Factor tổ chức tại Úc. Samantha Jade vào nghề ban đầu như một người mẫu, nhưng sau đó chọn nghiệp hát nhờ có năng khiếu từ thời còn nhỏ. Năm lên 9 tuổi, cô bé từng đoạt giải nhất một cuộc thi hát địa phương dành cho thiếu nhi với nhạc phẩm ‘‘Amazing Grace’’. Vì thế cho nên, album Noel của Samantha không thể nào thiếu vắng bài hát đã đem lại cho cô nhiều cơ hội may mắn với nghề nghiệp.
Trong suốt thời gian dài lập nghiệp tại Hoa Kỳ, Samantha đã muốn thực hiện một album Noel qua đó cô muốn nói lên khát vọng hồi hương cũng như tâm trạng nhớ nhà của những ai phải đi xa. Nhạc phẩm ‘‘I’ll be Home for Christmas’’ với khúc nhạc dạo đầu trong tiếng đàn âu yếm vỗ về, cùng với những âm vang của tiếng chuông ngân, gieo vào hồn người nghe nỗi thổn thức trong muôn tiếng thầm, bao cảm giác trầm ấm từ giấc mơ đoàn tụ nhân mùa lễ cuối năm.
Giáng Sinh. Ảnh minh họa.REUTERS/Russell Cheyne
Geen opmerkingen:
Een reactie posten