Thế giới vinh danh Rodin, cha đẻ nền điêu khắc hiện đại
Le Baiser (Nụ hôn, 1881-1882), Auguste Rodin, Triển lãm tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng Việt
Hôm qua, 17/11/2017, khắp nơi trên thế giới, từ Paris, đến Berlin, các thành phố Mỹ New York, Chicago, Mêhicô hay Achentina… nhiều hoạt động được tổ chức để vinh danh Rodin, nghệ sĩ Pháp nổi tiếng, được coi là cha đẻ của nền điêu khắc hiện đại.
Trong lúc nước Pháp sắp đi hết năm đặc biệt kỷ niệm 100 năm ngày mất của Rodin, nhiều triển lãm về nhà điêu khắc thiên tài đã khai mạc hôm qua, qua đời cách đây đúng 100 năm. Một trong những sự kiện đáng chú ý là tại New York, một triển lãm lớn dành cho Rodin tại bảo tàng Brooklyn mang tên « Cơ thể bằng đồng ».
Nhiều tác phẩm của nhà điêu khắc được trưng bày. Từng tác phẩm một được đặt trong bối cảnh lịch sử, với các văn bản giải thích, để người xem hiểu thêm làm thế nào Rodin thiên tài đã truyền được cảm xúc vào hình hài kim loại.
Cùng ngày, một triển lãm đáng chú ý thứ hai của nước Mỹ được tổ chức tại Philadelphia. Quỹ Fondation Barnes khai mạc một cuộc triển lãm độc đáo : đối thoại các sáng tác của nhà điêu khắc kinh điển với nghệ sĩ đương đại người Đức Anselm Kiefer, với khoảng 30 tác phẩm, từ tượng, tranh đến sách.
Tại Đức, triển lãm Rodin – Rilke – Hofmannsthal tại bảo tàng quốc gia Berlin, khai mạc hôm qua và sẽ tiếp tục mở cửa đến tháng 3/2018. Rilke và Hofmannsthal là hai nhà văn viết tiếng Đức chịu ảnh hưởng của Rodin. Bức tượng Le Héros (L'homme et son génie) của Rodin, tác phẩm rất ít được công chúng biết đến, đã từng là sở hữu của hai văn sĩ.
Ba triển lãm nói trên chỉ là một vài trong số hàng trăm sáng kiến, tổ chức khắp mọi nơi trong năm này. Bằng chứng cho thấy di sản của Rodin tiếp tục gây cảm hứng.
http://vi.rfi.fr/phap/20171118-the-gioi-vinh-danh-rodin-cha-de-nen-dieu-khac-hien-dai
Chân dung Auguste Rodin chụp năm 1909.BNF/Agence de presse Meurisse
Giới thiệu trọn vẹn sự nghiệp của Rodin trên các loại hình nghệ thuật khác nhau là mục đích của triển lãm cùng tên diễn ra tại Grand Palais (Đại Điện) ở Paris, từ ngày 22/03 đến 31/07/2017 nhân kỷ niệm 100 năm ngày mất của nghệ sĩ người Pháp. Đặt Rodin vào bối cảnh thế kỷ XXI, ban tổ chức cũng muốn chứng minh rằng, qua phong cách sáng tạo mang tính tiên phong, nhà điêu khắc vẫn còn khiến nhiều nghệ sĩ ngày nay ngạc nhiên và thán phục trước tính táo bạo trong những tác phẩm của ông.
Khoảng 170 tác phẩm được trưng bày trong ba khu vực triển lãm : Rodin theo trường phái biểu hiện, Rodin nhà thí nghiệm và làn sóng ảnh hưởng của nghệ sĩ sau năm 1945. Mỗi khu vực trưng bầy lại được bài trí theo cùng một kiểu : tác phẩm của Rodin, những tác phẩm được ưu ái khi ông còn sống và cách nhìn nhận về ông của thế hệ nghệ sĩ sau này, cũng như sự tiếp thu một số phương diện từ tác phẩm của ông.
L'Âge d'airain (Thời đại đồng thau, 1877), Aguste Rodin, Triển lãm "Rodin" tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng Việt
Rodin, cha đẻ của nghệ thuật điêu khắc hiện đại
Rodin được coi là cha đẻ của nghệ thuật điêu khắc hiện đại, như nhận xét của bà Catherine Chevillot, giám đốc bảo tàng Rodin và là người phụ trách triển lãm :
« Dấu ấn sáng tạo chính của Rodin chính là mặt thực nghiệm. Rodin là một nghệ sĩ điêu khắc luôn tìm cách tái hiện sự sống qua tác phẩm nặn tượng hay điêu khắc của mình. Ông từng nói chẳng có gì là thái quá trong điêu khắc. Chính ông là người sáng tạo ra loại hình biểu hiện này vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX. Đối với mọi lời phê bình, mọi bài báo vào thời kỳ đó, Rodin là người đã mang lại sự sống cho nghệ thuật điêu khắc ».
Cơ thể con người, hoàn toàn khỏa thân, là chủ đề chính trong các tác phẩm của Rodin. Ông muốn để cơ thể lên tiếng vì với ông, « Cơ thể là một khuôn đúc nơi đam mê hằn sâu ». Vì thế, Rodin đề cao nét tự nhiên của cơ thể, loại bỏ mọi quy chiếu lịch sử hay văn hóa ra khỏi các tác phẩm Quý tộc Calais (Les Bourgeois de Calais, 1895) hay Cổng địa ngục (La Porte de l’enfer, 1880-khoảng 1890).
Bức tượng Đứa con hư trở về (L’Enfant prodigue, 1905) nằm trong khối Cổng địa ngục và Giấc ngủ (Le Sommeil, khoảng 1894) luôn là hai tác phẩm quyến rũ bà Marie-Madeleine Lardoux và bà Brigitte Mouterde, hai khách thăm quan triển lãm :
« Tác phẩm Đứa con hư trở về làm chúng tôi say mê. Cậu bé có hành động, vừa giống như đang mở rộng với thế giới, vừa như đang thỉnh cầu, rất xúc động nhưng đồng thời cũng tràn đầy sinh lực. Tác phẩm Giấc ngủ là một khối đá, chỉ có mỗi khuôn mặt phụ nữ đang thiu thiu ngủ lộ ra, nhưng lại mang một nét trong trắng và giản dị tuyệt vời.
Chúng tôi luôn thích những tác phẩm bằng đá của Rodin hơn là tác phẩm bằng đồng, dù Đứa con hư trở về được làm bằng đồng, đây là trường hợp đặc biệt. Chúng tôi cũng rất thích ngắm những tác phẩm bằng đá cẩm thạch thể hiện bàn tay, bàn chân. Đá cẩm thạch trắng luôn có nét gì đó tinh tế hơn và luôn dễ chịu hơn khi ngắm toàn khối tác phẩm. Ngoài ra, chúng tôi thấy đá cẩm thạch thể hiện sự trong trẻo, thuần khiết và êm dịu hơn là chất liệu đồng ».
Le Baiser (Nụ hôn, 1881-1882), Auguste Rodin, Triển lãm tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng Việt
Đá cẩm thạch và đồng là những nguyên liệu sáng tạo chính của Rodin. Nhưng bà Catherine Chevillot còn muốn giới thiệu nhiều tác phẩm được làm từ thạch cao được lắp ghép hay cắt dán, mà ít được công chúng biết đến.
« Đối với những tác được cho là hoàn thiện, như các tác phẩm sẽ được giao cho khách hàng, nhà sưu tầm, có hai vật liệu chính được cho là sang trọng thời kỳ đó mà ông thường dùng, đó là đá cẩm thạch và đồng. Ông sử dụng chúng khá khác nhau : đồng là một vật liệu có vẻ gần hơn với tư tưởng sống, với lớp da ngoài mà ông gắn bó. Còn đá cẩm thạch, người ta nói đến điều gì đó vô cùng hoàn hảo để rộng mở cho những vật liệu thô và không mài dũa trong suốt nhiều thập kỷ qua. Như vậy, người ta có những quan niệm thẩm mỹ khá khác nhau tùy theo các vật liệu được sử dụng.
Kỹ thuật cơ bản của Rodin là nặn đất. Nhưng Rodin cũng nhanh chóng chuyển sang làm việc với thạch cao tươi. Điều này độc đáo hơn. Đó là những kỹ thuật trong xưởng nhưng cuối cùng được biến thành kỹ thuật sáng tạo. Rodin nặn đất và thường xuyên làm thành nhiều mảnh. Sau đó, từ những mảnh này, ông lắp chúng lại với nhau, ông cắt xén, ông chia chúng rồi làm lại. Đó là kiểu phối hình liên tục ».
Ngoài một Rodin nhà điêu khắc nổi tiếng, người xem còn được khám phá một Rodin họa sĩ « ít nổi tiếng hơn, ít hoàn hảo hơn » nhưng vô cùng sáng tạo. Tuy nhiên, hai nữ khách thăm quan Marie-Madeleine Lardoux và Brigitte Mouterde lại không tỏ ra ngạc nhiên khi khám phá tài năng ít được nhắc đến của nghệ sĩ :
« Chúng tôi không ngạc nhiên vì thường xuyên, người nghệ sĩ điêu khắc cũng là những nhà vẽ tranh, họa sĩ, họ thử mỗi thứ một ít vì để chuẩn bị cho công việc điêu khắc của mình. Điều này giải thích việc trưng bày các tác phẩm hội họa của Rodin ở triển lãm. Tuy nhiên, có thể hơi thất vọng ở điểm hội họa so với các tác phẩm điêu khắc. Với chúng tôi, Rodin là nhà điêu khắc hơn là họa sĩ ».
Tượng bán thân Victor Hugo (mẫu lớn năm1902), Auguste Rodin, Triển lãm "Rodin" tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng Việt
« Nếu chọn là nghệ sĩ, phải là người giỏi nhất ! »
Khi còn nhỏ, Auguste Rodin là một học trò xoàng, nếu không muốn nói là tầm thường. Ngoài môn toán, cậu chẳng giỏi chính tả lẫn cú pháp và thường cau có khi phải phát biểu. Cách biểu hiện ưa thích của cậu là đất và cây bút chì. Thế nhưng, dù có khiếu về hội họa, Rodin vẫn ba lần thi trượt vào trường Mỹ Thuật, không được nhận giải thưởng danh giá Roma, được coi là « bảo bối » cho các nghệ sĩ. Không một xu dính túi, Rodin phải làm nhiều việc vặt để kiếm sống và trường đời đã giúp ông trưởng thành.
May mắn là cha mẹ của Rodin ủng hộ cậu con trai khi ông nói muốn trở thành nghệ sĩ. Cha ông chỉ ra một « điều kiện » : « Nếu con muốn là nghệ sĩ, thế thì phải là người giỏi nhất ! ». Tác phẩm đầu tiên của Rodin chính là cha của nhà điêu khắc, Jean-Baptiste Rodin, được hoàn thành vào năm 1860.
Tên tuổi Auguste Rodin trở nên nổi tiếng vào năm 1877 với tác phẩm bằng đồng đầu tiên mang tên Thời đại đồng thau (L’Âge d’airain, 1877). Tác phẩm thật và đẹp đến nỗi trở thành chủ đề tranh cãi : người ta đồn rằng nghệ sĩ đã nặn khuôn trên người mẫu sống. Sau thành công đầu tiên này, Rodin thực hiện nhiều tác phẩm khác làm nên tên tuổi của ông trong những năm 1880 như Người suy tư, Nụ hôn, Cổng địa ngục hay Quý tộc Calais.
Khoảng năm 1884, ông gặp Camille Claudel, cô học trò trẻ trung và xinh đẹp, người sau này trở thành cộng sự, người tình và nàng thơ của ông trong suốt nhiều năm, dù lúc đó ông đã kết hôn với Rose. Cuối cùng, Rodin muốn giữ mái ấm gia đình và phụ tình Camille Claudel. Cô học trò của ông phát điên và phải vào bệnh viện tâm thần năm 1913. Rodin cũng chìm trong đau khổ và giằng xé vì cuộc tình sâu đậm này.
Thành phố Meudon nhỏ bé, thanh bình ở ngoại ô Paris trở thành nơi sinh sống của ông và gia đình từ năm 1895. Đây cũng là nơi yên nghỉ của người đã thổi hồn vào những bức tượng. Sau khi Rodin mất, Judith Claudel, nhà viết tiểu sử đầu tiên của Rodin, đã kiểm kê kho tác phẩm ông để lại, trong đó có khoảng 7.000 bức tranh. Bà cũng tìm thấy một thùng cac-tông, phía trên ghi « Bảo tàng bí mật ». Từ này khiến người ta liên tưởng đến bảo tàng bí mật Napoli, từ năm 1821 là nơi giấu những tác phẩm khiêu dâm được phát hiện ở Herculanum và Pompei.
« Bảo tàng bí mật » của Rodin gồm 121 bức vẽ và tranh mầu nước do chính tay nghệ sĩ vẽ, tập trung chủ yếu vào bộ phận sinh dục nữ và những cảnh ái ân giữa hai phụ nữ đồng tính… Từ lâu được giữ kín ở Meudon khỏi những ánh mắt tò mò, cuối cùng những tác phẩm này đã trở thành chủ đề của một bản công bố khoa học.
Tang lễ Auguste Rodin, ngày 24/11/1917 tại Meudon.BNF/Agence Rol.
Bức điêu khắc "Người Suy Tư" trong khuôn viên Viện bảo tàng Rodin.AFP PHOTO / BERTRAND GUAY
Nhiều tác phẩm của nhà điêu khắc được trưng bày. Từng tác phẩm một được đặt trong bối cảnh lịch sử, với các văn bản giải thích, để người xem hiểu thêm làm thế nào Rodin thiên tài đã truyền được cảm xúc vào hình hài kim loại.
Cùng ngày, một triển lãm đáng chú ý thứ hai của nước Mỹ được tổ chức tại Philadelphia. Quỹ Fondation Barnes khai mạc một cuộc triển lãm độc đáo : đối thoại các sáng tác của nhà điêu khắc kinh điển với nghệ sĩ đương đại người Đức Anselm Kiefer, với khoảng 30 tác phẩm, từ tượng, tranh đến sách.
Tại Đức, triển lãm Rodin – Rilke – Hofmannsthal tại bảo tàng quốc gia Berlin, khai mạc hôm qua và sẽ tiếp tục mở cửa đến tháng 3/2018. Rilke và Hofmannsthal là hai nhà văn viết tiếng Đức chịu ảnh hưởng của Rodin. Bức tượng Le Héros (L'homme et son génie) của Rodin, tác phẩm rất ít được công chúng biết đến, đã từng là sở hữu của hai văn sĩ.
Ba triển lãm nói trên chỉ là một vài trong số hàng trăm sáng kiến, tổ chức khắp mọi nơi trong năm này. Bằng chứng cho thấy di sản của Rodin tiếp tục gây cảm hứng.
http://vi.rfi.fr/phap/20171118-the-gioi-vinh-danh-rodin-cha-de-nen-dieu-khac-hien-dai
Rodin, người thổi hồn cho nghệ thuật điêu khắc
Từ Nụ hôn (Le Baiser) đến Người suy tư (Le Penseur) hay Cổng địa ngục (La Porte de l’enfert)... chỉ nhắc đến những tác phẩm này, người ta nghĩ ngay đến Auguste Rodin (12/11/1840 - 17/11/1917). Bên cạnh một Rodin nghệ sĩ điêu khắc nổi tiếng từ đầu thế kỷ XX, là một Rodin họa sĩ, nghệ sĩ lắp ráp-cắt dán, ít được đề cập hơn khi nhắc đến sự nghiệp của ông.
Khoảng 170 tác phẩm được trưng bày trong ba khu vực triển lãm : Rodin theo trường phái biểu hiện, Rodin nhà thí nghiệm và làn sóng ảnh hưởng của nghệ sĩ sau năm 1945. Mỗi khu vực trưng bầy lại được bài trí theo cùng một kiểu : tác phẩm của Rodin, những tác phẩm được ưu ái khi ông còn sống và cách nhìn nhận về ông của thế hệ nghệ sĩ sau này, cũng như sự tiếp thu một số phương diện từ tác phẩm của ông.
L'Âge d'airain (Thời đại đồng thau, 1877), Aguste Rodin, Triển lãm "Rodin" tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng ViệtRodin, cha đẻ của nghệ thuật điêu khắc hiện đại
Rodin được coi là cha đẻ của nghệ thuật điêu khắc hiện đại, như nhận xét của bà Catherine Chevillot, giám đốc bảo tàng Rodin và là người phụ trách triển lãm :
« Dấu ấn sáng tạo chính của Rodin chính là mặt thực nghiệm. Rodin là một nghệ sĩ điêu khắc luôn tìm cách tái hiện sự sống qua tác phẩm nặn tượng hay điêu khắc của mình. Ông từng nói chẳng có gì là thái quá trong điêu khắc. Chính ông là người sáng tạo ra loại hình biểu hiện này vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX. Đối với mọi lời phê bình, mọi bài báo vào thời kỳ đó, Rodin là người đã mang lại sự sống cho nghệ thuật điêu khắc ».
Cơ thể con người, hoàn toàn khỏa thân, là chủ đề chính trong các tác phẩm của Rodin. Ông muốn để cơ thể lên tiếng vì với ông, « Cơ thể là một khuôn đúc nơi đam mê hằn sâu ». Vì thế, Rodin đề cao nét tự nhiên của cơ thể, loại bỏ mọi quy chiếu lịch sử hay văn hóa ra khỏi các tác phẩm Quý tộc Calais (Les Bourgeois de Calais, 1895) hay Cổng địa ngục (La Porte de l’enfer, 1880-khoảng 1890).
Bức tượng Đứa con hư trở về (L’Enfant prodigue, 1905) nằm trong khối Cổng địa ngục và Giấc ngủ (Le Sommeil, khoảng 1894) luôn là hai tác phẩm quyến rũ bà Marie-Madeleine Lardoux và bà Brigitte Mouterde, hai khách thăm quan triển lãm :
« Tác phẩm Đứa con hư trở về làm chúng tôi say mê. Cậu bé có hành động, vừa giống như đang mở rộng với thế giới, vừa như đang thỉnh cầu, rất xúc động nhưng đồng thời cũng tràn đầy sinh lực. Tác phẩm Giấc ngủ là một khối đá, chỉ có mỗi khuôn mặt phụ nữ đang thiu thiu ngủ lộ ra, nhưng lại mang một nét trong trắng và giản dị tuyệt vời.
Chúng tôi luôn thích những tác phẩm bằng đá của Rodin hơn là tác phẩm bằng đồng, dù Đứa con hư trở về được làm bằng đồng, đây là trường hợp đặc biệt. Chúng tôi cũng rất thích ngắm những tác phẩm bằng đá cẩm thạch thể hiện bàn tay, bàn chân. Đá cẩm thạch trắng luôn có nét gì đó tinh tế hơn và luôn dễ chịu hơn khi ngắm toàn khối tác phẩm. Ngoài ra, chúng tôi thấy đá cẩm thạch thể hiện sự trong trẻo, thuần khiết và êm dịu hơn là chất liệu đồng ».
Le Baiser (Nụ hôn, 1881-1882), Auguste Rodin, Triển lãm tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng ViệtĐá cẩm thạch và đồng là những nguyên liệu sáng tạo chính của Rodin. Nhưng bà Catherine Chevillot còn muốn giới thiệu nhiều tác phẩm được làm từ thạch cao được lắp ghép hay cắt dán, mà ít được công chúng biết đến.
« Đối với những tác được cho là hoàn thiện, như các tác phẩm sẽ được giao cho khách hàng, nhà sưu tầm, có hai vật liệu chính được cho là sang trọng thời kỳ đó mà ông thường dùng, đó là đá cẩm thạch và đồng. Ông sử dụng chúng khá khác nhau : đồng là một vật liệu có vẻ gần hơn với tư tưởng sống, với lớp da ngoài mà ông gắn bó. Còn đá cẩm thạch, người ta nói đến điều gì đó vô cùng hoàn hảo để rộng mở cho những vật liệu thô và không mài dũa trong suốt nhiều thập kỷ qua. Như vậy, người ta có những quan niệm thẩm mỹ khá khác nhau tùy theo các vật liệu được sử dụng.
Kỹ thuật cơ bản của Rodin là nặn đất. Nhưng Rodin cũng nhanh chóng chuyển sang làm việc với thạch cao tươi. Điều này độc đáo hơn. Đó là những kỹ thuật trong xưởng nhưng cuối cùng được biến thành kỹ thuật sáng tạo. Rodin nặn đất và thường xuyên làm thành nhiều mảnh. Sau đó, từ những mảnh này, ông lắp chúng lại với nhau, ông cắt xén, ông chia chúng rồi làm lại. Đó là kiểu phối hình liên tục ».
Ngoài một Rodin nhà điêu khắc nổi tiếng, người xem còn được khám phá một Rodin họa sĩ « ít nổi tiếng hơn, ít hoàn hảo hơn » nhưng vô cùng sáng tạo. Tuy nhiên, hai nữ khách thăm quan Marie-Madeleine Lardoux và Brigitte Mouterde lại không tỏ ra ngạc nhiên khi khám phá tài năng ít được nhắc đến của nghệ sĩ :
« Chúng tôi không ngạc nhiên vì thường xuyên, người nghệ sĩ điêu khắc cũng là những nhà vẽ tranh, họa sĩ, họ thử mỗi thứ một ít vì để chuẩn bị cho công việc điêu khắc của mình. Điều này giải thích việc trưng bày các tác phẩm hội họa của Rodin ở triển lãm. Tuy nhiên, có thể hơi thất vọng ở điểm hội họa so với các tác phẩm điêu khắc. Với chúng tôi, Rodin là nhà điêu khắc hơn là họa sĩ ».
Tượng bán thân Victor Hugo (mẫu lớn năm1902), Auguste Rodin, Triển lãm "Rodin" tại Grand Palais, Paris.RFI / Tiếng Việt« Nếu chọn là nghệ sĩ, phải là người giỏi nhất ! »
Khi còn nhỏ, Auguste Rodin là một học trò xoàng, nếu không muốn nói là tầm thường. Ngoài môn toán, cậu chẳng giỏi chính tả lẫn cú pháp và thường cau có khi phải phát biểu. Cách biểu hiện ưa thích của cậu là đất và cây bút chì. Thế nhưng, dù có khiếu về hội họa, Rodin vẫn ba lần thi trượt vào trường Mỹ Thuật, không được nhận giải thưởng danh giá Roma, được coi là « bảo bối » cho các nghệ sĩ. Không một xu dính túi, Rodin phải làm nhiều việc vặt để kiếm sống và trường đời đã giúp ông trưởng thành.
May mắn là cha mẹ của Rodin ủng hộ cậu con trai khi ông nói muốn trở thành nghệ sĩ. Cha ông chỉ ra một « điều kiện » : « Nếu con muốn là nghệ sĩ, thế thì phải là người giỏi nhất ! ». Tác phẩm đầu tiên của Rodin chính là cha của nhà điêu khắc, Jean-Baptiste Rodin, được hoàn thành vào năm 1860.
Tên tuổi Auguste Rodin trở nên nổi tiếng vào năm 1877 với tác phẩm bằng đồng đầu tiên mang tên Thời đại đồng thau (L’Âge d’airain, 1877). Tác phẩm thật và đẹp đến nỗi trở thành chủ đề tranh cãi : người ta đồn rằng nghệ sĩ đã nặn khuôn trên người mẫu sống. Sau thành công đầu tiên này, Rodin thực hiện nhiều tác phẩm khác làm nên tên tuổi của ông trong những năm 1880 như Người suy tư, Nụ hôn, Cổng địa ngục hay Quý tộc Calais.
Khoảng năm 1884, ông gặp Camille Claudel, cô học trò trẻ trung và xinh đẹp, người sau này trở thành cộng sự, người tình và nàng thơ của ông trong suốt nhiều năm, dù lúc đó ông đã kết hôn với Rose. Cuối cùng, Rodin muốn giữ mái ấm gia đình và phụ tình Camille Claudel. Cô học trò của ông phát điên và phải vào bệnh viện tâm thần năm 1913. Rodin cũng chìm trong đau khổ và giằng xé vì cuộc tình sâu đậm này.
Thành phố Meudon nhỏ bé, thanh bình ở ngoại ô Paris trở thành nơi sinh sống của ông và gia đình từ năm 1895. Đây cũng là nơi yên nghỉ của người đã thổi hồn vào những bức tượng. Sau khi Rodin mất, Judith Claudel, nhà viết tiểu sử đầu tiên của Rodin, đã kiểm kê kho tác phẩm ông để lại, trong đó có khoảng 7.000 bức tranh. Bà cũng tìm thấy một thùng cac-tông, phía trên ghi « Bảo tàng bí mật ». Từ này khiến người ta liên tưởng đến bảo tàng bí mật Napoli, từ năm 1821 là nơi giấu những tác phẩm khiêu dâm được phát hiện ở Herculanum và Pompei.
« Bảo tàng bí mật » của Rodin gồm 121 bức vẽ và tranh mầu nước do chính tay nghệ sĩ vẽ, tập trung chủ yếu vào bộ phận sinh dục nữ và những cảnh ái ân giữa hai phụ nữ đồng tính… Từ lâu được giữ kín ở Meudon khỏi những ánh mắt tò mò, cuối cùng những tác phẩm này đã trở thành chủ đề của một bản công bố khoa học.
Tang lễ Auguste Rodin, ngày 24/11/1917 tại Meudon.BNF/Agence Rol.
http://vi.rfi.fr/phap/20170331-rodin-nguoi-thoi-hon-cho-nghe-thuat-dieu-khac
Pháp kỷ niệm 100 năm ngày giỗ của Rodin
Bức điêu khắc "Người Suy Tư" trong khuôn viên Viện bảo tàng Rodin.AFP PHOTO / BERTRAND GUAY
Lúc sinh tiền, nhà điêu khắc Auguste Rodin (1840-1917) đã là một nhân vật nổi tiếng. Trước khi qua đời, ông đã tặng toàn bộ tác phẩm cho nhà nước Pháp. Tuy nhiên, do Rodin mất trong giai đoạn căng thẳng của thời Đệ Nhất Thế Chiến, cho nên tang lễ của ông đã không diễn ra đúng theo ước nguyện của gia đình.
Để ghi nhận sự đóng góp của một tài năng lớn, nước Pháp trong năm 2017 tổ chức chương trình trọng thể gồm nhiều sinh hoạt để kỷ niệm 100 năm ngày giỗ của Rodin, vì dù muốn hay không, ông vẫn là nhà điêu khắc người Pháp nổi danh nhất ở nước ngoài.
Kể từ ngày 23/03 cho tới cuối tháng 7, hơn 200 tác phẩm điêu khắc được trưng bày tại viện bảo tàng Grand Palais. Cuộc triển lãm lớn chưa từng thấy này làm nổi bật cuộc đối thoại giữa Rodin với các nghệ sĩ cùng thời, cũng như tầm ảnh hưởng của ông đối với hàng hậu bối.
Bên cạnh các bậc thầy như các điêu khắc gia Antoine Bourdelle hay Giacometti, còn có nghệ sĩ người Anh Henry Moore hay Barry Flanagan, người Ailen, Max Beckmann hay Joseph Beuys, người Đức và nhất là Markus Lupertz thuộc trường phái ‘‘tân biểu hiện’’, những nghệ sĩ thuộc thế hệ con cháu đều thừa nhận họ từng gợi hứng từ tư tưởng sáng tác của Rodin.
Có thể nói là Viện bảo tàng Rodin ở Paris quận 7 là kho lưu trữ đầy đủ nhất, do tập hợp các tác phẩm quan trọng của Auguste Rodin về cùng một nơi. Thế nhưng, lần này Viện bảo tàng Rodin đã hợp tác với tổ chức RMN bao gồm khoảng 20 Bảo tàng Quốc gia để đối chiếu các bức điêu khắc của Rodin với các tác phẩm thuộc nhiều trào lưu nghệ thuật qua nhiều giai đoạn khác nhau ……
Có lẽ cũng vì thế mà các sinh hoạt tưởng niệm Rodin không chỉ diễn ra ở thủ đô Paris, mà còn được tổ chức tại nhiều thành phố khác ở Pháp, trong đó quan trọng nhất vẫn là Viện Bảo tàng Mỹ thuật Calais, rồi sau đó là Viện bảo tàng của các thành phố như Nantes, Aix les Bains hay Montpellier ……
Cũng trong chiều hướng này, nước Pháp cũng dự trù phát hành một bộ tem sưu tầm cũng như đồng tiền 2€ có tạc hình Auguste Rodin nhân 100 năm ngày giỗ của nhà điêu khắc. Trong khi đó, đạo diễn Jacques Doillon chuẩn bị quay một bộ phim tiểu sử về Rodin với Vincent Lindon trong vai chính, bộ phim nói về giai đoạn nhà điêu khắc Pháp thực hiện bức kiệt tác Porte de l’Enfer (Cổng Địa Ngục).
Còn trên thế giới, viện bảo tàng Metropolitan, New York là nơi đầu tiên ở nước ngoài tổ chức triển lãm lớn về Rodin, kế theo sau có Barnes Foundation ở Philadelphia. Từ giữa tháng Sáu 2017 trở đi sẽ có thêm các viện bảo tàng của Buenos Aires, Sydney, Thượng Hải đồng tham gia vào chương trình sinh hoạt.
Sở dĩ Rodin rất nổi tiếng ở nước ngoài là vì tài năng của ông được thế giới công nhận từ lúc ông còn sống. Ông là nhà điêu khắc Pháp đầu tiên được Viện bảo tàng Met (Metropolitan) của New York chọn để đặt tên cho một gian phòng triển lãm nghệ thuật điêu khắc vào năm 1912. Ông cũng là gương mặt Pháp đầu tiên có nhiều tác phẩm được trưng bày lúc sinh tiền tại Viện bảo tàng thủ đô Tokyo.
Từ các bức kiệt tác như Le Baiser (Nụ Hôn), Le Penseur (Người suy tư) hay L’Âge d’airain (Thời đại đồng thau), các tác phẩm của Auguste Rodin đều mang đậm nét biểu hiện, nhào nặn cơ thể con người một cách tinh tế hiện thực để nhấn mạnh trạng thái nội tâm, thần sắc linh động.
Cho dù Auguste Rodin không có chủ ý phá vỡ những quy ước cổ điển nhưng nỗ lực tìm tòi đeo đuổi sáng tạo của ông tự nó đã khai phóng cho ngành điêu khắc hiện đại. Dưới bàn tay của Rodin, ‘‘đồng thau’’ vẫn mềm dù có rắn rỏi cách mấy, ‘‘khuôn vàng thước ngọc’’ bị khuynh đảo từ lúc nào không hay …….
http://vi.rfi.fr/phap/20170321-phap-ky-niem-100-nam-ngay-gio-cua-rodin
Pho tượng Người Suy Tư - Le Penseur của nhà điêu khắc Rodin (DR)
Với gần một triệu lượt khách viếng thăm hàng năm, Musée Rodin lọt vào danh sách 10 viện bảo tàng quan trọng nhất Paris. Nằm cách điện Invalides vài trăm thước, viện bảo tàng này giống như một tòa dinh thự tọa lạc trong một khu vườn trồng nhiều cây xanh. Kho lưu trữ cũng thuộc vào hàng nhất nhì nước Pháp với hơn 30 ngàn tác phẩm đủ loại.
Được khánh thành vào năm 1919, tức là hai năm sau ngày nhà điêu khắc Auguste Rodin qua đời, viện bảo tàng chủ yếu bảo tồn và trưng bày các tác phẩm của nghệ sĩ bậc thầy. Sinh thời, Rodin đã nổi danh như một trong những tên tuổi hàng đầu của ngành điêu khắc. Theo đánh giá của Viện bảo tàng MET (chữ viết tắt của Metropolitan Museum of Art tại New York) trong số 10 pho tượng nổi tiếng nhất trên thế giới, có đến ba bức là nằm trong tay của Viện Bảo tàng Rodin.
Lừng danh hơn cả là bức điêu khắc Le Penseur (Người suy tư) ở trong thế ngồi chống cằm trầm tư suy ngẫm. Kế đến là bức tượng Le Baiser (Nụ hôn), qua đó một cặp tình nhân đang say đắm hôn nhau, quấn quýt ghì chặt, vòng tay tha thiết. Bức thứ ba mang tựa đề L’Âge d’Airain (thời đại đồng thau) thể hiện cho sự khỏe khoắn, rắn rỏi của tuổi trẻ qua hình tượng của một thanh niên khỏa thân.
Khác với truyền thống của trường phái cổ điển, những bức điêu khắc của Rodin không dùng nét tiểu tiết chạm khắc tinh xảo (đá cứng vẫn mềm nhờ bàn tay chạm trổ của con người) để mô tả ngoại hình tột cùng cân đối, tuyệt đỉnh hài hòa, mà lại nhào nặn cơ thể con người một cách tinh tế hiện thực, để diễn đạt sắc thần và trạng thái nội tâm. Bằng hoa cương, ngọc thạch, đất nung hay đồng sắt, các bức điêu khắc của Rodin gọi là tượng nhưng lại sinh động như thật, có thêm chiều sâu tư tưởng, tiềm tàng sức sống mãnh liệt.
Đến thăm Viện bảo tàng Rodin, du khách sẽ được xem ba bức tuyệt tác này trong số cả ngàn tác phẩm được trưng bày. Nhưng nghệ thuật và tư tưởng sáng tạo của Rodin không chỉ dừng lại ở các pho tượng và các bức phù điêu, mà còn mở rộng sang nhiều lãnh vực nghệ thuật khác nữa, theo như lời giải thích của cô Nadine Leny, ủy viên điều hành Viện bảo tàng Rodin :
Nhà điêu khắc Auguste Rodin (Albert Harlingue)
Nhắc tới nhà điêu khắc Auguste Rodin (1840 -1917), người ta chỉ nghĩ đến hình ảnh của một nghệ sĩ lớn của thế kỷ thứ 19 thuộc trường phái biểu tượng. Tên tuổi của ông gắn liền với những tuyệt tác như pho tượng Le Penseur (Người suy tư), Le Baiser (Nụ hôn), loạt bức phù điêu La Porte de l’Enfer (Cổng Địa Ngục) gợi hứng từ tác phẩm La Divina Commedia (Thần Khúc) của nhà thần học Dante.
Nhưng thật ra, sự nghiệp sáng tác của Rodin rất đa dạng, ngoài điêu khắc còn bao trùm các lãnh vực như hội họa, kiến trúc, nghệ thuật trang trí và bất ngờ hơn nữa là nhiếp ảnh. Trong lãnh vực hội họa chẳng hạn, Viện bảo tàng hiện lưu trữ khoảng 8 ngàn tác phẩm của ông, chủ yếu là các tấm tranh chân dung, các bức phác họa các và các bức vẽ phong cảnh. Lúc sinh tiền, Rodin còn là một nhà sưu tầm đồ cổ : ông yêu chuộng các báu vật đến từ Hy Lạp, Ai Cập, Trung Đông. Viện bảo tàng Rodin hiện có khoảng 7 ngàn cổ vật như vậy và chỉ trưng bày một phần mười bộ sưu tập của ông. Kế đến nữa, có nghệ thuật nhiếp ảnh và ít ai biết rằng nhà điêu khắc Rodin rất say mê bộ môn này.
Cũng cần biết rằng Rodin sinh ra và lớn lên hầu như cùng thời với phát minh nhiếp ảnh (Rodin sinh năm 1840 – nhiếp ảnh được phát minh vào năm 1839). Kể từ những năm 1880 trở đi, Rodin hợp tác với nhiều nhà nhiếp ảnh nổi danh thời đó. Đa số những người này thuộc phong trào pictorialisme, theo đó họ quan tâm đến các hiệu ứng nghệ thuật của nhiếp ảnh nhiều hơn là đề tài hay nhân vật được chụp hình. Hiện nay có khoảng 8 ngàn bức ảnh chụp như vậy trong kho lưu trữ của Viện bảo tàng Rodin. Tất cả những điều này cho thấy là nhà điêu khắc Rodin trước khi trở thành một nghệ sĩ tiên phong rất am tường về thế giới xung quanh mình. Tác phẩm của ông không chỉ phản ánh cái thời ông đang sống mà còn mở ra nhiều cuộc ‘‘đối thoại’’ với các lãnh vực nghệ thuật khác. Có lẽ cũng vì thế mà Rodin còn được mệnh danh là nhà điêu khắc nối liền mọi thời đại.
Nằm ở trong khuôn viên, gần ngay lối vào cửa viện bảo tàng, chễm chệ bức tượng điêu khắc vô cùng nổi tiếng của Rodin mang tựa đề Le Penseur (Người suy tư). Nguyên gốc pho tượng nằm tại Paris, trong khi nhiều phiên bản khác được đặt tại các viện bảo tàng trên thế giới cộng thêm một bức khác, được dựng trên mộ phần của Rodin, theo lời di chúc. Theo ông Dominique Vieville, giám đốc Viện bảo tàng Rodin, chiều sâu của tác phẩm này đã ảnh hưởng mạnh đến thế hệ nghệ sĩ sau này, cho dù họ có nối bước bậc thầy hay không.
Le Baiser, Nụ hôn
Nhà điêu khắc Rodin, qua những đỉnh cao sáng tác của ông, đã gợi hứng cho nhiều thế hệ đi sau. Một số nghệ sĩ nổi tiếng thời nay công nhận tầm ảnh hưởng trực tiếp của tác giả bậc thầy trong lối điêu khắc của họ. Một số khác tuy không thừa nhận tầm ảnh hưởng này, nhưng họ cũng khâm phục tính chất hiện đại trong các tác phẩm của ông, đặc biệt là trong loạt tác phẩm Cổng địa ngục.
Chẳng hạn như cách đây hai năm, viện bảo tàng Orsay đã tổ chức một cuộc triển lãm mang tựa đề Oublier Rodin, cho thấy là trong giai đoạn 10 năm từ 1905 đến 1914, các nhà điêu khắc sống ở Paris (như Maillol, Brancusi, Lehmbruck) đã tìm cách thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng của Rodin để đi tìm một ngôn ngữ khác trong ngành điêu khắc. Điều đó không có nghĩa là tầng lớp nghệ sĩ này đoạn tuyệt với quá khứ hay chối bỏ giá trị của các tác phẩm đi trước. Ngược lại, theo tôi nghĩ, họ phải thấu hiểu nghệ thuật của Rodin để từ đó có thể sáng chế ra một phương thức mới, một ngôn ngữ khác.
Mãi đến sau Đệ Nhị Thế Chiến, nhiều nghệ sĩ mới dần dà nối lại với tư tưởng sáng tạo của Rodin. Gần đây hơn nữa, các nghệ sĩ thời nay (như Bruce Nauman hay Vito Acconci) có nhiều nét gần giống với Rodin trong cách tiếp cận nghệ thuật dù là hội họa, video, điêu khắc hay sắp đặt. Hình tượng của cơ thể không được thể hiện theo lối phản ánh đơn thuần, tái tạo sao chép thực tế. Tạc một pho tượng hay chụp một tấm ảnh không phải là để phản ánh y hệt những gì con mắt trông thấy mà là để diễn đạt cảm xúc chân thật trong khoảnh khắc. Cũng nhờ vào tư tưởng này mà tác giả Rodin được xem như là người đã khai phóng nghệ thuật điêu khắc hiện đại.
Tuy có đủ tác phẩm để có thể luân phiên cách trưng bày, nhưng Viện bảo tàng Rodin không chỉ dựng triển lãm với các tác phẩm của nhà điêu khắc người Pháp, mà còn mở cửa tiếp đón nhiều nghệ sĩ quốc tế thời nay. Theo cô Amélie Lavin, quản đốc kho lưu trữ, tính chất hiện đại trong các bức điêu khắc của Rodin càng rõ nét khi tác phẩm của ông được trưng bày song song và được đối chiếu so sánh với các tác phẩm nghệ thuật đương đại.
Khi xúc tiến một dự án triển lãm, điều quan trọng đối với chúng tôi không hẳn là trưng bày bộ sưu tập của Rodin cùng với các tác phẩm của những nghệ sĩ đi sau xứng đáng thừa kế bậc thầy. Mục tiêu của chúng tôi là đối chiếu Rodin với nhiều nghệ sĩ khác không nhất thiết là phải cùng thời hay có cùng một trường phái. Bằng cách này, ban tổ chức triển lãm muốn cho thấy lịch sử nghệ thuật lặp lại theo từng chu kỳ. Hai nghệ sĩ không sống cùng thời, đôi khi họ cách nhau đến nhiều thế kỷ, nhưng lại có những ý tưởng sáng tạo giống nhau : họ có thể không sử dụng cùng một chất liệu, nhưng trong sáng tác lại đề cập đến cùng một chủ đề. Chẳng hạn như tác giả đương đại người Mỹ Bruce Nauman vừa thử nghiệm nghệ thuật sắp đặt, phim video kết hợp với hội họa và kiến trúc.
Do tốt nghiệp ngành toán học, các tác phẩm điêu khắc của ông thường sử dụng các khối hình học, dùng những chất liệu tổng hợp nhân tạo như nhựa mủ, plastic, nylon. Có thể nói là các tác phẩm của ông chẳng ăn nhập gì với các bức điêu khắc của Rodin. Nhưng thật ra về họ lại đề cập đến cùng một chủ đề : sự dằn vặt ray rức trong tâm trí, xa hơn nữa là sự chiêm nghiệm suy ngẫm về thân phận con người. Ở hai thời điểm khác nhau, nhưng cả hai nghệ sĩ cùng tìm cách diễn đạt điều làm cho họ trăn trở suy tư. Hình thức có thể khác, nhưng nội dung vẫn có giá trị do tính phổ quát.
Pho tượng Người suy tư có thể được chiêm ngưỡng như một tác phẩm độc lập, nhưng thật ra ban đầu đó là một phần trong loạt tác phẩm Cổng địa ngục. Trong tác phẩm đầu mang tựa đề Les Trois Ombres (Ba bóng người), nhà điêu khắc tạc hình ba tượng người đàn ông xúm quanh lại thành vòng tròn. Cả ba đều cúi đầu hướng nhìn xuống phía dưới, nơi mà những con người đang bị xô vào địa ngục. Ở phía trên là bức tượng khổng lồ của một người đang chìm đắm trong suy tư, tìm câu giải đáp cho thân phận con người.
Tuy chịu ảnh hưởng của nghệ thuật Phục Hưng, nhưng lần đầu tiên trong ngành điêu khắc người ta mới thấy được cái tư thế ngồi chống cằm như vậy. Toàn bộ bức tượng thể hiện cho sự trầm ngâm suy ngẫm, từ điệu bộ, cử chỉ cho đến dáng vẻ nét mặt. Uy tín của tác phẩm này có thể giải thích vì sao khi đến thăm Paris, ngoài bức tranh La Joconde (Mona Lisa) trưng bày ở cung điện Louvres, du khách còn muốn xem tận mắt bức tượng Người suy tư.
Kể từ ngày 23/03 cho tới cuối tháng 7, hơn 200 tác phẩm điêu khắc được trưng bày tại viện bảo tàng Grand Palais. Cuộc triển lãm lớn chưa từng thấy này làm nổi bật cuộc đối thoại giữa Rodin với các nghệ sĩ cùng thời, cũng như tầm ảnh hưởng của ông đối với hàng hậu bối.
Bên cạnh các bậc thầy như các điêu khắc gia Antoine Bourdelle hay Giacometti, còn có nghệ sĩ người Anh Henry Moore hay Barry Flanagan, người Ailen, Max Beckmann hay Joseph Beuys, người Đức và nhất là Markus Lupertz thuộc trường phái ‘‘tân biểu hiện’’, những nghệ sĩ thuộc thế hệ con cháu đều thừa nhận họ từng gợi hứng từ tư tưởng sáng tác của Rodin.
Có lẽ cũng vì thế mà các sinh hoạt tưởng niệm Rodin không chỉ diễn ra ở thủ đô Paris, mà còn được tổ chức tại nhiều thành phố khác ở Pháp, trong đó quan trọng nhất vẫn là Viện Bảo tàng Mỹ thuật Calais, rồi sau đó là Viện bảo tàng của các thành phố như Nantes, Aix les Bains hay Montpellier ……
Cũng trong chiều hướng này, nước Pháp cũng dự trù phát hành một bộ tem sưu tầm cũng như đồng tiền 2€ có tạc hình Auguste Rodin nhân 100 năm ngày giỗ của nhà điêu khắc. Trong khi đó, đạo diễn Jacques Doillon chuẩn bị quay một bộ phim tiểu sử về Rodin với Vincent Lindon trong vai chính, bộ phim nói về giai đoạn nhà điêu khắc Pháp thực hiện bức kiệt tác Porte de l’Enfer (Cổng Địa Ngục).
Sở dĩ Rodin rất nổi tiếng ở nước ngoài là vì tài năng của ông được thế giới công nhận từ lúc ông còn sống. Ông là nhà điêu khắc Pháp đầu tiên được Viện bảo tàng Met (Metropolitan) của New York chọn để đặt tên cho một gian phòng triển lãm nghệ thuật điêu khắc vào năm 1912. Ông cũng là gương mặt Pháp đầu tiên có nhiều tác phẩm được trưng bày lúc sinh tiền tại Viện bảo tàng thủ đô Tokyo.
Từ các bức kiệt tác như Le Baiser (Nụ Hôn), Le Penseur (Người suy tư) hay L’Âge d’airain (Thời đại đồng thau), các tác phẩm của Auguste Rodin đều mang đậm nét biểu hiện, nhào nặn cơ thể con người một cách tinh tế hiện thực để nhấn mạnh trạng thái nội tâm, thần sắc linh động.
Cho dù Auguste Rodin không có chủ ý phá vỡ những quy ước cổ điển nhưng nỗ lực tìm tòi đeo đuổi sáng tạo của ông tự nó đã khai phóng cho ngành điêu khắc hiện đại. Dưới bàn tay của Rodin, ‘‘đồng thau’’ vẫn mềm dù có rắn rỏi cách mấy, ‘‘khuôn vàng thước ngọc’’ bị khuynh đảo từ lúc nào không hay …….
http://vi.rfi.fr/phap/20170321-phap-ky-niem-100-nam-ngay-gio-cua-rodin
Đến Paris xem viện bảo tàng điêu khắc Rodin
Với gần một triệu lượt khách viếng thăm hàng năm, Musée Rodin lọt vào danh sách 10 viện bảo tàng quan trọng nhất Paris. Nằm cách điện Invalides vài trăm thước, viện bảo tàng này giống như một tòa dinh thự tọa lạc trong một khu vườn trồng nhiều cây xanh. Kho lưu trữ cũng thuộc vào hàng nhất nhì nước Pháp với hơn 30 ngàn tác phẩm đủ loại.
Lừng danh hơn cả là bức điêu khắc Le Penseur (Người suy tư) ở trong thế ngồi chống cằm trầm tư suy ngẫm. Kế đến là bức tượng Le Baiser (Nụ hôn), qua đó một cặp tình nhân đang say đắm hôn nhau, quấn quýt ghì chặt, vòng tay tha thiết. Bức thứ ba mang tựa đề L’Âge d’Airain (thời đại đồng thau) thể hiện cho sự khỏe khoắn, rắn rỏi của tuổi trẻ qua hình tượng của một thanh niên khỏa thân.
Khác với truyền thống của trường phái cổ điển, những bức điêu khắc của Rodin không dùng nét tiểu tiết chạm khắc tinh xảo (đá cứng vẫn mềm nhờ bàn tay chạm trổ của con người) để mô tả ngoại hình tột cùng cân đối, tuyệt đỉnh hài hòa, mà lại nhào nặn cơ thể con người một cách tinh tế hiện thực, để diễn đạt sắc thần và trạng thái nội tâm. Bằng hoa cương, ngọc thạch, đất nung hay đồng sắt, các bức điêu khắc của Rodin gọi là tượng nhưng lại sinh động như thật, có thêm chiều sâu tư tưởng, tiềm tàng sức sống mãnh liệt.
Đến thăm Viện bảo tàng Rodin, du khách sẽ được xem ba bức tuyệt tác này trong số cả ngàn tác phẩm được trưng bày. Nhưng nghệ thuật và tư tưởng sáng tạo của Rodin không chỉ dừng lại ở các pho tượng và các bức phù điêu, mà còn mở rộng sang nhiều lãnh vực nghệ thuật khác nữa, theo như lời giải thích của cô Nadine Leny, ủy viên điều hành Viện bảo tàng Rodin :
Nhà điêu khắc Auguste Rodin (Albert Harlingue)Nhưng thật ra, sự nghiệp sáng tác của Rodin rất đa dạng, ngoài điêu khắc còn bao trùm các lãnh vực như hội họa, kiến trúc, nghệ thuật trang trí và bất ngờ hơn nữa là nhiếp ảnh. Trong lãnh vực hội họa chẳng hạn, Viện bảo tàng hiện lưu trữ khoảng 8 ngàn tác phẩm của ông, chủ yếu là các tấm tranh chân dung, các bức phác họa các và các bức vẽ phong cảnh. Lúc sinh tiền, Rodin còn là một nhà sưu tầm đồ cổ : ông yêu chuộng các báu vật đến từ Hy Lạp, Ai Cập, Trung Đông. Viện bảo tàng Rodin hiện có khoảng 7 ngàn cổ vật như vậy và chỉ trưng bày một phần mười bộ sưu tập của ông. Kế đến nữa, có nghệ thuật nhiếp ảnh và ít ai biết rằng nhà điêu khắc Rodin rất say mê bộ môn này.
Cũng cần biết rằng Rodin sinh ra và lớn lên hầu như cùng thời với phát minh nhiếp ảnh (Rodin sinh năm 1840 – nhiếp ảnh được phát minh vào năm 1839). Kể từ những năm 1880 trở đi, Rodin hợp tác với nhiều nhà nhiếp ảnh nổi danh thời đó. Đa số những người này thuộc phong trào pictorialisme, theo đó họ quan tâm đến các hiệu ứng nghệ thuật của nhiếp ảnh nhiều hơn là đề tài hay nhân vật được chụp hình. Hiện nay có khoảng 8 ngàn bức ảnh chụp như vậy trong kho lưu trữ của Viện bảo tàng Rodin. Tất cả những điều này cho thấy là nhà điêu khắc Rodin trước khi trở thành một nghệ sĩ tiên phong rất am tường về thế giới xung quanh mình. Tác phẩm của ông không chỉ phản ánh cái thời ông đang sống mà còn mở ra nhiều cuộc ‘‘đối thoại’’ với các lãnh vực nghệ thuật khác. Có lẽ cũng vì thế mà Rodin còn được mệnh danh là nhà điêu khắc nối liền mọi thời đại.
Nằm ở trong khuôn viên, gần ngay lối vào cửa viện bảo tàng, chễm chệ bức tượng điêu khắc vô cùng nổi tiếng của Rodin mang tựa đề Le Penseur (Người suy tư). Nguyên gốc pho tượng nằm tại Paris, trong khi nhiều phiên bản khác được đặt tại các viện bảo tàng trên thế giới cộng thêm một bức khác, được dựng trên mộ phần của Rodin, theo lời di chúc. Theo ông Dominique Vieville, giám đốc Viện bảo tàng Rodin, chiều sâu của tác phẩm này đã ảnh hưởng mạnh đến thế hệ nghệ sĩ sau này, cho dù họ có nối bước bậc thầy hay không.
Le Baiser, Nụ hônNhà điêu khắc Rodin, qua những đỉnh cao sáng tác của ông, đã gợi hứng cho nhiều thế hệ đi sau. Một số nghệ sĩ nổi tiếng thời nay công nhận tầm ảnh hưởng trực tiếp của tác giả bậc thầy trong lối điêu khắc của họ. Một số khác tuy không thừa nhận tầm ảnh hưởng này, nhưng họ cũng khâm phục tính chất hiện đại trong các tác phẩm của ông, đặc biệt là trong loạt tác phẩm Cổng địa ngục.
Chẳng hạn như cách đây hai năm, viện bảo tàng Orsay đã tổ chức một cuộc triển lãm mang tựa đề Oublier Rodin, cho thấy là trong giai đoạn 10 năm từ 1905 đến 1914, các nhà điêu khắc sống ở Paris (như Maillol, Brancusi, Lehmbruck) đã tìm cách thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng của Rodin để đi tìm một ngôn ngữ khác trong ngành điêu khắc. Điều đó không có nghĩa là tầng lớp nghệ sĩ này đoạn tuyệt với quá khứ hay chối bỏ giá trị của các tác phẩm đi trước. Ngược lại, theo tôi nghĩ, họ phải thấu hiểu nghệ thuật của Rodin để từ đó có thể sáng chế ra một phương thức mới, một ngôn ngữ khác.
Mãi đến sau Đệ Nhị Thế Chiến, nhiều nghệ sĩ mới dần dà nối lại với tư tưởng sáng tạo của Rodin. Gần đây hơn nữa, các nghệ sĩ thời nay (như Bruce Nauman hay Vito Acconci) có nhiều nét gần giống với Rodin trong cách tiếp cận nghệ thuật dù là hội họa, video, điêu khắc hay sắp đặt. Hình tượng của cơ thể không được thể hiện theo lối phản ánh đơn thuần, tái tạo sao chép thực tế. Tạc một pho tượng hay chụp một tấm ảnh không phải là để phản ánh y hệt những gì con mắt trông thấy mà là để diễn đạt cảm xúc chân thật trong khoảnh khắc. Cũng nhờ vào tư tưởng này mà tác giả Rodin được xem như là người đã khai phóng nghệ thuật điêu khắc hiện đại.
Tuy có đủ tác phẩm để có thể luân phiên cách trưng bày, nhưng Viện bảo tàng Rodin không chỉ dựng triển lãm với các tác phẩm của nhà điêu khắc người Pháp, mà còn mở cửa tiếp đón nhiều nghệ sĩ quốc tế thời nay. Theo cô Amélie Lavin, quản đốc kho lưu trữ, tính chất hiện đại trong các bức điêu khắc của Rodin càng rõ nét khi tác phẩm của ông được trưng bày song song và được đối chiếu so sánh với các tác phẩm nghệ thuật đương đại.
Khi xúc tiến một dự án triển lãm, điều quan trọng đối với chúng tôi không hẳn là trưng bày bộ sưu tập của Rodin cùng với các tác phẩm của những nghệ sĩ đi sau xứng đáng thừa kế bậc thầy. Mục tiêu của chúng tôi là đối chiếu Rodin với nhiều nghệ sĩ khác không nhất thiết là phải cùng thời hay có cùng một trường phái. Bằng cách này, ban tổ chức triển lãm muốn cho thấy lịch sử nghệ thuật lặp lại theo từng chu kỳ. Hai nghệ sĩ không sống cùng thời, đôi khi họ cách nhau đến nhiều thế kỷ, nhưng lại có những ý tưởng sáng tạo giống nhau : họ có thể không sử dụng cùng một chất liệu, nhưng trong sáng tác lại đề cập đến cùng một chủ đề. Chẳng hạn như tác giả đương đại người Mỹ Bruce Nauman vừa thử nghiệm nghệ thuật sắp đặt, phim video kết hợp với hội họa và kiến trúc.
Do tốt nghiệp ngành toán học, các tác phẩm điêu khắc của ông thường sử dụng các khối hình học, dùng những chất liệu tổng hợp nhân tạo như nhựa mủ, plastic, nylon. Có thể nói là các tác phẩm của ông chẳng ăn nhập gì với các bức điêu khắc của Rodin. Nhưng thật ra về họ lại đề cập đến cùng một chủ đề : sự dằn vặt ray rức trong tâm trí, xa hơn nữa là sự chiêm nghiệm suy ngẫm về thân phận con người. Ở hai thời điểm khác nhau, nhưng cả hai nghệ sĩ cùng tìm cách diễn đạt điều làm cho họ trăn trở suy tư. Hình thức có thể khác, nhưng nội dung vẫn có giá trị do tính phổ quát.
Pho tượng Người suy tư có thể được chiêm ngưỡng như một tác phẩm độc lập, nhưng thật ra ban đầu đó là một phần trong loạt tác phẩm Cổng địa ngục. Trong tác phẩm đầu mang tựa đề Les Trois Ombres (Ba bóng người), nhà điêu khắc tạc hình ba tượng người đàn ông xúm quanh lại thành vòng tròn. Cả ba đều cúi đầu hướng nhìn xuống phía dưới, nơi mà những con người đang bị xô vào địa ngục. Ở phía trên là bức tượng khổng lồ của một người đang chìm đắm trong suy tư, tìm câu giải đáp cho thân phận con người.
Tuy chịu ảnh hưởng của nghệ thuật Phục Hưng, nhưng lần đầu tiên trong ngành điêu khắc người ta mới thấy được cái tư thế ngồi chống cằm như vậy. Toàn bộ bức tượng thể hiện cho sự trầm ngâm suy ngẫm, từ điệu bộ, cử chỉ cho đến dáng vẻ nét mặt. Uy tín của tác phẩm này có thể giải thích vì sao khi đến thăm Paris, ngoài bức tranh La Joconde (Mona Lisa) trưng bày ở cung điện Louvres, du khách còn muốn xem tận mắt bức tượng Người suy tư.
Các lưu trữ
- 1
- 2
- 3
- ...
- trang sau >
- trang cuối >
Louvre Abu Dhabi : Hợp đồng “vàng” quảng bá di sản nghệ thuật Pháp
Được kiến trúc sư nổi tiếng Jean Nouvel thiết kế, bảo tàng Louvre Abu Dhabi chính thức mở cửa đón khoảng 5.000 khách tham quan ngày …Kỵ binh: Nét đặc sắc của Vệ Binh Cộng Hòa Pháp
Đội Vệ Binh Cộng Hòa Pháp, trước đây là Vệ Binh Paris, được thành năm 1666 dưới thời vua Louis XIV. Vào thời kỳ đó, 120 …Catacombes - "Vương quốc người chết" trong lòng Paris
Đến với Paris, du khách thường bị choáng ngợp trước những công trình kiến trúc hoành tráng, lộng lẫy như tháp Eiffel, …Bộ phim "Sissi": Một đời vinh quang và cô độc của hoàng hậu Áo Quốc
"Đối với tôi, hạnh phúc được tăng gấp đôi bởi khi lựa chọn người phối ngẫu trong tương lai, tôi đã theo những cảm xúc sâu …80 năm dàn giao hưởng « Philhar »
Được hình thành để đưa nhạc cổ điển của Âu Tây đến với công chúng Pháp, trong 80 năm hoạt động và đã nhiều …Triển lãm hoàn cầu Paris 1900: Sự kiện đánh dấu thế kỷ XX
Pháp nổi tiếng là quốc gia đã tổ chức thành công nhiều triển lãm hoàn cầu. Từ năm 1855 đến năm 1900, Pháp đã …Ký ức, thời gian dưới ngòi bút của Kazuo Ishiguro
“Bằng những cảm xúc dạt dào, văn chương của ông (Kazuo Ishiguro) đánh thức góc sâu thẳm, huyền bí trong chúng …
- 1
- 2
- 3
- ...
- trang sau >
- trang cuối >
http://vi.rfi.fr/van-hoa/20110916-den-paris-xem-vien-bao-tang-dieu-khac-rodin
Geen opmerkingen:
Een reactie posten