CPJ kêu gọi thả ‘Bọ Lập’ vô điều kiện
- 9 tháng 12 2014
Ủy ban Bảo vệ Ký giả Quốc tế (CPJ) hôm 8/12 đã ra thông báo lên án tình trạng trấn áp bất đồng ngày càng tăng ở Việt Nam sau khi ông Nguyễn Quang Lập (chủ blog Quê Choa) bị bắt giữ.
Ông Lập bị bắt giữ ở nhà riêng ở Thành phố Hồ Chí Minh hôm 8/12 để ‘điều tra hình sự’, theo thông báo của công an, nhưng không rõ vì tội danh gì.Một tuần trước khi ông Lập bị bắt, một blogger khác là ông Hồng Lê Thọ, người điều hành trang blog ‘Người Lót Gạch’ cũng bị công an bắt giam để điều tra về tội ‘Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo điều 258 Bộ Luật hình sự.
‘Bịt miệng’
Ủy ban này dẫn lại lời bà Hồ Thị Hồng, vợ ông Lập, nói rằng ông Lập bị bắt vì ‘đã đăng tải những bài viết bị chính quyền xem là chỉ trích các chính sách của Đảng Cộng sản cầm quyền’.
CPJ nhận định trang blog của ông Lập bàn về những vấn đề chính trị và xã hội ở Việt Nam bao gồm mối quan hệ nhạy cảm giữa Việt Nam với nước láng giềng Trung Quốc. Trang blog này có hơn một triệu người đọc trong khi tài khoản Facebook của ông Lập có hơn 15.000 người theo dõi.
“Chúng tôi kêu gọi thả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho blogger Nguyễn Quang Lập,” ông Shawn Crispin, đại diện của CPJ ở Đông Nam Á, nói.
“Chính phủ Việt Nam nên chấm dứt việc sử dụng các đe dọa pháp lý để bịt miệng các bloggers độc lập và hãy bắt đầu bảo vệ quyền tự do báo chí được ghi nhận trong Hiến pháp Việt Nam,” ông Crispin nói thêm.
CPJ nhắc lại vụ bắt giữ ông Hồng Lê Thọ hôm 29/11 để cho rằng Việt Nam ‘đang tăng cường trấn áp việc biểu đạt ý kiến trên mạng’ theo điều luật 258 Bộ Luật hình sự, một điều luật mà CPJ cho là ‘mơ hồ’ và ‘hình sự hóa tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ’.
Ủy ban này cũng nhắc lại là ngoài ông Thọ thì blogger Nguyễn Hữu Vinh và Nguyễn Thị Minh Thúy cũng bị bắt hồi tháng Năm theo điều 258.
Do đấu đá nội bộ?
Trao đổi với BBC, ông Nguyễn Lân Thắng, nhà hoạt động ở Việt Nam, cho biết hai vụ bắt giữ liên tiếp các ông Hồng Lê Thọ và Nguyễn Quang Lập ‘chắc chắn có tác động đến giới viết blog ở Việt Nam’.“Tùy vào cây viết,” ông Thắng nói, “Có người mạnh mẽ thì việc bắt giữ càng làm cho họ quyết tâm hơn nữa. Còn những người e ngại thì sẽ giảm bớt mức độ.”
“Có nhiều cây viết còn kinh khủng hơn nhiều mà vẫn bình an vô sự,” ông Thắng nói và cho biết blogger Bọ Lập ‘có cách viết mềm mại nhất trong số các cây viết’ dù ông có phê phán chính quyền và các chính sách trên Biển Đông.
“Việc bắt giữ này không chỉ để trấn áp các blogger mà còn liên quan đến tiến trình Đại hội Đảng,” ông nhận định.
“Những phe phái lực lượng trong Đảng đang tranh giành đấu đá nhau. Khi họ chuẩn bị bước vào cuộc đấu thì sẽ có nhiều cách định hướng dư luận,” ông Thắng nói thêm nhưng không giải thích rõ.
“Chúng tôi như con cá nằm trong rọ. Họ thích bắt con nào là họ bắt,” ông nói và cho biết phản ứng của dư luận và của các hội nhóm dân sự trong nước ‘rất quan trọng’.
“Nếu sau các vụ bắt giữ này họ vẫn tiếp tục mạnh mẽ và tiếp tục đấu tranh thì sẽ làm thay đổi tình hình.”
Về việc vận động bãi bỏ điều luật 258 vốn được chính quyền áp dụng để bắt các blogger, ông Thắng nói việc này ‘không tác động trực tiếp được chính quyền’.
“Nó chỉ cho công chúng thấy những vấn đề của Việt Nam mà giới bất đồng chính kiến và các blogger đang gặp phải,” ông giải thích, “Điều này sẽ tạo ra sự hiểu biết và sự đồng tình của công chúng đối với hoạt động của họ.”
Tin liên quan
- 'Bọ Lập' đăng gì trước khi bị bắt?
- Nhà văn Nguyễn Quang Lập bị bắt
- 'Anh Lập đã biết trước việc bị bắt'
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/12/141209_cpj_condemns_bolap_arrest
Nguyễn Quang Lập: Một con thuyền
- 9 giờ trước
Năm ngoái, anh Lập đề nghị tôi đứng tên phụ trách Quê Choa. Đó là thời điểm Nghị định 72 chuẩn bị có hiệu lực. Quê Choa đã tự điều chỉnh, như nhiều lần trước đó. Lúc chỉ đăng bài của chính Bọ. Lúc tạm đóng phần bình luận của độc giả, rồi mở lại, rồi đóng hẳn. Lúc thêm chế độ đánh giá bài, rồi lại bỏ. Lúc tạm dừng đăng bài, chỉ điểm tin từ báo chí nhà nước và một số hãng tin lớn quốc tế. Lần này, chủ trang thận trọng kèm lời ghi xuất xứ: “Bài của tác giả gửi Quê Choa” và tin cậy vào sự ủng hộ của bạn bè.
Trang của anh, ngoài nội dung thông tin, còn có thể coi là một hàn thử biểu đo thời tiết chính trị ở Việt Nam. Thời tiết thoáng đãng hơn, không khí cởi mở hơn, Quê Choa xông pha hơn, đăng lại cả bài của những tác giả bị nhà nước Việt Nam khóa chặt trong danh sách đen. Mây mù bắt đầu kéo lên, Quê Choa nhẹ nhàng lui lại một bước, hai bước, có khi cả ba bước. Anh Lập là tất cả, chỉ trừ cực đoan.Tôi thật sự thấy vinh dự, nhưng đã từ chối. Quê Choa sẽ không còn là nó, nếu do một người khác điều hành, nhất là điều hành từ hải ngoại, dù chỉ trên danh nghĩa. Thành công của trang tin này gắn với chủ nhân của nó, một nhà văn nổi tiếng, sống trong nước, có một sự nghiệp sáng tác thuộc hàng đầu trong văn chương đương đại nước nhà.
Tác phẩm của anh đứng trong dòng chính. Sách của anh bán chạy. Kịch của anh đắt hàng. Anh viết sinh động, hóm hỉnh, thiên về hướng dân dã mộc mạc, gần đây pha đậm chất khẩu văn tếu táo, vốn không phải sở thích lâu dài của tôi, song ở những trang xuất sắc nhất tôi có cảm giác rằng các mẩu kí ức vụn của anh về những mảnh đời đen trắng trong cái thời màu xám của chúng ta có thể diễn đạt nhiều hơn bao nhiêu nhận định, phân tích, nghiên cứu, tuyên ngôn hùng biện…
Nếu tôi không nhầm, anh cũng là đảng viên và giao du thân mật với một số nhân vật trong chính quyền. Một chức quan văn kha khá trong vô số các hiệp hội văn học nghệ thuật ở Việt Nam là chuyện trong tầm tay, ở đó anh hoàn toàn có thể trở thành mộtMạc Ngôn trừ đi phần huyễn giác huyền ảo thêm vào phần hài hước, một lúc nào đó cũng trúng cơ cấu Giải thưởng Nhà nước rồi bước vào sách giáo khoa, thêm vài giải thưởng trong khu vực nữa là mãn nguyện một sự nghiệp. Nhưng ngay từ đầu, trong những buổi trò chuyện đầy cảm hứng ở thời Đổi Mới hai mươi lăm năm trước, tôi đã nhận ra không lầm rằng anh sẽ chẳng bao giờ trở thành một quan chức văn nghệ, dù chỉ quan chức hờ chờ phát biểu lấy lệ và sổ hưu. Anh trở thành một blogger.
Chuyển Quê Choa sang Berlin thì vô nghĩa, dù hai phần ba người Việt ở đây nói giọng bọ, tôi đùa. Chuyển Ba Đình sang Boston hợp lí hơn, giới quý tộc đỏ – hoặc đã chuyển màu huyết dụ – nhập hộ khẩu ở duyên hải miền Đông Hoa Kỳ ngày càng đông đảo. Nhưng giọng người bạn cách nửa vòng trái đất thì đầy lo ngại. Chỉ cần nó phạt hành chính, hôm nay vài chục triệu, ngày mai vài chục triệu, mình viết văn chứ có buôn cổ phiếu đâu. Rồi nó gọi lên gọi xuống, mình chân tay người ngợm thế này, đứng lên ngồi xuống còn vất vả, rồi làm khổ cả gia đình… Tôi gợi ý, thuê máy chủ bên này, kĩ thuật viên bên này, lỡ có sự cố gì thì Quê Choa vẫn tồn tại.
Song lại nhận ra rằng đề nghị đó cũng vô nghĩa nốt. Quê Choa gắn với bọ Lập. Không có tác nhân hội tụ là anh, Quê Choa chỉ còn là cái xác trên một server an toàn. Tôi bảo, trăm triệu thì không có ngay, chứ chục triệu chẳng lẽ mấy trăm ngàn độc giả của anh không góp được để trả tiền phạt? Rồi cũng lại nhận ra, đó là chuyện không tưởng. Chúng ta có thể chờ đợi tất cả ở người Việt – và ở đây đang nói đến những người còn quan tâm đến thế sự thời cuộc -, chỉ trừ sự đóng góp cụ thể và bền bỉ về tài chính. Tất cả, dù chia rẽ trong mọi quan điểm, đều đồng thuận trong tinh thần hưởng thụ miễn phí. Tự do, dân chủ, nhà nước duy pháp quyền là những thứ rất tốn kém. Vấn đề đầu tiên của một nền báo chí độc lập cho Việt Nam là tiền đâu. Chừng nào còn né tránh nó, chúng ta còn giầm chân trong giới hạn cuối cùng mà những thành tựu thiện nguyện và tài tử có thể đạt tới. talawas trước kia đã đi hết giới hạn đó.
Tình hình có vẻ khá lên, với sự ra đời liên tiếp trong một thời gian ngắn của Ban Vận động thành lập Văn đoàn Độc lập Việt Nam và trang Văn Việt, Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam và trang Việt Nam Thời báo. Cũng liên tiếp trong một thời gian ngắn, các nhà báo và nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng Cù Huy Hà Vũ, Nguyễn Tiến Trung, Vi Đức Hồi, Đỗ Thị Minh Hạnh, Điếu Cày Nguyễn Văn Hải và một số người khác được trả tự do trước thời hạn. Quê Choa dường như bình an. Anh Lập còn tuyên bố rút hẳn khỏi tất cả các hội văn nghệ mà anh là thành viên, để tập trung vào trang blog đã trở thành địa chỉ truy cập hàng đầu của báo chí tự do, làm một cá nhân độc lập, một “người lái đò nhỏ chở con thuyền sự thật”, vẫn ôn hòa và thận trọng như xưa.
Gần hai tháng nay, tôi để ý thấy Quê Choa chủ yếu đăng lại tin từ báo chí nhà nước và các hãng tin quốc tế, thỉnh thoảng có bài từ các blogger và Facebooker danh tiếng, song là những người không hề bị coi là persona non grata đối với chính quyền.
Từ khi blogger Hồng Lê Thọ bị bắt, Quê Choa càng kiềm chế hơn. Song điều duy nhất có thể đoán trước ở một chế độ chuyên chế là sự không thể đoán trước của nó, kể cả sự sụp đổ. Và điểm tích cực duy nhất, nếu có thể dùng từ này, trong sự kiện anh Lập bị bắt, là nhận thức – vâng, nhận thức miễn phí cho tất cả, chỉ rất đắt cho anh và gia đình – rằng mọi bí quyết để an toàn tương đối trong một nhà nước chuyên chế là tuyệt đối vô nghĩa.
Chúng ta lại đoán già đoán non vì sao người này bị bắt, người kia không. Chúng ta lại lần mò ranh giới an toàn giữa một bãi mìn. Chúng ta lại đi tìm tín hiệu từ những hộp đen. Chúng ta lại nghe ngóng thế cuộc trên thượng tầng quyền lực. Chúng ta lại đổ tất cả lên đầu Trung Quốc và đặt tất cả hi vọng vào Hoa Kỳ. Chúng ta lại cảm thán, bằng cả văn vần, về một con người đầy khí phách vừa lâm nạn. Và tất nhiên chúng ta cầu cho anh bình an.
Vâng, bình an, nghe mà phát điên, nhưng chúng ta vẫn không thôi nói như thế. Điều duy nhất chúng ta không làm là những hành động cụ thể, ở quy mô đủ rộng để có một tác động thực. Hàng trăm nghìn độc giả của anh sẽ quen rất nhanh khoảng trống anh để lại trên không gian ảo, như hàng trăm nghìn độc giả của Anh Ba Sàm.
Con thuyền của anh Lập, dập dìu sóng vỗ khi nào, là một con thuyền lẻ loi. Lật bởi sự tồi tệ của thể chế chính trị. Chìm bởi sự đơn độc của chính nó giữa vài ba con thuyền đơn độc khác. Đắm bởi sự bạc bẽo của phần lớn chúng ta.
Bài viết đã được đăng trên blog của nhà văn Phạm Thị Hoài và được tác giả đồng ý đăng lại trên BBC.
Tin liên quan
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/forum/2014/12/141209_mot_con_thuyen_pham_thi_hoai
Geen opmerkingen:
Een reactie posten