Vaccine Covid-19: Trung Quốc sản xuất nhiều hơn các nước khác cộng lại?
Một nhà máy Sinopharm ở Bắc Kinh: Trung Quốc đã xuất khẩu vaccine đi khắp thế giới
Trung Quốc cho biết họ đã cung cấp hơn một nửa số vaccine Covid-19 được sản xuất trên toàn cầu.
Chúng tôi đã xem xét vấn đề này và nhận thấy rằng câu trả lời không đơn giản như bạn nghĩ.
Trung Quốc tuyên bố gì?
Một video do Đoàn Thanh niên Đảng Cộng sản Trung Quốc đăng trên mạng xã hội tuyên bố rằng hơn một nửa số vaccine trên thế giới đến từ Trung Quốc.
Video được đăng trên Weibo - phiên bản Twitter của Trung Quốc - vào cuối tháng 9, ngay khi số lượng vaccine Covid được phân phối trên toàn cầu đã vượt qua con số 6 tỷ (theo trang web Our World in Data).
Vậy, điều đó có nghĩa Trung Quốc nắm vai trò sản xuất hơn 3 tỷ trong số này - để sử dụng trong nước lẫn xuất khẩu?
Chúng ta biết Trung Quốc có năng lực sản xuất hùng mạnh và tuyên bố đã sản xuất 2,2 tỷ liều vaccine của chính mình (tính đến ngày 27 tháng 9).
Chương trình tiêm chủng của Trung Quốc hiện đã phân phối hơn hai tỷ liều
Tuy nhiên, chúng tôi không có cách nào để chứng thực số lượng vaccine đã sử dụng trong nước, tính riêng của Trung Quốc.
Trung Quốc cũng là nước xuất khẩu vaccine hàng đầu - thông qua quan hệ đối tác thương mại lẫn viện trợ.
Một số mặt hàng xuất khẩu này ở dạng bán thành phẩm của vaccine, được xử lý và đóng gói tại các nước nhận vaccine.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố (vào ngày 23 tháng 9) rằng "Trung Quốc đã cung cấp 1,2 tỷ liều vaccine lẫn thành phẩm vaccine với số lượng lớn cho hơn 100 quốc gia và tổ chức quốc tế".
Việc xuất khẩu vaccine của TQ có thể được kiểm chứng?
Công ty phân tích dữ liệu Airfinity đã theo dõi việc sản xuất toàn cầu. Họ ước tính rằng Trung Quốc đã xuất khẩu thương mại 1,1 tỷ liều vaccine (tính đến ngày 8 tháng 10) của họ đến 123 quốc gia (dưới dạng bán thành phẩm hoặc liều thành phẩm).
Trong số này, khoảng 110 triệu đã được chương trình chia sẻ vaccine toàn cầu Covax mua, để cung cấp vaccine cho các quốc gia có thu nhập thấp hơn.
Ngoài ra, theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc, cho đến nay, Trung Quốc đã cung cấp khoảng 37 triệu liều theo diện viện trợ (tính đến ngày 1 tháng 10) trong tổng số khoảng 52 triệu liều mà họ cam kết.
Lọ Coronavac trên dây chuyền sản xuất tại nhà máy ở Brazil
Vì vậy, tuyên bố của Trung Quốc về 1,2 tỷ liều xuất khẩu có thể hơi cao, nhưng khá trùng khớp với ước tính về tổng số vaccine của các nước khác bên ngoài Trung Quốc cộng lại.
Cộng với con số 2,2 tỷ liều được cung cấp ở trong chính Trung Quốc, đó là hơn một nửa trong số 6 tỷ liều được cung cấp trên toàn cầu - cần chú ý rằng chúng ta không chắc chắn có bao nhiêu liều xuất khẩu đã thực sự được dùng cho đến nay.
Một số thương vụ xuất khẩu mà Trung Quốc đã thực hiện với các nước khác liên quan đến quan hệ đối tác để sản xuất vaccine ở nước ngoài.
Ví dụ, tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, một thỏa thuận đã được ký kết vào tháng 3 để sản xuất vaccine Trung Quốc trong nước, sử dụng các thành phần do Trung Quốc cung cấp.
Và công ty Bio-Manguinhos/Fiocruz của Brazil đã sản xuất hơn 100 triệu liều vaccine dựa trên công nghệ y khoa của AstraZeneca - nhưng sử dụng nguyên liệu do công ty Wuxi Biologics của Trung Quốc cung cấp.
Dựa trên các thông báo chính thức của hải quan, có vẻ như số liệu xuất khẩu của Trung Quốc bao gồm tất cả số lượng vaccine bán thành phẩm được xuất ra nước ngoài ngoài, thêm vào đó là vaccine thành phẩm được sản xuất tại Trung Quốc.
Tình hình vaccine của các nước khác khi so sánh với Trung Quốc
Về liều lượng vaccine được phân phối trong nước, Trung Quốc đã đạt 2,2 tỷ vào ngày 6 tháng 10 - so với hơn 923,5 triệu ở Ấn Độ, 571,4 triệu ở EU và 398,7 triệu ở Mỹ, theo Our World in Data.
Dữ liệu về việc xuất khẩu vaccine do Airfinity cung cấp cho chúng tôi, cho thấy rằng, các nước Khu vực Kinh tế Châu Âu (các nước thành viên EU cộng với Iceland, Lichtenstein và Na Uy) cho đến nay đã xuất khẩu 853.015.179 liều. Con số ở Mỹ là 178.592.930 liều.
Những con số này bao gồm các khoản viện trợ vaccine từ Hoa Kỳ và EU, nhưng hai khu vực này nói chung không xuất khẩu lượng lớn vaccine bán thành phẩm ra khỏi nước - vì vậy số liệu này chỉ tính tới vaccine thành phẩm.
Tính đến cuối tháng 5, khi việc xuất khẩu bị đình chỉ thì Ấn Độ đã xuất khẩu khoảng 66,4 triệu liều vaccine được sản xuất trong nước.
Covid-19: Chúng ta biết gì về các loại vaccine của Trung Quốc?
Nga cũng từng hứa hẹn cung cấp vaccine của mình cho toàn cầu, nhưng không rõ số lượng đã thực sự được xuất khẩu là bao nhiêu.
Tỷ lệ sản xuất vaccine trên toàn cầu đang dần tăng lên, do các nhà sản xuất lớn đẩy mạnh sản xuất.
Nghiên cứu của Airfinity dự báo rằng, vào tháng 12, tổng cộng 12,2 tỷ liều sẽ được sản xuất trên khắp thế giới - 5,7 tỷ liều này là vaccine của Trung Quốc và phần còn lại không phải Trung Quốc.
Nhưng Airfinity cũng chỉ ra rằng các kho dự trữ vaccine lớn đang được dồn ngày càng nhiều ở các quốc gia giàu hơn nhưng vẫn chưa được dành cho việc sử dụng.
Và điều đáng ở đây là số liều vaccine xuất khẩu, không giống với số liều thực sự được tiêm chủng.
Ở một số quốc gia, việc thiếu cơ sở hạ tầng đạt chuẩn, hạn chế về nhân sự và các vấn đề khác, khiến cho việc tiêm chủng bị chậm lại.
Chúng tôi đã xét xem một số vấn như trên đã ảnh hưởng như thế nào đến tốc độ tiêm chủng ở các nước nghèo hơn, đặc biệt là ở Châu Phi.
Vaccine Covid-19: Trung Quốc sản xuất nhiều hơn các nước khác cộng lại? - BBC News Tiếng Việt
Geen opmerkingen:
Een reactie posten