Lê Văn, biên tập viên kỳ cựu của VOA, qua đời ở tuổi 84
Lê Văn, chủ biên kỳ cựu của ban Việt ngữ Đài Tiếng nói Hoa Kỳ với giọng nói thân thuộc với hàng triệu thính giả Việt Nam suốt nhiều thập niên, qua đời ngày thứ Bảy, 23 tháng 10, thọ 84 tuổi.
Ông ra đi thanh thản trong giấc ngủ và sau hai năm mắc bệnh ung thư, vợ của ông cho biết. Bà không cho biết thêm chi tiết về bệnh tình của chồng.
Làm việc cho VOA từ năm 1964 đến khi về hưu vào năm 2002, ông được các đồng nghiệp thuộc mọi thế hệ kính trọng về tác phong chuyên nghiệp và vốn hiểu biết sâu rộng, và được thính giả gần xa tin tưởng và quý mến về những thông tin mà ông đem tới cho họ.
Ông được xem là một trong những tượng đài trong lĩnh vực phát thanh tin tức tiếng Việt ở Mỹ. Với kinh nghiệm gần 40 năm trước micro, ông là một trong những tiếng nói tiêu biểu nhất của ban Việt ngữ, mang đến cho thính giả những tin tức mới nhất và đáng tin cậy nhất từ những thời khắc nóng bỏng của Chiến tranh Việt Nam cũng như khơi lên hy vọng cho những người dưới đáy vực tuyệt vọng trong những năm hậu chiến.
Trong những phát biểu cuối cùng của ông trước khi qua đời, ông trò chuyện với VOA về những kỷ niệm đáng nhớ của ông với thính giả khắp nơi, nêu bật sức lan tỏa và tác động to lớn từ những chương trình phát thanh của ông.
“Sau năm 1975, mỗi một lần tôi có dịp lên sân khấu phát biểu về một điều gì đó thì đến khi tôi đi xuống rất nhiều người tới nói với tôi rằng là ông Lê Văn, tôi xin phép cho tôi ôm ông một cái,” ông nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 9.
“Tôi mới bảo ủa tại sao có người muốn tới đây ôm mình một cái, thì họ mới nói là bởi vì hồi xưa tôi ở Việt Nam tôi nghe ông nói về những chương trình ở bên Mỹ này giúp cho người Việt có cơ hội thoát khỏi chế độ cộng sản và đi ra nước ngoài, thì cái điều đó khiến chúng tôi nức lòng phấn khởi bởi vì đã có lúc nhiều người trong bọn chúng tôi, những người đi tù cải tạo thất vọng muốn tự tử.
“Nhưng mà đến khi tôi nghe ông loan tin về những chương trình của chính phủ Mỹ thương thuyết với Việt Nam để đưa những người trước kia từng cộng tác với Mỹ, từng làm việc cho các cơ quan của Mỹ hay là những người muốn được sang thế giới tự do thì có thể ra đi theo những chương trình mới đó, lúc đó chúng tôi nhớ có những tin tức như vậy mà chúng tôi sống sót, chúng tôi bỏ ý định tự tử đi.
“Đấy là cái tác động tâm lý lớn nhất và nó cũng là một niềm an ủi đối với tôi bởi mình đã đem đến cho đồng bào những tin tức mà họ rất mong muốn, họ rất cần được biết.”
‘Tiếng nói’ của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ
Những người từng làm việc với Lê Văn nói họ mãi biết ơn ông về sự giúp đỡ mà họ từng nhận được từ ông. Ông được mô tả là một ký giả tài năng luôn hết lòng với công việc và tận tâm hướng dẫn những đồng nghiệp ít kinh nghiệm hơn.
Cựu phát thanh viên Lan Phương, nhân viên của VOA Tiếng Việt từ năm 1986 đến năm 2012, nói đến giờ này bà vẫn xem Lê Văn như một người anh cả trong gia đình. Bà nói những chỉ dẫn của ông trong tư cách chủ biên là những bài học quý giá đầu tiên khi bà bắt đầu sự nghiệp của mình.
“Trong vấn đề dịch thuật, khi mình dịch tin bác ấy chỉ dẫn cho mình sửa đổi làm sao cho thoát ý. Trong những bài phóng sự mình viết, bởi vì mình không có thì giờ nhiều cho bài viết để phát thanh, bác ấy luôn luôn hướng dẫn viết làm sao cho nó cô đọng, súc tích, đầy đủ và phải trong một thời lượng cho phép. Bác ấy chỉ dẫn từng chút từng chút một,” bà chia sẻ.
Đó cũng là những nhận xét của nhà báo Nguyễn Văn Khanh, cựu giám đốc ban Việt ngữ Đài Á Châu Tự do. Ông từng được Lê Văn tuyển mộ và làm việc tại ban Việt ngữ của VOA trong những năm 1990. Đến giờ ông vẫn nhận mình là học trò của ông.
“Anh ấy bắt tôi phải ngồi xuống, đưa cái bài tôi biết và bảo rằng cái chỗ này thêm một dấu phẩy, chỗ kia phải thêm một dấu chấm. Những điều nhỏ nhoi như thế đã khiến tôi học hỏi được rất nhiều từ anh,” nhà báo kỳ cựu này nói.
“Ông ấy rất bình tĩnh khi ông ấy ngồi trước micro. Điểm đó tôi tập mãi mà không được. Điểm thứ nhì là giọng nói của ông ấy rất đặc biệt, một giọng nói rất là dịu dàng. Kể cả những lúc ông phải đưa ra những lời lẽ đầy cương quyết thì ông cũng vẫn rất là dịu dàng, không chỉ với anh em chúng tôi mà với cả khán giả của đài VOA trong suốt bao nhiêu năm trời.”
“Có thể nói ông thầy tôi là ‘tiếng nói’ của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ.”
Lê Văn tên thật là Lê Lai. Ông sinh ngày 28 tháng 4 năm 1937 ở Nam Định. Ông lấy bằng cử nhân luật và văn chương sau khi di cư vào miền Nam năm 1954. Năm 1961, ông sang Mỹ học cao học lấy bằng thạc sĩ về Khoa học Chính trị tại Đại học Georgetown ở thủ đô Washington. Sau khi về hưu, ông dọn về sinh sống ở thành phố Houston bang Texas cho đến khi qua đời.
Người thân và bạn bè cho biết ông là người có tính tình nồng hậu, ấm áp, biết tận hưởng cuộc sống. Ông đặc biệt am hiểu về rượu vang và đã viết một cuốn sách về nó.
Gia đình dự định tổ chức tang lễ cho ông vào ngày 12 tháng 11 ở Houston và sau đó sẽ hỏa thiêu. Tro cốt của ông sẽ được an táng tại bang Virginia, nơi ông từng sống phần lớn cuộc đời khi ông làm việc tại VOA.
“Chồng tôi có nhắn nói lại với VOA rằng ông ấy rất cảm ơn ân tình của tất cả thính giả mọi nơi,” bà Lê Văn nói trong niềm xúc động nghẹn ngào.
Lê Văn, biên tập viên kỳ cựu của VOA, qua đời ở tuổi 84 (voatiengviet.com)
Đôi dòng tưởng niệm nhà truyền thông kỳ cựu Lê Văn
Thiện Ý
Trong một cuộc điện đàm hôm Thứ Bảy 23-10-2021, luật sư Ngô Hữu Liễn, Chủ tịch Hội Đồng Thường Vụ Đại Hội Câu Lạc Bộ Luật Khoa Việt Nam cho hay anh Lê Văn, nhà truyền thông kỳ cựu từng làm việc nhiều năm cho đài VOA (1964-2002) đã sống nghỉ hưu nhiều năm qua tại Houston, Texas, Hoa Kỳ, vừa mới từ trần vì bệnh ung thư, hưởng thọ 84 tuổi (1937-2021).
Nghe tin buồn này, tôi hơi khựng lại, xúc động, vì là điều bất ngờ, trái với ý nghĩ của tôi về hình ảnh khỏe mạnh, nét mặt hồng hào, mà tôi gặp anh ít tháng trước đây; nhất là giọng nói mạnh, trầm ấm, cương nghị, dứt khoát mà tôi và nhiều thính giả được nghe anh nói trong chương trình “Chuyện tức mình” hàng tuần, cùng với nhà truyền thông Dương Phục trên hệ thống phát thanh Saigon Houston 900.AM mà anh Phục là Tổng Giám đốc. Với hình ảnh khỏe mạnh ấy, tôi vẫn đinh ninh anh Lê Văn sẽ sống khỏe, sống thọ cả trăm tuổi; chứ đâu ngờ anh lại ra đi vào tuổi 84 vì bệnh ung thư.
Đối với tôi, anh Lê Văn là Niên trưởng đồng môn Đại học Luật khoa Sài Gòn, thuộc thế hệ đàn anh, hơn tôi 8 tuổi (1937-1945) nên không thể là bạn như luật sư Liễn và các cựu sinh viên Luật khoa Sài Gòn cùng trang lứa. Nhưng tôi hân hạnh được quen biết anh qua các sinh hoạt ở cộng đồng người Việt quốc gia ở Houston và từng được Anh cùng giáo sư, luật sư Tạ Văn Tài nhận lời giới thiệu tập tài liệu nghiên cứu lý luận “Việt Nam Trong Thế Chiến Lược Quốc Tế Mới” của chúng tôi trong lần tái bản năm 2005 tại Houston, trong một buổi sinh hoạt chủ đề “Việt Nam con đường chúng ta đi”; do báo “Luật pháp & Đời sống” (Law&Life Magazine) tổ chức. Đồng thời, như một sự trùng hợp tình cờ, trong lần ra mắt tài liệu này lần đầu vào cuối tháng 4-1995 tại Houston, đài VOA đã phỏng vấn chúng tôi phát về Việt Nam trong cùng chương trình có cuộc phỏng vấn của Lê Văn với nhạc sĩ Phạm Duy nhân cái chết của nhạc sĩ Văn Cao bạn cố tri của nhạc sĩ Phạm Duy.
Trong quá khứ, từ nhiều thập niên trước đây, khi chưa quen biết nhà truyền thông Lê Văn, chúng tôi là một trong những thính giả thường nghe đài VOA thời chế độ dân chủ pháp trị Việt Nam Cộng Hòa (1954-1975); nhất là thời chế độ độc tài toàn trị Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Viêt Nam (sau 1975…) khi truyền thông trong nước bưng bít, một chiều. Chúng tôi đã là một trong rất nhiều thính giả trung thành luôn theo dõi các chương trình của đài VOA và BBC Luân Đôn. Nhờ đó khách quan biết được tin tức, sinh hoạt và biến chuyển tình thế giới nhiều mặt. Trong các chương trình hàng tuần của VOA, chúng tôi cũng thường thích nghe giọng nói trầm ấm, chắc, cẩn trọng, truyền cảm trong các chương trình của Lê Văn.
Giờ đây, nhà truyền thông kỳ cựu Lê Văn thân thương của chúng tôi và của nhiều thế hệ thính giả Việt Nam trong và ngoài nước đã không còn nữa. Anh đã vĩnh viễn xa rời vợ con, thân bằng quyến thuộc và bạn hữu xa gần về miền Thiên Cổ. Dẫu sự ra đi này đã như là một tất nhiên theo quy luật nhân sinh “sinh ký, tử quy” mà. Cuộc sống mỗi con người ngắn dài có khác, cuối cùng ai cũng phải một lần ra đi không bao giờ trở lại. Nhưng trong niềm tin hữu thần, tất cả sự ra đi của con người đều sẽ đến một cuộc sống vĩnh cửu cực lạc hay hay cực khổ sau cái chết. Theo niềm tin tôn giáo Đông-Tây, cuộc sống vĩnh cửu cực lạc là Thiên đường hay Niết Bàn, là nơi đến của những người hiền, đã tu thân tích đức, làm lành tránh dữ. Còn cuộc sống vĩnh cửu cực khổ là Hỏa ngục đời đời hay trầm luân khổ ải trong kiếp luân hồi… là nơi đến của những kẻ dữ, đã sống cuộc đời gian ác, làm nhiều điều tội lỗi.
Bằng những gì nhiều người biết về nhà truyền thông Lê Văn, cũng như những gì mà anh Lê Văn đã sống, làm việc trong 84 năm trên trần thế, chúng tôi tin rằng giờ đây Anh Lê Văn đã đến và đang được hạnh phúc vĩnh cửu nơi cõi Thiên Đường cực lạc. như Anh đã tin và sống trung thành với niềm tin tôn giáo của Anh.
Chào tạm biệt và mong gặp lại Anh Lê Văn một ngày nào đó trong tương lai.
Thiện Ý
Houston, ngày 25-10-2021
Đôi dòng tưởng niệm nhà truyền thông kỳ cựu Lê Văn (voatiengviet.com)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten