Báo Anh: Gốc thuyền nhân từ Sài Gòn khiến Priscilla Chan 'giữ nền đạo đức cho Mark Zuckerberg'

Priscilla Chan and Mark Zuckerberg

NGUỒN HÌNH ẢNH,REUTERS

Chụp lại hình ảnh,

Priscilla Chan và Mark Zuckerberg làm lễ thành hôn ở Palo Alto năm 2012

Trả lời báo Anh, tờ Sunday Times hôm 24/10/2021, bà Priscilla Chan nói về gốc gác gia đình là thuyền nhân sau cuộc chiến Việt Nam đã phải vươn lên ở đất Mỹ ra sao.

Trong bài "Mark Zuckerberg's Moral Compass" (tạm dịch Kim chỉ nam đạo đức của Mark Zuckerberg), bà Priscilla Chan đã kểu khá nhiều về cuộc hôn nhân của hai người, về lối sống được giáo dục từ nhỏ, và cuộc sống gia đình hiện nay với tỷ phúc Zuckerberg, ông chủ Facebook.

Cuộc nói chuyện dài với nhà báo Kirsty Lang đề cập đến sự tương phản giữa cuộc sống của cặp đôi nổi tiếng này thời thơ ấu.

Tác giả Kirsty Lang viết: "Priscilla, con gái một gia đình di dân Hoa - Việt lớn lên đã gặp cảnh kỳ thị (racism), và tuân theo nguyên tắc sống "Gặp khó khăn thì hãy cúi đầu, nỗ lực hơn".

Từ nhỏ, Priscilla Chan đã quen với cảnh cha bà, ông Dennis Chan và mẹ, bà Yvonne, "làm việc 18 giờ mỗi ngày" ở quán ăn châu Á tại Boston, Hoa Kỳ.

Theo BBC tìm hiểu, quán có tên là "Phở và tôi", do cha bà Priscilla mở ra sau khi định cư tại Hoa Kỳ.

Bài báo đăng bức ảnh bé Priscilla do mẹ bế và ghi chú thích bà mẹ là "người tỵ nạn gốc Hoa từ Việt Nam", và để chứng minh sự tương phản, kèm đó là ảnh cậu bé Mark hồi nhỏ năm 1984.

Xin mở ngoặc rằng một số tờ báo Việt Nam như Dân Trí, vì không hiểu tiếng Anh, đã gọi cha mẹ của Priscilla là "người Trung Quốc từng sống ở Việt Nam".

Các báo Việt Nam cũng rất thích nhấn mạnh vào "sự may mắn của cô gái gốc di dân cưới được tỷ phú", điều hoàn toàn trái với những gì truyền thông Hoa Kỳ mô tả về vai trò quan trọng của Priscilla Chan đối với chồng.

Người gốc Sài Gòn đi di tản sau 1975

Bản thân Priscilla Chan xác nhận "Tôi là người gốc Hoa (Chinese heritage) nhưng cả hai họ nội ngoại của gia đình đều sống tại Sài Gòn, và họ muốn đi vượt biên (sau 1975)."

Việc ông bà của Priscilla Chan chia các con đi các chuyến trên biển vô cùng mạo hiểm để nếu "đứa này chết thì còn đứa kia" là "bài toán mà người Mỹ bình thường không hiểu", theo lời vợ của Mark Zuckerberg kể lại trong bài báo.

Trại tị nạn Galang I, Indonesia

NGUỒN HÌNH ẢNH,BÙI VĂN PHÚ

Chụp lại hình ảnh,

Một trại tị nạn cho thuyền nhân Việt Nam ở Indonesia - ảnh minh họa

Mẹ của Priscilla đã vượt biên khỏi VN năm 12 tuổi theo cách đó, và đã ở một trại tị nạn của Thái Lan vài năm.

Yvonne sau đó gặp Dennis, bạn của anh trai và hai người cuối cùng đã đoàn tụ với các thành viên khác trong gia đình ở Mỹ.

Priscilla sinh ra ở Massachussetts năm 1985.

Mark Zuckerberg thì sinh ra trong một gia đình gốc Do Thái trung lưu tại New York, và được ăn học đàng hoàng.

Hai người gặp nhau tại ĐH Harvard, nơi Priscilla kể lại là "tôi không phải phù hợp, vì ai cũng nói một kiểu giống nhau".

Hai người kết hôn năm 2012 và hiện có hai con gái, August và Maxima.

Bài báo muốn nhấn mạnh rằng gốc gác di dân từ Việt Nam của Priscilla khiến bà là người "kéo chồng trở lại thực tại" và muốn làm các công việc từ thiện.

Các hoạt động này dẫn tới chỗ họ lập ra Quỹ CZI - Chan Zuckerberg Innitiative, với họ Chan (Trần) đứng trước.

Theo bà Priscilla giải thích, việc đặt chữ Chan trước Zuckerberg chỉ đơn thuần là họ chọn cách ưu tiên theo alphabet.

Trang của quỹ nói họ muốn dùng công nghệ và các giải pháp từ cộng đồng (community-driven solutions) để tạo ra tương lai cho tất cả mọi người, không loại trừ ai.

Công tác từ thiện này là cao quý, và Priscilla Chan đang là "kim chỉ nam cho định hướng luân lý" của chồng, nhưng tác giả Kirsty Lang đặt câu hỏi liệu nó bù đắp được bao nhiêu cho những điều tai hại mà Facebook bị cáo buộc đã gây ra.

Facebook phải làm gì trước cách thu thập tiền khủng, và trước "bệnh tâm thần cho các bé gái, cho thông tin sai (misinformation)?"

Chưa kể lời cáo buộc của nhà báo được Nobel Hòa bình năm nay, Maria Resa, nói Facebook "là mối đe dọa cho nền dân chủ", bà Kirsty Lang hỏi.

Mới đây nhất, 17 tờ báo và cơ quan truyền thông quốc tế, gồm Washington Post hôm 25/10 nêu cáo buộc ông Mark Zuckerberg đã đích thân ký cam kết với "chính phủ độc tài của Việt Nam để hạn chế những bài viết được gọi là "chống nhà nước".

Mark Zuckerberg, his wife Priscilla and their baby girl called Max

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Mark Zuckerberg và vợ cùng con gái sơ sinh Max năm 2015. Họ cam kết cho đi 99% tài sản và bắt đầu bằng việc mỗi năm sẽ hiến tặng 1 tỷ USD vào công tác từ thiện

Trả lời BBC hồi cuối năm 2020 về vấn đề này, Facebook thừa nhận phải chặn những nội dung 'bị chính phủ VN yêu cầu xóa', nhưng để cho người bên ngoài vẫn xem được.

Kết luận bài phỏng vấn trên Magazine của Sunday Times, nhà báo của trang báo Anh nói bà hy vọng "trách nhiệm đáp trả lại cho xã hội của Facebook" sẽ được cặp đôi Mỹ trẻ tuổi "có thế lực nhất thế giới" làm thật, như lời hứa của Priscilla Chan.

Hồi 2015, sau khi con gái Maxima ra đời, họ đã nêu cam kết sẽ hiến tặng 99% tài sản, bắt đầu bằng việc mỗi năm sẽ hiến tặng 1 tỷ USD cho công tác từ thiện.

Xem thêm:

Ân xá Quốc tế: Facebook và Google 'đồng lõa' với việc kiểm duyệt tại Việt Nam


Facebook: Mark Zuckerberg 'đích thân ký với VN để chặn bài "chống nhà nước"'

Mark Zuckerberg và vợ tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh năm 2011

NGUỒN HÌNH ẢNH,AFP/GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Mark Zuckerberg và vợ tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh năm 2011

The Washington Post hôm 25/10 viết rằng Mark Zuckerberg đã đích thân ký cam kết với "chính phủ độc tài của Việt Nam" để hạn chế những bài viết trên Facebook được gọi là "chống nhà nước".

Trả lời BBC hồi cuối năm 2020 về vấn đề này, Facebook thừa nhận phải chặn những nội dung 'bị chính phủ VN yêu cầu xóa', nhưng để cho người bên ngoài vẫn xem được.

Khi đó, một đại diện cho Facebook, bà Amy Sawitta Lefevre, Policy Communications Manager, thừa nhận tập đoàn này "không phải lúc nào cũng đồng ý với chính phủ Việt Nam về các vấn đề như quyền phát ngôn và quyền biểu đạt".

Bà Amy Sawitta Lefevre nói với BBC: "Hàng triệu người ở Việt Nam sử dụng dịch vụ của chúng tôi mỗi ngày để kết nối với gia đình và bạn bè và hàng nghìn doanh nghiệp dựa vào chúng để tiếp cận khách hàng. Không phải lúc nào chúng tôi cũng có cùng quan điểm với các chính phủ về các vấn đề như phát ngôn và biểu đạt, kể cả ở Việt Nam, nhưng chúng tôi làm việc cật lực để bảo vệ quyền này trên toàn thế giới."

"Trong vài tháng qua, chúng tôi đã phải đối mặt với áp lực gia tăng từ chính phủ Việt Nam trong việc hạn chế nhiều nội dung hơn, tuy nhiên, chúng tôi sẽ làm mọi điều có thể để đảm bảo rằng các dịch vụ của chúng tôi vẫn hoạt động để mọi người có thể tiếp tục thể hiện bản thân."

Theo BBC News Tiếng Việt tìm hiểu thì đúng là đã có những trường hợp Facebook phải "hạn chế" nội dung tiếng Việt ở Việt Nam.

Vào tháng 4 năm 2020, Facebook đã đưa ra một quyết định vô cùng khó khăn trong việc hạn chế nhiều nội dung hơn ở Việt Nam sau khi có thông tin rõ ràng rằng nếu không làm như vậy sẽ dẫn đến "việc các dịch vụ của chúng tôi bị chính quyền Việt Nam đóng cửa hoàn toàn".

Công ty này cho hay họ luôn minh bạch về các hành động đó, và những tin như vậy được các hãng truyền thông quốc tế đăng tải.

Tháng 8/2019, VietnamNet đăng tin "Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn đẩy mạnh việc trao đổi, yêu cầu Facebook, Google hợp tác ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin sai sự thật, trái với quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước".

Tháng 8/2018, báo Nhân Dân nói Facebook "đã gỡ bỏ hàng trăm tài khoản theo yêu cầu của Việt Nam" trong lúc Facebook nói với BBC rằng họ "chỉ gỡ bỏ nội dung vi phạm chính sách của chúng tôi."

Báo cáo của 17 hãng tin Mỹ tiết lộ gì?

Facebook mới đây công bố lợi nhuận công ty trong quý gần đây đã tăng lên hơn 9 tỷ đôla - tức tăng 17% - và số người dùng Facebook tăng lên 2,91 tỷ.

Công bố của Facebook được đưa ra hôm 25/10, chỉ vài giờ sau khi một nhóm gồm 17 công ty truyền thông Mỹ tung ra một loạt các báo cáo cho thấy Facebook đã ưu tiên tăng trưởng hơn sự an toàn của người dùng.

Báo cáo mới công bố của họ dựa trên các tài liệu nội bộ của Facebook bị rò rỉ, được gọi là Facebook Papers, do người tố giác Frances Haugen thu được.

Các báo cáo đổ lỗi cho Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg đã phục tùng chính quyền Việt Nam để kiểm duyệt các tiếng nói bất đồng trên Facebook. Đồng thời lưu ý rằng Facebook cho phép đăng các lời lẽ kích động thù địch trên toàn thế giới do thuật toán còn thiếu sót, góp phần thúc đẩy sự phân cực độc hại trên mạng, theo Bangkok Post.

Chính cá nhân Zuckerberg là người quyết định rằng Facebook sẽ cúi đầu trước áp lực từ chính phủ Việt Nam để kiểm duyệt những tiếng nói bất đồng chính kiến, ba nguồn tin nói với The Washington Post.

Mark Zuckerberg với các quan chức Việt Nam năm 2011 tại Quảng Ninh

NGUỒN HÌNH ẢNH,AFP/GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Mark Zuckerberg với các quan chức Việt Nam năm 2011 tại Quảng Ninh

"Những tài liệu này nhấn mạnh rằng ban lãnh đạo Facebook thường xuyên phớt lờ những cảnh báo nội bộ nghiêm trọng, chọn đặt lợi nhuận lên trên con người", Thượng nghị sĩ Mỹ Richard Blumentha được Bangkok Post trích lời.

The New York Times, The Washington Post và Wired là một trong số những hãng tin có quyền truy cập vào bộ tài liệu nội bộ của Facebook mà Haugen ban đầu tiết lộ cho chính quyền Hoa Kỳ, và là cơ sở của một loạt bài trên Wall Street Journal.

Facebook công nhận báo cáo này là công bố có chọn lọc từ một số nghiên cứu nội bộ của mình, với mục đích khiến mạng xã hội được hàng tỷ người sử dụng này bị nhìn nhận một cách sai lệch.

Haugen, người làm chứng trên mạng xã hội trước các nhà lập pháp Vương quốc Anh hôm 25/10, đã nhiều lần nói rằng Facebook đặt sự tăng trưởng và lợi nhuận lên trên sức khỏe và sự an toàn của người dùng.

Bà nói với các nhà lập pháp rằng "Facebook không sẵn lòng chấp nhận dù chỉ hy sinh một ít lợi nhuận vì sự an toàn, và điều đó là không thể chấp nhận được," và rằng nội dung tức giận hoặc kích động thù địch "là cách dễ nhất để phát triển" nền tảng truyền thông xã hội.

Chụp lại video,

Frances Haugen: ‘Facebook đặt lợi nhuận khổng lồ lên trên con người’

Facebook từng bị ảnh hưởng bởi các cuộc khủng hoảng lớn trước đây, nhưng quan điểm hoạt động hiện tại của họ đã thúc đẩy việc các hãng tin tiến hành một loạt các báo cáo gay gắt và sự điều tra của các nhà lập pháp Hoa Kỳ.

Một báo cáo từ Politico tiết lộ các cuộc trò chuyện nội bộ của nhân viên về sự thống trị toàn cầu của Facebook.

Facebook vừa phục hồi sau các vụ bê bối khác như vụ liên quan đến Cambridge Analytica, một công ty tư vấn của Anh đã sử dụng dữ liệu cá nhân của hàng triệu người dùng Facebook cho mục đích quảng cáo chính trị.

Zuckerberg đã phải đến Washington để xin lỗi và Facebook đã đồng ý một thỏa thuận trị giá 5 tỷ đôla với các cơ quan quản lý của Mỹ.

Mark Zuckerberg 'bị cô lập'?

Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg đã trở nên cô lập hơn trong chính công ty của mình, The Washington Post đưa tin các nhân viên cũ cho biết, khi ông vật lộn với những lời chỉ trích ngày càng tăng và thất bại từ Facebook Papers.

Các cựu nhân viên nói rằng Zuckerberg chủ yếu truyền đạt các quyết định cho một nhóm nội bộ gọi là "Nhóm nhỏ" và một nhóm lớn hơn một chút của các nhà lãnh đạo công ty được gọi là "M-Team" hoặc "Mark's Team".

Báo cáo của The Washington Post đã phác thảo phong cách quản lý của Zuckerberg dựa trên các cuộc phỏng vấn với các nhân viên cũ của Facebook và thông tin thu thập được từ Facebook Papers. The Post cho biết, công ty kiểm soát chặt chẽ thông tin về Zuckerberg cũng như thông tin mà anh ta nhận được.

Facebook phản đối việc Zuckerberg bị cô lập, The Washington Post cho biết.

Các cựu nhân viên nói với The Washington Post rằng Zuckerberg có tầm ảnh hưởng lớn tại công ty, vượt xa những gì được công chúng biết đến.

Ngoài việc thống trị việc ra quyết định ở cấp cao, Zuckerberg dường như vẫn còn thời gian để quản lý cấp vi mô. The Washington Post đưa tin hai nguồn tin nói rằng ông ta đã tự tay thiết kế bảng màu và bố cục cho khung hình "Tôi đã tiêm phòng" của Facebook mà người dùng có thể sử dụng.

Chụp lại video,

Sự cố Facebook, WhatsApp và Instagram ngừng hoạt động vào ngày 4/10


Facebook: Mark Zuckerberg 'đích thân ký với VN để chặn bài "chống nhà nước"' - BBC News Tiếng Việt