Exclusieve artikelen van de Telegraaf redactie

Plastic soep, uitgebraakt door de zee. De ellende begint op de eigen stoep. Foto: Getty Images

 

Deel op FB 322 Share on Facebook

wo 20 jan 2016, 10:30

'In 2050 meer plastic dan vis in de zee'

DAVOS - De industrieën produceren zo veel plastic en de mens dumpt zo veel ervan in zee, dat er in 2050 vermoedelijk meer kunststof dan vis in de oceanen is te vinden. Dat schrijft de Ellen MacArthur Foundation in een rapport dat bij het begin van het World Economic Forum in Davos is gepresenteerd.

In een halve eeuw is de plasticproductie wereldwijd vertwintigvoudigd. Er wordt momenteel jaarlijks circa 311 miljoen ton geproduceerd. De stichting verwacht dat de productie de komende twintig jaar nog eens zal verdubbelen. 20 procent van de olieproductie zal in 2050 opgaan aan plastic. Vandaag de dag is dat nog 5 procent. Slechts 5 procent van het plastic wordt gerecycled. De rest verdwijnt naar stortplaatsen of in zee.
De naamgeefster van de stichting is de bekende Engelse solozeilster Dame Ellen MacArthur. Haar stichting streeft al jaren naar een industrie die vervuilt noch restproducten achterlaat. Het forum in Davos is een jaarlijkse bijeenkomst van belangrijkste bedrijfsleiders in de wereld.

http://www.telegraaf.nl/buitenland/25040354/___Meer_plastic_dan_vis_in_de_zee___.html

 

 

Exclusieve artikelen van de Telegraaf redactie

Plastic soep, uitgebraakt door de zee. De ellende begint op de eigen stoep. Foto: Getty Images

 

Deel op FB 14 Share on Facebook

ma 30 nov 2015, 14:18

Column

Plastic soep staat niet op het menu

Geert-Jan Knoops

Foto: tlg

Terwijl de mensen op straat zich – verscholen achter paraplu’s, de regen verwensend – naar binnen haasten, vraag ik me af hoeveel van die mensen zich eigenlijk bewust zijn van onze afhankelijkheid van water. Hoewel niemand er lopend door de regen over na zal denken, bestaat ons lichaam bijvoorbeeld voor zo’n 65 procent uit water. Ruim 70 procent van ons aardoppervlak bestaat uit water. En al dat water is essentieel om te kunnen bestaan en te overleven. Staat iemand op de wereld hier überhaupt ooit bij stil?

De zeilers van de laatste Volvo Ocean Race, de zwaarste zeilrace rond de wereld, waren verbijsterd over de hoeveelheid afval die zij onderweg op de oceaan waren tegengekomen. Op dit moment drijven in de oceanen ten minste 5,25 triljoen plastic deeltjes die daar niet horen. Per jaar komt daar zo’n 8 miljoen ton aan plastic afval bij. Dat betekent bijna 22.000 ton per dag. Ten minste één miljoen zeevogels en honderdduizend zeezoogdieren, zoals dolfijnen en walvissen, overlijden jaarlijks als gevolg van die vervuiling. Plastic is onverteerbaar en zeedieren zien de gefragmenteerde plastic deeltjes aan voor voedsel. Op die manier dringt het afval, dat vaak giftig is, onze voedselketen binnen en vormt niet alleen voor zeedieren, maar uiteindelijk ook voor de gezondheid van de mens een gevaar.
Tijd voor actie? Volgende week begint in Parijs de eenentwintigste klimaatconferentie van de Verenigde Naties. Het doel van de conferentie is het bereiken van een nieuw klimaatakkoord dat in 2020 moet ingaan. In dat jaar loopt het ’Kyoto-protocol’ af waarin internationale afspraken tussen landen zijn vastgelegd met als doel het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, waaronder voornamelijk CO2. Ondertussen vervuilen ook de oceanen steeds verder en lijkt er in het nieuwe akkoord vooralsnog geen plaats ingeruimd voor een consistente aanpak van dit probleem, dat misschien wel net zo ernstig is als de overmatige CO2-uitstoot. Het bedreigt immers ook het leven op aarde. Het komen tot een oplossing voor de plasticvervuiling staat of valt dan ook met de politieke wil van landen: wie durft op te staan, verantwoordelijkheid te nemen voor de downfall in onze oceanen en dit op de agenda van de Verenigde Naties te zetten?
Plastic valt door zonlicht, verwering en stroming uit elkaar in kleine stukjes, waardoor de oceaan verandert in een soep vol plastic. Op de Stille Oceaan drijft inmiddels zo’n plastic soep met een oppervlakte van 34 keer Nederland. Nu nationale overheden hier zelf niets aan (willen) doen, neemt het aantal particuliere instanties dat zich over deze problematiek buigt, toe. Een goed voorbeeld daarvan is de Nederlander Boyan Slat, die in 2014 een systeem bedacht van drijvende barrières waarin het plastic door de stroming van de oceaan ophoopt en efficiënt kan worden opgehaald en gerecycled. Geen enkele overheid draagt hier echter financieel aan bij en de uitwerking en uitvoering van zijn plan is dan ook volledig afhankelijk van crowdfunding. Zonder politieke wil zal de soep blijven groeien, en zonder de oorzaak aan te pakken zal het probleem blijven voortbestaan.
Hoewel er internationale verdragen ter bescherming van de zee bestaan, zijn die nauwelijks effectief gebleken om vervuiling van bijvoorbeeld de oceanen te voorkomen. De regels worden in de praktijk niet gehandhaafd en er bestaat geen internationaal sanctioneringssysteem tegen nationale overheden. Bovendien is er geen internationale politiemacht die op de naleving van de verdragen toeziet, laat staan dat er een dwangmiddel zou bestaan om overheden mee te laten werken aan de bestrijding van vervuiling en de vernietiging van het leven in de oceanen buiten de territoriale wateren van staten (meer dan 95 procent van de wereldzeeën). Daarnaast is er ook nog een bewijsprobleem: hoe toon je aan welk land verantwoordelijk is voor welke vervuiling? Daardoor kunnen overheden moeilijk aansprakelijk worden gesteld voor overtredingen van de bestaande verdragen en zal het probleem blijven voortbestaan. Met alle gevolgen van dien.
Met het oog op de toekomst en de aankomende generaties is het dan ook van belang ervoor te zorgen dat ten minste de bestaande regels worden gehandhaafd. Nu er geen internationale politiemacht op zee bestaat, is daar wellicht een rol weggelegd voor de marine van de landen die het ’Kyoto-protocol’ omarmen. Zeker ook gezien het feit dat bijvoorbeeld de marine in Nederland zich herbezint op haar taak binnen de internationale rechtsorde: wat voor taken zal de marine over tien jaar hebben, nu bijvoorbeeld de antipiraterijmissie ten einde loopt? Behalve handhaving van wereldvrede zou de marine ook de oceanen zelf kunnen gaan beschermen tegen vervuiling. Overheden zouden niet lijdzaam toe moeten zien hoe de oceanen langzaam vollopen met plastic, maar moeten actie ondernemen en juist de marine inzetten om dat te voorkomen.
De eerste stap zou in elk geval de totstandkoming van een sluitend handhavings- en bijbehorend sanctioneringssysteem moeten zijn. Alleen daardoor kunnen overheden ter verantwoording worden geroepen en kan de oorzaak van het plasticprobleem ook daadwerkelijk worden weggenomen. De klimaatconferentie in Parijs zou daarvoor een uitermate geschikte gelegenheid zijn. Helaas lijkt deze kans ook nu niet te worden aangegrepen en staat tijdens de conferentie de plastic soep vooralsnog niet op het menu.

http://www.telegraaf.nl/vaarkrant/24808091/__Plastic_soep_staat_niet_op_het_menu__.html