Tilburg: een stad voortdurend wil laten verrassen

 

Exclusieve artikelen van de Telegraaf redactie

Naast alle architectonische hoogstandjes is dit ook Tilburg: gezelligheid!Foto: Van Eijndhoven

Deel op FB 6 Share on Facebook

Tilburg

do 29 aug 2013, 10:29 | 0 reacties

Vogelkooitjes, kroepoekdak, plekgedichten en kruikenzeikers

Tilburg; Verrassend…

door Thijs Wartenbergh

Wie zich bij een bezoek aan een stad voortdurend wil laten verrassen, moet in Tilburg zijn. Het ene moment zie je een muurschildering als verwijzing naar de florerende wijnhandel, dan tref je op straat een paar regels uit een gedicht aan en vervolgens zie je een woontoren van meer dan 100 meter hoog. Over vogelkooitjes, het kroepoekdak, plekgedichten en de kruikenzeiker. De Noord-Brabantse stad heeft veel gezichten.

Die afwisseling in het straatbeeld is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan het verleden van Tilburg. Dat heeft zich voor een belangrijk deel afgespeeld rondom de textielindustrie.
Aan de andere kant, tegenover het verleden, ontstond in de jaren tachtig en negentig een toenemende wens om toe te groeien naar een moderne stad. Daarmee werd het industriële verleden vermengd met een nieuw uiterlijk. Dat zorgt voor wisselingen in het straatbeeld en geeft de stad veel dynamiek.
De aanleg van de Cityring, de verbouwing van het station en de bouw van meer van 100 meter hoge woontorens (een ervan, Westpoint, is zelfs 143 meter) zijn daar enkele uitingen van. En vergeet daarbij niet kunst.
Op Tilburg kunnen, door die veelzijdigheid, veel etiketten worden geplakt: textielstad, wijnhandelstad, kruikenstad, cultuurstad, rockstad, kermisstad, studentenstad, (een korte periode per jaar) carnavalsstad en zo is er nog wel een en ander.

Een muurschildering die je zomaar kunt tegenkomenFoto: Van Eijndhoven

Textielcentrum

In geschriften komt de naam Tilburg (de naam betekende waarschijnlijk een aantal nederzettingen) het eerst voor in 709. Tilburg maakte deel uit van een heerlijkheid, Groot-Tilburg, die meer dorpen omvatte. Een aantal buurtschappen, zogenaamde herdgangen, zorgde ervoor dat dit een eenheid werd. In de 17e eeuw ontwikkelde zich, door de aanwezigheid van veel schapen, een belangrijke textielindustrie. De grote hoeveelheid wol die dat opleverde bleek ideaal voor het ontstaan van de textielnijverheid in de stad. Op een bepaald moment waren er zelfs 125 fabrieken die bij de wolindustrie betrokken waren. Tilburg wordt het belangrijkste textielcentrum van ons land. Veel Tilburgers zijn schapenscheerder, spinner of wever.
Op 18 april 1809 verkreeg Tilburg van Lodewijk Napoleon Bonaparte stadsrechten. De stad telde toen 9000 inwoners. Onder invloed van de sterk groeiende textielindustrie nam het aantal inwoners toe. De explosieve groei van met name de textielindustrie in de regio leidde tot een snelle verdichting. Achter de traditionele lintbebouwing van herenhuizen met diepe tuinen verrezen hoge textielfabrieken met stoommachines. Tilburg zou de jaren daarna fors uitdijen en telt inmiddels bijna 200.000 inwoners. De textielindustrie is nagenoeg, zoals in andere Nederlandse steden, verdwenen.
Een wandeling door een deel van het centrum geeft de bezoeker een aardig beeld van de stad. Bij een start vanaf het VVV-kantoor, biedt het Vincentiuspad een blik op het smalste straatje van Tilburg. Vlak daarbij ligt het huis aan het St. Annaplein waar Vincent van Gogh van 1866 tot 1868 twee jaar verbleef.

Poëtisch oversteken Foto: Van Eiijndhoven

Muzentuin

Daarna lonkt het Stadspark, waar het – zeker bij mooi weer – goed toeven is. Hier is de Muzentuin met veel kunst in de open ruimte voor het grijpen en tref je de Fontys Hogeschool voor de Kunsten, met daarin onder meer het Conservatorium en de Rockacademie. Vervolgens staan we voor een van de vele kerken uit het rijke roomse leven in deze stad, de Heikese Kerk. Een fraai gebouw, hetzelfde geldt voor het in opdracht van koning Willem II gebouwde witte paleis. Daarin werd in 1864 een Rijks Hoogere Burgerschool gesticht. Ook vind je er Vincents Tekenlokaal, een duidelijke verwijzing naar die beroemdheid.
In de Utrechtsestraat ligt Villa De Vier Jaargetijden (het kasteeltje van Pollet), gebouwd in 1873, en daarna wordt een voorbeeld van het moderne Tilburg zichtbaar, woontoren de Stadsheer. Opvallend daarbij zijn de vele balkonnetjes, ook wel ‘Vogelkooitjes’ genoemd, die het aanzicht van het bouwwerk verlevendigen. Kortom, een veelzijdige stad waar je je uitstekend kunt vermaken!

Flatgebouw De Stadsheer met zijn bijzondere balkonnetjes, ook wel Vogelkooitjes genaamd. Foto: Van Eijndhoven

Tips

Horeca

Tilburg heeft een uitgebreid horeca- en uitgaansaanbod. In het centrum is de horeca geconcentreerd rondom de Heuvel (het centrale plein van de stad), de Korte Heuvel, het Piusplein en de Paleisring, de Stadhuisstraat en de Oude Markt en het Pieter Vreedeplein. Dit gebied is ook geregeld het decor van gezellige grote en kleine evenementen. Voor terrassen kan men bijna aaneengesloten terecht vanaf de Oude Markt, via de Stadhuisstraat naar het Piusplein, de Heuvel en de Korte Heuvel richting muziektempel 013.
Er zijn wekelijks live concerten (onder andere in café Cul de Sac, Weemoed, Stadsherberg Meesters) en bij Jazzpodium Paradox en de Concertzaal/Schouwburg. Ook organiseren cafés regelmatig samen met elkaar activiteiten. Bijvoorbeeld tijdens carnaval en tijdens de kermis in juli, maar ook bij andere evenementen, zoals het Festival van het Levenslied.

Shoppen

Het centrale plein in Tilburg, de Heuvel, en het Pieter Vreedeplein hebben een ruim winkelaanbod, waar over het algemeen de landelijke winkelketens zijn te vinden. Bij slecht weer kan er overdekt gewinkeld worden in de Emmapassage (Paleisring), de Schouwburgpromenade (aan de gelijknamige promenade) en de Heuvelpoort (Heuvelpoort), alle gelegen in het centrum.
Wie op zoek is naar kleine speciaalzaken kan terecht in het zogenaamde ‘Dwaalgebied’. Vanaf het station loop je via de Stationsstraatnaar de Noordstraat, Tuinstraat, Vijfsprong, Lange Nieuwstraat en Willem II-straat. Wie goed oplet kan er ook veel Statige herenhuizen vinden.
Shoppen met een personal stylist & shopper. Die kent precies het winkelaanbod en kan je weg wijzen naar bijzondere winkels.

Kermis

Liefhebbers van de kermis kunnen hun hart ophalen in Tilburg. Hier is namelijk, van vrijdag 19 juli tot en met zondag 28 juli, de grootste amusementslocatie van ons land in de open lucht te vinden. Inclusief een nostalgische kermis, de expositie ‘Kermiscultuur’, Roze Maandag en Single Friday.
Tilburg pakt de zaken rondom dit jaarlijkse feest groots aan. De complete binnenstad wordt ervoor afgesloten om ruimte te maken voor een 4.5 km lang lint van allerlei attracties. Er is zelfs een eigen radiozender, Kermis FM.
In 1570 wordt er al gesproken over een kermis in het toen nog piepkleine Tilburg. Toen werd het de ‘Tilborgh Kermisse’ genoemd. Deze kwam voort uit de markten die toen werden gehouden. Toen stond het eerste vermaak voor de mensen toen. In de loop der jaren is dat amusement verder uitgebouwd tot een begrip in ons land. Jaarlijks komen er ongeveer één miljoen bezoekers op af.

Kruikenzeiker

Tijdens carnaval gaat Tilburg door het leven als Kruikenstad en haar inwoners als ‘kruikenzeikers’. Een beeld van de kruikenzeiker staat in de Heuvelstraat. Waar komt de term vandaan?
In Tilburg is algemeen bekend dat een van de vloeistoffen die werd toegepast in het productieproces van textiel urine was. Hierin zit namelijk het stofje ureum, dat uiterst geschikt bleek voor het reinigen van pas geschoren wol.

Een kruikenzeikerFoto: Van Eijndhoven

Het verhaal wil tevens dat veel Tilburgers tegen een vergoeding hun urine – gedeponeerd in kruiken - inleverden bij de fabrieken. Zij ‘zeikten in kruiken’.
De auteurs Henk van Doremalen en Paul Spapens hebben voor het boek ‘Kruikezeikers’ historisch onderzoek verricht naar de oorsprong van deze term. Zij concludeerden dat er inderdaad urine van Tilburgers werd gebruikt bij de productie van textiel. Ze vonden echter geen bewijs dat er handel, via het inleveren van kruiken met ochtendwater, in urine was geweest.

 ‘Draaiend Huis’

Een bijzondere locatie voor kunst in de buitenruimte is de Hasselrotonde in Tilburg-Noord, als entree voor de stad, een onderdeel van het openbaar kunstenplan. Het is het ‘Draaiend Huis’, een idee van kunstenaar John Körmeling. In 20 uur draait een woning een rondje op dit plein.
Körmeling wil de automobilist een vervreemding van de werkelijkheid geven door een huis te laten draaien. Normaal beweegt de automobilist en staat de rest stil. Nu beweegt er, voor de verandering, een woning. De bezoeker kan het best een paar uur later nog eens gaan kijken om te kunnen zien dat het huis zich inderdaad heeft verplaatst.
Het kunstwerk is tevens een verwijzing naar de kermis van Tilburg, een landelijk fenomeen. Daar draait ook nogal wat in de rondte.

Het draaiende huisFoto: Van Eijndhoven

Lees HIER nog meer tips voor een bezoek aan Tilburg

http://www.telegraaf.nl/reiskrant/bestemming/nederland/noord-brabant/tilburg/21847804/__Tilburg__Verrassend___.html

 

Exclusieve artikelen van de Telegraaf redactie

Foto: Jan van Eijndhoven

Deel op FB 2 Share on Facebook

Tilburg

di 27 aug 2013, 16:08 | 1 reactie

Tips voor bezoek aan Tilburg

door Thijs Wartenbergh

Voor wie een bezoek brengt aan Tilburg, neem deze tips ter harte!

Tips van een Tilburger

Veerle Slegers is politica en ondernemer, iemand die haar hart heeft verpand aan Tilburg. Ze omschrijft de stad als volgt: groots en dorps tegelijk, stad met een groen karakter en ‘lekker dicht bij België’. Een stad van eenvoudige, hardwerkende mensen, met een verleden en een heden, die in staat is op cultureel gebied hoog te scoren.
Bij een bezoek aan Tilburg vergeet dan niet, zegt ze, het onderstaande rijtje te bekijken:
NS-station, aan de Spoorlaan, met een ‘kroepoekdak’, zoals het in de volksmond wordt genoemd, een overkapping golvend als stukjes kroepoek.
Het Noord-Brabants Natuurmuseum, tegenover het station, met net een nieuwe expo: IJstijd (opgezette mammoet, andere beesten, een mammoetbabymummie etc.).
Hotel Central, daar vlakbij, de plek waar 100 jaar geleden Theo van Doesburg en zijn vrienden bij elkaar kwamen voor culturele soirees; uit die samenkomsten zou later de invloedrijke kunststroming De Stijl voortkomen.
Het bedevaartsoord gewijd aan pater Petrus (zeg maar Peerke) Donders, die onder Surinaamse leprozen werkte en later zalig zou worden verklaard.
Vanuit het station loop je via het zogenaamde ‘dwaalgebied’ naar het centrum: door de Stationsstraat, Noordstraat, Tuinstraat, Vijfsprong, Lange Nieuwstraat, Willem II-straat. Bijzondere winkeltjes, dito horeca en oude statige herenhuizen.
Mesum De Pont, een beauty op het gebied van moderne kunst en het Textielmuseum, een mengsel van textielhistorie Tilburg en moderne textielkunst.
Trappistenklooster Koningshoeven aan de zuidrand van de stad, waar het enige kloosterbier van Nederland wordt gebrouwen, is een aanrader: La Trappe. Prachtig groot Proeflokaal, terras en kloosterwinkel op mooie locatie; ook zin er duurzame streekproducten verkrijgbaar.

Rijke roomse leven

Tilburg is in het verleden wel het ‘Rome van Noorden’ genoemd. Sommigen noemden de stad zelfs ‘roomser dan Rome’. De uitdrukking ‘Het Rijke roomse leven’ is in deze entourage dan ook op zijn plaats. Op het hoogtepunt telde de stad 31 parochiekerken.
Op weinig plekken in Nederland waren er in de vorige eeuw verhoudingsgewijs zoveel kerken en kloosters, dus ook zoveel priesters, paters, broeders, fraters en zusters! Op een site over Tilburg shrijft iemand: "In mijn jeugd was alles ‘doordrenkt’ van het Roomse geloof. De paus (toentertijd Pius XII) speelde daarin destijds een belangrijke rol. De pauselijke zegen, naar de kerk gaan, aflaten en processies waren onlosmakelijk met het katholieke geloof verbonden.
In het kielzorg daarvan hadden katholieke vakverbonden er hun zetel, kwam het katholiek academisch onderwijs er na 1919 voor het eerst daadwerkelijk van de grond en werd Tilburg tevens een belangrijke uitgevers- en drukkersstad op het gebied van katholiek-getinte, populaire literatuur. Tilburg is niet ontsnapt aan de ontkerkelijking van de jaren. Veel kerken zijn toen gesloopt.
De bekendste kerken zijn de Heikese kerk/Sint Dionysius (Stadhuisstraat 6), de Kapel van de zusters Onze Lieve Vrouw (Bisschop Zwijsenstraat 7) en de Pauluskerk (Heuvelstraat 141).

Natuur in Tilburg

Aan bossen en parken heeft Tilburg bepaald geen gebrek. Samen geven zij een groene dimensie aan de stad.
Mogelijkheden om prettig te verblijven zijn het Wandelbos Op enkele honderden meters van het station), het Leijpark (aan de zuidoostrand), de Oude Warande (in Tilburg-West), het Reeshofbos en Mussersbos, de Muzentuin en het Wilhelminapark (in het voormalige buurtschap Veldhoven).
Rondom Tilburg liggen het Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen (Nederlands grootste en mooiste stuifzandgebied), de Oisterwijkse bossen en vennen en een landgoed als De Utrecht. Mensen die er graag op uittrekken hebben volop keuze. Zowel voor de wandelaar als voor de fietser zijn er verschillende routes beschikbaar.

Kermis in Tilburg

Liefhebbers van de kermis kunnen hun hart ophalen in Tilburg. Hier is namelijk, van vrijdag 19 juli tot en met zondag 28 juli, de grootste amusementslocatie van ons land in de open lucht te vinden. Inclusief een nostalgische kermis, de expositie ‘Kermiscultuur’, Roze Maandag en Single Friday.
Tilburg pakt de zaken rondom dit jaarlijkse feest groots aan. De complete binnenstad wordt ervoor afgesloten om ruimte te maken voor een 4.5 km lang lint van allerlei attracties. Er is zelfs een eigen radiozender, Kermis FM.
In 1570 wordt er al gesproken over een kermis in het toen nog piepkleine Tilburg. Toen werd het de ‘Tilborgh Kermisse’ genoemd. Deze kwam voort uit de markten die toen werden gehouden. Toen stond het eerste vermaak voor de mensen toen. In de loop der jaren is dat amusement verder uitgebouwd tot een begrip in ons land. Jaarlijks komen er ongeveer één miljoen bezoekers op af.

Musea in Tilburg

Tilburg heeft diverse musea van formaat. Voor hedendaagse, beeldende kunst kan men terecht in De Pont. Het museum is gehuisvest in een voormalige wolspinnerij. Deze is verbouwd tot een ruimte waar hedendaagse kunst optimaal tot haar recht komt.
Het cultureel erfgoed van Tilburg, de textielindustrie, kan bekeken worden in het TextielMuseum. Het bijzondere eraan is dat niet alleen een uitgebreide collectie textiel te bewonderen is, maar dat er ook machines draaien en textiel produceren.
Natuurmuseum Brabant wil door middel van tentoonstellingen en educatie de waardering voor de natuur bij een breed publiek bevorderen. De OO-Zone, het Ontdek en Onderzoeksdomein van het museum, biedt ruimte om zelf op onderzoek te gaan.
Vincent van Gogh kreeg in Tilburg tekenles op de Rijks Hoogere Burgerschool, gevestigd in het oude paleis van koning Willem II. In Vincents Tekenlokaal is te zien waar en hoe de jonge Van Gogh les kreeg.

GERELATEERDE ARTIKELEN

19-08: 

Wat je niet wist over Marrakech

05-08: 

’In een uurtje naar New York’

29-07: 

Winnaars luxe hotelarrangementen in eigen land bekend

13-07: 

Uitwaaien in Middelburg

09-07: 

Leukste strandtenten in Scheveningen

http://www.telegraaf.nl/reiskrant/bestemming/nederland/noord-brabant/tilburg/21842356/__Tips_voor_bezoek_aan_Tilburg__.html