Madonna - Madam X, hay bà ngoại nhạc Pop
Đăng ngày:
Madonna không phải là cái tên xa lạ trong làng âm nhạc. Thập niên 1980, cô được gọi là công chúa nhạc pop, và giờ công chúa nhạc pop bước sang tuổi bà ngoại. Tên tuổi Madonna luôn gắn với hỉ, nộ, ái, ố xuyên suốt sự nghiệp. Nhưng bà hoàng nhạc pop luôn đưa khán giả từ bất ngờ này sang bất ngờ khác.
Truyền thông scandal
Nếu nói Madonna là một biểu tượng quyền lực nhạc pop thì không hề phóng đại. Số lượng đĩa hát tiêu thụ hơn 300 triệu bản, đồng thời cô là cỗ máy kiếm tiền kỷ lục, hơn 1,5 tỷ đô la nhờ các tour lưu diễn. Khác với ngôi sao cùng thời Micheal Jackson, Madonna không bị nhấn chìm trong các scandal cá nhân phức tạp. Được coi là biểu tượng sex phóng túng, cô không bị quật ngã bởi đại dịch AIDS như Freddie Mercury nhóm Queen. Trái lại, bà hoàng nhạc pop luôn làm chủ cuộc chơi đầy tính toán với scandal, biểu tượng sex hơn là thú tiêu khiển.
Không có Madonna, chưa chắc chúng ta có thể thấy Beyonce, Lady Gaga, Britney Spears làm mưa làm gió trên sân khấu ca nhạc như hôm nay. Cách Madonna phô diễn cơ thể kết hợp thời trang dị hợm vẫn là sách giáo khoa cho Beyonce hay Lady Gaga. Đối với Madonna, cô bị ám ảnh nhất bởi hai yếu tố: sex và tôn giáo. Đây là hai mũi nhọn scandal để nữ hoàng nhạp pop khai thác triệt để nhằm quảng bá tên tuổi của cô.
Album Erotica (1992) là album trực diện nhất khai thác đề tài tình dục Madonna tấn công làng giải trí. Cho đến giờ, đây vẫn là album đầy tính cách mạng mà chưa nghệ sỹ nào dám thực hiện. Cô đã dũng cảm biến thứ hàng hóa cấm kỵ gói ghém trong âm nhạc thành món ăn lạ gu nhất. Quan trọng hơn, những tầng lớp khán giả bị bỏ quên như người da đen, da màu, đồng tính đều trở thành fan cuồng của Madonna.
Về góc độ tôn giáo, cô thách thức khán giả bằng album Like A Prayer (1989). Hình ảnh cô mặc quần áo ngủ, nhảy nhót giữa rừng thánh giá đốt cháy như châm ngòi nổ với các tín đồ Thiên Chúa giáo. Hơn thế nữa, trong video clip, hình ảnh bức tượng Chúa da màu nhỏ lệ trước sắc đẹp của Madonna như đổ thêm dầu vào lửa. Album Like A Prayer được đánh giá là album xuất sắc của cô trên nhiều khía cạnh: âm nhạc, nội dung. Hợp tuyển âm nhạc xoáy vào chủ đề tôn giáo mà hầu hết các nghệ sỹ đều né tránh. Có lẽ Madonna học hỏi được sự kiêu ngạo và bản lĩnh của John Lennon khi ông từng tuyên bố “The Beatles còn nổi tiếng hơn cả Chúa Jesus”.
Dẫn đầu xu thế thay đổi trước một thập kỷ
Bà ngoại nhạc pop là một khối đa diện khổng lồ vì tốc độ biến hóa không ngừng. Một trinh nữ, một vũ công, một người đàn bà vật chất, một thứ đồ chơi cho nam giới, một nữ hoàng sàn nhẩy, một người mẹ hiền thục, ngôi sao yoga. Madonna biết cách gây bất ngờ cho khán giả bằng sản phẩm mới mẻ, ý tưởng lạ do không ngừng thay đổi và học hỏi. Đó là khí chất nổi bật nhất trong suốt sự nghiệp tỷ đô la của cô. Vì vậy, nhàm chán và lặp lại bản thân có lẽ không có trong từ điển bộ não cô. Về mặt âm nhạc, Madonna không ngừng thử nghiệm nhiều thể loại mới mẻ: từ pop, dance, R&B, funk, rock, electronica, techno. Nhưng thế mạnh chủ đạo là dance/pop vì khắc phục điểm yếu giọng hát và làn hơi ngắn.
Cô hợp tác nhiều nhà sản xuất để khai phá những chất liệu mới, từ chất pop ngọt ngào của Patrick Leonard đến chất electro-pop của William Orbit. Quả thực, Madonna luôn đi trước xu thế bùng nổ ít nhất khoảng 10 năm.
Năm 1998, Latin Pop sáng chói sau cơn bão mà Ricky Martin tạo ra hiệu ứng bằng bản hit tiếng Tây Ban Nha Living Da Vida loca. Mười hai năm trước, Madonna từng khám phá giai điệu tuyệt đẹp của latin bằng ca khúc La Isla Bonita trong album True Blue (1986). Năm 2005, cô là người tiên phong làm mới nhạc ABBA bằng thể loại dance, disco, electronica trước cơn sốt từ bộ phim bom tấn Mamma Mia (2008). Theo gót Madonna, Cher cũng thực hiện album cover nhạc ABBA, Dancing Queen 13 năm sau đó.
Theo xu thế dẫn đường của Madonna, cơn sốt disco đã quay trở lại vào 15 năm sau nhờ các ngôi sao trẻ như Dua Lipa. Xét một cách tổng quan, bà ngoại nhạc pop có giác quan cực nhạy bén phát hiện những mảnh đất màu mỡ nhất mà hiếm nghệ sỹ nào nhận ra.
Biểu tượng nhạc pop bền vững
Không chỉ dẫn đầu xu thế, Madonna chứng minh cho khán giả sự bền vững của âm nhạc của cô theo năm tháng. Ở tuổi 54, màn trình diễn của Madonna đủ sức đốt cháy khán đài SuperBowl vào năm 2012 nhờ các bản hit trải qua hơn bốn thập kỷ. Những ngôi sao cùng thời với Madonna như Mariah Carey, hầu hết lặng sóng hoặc không còn giữ phong độ đỉnh cao nữa. Trái lại, Madonna vẫn ngập sức sáng tạo. Yếu tố thời gian khiến người nghe nhận ra giá trị tiên phong trong âm nhạc của Madonna. Cô là người dự báo xu thế nhờ bản năng và nhạc cảm tuyệt vời. Tuy nhiên, Madonna lại bị giới phê bình thờ ơ, đánh giá thấp trong thời gian dài. Trong các album như nhạc phim Evita (1996), I’m Breathless (1990), cô khai phá và thể nghiệm thể loại nhạc kịch Broadway đều chỉ xếp hạng giải trí đơn thuần.
Phải đến album Ray of Light (1998) thì tài năng của Madonna mới được giới phê bình đón nhận. Với tâm điểm nhạc điện tử, electronica, chất liệu âm nhạc lôi cuốn với nhiều ballad đẹp, ca từ ý nghĩa như Frozen, Drowned World, The power of goodbye. Album được đánh giá cao về chất lượng cũng như nội dung mới mẻ mà Madonna đem lại, đặc biệt trải nghiệm khi trở thành mẹ. Giới phê bình suy nghĩ nghiêm túc hơn về vai trò của nữ hoàng nhạc pop. Không có Madonna, thể loại funk, dance của bản nhạc Vogue hay Secrets sẽ mãi chìm trong bóng tối, chỉ dành cho người da đen ở khu ổ chuột. Biểu tượng sex đã biết kết hợp hình ảnh scandal và âm nhạc để khai phá khoảng trống tiềm năng của thị trường âm nhạc.
Madam X hay nhân tố bí ẩn X
Bản thân Madonna có thể tự sáng tác, chơi guitar, tham gia sản xuất. Do vâỵ, chất lượng album nhạc của cô không phó mặc toàn bộ cho nhà sản xuất. Không quá ngạc nhiên nếu Madonna biến hình từ Evita Peron thành Madam X trong album mới nhất 2019. Một Madam X đa nhân cách, tắc kè hoa, một vũ công, giáo sư, người đứng đầu nhà nước, một quản gia.
Trong album, Madonna không chỉ hát tiếng Anh mà còn tiếng Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha do hợp tác với nhạc sỹ, ca sỹ Maluma người Colombia. Cô muốn nhấn mạnh vào môi trường đa văn hóa, sắc tộc trong cuộc sống hiện tại ở Lisbon. Ngoài Maluma, cô còn hợp tác với nhiều nghệ sỹ Brazil khác như Swae Lee, Quavo.
Thế giới nhạc pop đã thay đổi chóng mặt theo công nghệ. KPop lên ngôi, đe dọa sự thống trị của pop Anh, Mỹ, streaming music soán ngôi của đĩa CD. Vậy bà ngoại nhạc pop đang ở đâu trong cơn bão dịch chuyển đó ? Madonna vẫn mãi là ẩn số X, vì cô là người am hiểu thị trường hơn bất cứ tân binh nào.
(Theo AllMusic, Rollingstone, The Guardian)
Madonna - Madam X, hay bà ngoại nhạc Pop - Tạp chí âm nhạc (rfi.fr)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten