Tuesday, December 30, 2014 7:57:54 PM
Bài liên quan
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Yếu tố pháp lý trong kiện phỉ báng (kỳ 1)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Trận đấu dài trước phiên xử chính (kỳ 2)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Nhân chứng Hoàng Dược Thảo (kỳ 3)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Bà Hoàng Dược Thảo nói chỉ đăng tin đồn (kỳ 4)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Ác ý và khai gian trước tòa (kỳ 5)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: 'People' là chữ của Cộng Sản (kỳ 6)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Ai là chủ nhân báo Người Việt? (kỳ 7)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Những cơ hội điều đình bị bỏ lỡ (kỳ 8)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Lịch sử công ty Người Việt (kỳ 9)
- Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Hai dòng báo chí khác nhau (kỳ cuối)
Hà Giang/Người Việt
WESTMINSTER, Calif (NV) - Ba nguyên đơn gồm công ty Người Việt Daily News Inc., ông Phan Huy Ðạt, và bà Vĩnh Hoàng, hôm Thứ Hai, 29 Tháng Mười Hai, thắng vụ kiện hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ và bà Hoàng Dược Thảo, chủ nhân hệ thống này, các tội phỉ báng và vu khống.Phán quyết của bồi thẩm đoàn được đưa ra trong vòng chưa đầy hai giờ nghị án, theo sau một phiên xử kéo dài gần bốn tuần lễ tại Tòa Thượng Thẩm tiểu bang California, Quận Cam, dưới sự chủ tọa của Thẩm Phán Frederick P. Horn.
 Một trang trong hồ sơ vụ công ty Người Việt Daily News kiện bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ. (Hình: Người Việt) |
Bồi thẩm đoàn 12 người cùng bỏ phiếu thuận, xác định mức bồi thường cho các nguyên đơn $3,000,000, để đền bù các tổn hại về danh dự, uy tín, và tinh thần. Thêm vào đó, 10 bồi thẩm viên cũng bỏ phiếu xác định mức phạt thêm bị cáo $1,500,000 để làm gương (punitive damage), vì hành xử bị cho là có ác ý. Tổng số tiền bồi thường và phạt là $4.5 triệu.
Ngoài bồi thường thiệt hại, bồi thẩm đoàn cũng yêu cầu Tuần Báo Saigon Nhỏ đính chính về những câu viết có tính phỉ báng và vu khống trong bài viết “Những Bí Ẩn Của Nhật Báo Người Việt,” đăng ngày 28 Tháng Bảy, 2012, đồng thời xin lỗi ba nguyên đơn là công ty Người Việt Daily News Inc., ông Phan Huy Ðạt (Chủ Nhiệm kiêm Tổng Giám Ðốc), và bà Vĩnh Hoàng (Giám Ðốc Thương Vụ kiêm Phụ Tá Tổng Giám Ðốc). Lời đính chính và xin lỗi được bồi thẩm đoàn đề nghị đăng trên cả ấn bản nhật báo và tuần báo của công ty Saigon Nhỏ.
Trong bài báo nêu trên, bà Hoàng Dược Thảo, bút hiệu Ðào Nương, viết rằng Cộng Sản Việt Nam đã mua nhật báo Người Việt và để cho ông Phan Huy Ðạt đứng tên chủ nhân. Cũng trong bài viết ấy, bà loan tin đồn thất thiệt về đời tư của bà Hoàng Vĩnh.
Bên nguyên khởi kiện hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ và bà Hoàng Dược Thảo vào đầu Tháng Chín, 2012, sau khi thư yêu cầu đính chính những thông tin sai lạc đã không được đáp ứng.
Phát biểu sau khi có phán quyết của Bồi Thẩm Ðoàn, ông Hoyt Hart, luật sư đại diện Người Việt, nói: “Trong lập luận kết thúc phiên xử, tôi hỏi bồi thẩm đoàn liệu họ có chấp nhận việc sử dụng tin bịa đặt và phao tin đồn thất thiệt làm phương pháp cạnh tranh không. Và trong phán quyết ngày hôm nay, bồi thẩm đoàn cho thấy họ không chấp nhận hành vi ấy.”
Về phán quyết, chủ tọa bồi thẩm đoàn, một luật sư không muốn nêu tên, cho biết ý kiến riêng của ông: Cách hành xử của bà Hoàng Dược Thảo đối với yêu cầu đính chính của nhật báo Người Việt khiến ông quyết định kết tội bên bị.
Ông nói: “Sau khi nhận thư yêu cầu đính chính, bị cáo không những đã không đính chính, không kiểm chứng kỹ hơn về những điều mình đã viết, mà còn đăng lại những câu phỉ báng ban đầu, rồi nêu đủ lập luận để biến những câu mà bà gọi là đặt câu hỏi trong bài viết nguyên thủy thành kết luận, đẩy sự phỉ báng đến mức độ trầm trọng hơn.”
Một bồi thẩm viên khác, bà Liz Diep nói về quyết định cá nhân của bà trong phán quyết đối với Saigon Nhỏ: “Tôi quyết định khá dễ dàng, vì các quyết định đã thành hình trong ý nghĩ tôi từ trước khi nghị án. Các video được sử dụng làm bằng chứng có tính thuyết phục đối với tôi. Về phía bị cáo, họ không có nhiều căn cứ để bào chữa. Họ không có bằng chứng để chứng minh luận cứ của mình.”
Cũng nói về các đoạn video được bên Người Việt đưa ra làm bằng chứng trước tòa, một bồi thẩm viên khác cho rằng đó là “chứng cớ then chốt.”
 |
Bản Thông Cáo Báo Chí về vụ thắng kiện. (Hình: Người Việt)
|
Các đoạn video được đề cập gồm một đoạn cho thấy bà Hoàng Dược Thảo la lối lớn tiếng trước sự có mặt của đại diện Người Việt tại buổi tiệc Kỷ Niệm 10 Năm Thành Lập Tập Thể Chiến Sĩ Quân Lực VNCH. Ðoạn thứ hai là phần phát biểu của bà Hoàng Dược Thảo tại buổi họp báo do Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức.
Một bồi thẩm viên cho rằng lời phát biểu của bà Hoàng Dược Thảo tại buổi họp báo ấy cho thấy bà có “ác ý.”
Bồi thẩm viên Robert Wong, cư dân Westminster, một cựu kỹ sư đã nghỉ hưu của công ty Raytheon, nhận định: “Khi nghe các nhân chứng trình bày. Tôi đặc biệt để ý câu chuyện của ông Ðinh Quang Anh Thái. Qua đó, tôi biết được sự đáng tin cậy của những người làm việc cho tờ Người Việt.”
Rồi ông phân tích: “Sự kiện trong vụ kiện này vượt quá Tu Chính Án Thứ Nhất của Hiến Pháp Hoa Kỳ. Phía nguyên đơn thực sự đã bị vu khống. Quan trọng ở đây là hai chữ ‘Cộng Sản,’ và khi bạn sử dụng những từ này thì cần phải có bằng chứng. Nhưng ở đây, bị cáo hoàn toàn không có bằng chứng gì cả. Bị cáo đã có cơ hội để rút lại điều mình viết nhưng bà ta đã không làm điều đó. Trong suốt vụ xử, bị cáo cũng không đưa ra được nhân chứng nào đáng tin cậy.”
Hai nhân chứng phía bị cáo đưa ra là ông Ngô Kỷ và Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa.
Nữ thẩm viên Jennifer Mendoza cho biết “quyết định trong các phán quyết của cá nhân tôi chỉ mất 30 phút, khá dễ dàng. Các video cho thấy sự giận dữ và ác ý của bị cáo.”
Một bồi thẩm viên khác cho rằng, bà Hoàng Dược Thảo, “qua những lời khai của chính mình, trước tòa, là người nói nhiều điều khó tin.”
Bồi thẩm viên này đưa ra ví dụ: “Bà ta nói báo Người Việt luôn làm bậy, đã bị biểu tình cả 50 lần. Ðến khi đưa chứng cớ thì chỉ nêu ra được ba vụ, là vụ chậu rửa chân, vụ lá thư Sơn Hào, và vụ in một cuốn sách nào đó [cuốn Bên Thắng Cuộc của tác giả Huy Ðức - NV]. Cách bà nói về những vụ biểu tình tại báo Người Việt cho tôi thấy bà đã nói quá. Thậm chí bà còn khai gian trước tòa.”
Vụ kiện kéo dài hơn hai năm giữa hai công ty Người Việt Daily News và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ, là sự kiện được nhiều người trong cộng đồng người Việt tị nạn hải ngoại theo dõi. Hai phía chuẩn bị vụ kiện kéo dài hơn hai năm. Vụ xử kéo dài gần một tháng, chính thức kết thúc vào ngày 30 Tháng Mười Hai, 2014.
–-
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=200696&zoneid=1#.VNKBH-k5C70
Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Yếu tố pháp lý trong kiện phỉ báng (kỳ 1)
Thursday, January 08, 2015 7:21:15 PM
Hà Giang/Người Việt
LTS - Sự kiện công ty Người Việt được tòa xử thắng bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ trong vụ kiện phỉ báng là đề tài được dư luận đặc biệt chú ý trong những ngày qua. Ngay sau khi kết quả vụ kiện được công bố, hàng loạt ý kiến, bình phẩm, bình luận, ở nhiều hình thức khác nhau, được dư luận luân chuyển khắp nơi. Người Việt thực hiện loạt bài viết này nhằm trình bày các phương diện luật pháp đáng chú ý của hai vấn đề liên quan mật thiết với nhau: Quyền tự do ngôn luận và quyền được bảo vệ trước những lời vu khống làm tổn hại uy tín. Xin mời độc giả theo dõi.
WESTMINSTER (NV) - Tại Hoa Kỳ, tự do ngôn luận là quyền bất khả xâm phạm, và cũng là niềm hãnh diện của người dân ở đất nước có tự do dân chủ. Tiếc thay, niềm hãnh diện này thường đi đôi với suy diễn sai lầm là bất cứ ai cũng có thể nói bất cứ điều gì họ muốn. Sự hiểu biết chưa tường tận này, trong giới ký giả hay người có cơ quan ngôn luận trong tay, đôi khi dẫn đến chỗ vô tình hoặc cố ý phỉ báng người khác, tạo hậu quả đáng tiếc.
Quyền tự do ngôn luận thật ra không phải là quyền tuyệt đối trong mọi tình huống. Một tuyên bố sai sự thật, được loan truyền vô tội vạ, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín của một người, làm cho đời sống của người đó trở nên khốn đốn. Vì thế, luật phỉ báng tại Hoa Kỳ nói chung, và California nói riêng, có những điều khoản tỉ mỉ, nhằm cân bằng hai nguyên tắc pháp lý căn bản. Nguyên tắc thứ nhất nằm trong khái niệm đạo đức: Mọi người phải được bảo vệ trước những lời vu khống làm tổn hại uy tín. Nguyên tắc thứ hai: Quyền tự do ngôn luận, được bảo vệ bởi Hiến Pháp.
Lý thuyết, một vụ kiện phỉ báng (vu khống) có thể xảy ra bất cứ khi nào một người loan truyền tin thất thiệt, làm hại đến thanh danh một người khác.
Thực tế, rất ít người bị phỉ báng đưa người vu khống mình ra tòa. Lý do, luật phỉ báng rất phức tạp và việc kiện tụng rất tốn kém.
Sự kiện công ty Người Việt được tòa xử thắng bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ trong vụ kiện phỉ báng là đề tài được dư luận đặc biệt chú ý trong những ngày qua. Ngay sau khi kết quả vụ kiện được công bố, hàng loạt bài nhận định được phổ biến, những lời bình phẩm được chuyển qua nhiều nhóm email, diễn đàn Internet, bên cạnh đó là những bàn tán, hội luận ở các quán cà phê, tư gia, họp mặt. Thậm chí, có những cuộc hội luận được quay phim và cho lên Internet.
Bên hài lòng với kết quả vụ kiện cho rằng đây là một “vụ kiện điển hình,” một “phán quyết quan trọng,” một “bài học đích đáng,” có “tác dụng tốt” cho lối sống minh bạch và thượng tôn pháp luật trong cộng đồng người Việt ở Mỹ. Phía không đồng ý, ngược lại, cho rằng đây là phán quyết “phi lý,” “khó hiểu,” kết quả của một phiên xử “đầy thiên vị.” Cũng có những bài viết tường thuật không chính xác các dữ kiện và diễn tiến của phiên xử. Phiên xử vụ kiện của Người Việt đối với bà Hoàng Dược Thảo cùng Saigon Nhỏ kéo dài gần một tháng; ngoài nguyên đơn, bị đơn, các luật sư đại diện, một số nhân viên Người Việt, không một cá nhân hay cơ quan truyền thông nào, cả Việt ngữ lẫn Anh ngữ, theo dõi trọn vẹn từ đầu đến cuối.
Loạt bài này có mục đích lấy vụ kiện này làm trường hợp cụ thể (case study) để chúng ta cùng chiêm nghiệm mà hiểu thấu đáo hơn ranh giới giữa phỉ báng và tự do ngôn luận; những yếu tố pháp lý trong một vụ kiện phỉ báng; thủ tục tố tụng, diễn tiến của một phiên xử; việc kháng án... Tài liệu được sử dụng cho loạt bài viết này là từ tài liệu của tòa án (court transcripts).
Phỉ báng (Defamation)
Phỉ báng là hành động công bố tin sai sự thật, làm tổn hại danh tiếng người khác. Trong trường hợp nạn nhân là người của công chúng (public figure), phỉ báng được hiểu là do kết quả của sự “coi thường sự thật một cách liều lĩnh” (reckless disregard of the truth).
Hành động công bố có hai hình thức, bằng lời nói (slander) hay bằng chữ viết (libel). Công bố có thể là viết rõ ra (explicit) hoặc ngụ ý (implied).
Muốn chứng minh người khác phỉ báng mình, bên nguyên đơn phải chứng minh được ba điều. Thứ nhất: Có lời tuyên bố mang tính phỉ báng. Thứ nhì: Tuyên bố đó được loan truyền, và thứ ba: Tuyên bố đó gây tổn hại cho mình.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, cả ba nguyên đơn, công ty Người Việt Daily News Inc., ông Phan Huy Ðạt, và bà Hoàng Vĩnh, đều chứng minh được cả ba điều nói trên.
Trong một vụ kiện liên quan đến tội danh phỉ báng, chỉ có sự thật mới có khả năng bào chữa tuyệt đối cho bị cáo. Trong vụ kiện này, bà Hoàng Dược Thảo không thể bào chữa được, vì bà không đưa ra được chứng cớ hay lời khai của nhân chứng nào, để chứng minh những điều bà viết về ba nguyên đơn này là sự thật. Dù rằng bà Hoàng Dược Thảo chỉ cần chứng minh rằng “có nhiều phần” (more likely than not) là điều bà nói là “đúng phần lớn” (substantially true), cũng đã đủ để bào chữa. Thực tế, bà không đưa ra được chứng cớ hay lời khai của nhân chứng nào khả dĩ làm được điều đó.
Ngược lại, các nguyên đơn Người Việt Daily News Inc., ông Phan Huy Ðạt, và bà Hoàng Vĩnh, đã chứng minh được một cách rõ ràng và thuyết phục (clear and convincing evidence) là những điều bà Hoàng Dược Thảo viết là sai, và, bà biết là sai mà vẫn viết.
Ý kiến (Opinion)
Bào chữa chính của bị cáo: Những điều viết ra chỉ là “ý kiến” (opinion). Tự do ngôn luận cho phép người ta tự do bày tỏ ý kiến mà không phạm tội phỉ báng.
Tuy nhiên, để bào chữa, bị cáo không thể chỉ đơn thuần nói rằng đó là “ý kiến của tôi.” Luật Hoa Kỳ phân biệt rõ giữa phát biểu về sự kiện (fact) và phát biểu ý kiến (opinion). Ý kiến là một câu nói không thể chứng minh đúng hay sai. Chẳng hạn, viết rằng một người “ngu xuẩn” thì đó là một ý kiến. Ngược lại, “sự kiện” là điều có thể chứng minh đúng hay sai. Chẳng hạn, viết rằng một người là Cộng Sản tức là đang nói về “sự kiện.”
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, luật sư của bị cáo bào chữa rằng thân chủ của mình “chỉ phát biểu ý kiến.” Nhưng quan tòa phán rằng việc bà Hoàng Dược Thảo viết (hay hàm ý) rằng công ty Người Việt do Cộng Sản làm chủ, cũng như những điều viết về bà Hoàng Vĩnh, đều là sự kiện, vì những điều này có thể chứng minh được là đúng hay sai.
‘Người của công chúng’ và cá nhân
Trong một vụ kiện phỉ báng, việc xét xem nạn nhân là một người dân thường (private figure) hay “người của công chúng” (public figure) - tức một người nổi danh, giữ các địa vị quan trọng trong cộng đồng. Nguyên đơn, nếu là dân thường, để thắng kiện, chỉ cần chứng minh trước tòa là có lời phỉ báng do bị cáo loan truyền và bị cáo không chứng minh được lời đó đúng sự thật. Trong khi đó, một nguyên đơn là người của công chúng, muốn thắng kiện, không những phải chứng minh những lời phỉ báng sai sự thật, mà còn phải chứng minh là bị cáo có ác ý, vì biết là sai mà vẫn nói.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, công ty Người Việt News được tòa cho là người của công chúng, trong khi ông Phan Huy Ðạt và bà Hoàng Vĩnh được cho là dân thường. Tuy nhiên, sự phân biệt này ở đây không quan trọng lắm, vì cả ba nguyên đơn đều chứng minh được rõ ràng và thuyết phục trước tòa rằng những điều bà Hoàng Dược Thảo viết là sai và có ác ý, vì biết sai mà vẫn viết.
Yêu cầu đính chính
Ðể bảo vệ người cầm bút, một số tiểu bang có điều khoản về yêu cầu đính chính (retraction demand). Tại California, một nguyên đơn không yêu cầu tác giả đính chính, sau này khi đi kiện, sẽ chỉ nhận được bồi thường cho “thiệt hại đặc biệt” (special damages), nghĩa là thiệt hại bằng tiền cụ thể đã phải chi ra (chẳng hạn tiền trả cho bác sĩ khám bệnh, tiền mua thuốc, tiền lương bị trừ vì phải nghỉ làm....)
Yêu cầu đính chính tạo thêm một cơ hội để giới cầm bút sửa chữa những sơ sót, nếu có, khi viết bài. Những cơ quan ngôn luận chuyên nghiệp xem xét rất kỹ lưỡng các yêu cầu đính chính, kiểm chứng lại mọi sự kiện, để bảo đảm không xúc phạm đến uy tín, thanh danh của người khác, và để tránh bị cáo buộc tội phỉ báng.
Trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ, khi nhận được thư yêu cầu đính chính của công ty Người Việt, tuần báo Saigon Nhỏ đáp trả bằng cách đăng bài viết nói về những thư này, đồng thời đăng lại những tuyên bố bị cho là có phỉ báng, và đưa ra nhiều lập luận dẫn chứng rằng những lời phỉ báng này của mình là đúng, rồi kết luận “không có gì để đính chính.” Hành xử này là một trong những lý do khiến bồi thẩm đoàn kết luận là tác giả có ác ý.
Lời đồn
Theo luật của California, một tuyên bố sai sự thật được tòa xem là phỉ báng, dù lời tuyên bố này là sự lập lại của tin đồn. Nói cách khác, người lập lại và loan truyền tin đồn thất thiệt có tính phỉ báng cũng phải chịu trách nhiệm về sự phỉ báng, y như người đầu tiên tung ra tin đồn này.
Trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ, luật sư biện hộ của bị cáo lập luận sai khi nói rằng việc nói về một tin đồn được bảo vệ bởi quyền tự do ngôn luận. Kết cục là bà Hoàng Dược Thảo bị kết tội phỉ báng vì đã lập lại những tin đồn mà bà không thể chứng minh là có thật về đời tư của nguyên đơn Hoàng Vĩnh.
Bồi thường thiệt hại
Một khi đã chứng minh thành công là bị cáo phỉ báng mình, nguyên đơn có thể được bồi thường ba loại thiệt hại.
Loại thiệt hại thứ nhất là “thiệt hại đặc biệt” (special damage), còn gọi là thiệt hại kinh tế, nghĩa là thiệt hại bằng tiền cụ thể đã phải chi ra, thí dụ như tiền trả cho bác sĩ khám bệnh, tiền mua thuốc, tiền lương bị trừ vì phải nghỉ làm... Dù bị thiệt hại, các nguyên đơn trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ đã không đòi thiệt hại đặc biệt nào vì con số không đáng kể.
Loại thiệt hại thứ nhì là “thiệt hại hiện thực” (actual damage) nhưng “tổng quát” (general damage), chẳng hạn nỗi đau tinh thần, tổn hại uy tín, vị trí trong cộng đồng... Các nguyên đơn phải chứng minh những thiệt hại này nhưng không nhất thiết phải đưa ra một con số cụ thể.
Loại thiệt hại thứ ba là “thiệt hại đương nhiên” (presumed damage). Theo luật hiện hành, mọi lời phỉ báng đương nhiên gây thiệt hại cho nạn nhân, dù rằng nguyên đơn không có chứng cớ cụ thể hoặc không biết là có bị những thiệt hại đó. Bồi thẩm đoàn có toàn quyền ấn định số thiệt hại này.
Trong trường hợp nguyên đơn có thể chứng minh được ác ý của bị cáo, bồi thẩm đoàn có thể ấn định thêm một loại bồi thường nữa, gọi là “phạt để làm gương” (punitive damage hay exemplary damage).
Trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ, bồi thẩm đoàn ra phán quyết là bà Hoàng Dược Thảo phải bồi thường cho ba nguyên đơn $3,000,000 cho thiệt hại hiện thực tổng quát và thiệt hại đương nhiên và $1,500,000 tiền phạt vì ác ý khi phỉ báng.
Kỳ sau: Diễn tiến phiên xử, chứng cớ, lời khai, nhân chứng.
–-
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=201207&zoneid=1#.VNKBMOk5C70
Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Trận đấu dài trước phiên xử chính (kỳ 2)
Saturday, January 10, 2015 5:41:27 PM
Thursday, January 08, 2015 7:21:15 PM
Hà Giang/Người Việt
WESTMINSTER (NV) - Tại Hoa Kỳ, tự do ngôn luận là quyền bất khả xâm phạm, và cũng là niềm hãnh diện của người dân ở đất nước có tự do dân chủ. Tiếc thay, niềm hãnh diện này thường đi đôi với suy diễn sai lầm là bất cứ ai cũng có thể nói bất cứ điều gì họ muốn. Sự hiểu biết chưa tường tận này, trong giới ký giả hay người có cơ quan ngôn luận trong tay, đôi khi dẫn đến chỗ vô tình hoặc cố ý phỉ báng người khác, tạo hậu quả đáng tiếc.
 Một trang trong “verdict form,” tức bảng gồm các câu hỏi mà bồi thẩm đoàn phải tuần tự trả lời để cuối cùng đưa đến phán quyết cho nguyên đơn Người Viet Daily News, Inc. (Hình: Người Việt) |
Quyền tự do ngôn luận thật ra không phải là quyền tuyệt đối trong mọi tình huống. Một tuyên bố sai sự thật, được loan truyền vô tội vạ, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín của một người, làm cho đời sống của người đó trở nên khốn đốn. Vì thế, luật phỉ báng tại Hoa Kỳ nói chung, và California nói riêng, có những điều khoản tỉ mỉ, nhằm cân bằng hai nguyên tắc pháp lý căn bản. Nguyên tắc thứ nhất nằm trong khái niệm đạo đức: Mọi người phải được bảo vệ trước những lời vu khống làm tổn hại uy tín. Nguyên tắc thứ hai: Quyền tự do ngôn luận, được bảo vệ bởi Hiến Pháp.
Lý thuyết, một vụ kiện phỉ báng (vu khống) có thể xảy ra bất cứ khi nào một người loan truyền tin thất thiệt, làm hại đến thanh danh một người khác.
Thực tế, rất ít người bị phỉ báng đưa người vu khống mình ra tòa. Lý do, luật phỉ báng rất phức tạp và việc kiện tụng rất tốn kém.
Sự kiện công ty Người Việt được tòa xử thắng bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ trong vụ kiện phỉ báng là đề tài được dư luận đặc biệt chú ý trong những ngày qua. Ngay sau khi kết quả vụ kiện được công bố, hàng loạt bài nhận định được phổ biến, những lời bình phẩm được chuyển qua nhiều nhóm email, diễn đàn Internet, bên cạnh đó là những bàn tán, hội luận ở các quán cà phê, tư gia, họp mặt. Thậm chí, có những cuộc hội luận được quay phim và cho lên Internet.
Bên hài lòng với kết quả vụ kiện cho rằng đây là một “vụ kiện điển hình,” một “phán quyết quan trọng,” một “bài học đích đáng,” có “tác dụng tốt” cho lối sống minh bạch và thượng tôn pháp luật trong cộng đồng người Việt ở Mỹ. Phía không đồng ý, ngược lại, cho rằng đây là phán quyết “phi lý,” “khó hiểu,” kết quả của một phiên xử “đầy thiên vị.” Cũng có những bài viết tường thuật không chính xác các dữ kiện và diễn tiến của phiên xử. Phiên xử vụ kiện của Người Việt đối với bà Hoàng Dược Thảo cùng Saigon Nhỏ kéo dài gần một tháng; ngoài nguyên đơn, bị đơn, các luật sư đại diện, một số nhân viên Người Việt, không một cá nhân hay cơ quan truyền thông nào, cả Việt ngữ lẫn Anh ngữ, theo dõi trọn vẹn từ đầu đến cuối.
Loạt bài này có mục đích lấy vụ kiện này làm trường hợp cụ thể (case study) để chúng ta cùng chiêm nghiệm mà hiểu thấu đáo hơn ranh giới giữa phỉ báng và tự do ngôn luận; những yếu tố pháp lý trong một vụ kiện phỉ báng; thủ tục tố tụng, diễn tiến của một phiên xử; việc kháng án... Tài liệu được sử dụng cho loạt bài viết này là từ tài liệu của tòa án (court transcripts).
Phỉ báng (Defamation)
Phỉ báng là hành động công bố tin sai sự thật, làm tổn hại danh tiếng người khác. Trong trường hợp nạn nhân là người của công chúng (public figure), phỉ báng được hiểu là do kết quả của sự “coi thường sự thật một cách liều lĩnh” (reckless disregard of the truth).
Hành động công bố có hai hình thức, bằng lời nói (slander) hay bằng chữ viết (libel). Công bố có thể là viết rõ ra (explicit) hoặc ngụ ý (implied).
Muốn chứng minh người khác phỉ báng mình, bên nguyên đơn phải chứng minh được ba điều. Thứ nhất: Có lời tuyên bố mang tính phỉ báng. Thứ nhì: Tuyên bố đó được loan truyền, và thứ ba: Tuyên bố đó gây tổn hại cho mình.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, cả ba nguyên đơn, công ty Người Việt Daily News Inc., ông Phan Huy Ðạt, và bà Hoàng Vĩnh, đều chứng minh được cả ba điều nói trên.
Trong một vụ kiện liên quan đến tội danh phỉ báng, chỉ có sự thật mới có khả năng bào chữa tuyệt đối cho bị cáo. Trong vụ kiện này, bà Hoàng Dược Thảo không thể bào chữa được, vì bà không đưa ra được chứng cớ hay lời khai của nhân chứng nào, để chứng minh những điều bà viết về ba nguyên đơn này là sự thật. Dù rằng bà Hoàng Dược Thảo chỉ cần chứng minh rằng “có nhiều phần” (more likely than not) là điều bà nói là “đúng phần lớn” (substantially true), cũng đã đủ để bào chữa. Thực tế, bà không đưa ra được chứng cớ hay lời khai của nhân chứng nào khả dĩ làm được điều đó.
Ngược lại, các nguyên đơn Người Việt Daily News Inc., ông Phan Huy Ðạt, và bà Hoàng Vĩnh, đã chứng minh được một cách rõ ràng và thuyết phục (clear and convincing evidence) là những điều bà Hoàng Dược Thảo viết là sai, và, bà biết là sai mà vẫn viết.
Ý kiến (Opinion)
Bào chữa chính của bị cáo: Những điều viết ra chỉ là “ý kiến” (opinion). Tự do ngôn luận cho phép người ta tự do bày tỏ ý kiến mà không phạm tội phỉ báng.
Tuy nhiên, để bào chữa, bị cáo không thể chỉ đơn thuần nói rằng đó là “ý kiến của tôi.” Luật Hoa Kỳ phân biệt rõ giữa phát biểu về sự kiện (fact) và phát biểu ý kiến (opinion). Ý kiến là một câu nói không thể chứng minh đúng hay sai. Chẳng hạn, viết rằng một người “ngu xuẩn” thì đó là một ý kiến. Ngược lại, “sự kiện” là điều có thể chứng minh đúng hay sai. Chẳng hạn, viết rằng một người là Cộng Sản tức là đang nói về “sự kiện.”
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, luật sư của bị cáo bào chữa rằng thân chủ của mình “chỉ phát biểu ý kiến.” Nhưng quan tòa phán rằng việc bà Hoàng Dược Thảo viết (hay hàm ý) rằng công ty Người Việt do Cộng Sản làm chủ, cũng như những điều viết về bà Hoàng Vĩnh, đều là sự kiện, vì những điều này có thể chứng minh được là đúng hay sai.
‘Người của công chúng’ và cá nhân
Trong một vụ kiện phỉ báng, việc xét xem nạn nhân là một người dân thường (private figure) hay “người của công chúng” (public figure) - tức một người nổi danh, giữ các địa vị quan trọng trong cộng đồng. Nguyên đơn, nếu là dân thường, để thắng kiện, chỉ cần chứng minh trước tòa là có lời phỉ báng do bị cáo loan truyền và bị cáo không chứng minh được lời đó đúng sự thật. Trong khi đó, một nguyên đơn là người của công chúng, muốn thắng kiện, không những phải chứng minh những lời phỉ báng sai sự thật, mà còn phải chứng minh là bị cáo có ác ý, vì biết là sai mà vẫn nói.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, công ty Người Việt News được tòa cho là người của công chúng, trong khi ông Phan Huy Ðạt và bà Hoàng Vĩnh được cho là dân thường. Tuy nhiên, sự phân biệt này ở đây không quan trọng lắm, vì cả ba nguyên đơn đều chứng minh được rõ ràng và thuyết phục trước tòa rằng những điều bà Hoàng Dược Thảo viết là sai và có ác ý, vì biết sai mà vẫn viết.
Yêu cầu đính chính
Ðể bảo vệ người cầm bút, một số tiểu bang có điều khoản về yêu cầu đính chính (retraction demand). Tại California, một nguyên đơn không yêu cầu tác giả đính chính, sau này khi đi kiện, sẽ chỉ nhận được bồi thường cho “thiệt hại đặc biệt” (special damages), nghĩa là thiệt hại bằng tiền cụ thể đã phải chi ra (chẳng hạn tiền trả cho bác sĩ khám bệnh, tiền mua thuốc, tiền lương bị trừ vì phải nghỉ làm....)
Yêu cầu đính chính tạo thêm một cơ hội để giới cầm bút sửa chữa những sơ sót, nếu có, khi viết bài. Những cơ quan ngôn luận chuyên nghiệp xem xét rất kỹ lưỡng các yêu cầu đính chính, kiểm chứng lại mọi sự kiện, để bảo đảm không xúc phạm đến uy tín, thanh danh của người khác, và để tránh bị cáo buộc tội phỉ báng.
Trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ, khi nhận được thư yêu cầu đính chính của công ty Người Việt, tuần báo Saigon Nhỏ đáp trả bằng cách đăng bài viết nói về những thư này, đồng thời đăng lại những tuyên bố bị cho là có phỉ báng, và đưa ra nhiều lập luận dẫn chứng rằng những lời phỉ báng này của mình là đúng, rồi kết luận “không có gì để đính chính.” Hành xử này là một trong những lý do khiến bồi thẩm đoàn kết luận là tác giả có ác ý.
Lời đồn
Theo luật của California, một tuyên bố sai sự thật được tòa xem là phỉ báng, dù lời tuyên bố này là sự lập lại của tin đồn. Nói cách khác, người lập lại và loan truyền tin đồn thất thiệt có tính phỉ báng cũng phải chịu trách nhiệm về sự phỉ báng, y như người đầu tiên tung ra tin đồn này.
Trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ, luật sư biện hộ của bị cáo lập luận sai khi nói rằng việc nói về một tin đồn được bảo vệ bởi quyền tự do ngôn luận. Kết cục là bà Hoàng Dược Thảo bị kết tội phỉ báng vì đã lập lại những tin đồn mà bà không thể chứng minh là có thật về đời tư của nguyên đơn Hoàng Vĩnh.
Bồi thường thiệt hại
Một khi đã chứng minh thành công là bị cáo phỉ báng mình, nguyên đơn có thể được bồi thường ba loại thiệt hại.
Loại thiệt hại thứ nhất là “thiệt hại đặc biệt” (special damage), còn gọi là thiệt hại kinh tế, nghĩa là thiệt hại bằng tiền cụ thể đã phải chi ra, thí dụ như tiền trả cho bác sĩ khám bệnh, tiền mua thuốc, tiền lương bị trừ vì phải nghỉ làm... Dù bị thiệt hại, các nguyên đơn trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ đã không đòi thiệt hại đặc biệt nào vì con số không đáng kể.
Loại thiệt hại thứ nhì là “thiệt hại hiện thực” (actual damage) nhưng “tổng quát” (general damage), chẳng hạn nỗi đau tinh thần, tổn hại uy tín, vị trí trong cộng đồng... Các nguyên đơn phải chứng minh những thiệt hại này nhưng không nhất thiết phải đưa ra một con số cụ thể.
Loại thiệt hại thứ ba là “thiệt hại đương nhiên” (presumed damage). Theo luật hiện hành, mọi lời phỉ báng đương nhiên gây thiệt hại cho nạn nhân, dù rằng nguyên đơn không có chứng cớ cụ thể hoặc không biết là có bị những thiệt hại đó. Bồi thẩm đoàn có toàn quyền ấn định số thiệt hại này.
Trong trường hợp nguyên đơn có thể chứng minh được ác ý của bị cáo, bồi thẩm đoàn có thể ấn định thêm một loại bồi thường nữa, gọi là “phạt để làm gương” (punitive damage hay exemplary damage).
Trong vụ kiện Người Việt và Saigon Nhỏ, bồi thẩm đoàn ra phán quyết là bà Hoàng Dược Thảo phải bồi thường cho ba nguyên đơn $3,000,000 cho thiệt hại hiện thực tổng quát và thiệt hại đương nhiên và $1,500,000 tiền phạt vì ác ý khi phỉ báng.
Kỳ sau: Diễn tiến phiên xử, chứng cớ, lời khai, nhân chứng.
–-
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=201207&zoneid=1#.VNKBMOk5C70
Saturday, January 10, 2015 5:41:27 PM
Hà Giang/Người Việt
LTS - Sự kiện công ty Người Việt được tòa xử thắng bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ trong vụ kiện phỉ báng là đề tài được dư luận đặc biệt chú ý trong những ngày qua. Ngay sau khi kết quả vụ kiện được công bố, hàng loạt ý kiến, bình phẩm, bình luận, ở nhiều hình thức khác nhau, được dư luận luân chuyển khắp nơi. Người Việt thực hiện loạt bài viết này nhằm trình bày các phương diện luật pháp đáng chú ý của hai vấn đề liên quan mật thiết với nhau là quyền tự do ngôn luận và quyền được bảo vệ trước những lời vu khống làm tổn hại uy tín; cũng như tiến trình của phiên xử và những chứng cớ và lời khai của các nhân chứng trước tòa. Xin mời độc giả theo dõi.
WESTMINSTER - Vụ kiện giữa Người Việt và Sài Gòn Nhỏ bắt đầu đúng 10:30 sáng, ngày 1 tháng Mười Hai, 2014 tại phòng C31, Tòa Thượng Thẩm tiểu bang California, Quận Cam (Superior Court of Orange County). Cả phòng im phắc khi người thư ký tòa án tuyên bố khai mạc phiên xử, và Thẩm Phán Frederick P. Horn bước vào chỗ ngồi.
Có một trận đấu dài hơn hai năm trước khi phiên xử chính được bắt đầu vào tháng 12, 2014. (Hình: Người Việt)
Bên tay phải của bàn thẩm phán, sau lưng người “court reporter” - người ghi lại tất cả nội dung phiên tòa - 12 bồi thẩm viên chính thức và 4 bồi thẩm viên dự bị, ngồi kín hai hàng ghế dài, mắt chăm chú, giấy bút trong tay.
Đối diện với chỗ ngồi của thẩm phán là chiếc bài dài, nơi các luật sư và thân chủ hai bên ngồi.
Không biết có phải là một luật bất thành văn không, nhưng từ trước đến giờ, tại những phiên xử, bên bị luôn ngồi bên trái, còn bên phải dành cho nguyên đơn. Hôm nay cũng thế, tại bàn luật sư, từ trái, bà Hoàng Dược Thảo, ngồi với hai luật sư của mình là Luật Sư Vân Đào, thuộc văn phòng Charles Mạnh, và Luật Sư Aaron Morris. Đại diện cho hai nguyên đơn là Luật Sư Hoyt Hart, và phụ tá của ông, cùng ngồi phía bên phải.
Bên dưới bàn giấy của luật sư là hai cụm ghế, chỗ ngồi của cử tọa, phóng viên báo chí, và bất cứ ai muốn theo dõi phiên xử.
Các nhân chứng phải đợi bên ngoài phòng xử. Không nhân chứng nào được vào bên trong cho đến sau khi hoàn tất việc làm nhân chứng của mình.
Mở màn phiên xử
Sau khi thẩm phán Frederick P. Horn đọc chỉ thị cho bồi thẩm đoàn, luật sư bên nguyên, ông Hoyt Hart, đọc lời phát biểu mở màn (opening statement).
Ông bắt đầu chậm rãi, “Một tờ báo không bao giờ được loan tin sai sự thật về một người khiến người đó bị xa lánh, khinh khi, hay làm tổn hại cho sự nghiệp và doanh thương của họ. Cố Tổng Thống Abraham Lincoln từng nói, 'Kẻ vô lại dối trá để làm hại thanh danh của người khác còn tệ hại hơn kẻ vô lại đánh cắp ví tiền của họ.' (a scoundrel who lies to harm a man's reputation is worse than a scoundrel who steals his wallet).”
Dừng lại vài giây, ông Hoyt Hart tiếp, “Trong vụ kiện này, vào ngày 28 tháng 7, năm 2012, Saigon Nhỏ đăng một bài báo của tác giả Hoàng Dược Thảo, trong đó có bốn điều, mà theo chúng tôi, phỉ báng nguyên đơn. Thứ nhất: báo Người Việt, tờ báo tiếng Việt lớn nhất của thế giới tự do, đã bị Cộng Sản Việt Nam mua, và tổng giám đốc của công ty Người Việt, ông Phan Huy Đạt, chỉ là một người đứng làm vì; thứ hai: bà Hoàng Vĩnh, phụ tá tổng giám đốc, phụ trách thương vụ, không có khả năng trí tuệ, không đủ trình độ đảm nhận trách nhiệm của mình; thứ ba: bà Hoàng Vĩnh, một người đàn bà có chồng, là người có nhiều tai tiếng xấu về tình ái; và thứ tư: ông Phan Huy Đạt đã dối trá khi nộp đơn xin Business License tại thành phố Westminster, một sự dối trá mà nếu bị khám phá, ông sẽ bị tước bằng luật sư. Những câu phỉ báng này, xuất hiện lần đầu tiên ở bài báo ngày 28 tháng 7, 2012 (exhibit 1), sau đó xuất hiện ở bài báo ngày 8 tháng 8, 2012 (exhibit 2), và xuất hiện một lần nữa trong bài viết trả lời những thư yêu cầu đính chính của thân chủ tôi (exhibit 5), với những dẫn chứng tại sao bà không đính chính. Ngoài ra chúng tôi có hai đoạn videos, gồm một đoạn video tại buổi tiệc kỷ niệm 10 năm thành lập Tập Thể Chiến Sĩ Quân Lực VNCH (exhibit 8), nơi bị cáo nhắc nhở mọi người là Người Việt phải bị khai trừ khỏi tất cả mọi sinh hoạt cộng đồng, và họ bắt buộc phải rời bàn tiệc...”
Nói đến đây, Luật Sư Hoyt Hart phải dừng lại, vì Luật Sư Aaron Morris, đại diện cho bà Hoàng Dược Thảo, lên tiếng phản đối: “Chúng tôi phản đối, thiếu nền tảng, thưa ngài.
Chúng tôi không biết đoạn video này ở đâu ra.”
Trận đấu trước trận đấu
Một trong những nguyên tắc thiêng liêng của ngành tư pháp Hoa Kỳ là việc bên bị được xét xử trong một phiên tòa bởi những người cùng thành phần xã hội (trial by a jury of peers) với mình, nơi hai bên luật sư dùng kiến thức pháp lý và tài hùng biện, đưa ra chứng cớ và nhân chứng để bào chữa cho thân chủ.
Thế nhưng, trước khi đưa được trận đấu pháp lý ra trước phiên xử có bồi thẩm đoàn (jury trial), luật sư hai bên đã phải chiến đấu vất vả với nhau trong một thời gian dài.
Hệ thống pháp lý Hoa Kỳ, qua những thủ tục tố tụng trước phiên xử được quy định rất tỉ mỉ, cho phép hai bên có một thời gian chuẩn bị trước khi phiên xử bắt đầu, một trong những quy định này là quy định “tiết lộ tài liệu.”
Quy định tiết lộ tài liệu bắt buộc hai bên phải thông báo cho nhau biết bên mình dự định sẽ dùng “vũ khí” gì để “đánh” bên kia, gồm chứng cớ dưới mọi hình thức và danh sách nhân chứng. Thủ tục tiết lộ tài liệu cũng cho phép mỗi bên có quyền được xem xét “vũ khí” của phía bên kia.
Đây cũng là thời gian mà luật sư hai bên nộp những kiến nghị khởi đầu (motions-in-limine) để tìm cách giới hạn bên kia. Những gì không thể xin tòa cấm trưng ra, hai bên tìm cách điều tra về những tài liệu, vật chứng và nhân chứng của bên kia để tìm ra kẽ hở, hầu sẵn sàng ứng chiến tại phiên xử.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, thời gian chuẩn bị phiên xử kéo dài hơn hai năm, từ trung tuần tháng Mười Một, 2012 đến cuối tháng Mười Một, 2014.
Trong phần lớn thời gian này, luật sư bên bị nộp nhiều kiến nghị khác nhau để tìm cách giới hạn luật sư bên nguyên. Quan trọng hơn cả, luật sư bên bị yêu cầu thẩm phán không cho phép luật sư bên nguyên đưa hai đoạn videos vào làm chứng cớ. Đoạn video thứ nhất là lúc bà Hoàng Dược Thảo la lối lớn tiếng trước sự có mặt của đại diện Người Việt tại buổi tiệc Kỷ Niệm 10 Năm Thành Lập Tập Thể Chiến Sĩ Quân Lực VNCH. Đoạn video thứ hai là phần phát biểu của bà Hoàng Dược Thảo tại buổi họp báo do Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức.
Luật Sư bên đại diện cho bà Hoàng Dược Thảo lập luận rằng hai đoạn videos này xảy ra ở thời điểm sau bài viết ngày 28 tháng 7, 2012, và vì thế không dính dáng (not relevant) đến vụ kiện.
Luật Sư đại diện cho công ty Người Việt, trong khi đó, lý luận rằng hai đoạn videos này là những chứng cớ liên quan (relevant evidence), vì chúng làm sáng tỏ ý nghĩa những câu nói trong bài viết trước đó của bà Hoàng Dược Thảo và có lời thừa nhận của bà Hoàng Dược Thảo là đã viết những câu đó. Ngoài ra, các đoạn videos cũng cho thấy tổn hại tinh thần của phía công ty Người Việt, ông Phan Huy Đạt, bà Hoàng Vĩnh, đồng thời cho thấy ác ý của tác giả.
Trong lúc vị thẩm phán đầu tiên còn chưa quyết định ngã ngũ, thì vụ kiện được chuyển cho Thẩm Phán Frederick P. Horn.
Thẩm Phán Frederick P. Horn quyết định rằng tất cả các exhibits của hai bên, kể cả hai đoạn videos này, đều được mang trình bày trước bồi thẩm đoàn tại tòa, để ông xem xét, rồi sẽ quyết định cho những exhibits có liên quan đến cuộc tranh chấp, được vào làm chứng cớ của hồ sơ vụ kiện.
Việc một vật chứng (exhibit) được vào làm chứng cớ của hồ sơ vụ kiện rất quan trọng, vì bồi thẩm đoàn chỉ được dựa vào những chứng cớ đã được quan tòa cho phép nhập vào hồ sơ, và lời khai của nhân chứng, cũng như luật hiện hành, để đưa ra phán quyết.
Như luật sư đại diện cho công ty Người Việt trình bày, hai đoạn videos nói trên cho thấy được tổn hại tinh thần của bên nguyên, và ác ý của bà Hoàng Dược Thảo. Đây chính là là lý do tại sao các luật sư đại diện cho Saigon Nhỏ đã tìm tất cả mọi cách, hết sức phản đối việc cho hai đoạn videos này vào làm bằng chứng.
Kỳ sau: Lời khai trước tòa của bà Hoàng Dược Thảo
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=201312&zoneid=1#.VNKBc-k5C70
Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Nhân chứng Hoàng Dược Thảo (kỳ 3)
Tuesday, January 13, 2015 6:20:05 PM
Hà Giang/Người Việt
Bằng chứng liên quan (relevant evidence)
Ðiều khoản 350 của luật về bằng chứng của tiểu bang California (Evidence code section 350) quy định rằng “không bằng chứng nào được đưa vào hồ sơ vụ kiện ngoại trừ bằng chứng có liên quan.” (No evidence is admissible except relevant evidence). Ðiều này có nghĩa là mọi bằng chứng liên quan phải được đưa vào hồ sơ vụ kiện. Một bằng chứng được cho là liên quan (relevant) khi bằng chứng ấy có thể làm cho một sự kiện trở nên rõ ràng hơn.
 Trang đầu của tài liệu tòa (court transcripts) về lời khai của bà Hoàng Dược Thảo tại phiên xử. (Hình: Người Việt) |
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, để có thể sử dụng hai đoạn phim làm bằng chứng, một ở buổi tiệc của Tập Thể Chiến Sĩ, và một ở buổi họp báo do ông Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức, công ty Người Việt phải cho người chép xuống những lời phát biểu trong các video ấy, rồi đưa cho thông dịch viên hữu thệ (certified court interpreter) dịch sang tiếng Anh. Nội dung các đoạn phim ấy là lời phát biểu của bà Hoàng Dược Thảo trong hai dịp này.
Sau khi duyệt xét nội dung của hai đoạn phim, cùng với bản dịch nội dung, thấy được tính cách “liên quan” của bằng chứng, Thẩm Phán Frederick P. Horn quyết định cho phép luật sư Người Việt mang hai đoạn phim này ra trước tòa. Và, đúng theo quy định “tiết lộ tài liệu,” Thẩm Phán Frederick P. Horn ra lệnh cho luật sư Người Việt cung cấp cho luật sư Saigon Nhỏ hai đoạn phim này.
Vài tuần trước ngày xử, luật sư Người Việt nộp cho luật sư Saigon Nhỏ những CD gồm đoạn phim của buổi tiệc (trong đó có đoạn bà Hoàng Dược Thảo la lối lớn tiếng đòi đuổi nhân viên công ty Người Việt khỏi buổi tiệc), và đoạn phim của buổi họp báo do ông Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức. Cùng với những đoạn phim này, luật sư Người Việt cũng nộp bản dịch sang tiếng Anh của thông dịch viên hữu thệ.
Thẩm Phán Frederick P. Horn cũng yêu cầu luật sư của Saigon Nhỏ xem xét kỹ những đoạn phim và bản dịch nội dung, để nêu ra những điểm đáng ngờ. Tuy nhiên, sau khi nhận được các đoạn phim và bản dịch này, không thấy luật sư phía Saigon Nhỏ nhắc đến sự phản đối của họ nữa.
Phản đối bị bác bỏ (Objection overruled)
Trở lại với phiên xử đầu tiên của vụ kiện vào sáng 1 tháng 12, 2014, Thẩm Phán Frederick P. Horn tỏ ra ngạc nhiên khi lại thấy cả hai luật sư của Saigon Nhỏ nhất loạt nhắc lại sự phản đối, làm gián đoạn bài diễn văn mở màn phiên xử của luật sư đại diện Người Việt.
Trước những lời phản đối này, được đưa ra lúc 11:15 sáng, thẩm Phán Frederick P. Horn quyết định dừng phiên xử 20 phút, mời bồi thẩm đoàn ra ngoài.
Ông hỏi luật sư của Saigon Nhỏ: “Họ (bên Người Việt) đã cung cấp những đoạn phim này cho các vị rồi phải không? Chúng ta đã giải quyết xong vấn đề này mấy tuần lễ nay rồi mà!”
“Vâng, nhưng đoạn phim này đã bị cắt xén, thưa thẩm phán.” Luật Sư Vân Ðào, đại diện cho Saigon nhỏ, nói.
Luật Sư Hoyt Hart đáp rằng văn phòng của ông gửi cho luật sư bên Saigon Nhỏ hai đoạn phim, một đoạn dài, một đoạn ngắn từ hai nguồn khác nhau. Ðoạn phim ngắn là đoạn ghi rõ cảnh bà Hoàng Dược Thảo la lớn rằng báo Người Việt là Cộng Sản, và hạch sách ban tổ chức về việc mời nhật báo Người Việt tới dự tiệc; và trước áp lực của bà, ban tổ chức mời nhân viên nhật báo Người Việt ra về.
Thẩm Phán Frederick P. Horn ra lệnh cho Luật Sư Hoyt Hart chiếu nguyên đoạn phim, rồi hỏi luật sư Saigon Nhỏ:
“Có phải thân chủ của ông trong đoạn phim này không?”
“Dạ phải.” Luật Sư Aaron Morris, đại diện Saigon Nhỏ, đáp.
“Lời phản đối [của luật sư đại diện Saigon Nhỏ - NV] bị bác (objection overruled)!”
Thẩm Phán Frederick P. Horn quyết định.
Tiếp đến, Luật Sư Hoyt Hart giới thiệu vật chứng số 9 (exhibit 9), tức đoạn phim tại buổi họp báo do ông Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức.
Lần này, Luật Sư Aaron Morris phản đối rằng đoạn phim này “thiếu nền tảng” vì cuộc họp báo xảy ra khá lâu sau đơn khởi kiện. Luật Sư Hoyt Hart phản bác rằng đây là chứng cớ “rất liên quan” vì trong buổi họp báo này, bà Hoàng Dược Thảo vừa xác nhận, vừa giải thích những điều bà viết, đồng thời kêu gọi tẩy chay báo Người Việt để tiếp tay bà “giết” báo Người Việt.
Một lần nữa, Thẩm Phán Frederick P. Horn quyết định bác lời phản đối của luật sư đại diện Saigon Nhỏ.
Hết 20 phút nghỉ, bồi thẩm đoàn được mời vào phòng để tiếp tục phiên xử.
Nhân chứng Hoàng Dược Thảo
Trong một phiên tòa do bồi thẩm đoàn xét xử, lời khai của các nhân chứng, cũng như bằng chứng được mang ra, đóng vai trò then chốt trong việc giúp bồi thẩm đoàn đưa đến phán quyết. Trong suốt phiên xử, bồi thẩm đoàn có bổn phận lắng nghe thẩm phán giải thích những luật liên quan đến vụ kiện, những lời hùng biện của luật sư hai bên, rồi phân tích các bằng chứng được đưa ra, cũng như đánh giá sự đáng tin cậy của nhân chứng, để đi tìm sự thật.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, luật sư đại diện Người Việt mời bà Hoàng Dược Thảo ra làm nhân chứng đầu tiên. Bà là nhân chứng quan trọng, và hiển nhiên là vũ khí then chốt cho trận đấu pháp lý của luật sư đại diện Người Việt.
 Tài liệu của tòa, lúc bà Hoàng Dược Thảo xác nhận rằng, đoạn phim tại buổi tiệc của Tập Thể Chiến Sĩ ghi lại hình ảnh những lời phát biểu của bà tại buổi tiệc này. (Hình: Người Việt) |
Ðúng 2:20 chiều ngày 1 tháng 12, 2014, trước mặt bồi thẩm đoàn, bà Hoàng Dược Thảo được mời lên ghế nhân chứng.
Qua lời thông dịch của bà Ann Spiratos, thông dịch viên hữu thệ của tòa án, bà Hoàng Dược Thảo tuyên thệ rằng lời khai của bà trước tòa “sẽ là sự thật, toàn thể sự thật, và không có gì ngoài sự thật” (the truth, the whole truth, and nothing but the truth). Lời tuyên thệ này của bà Hoàng Dược Thảo, chỉ một thời gian ngắn sau đó, bà đã không giữ được. (Chúng tôi sẽ tường thuật chi tiết trong loạt bài này).
Phần khai của bà Hoàng Dược Thảo, cả phần trả lời trực tiếp cho luật sư đại diện Người Việt, lẫn phần đối chất của luật sư đại diện cho Saigon Nhỏ, kéo dài vài ngày. Tài liệu của tòa (court transcript) ghi lại lời khai của bà và câu hỏi của các luật sư, dài khoảng 130 trang.
Những câu hỏi của luật sư với nhân chứng Hoàng Dược Thảo, trong buổi chiều ngày 1 tháng 12, đa số là để giới thiệu với bồi thẩm đoàn những vật chứng được mang ra tòa, gồm:
Vật chứng 1 (Exhibit 1): Bài viết ngày 28 tháng 7, 2012, đăng trong tờ nhật báo Saigon Nhỏ (lúc đó còn hoạt động).
Vật chứng 2 (Exhibit 2): Bài viết ngày 8 tháng 8, 2012, đăng trên tuần báo Saigon Nhỏ, phát hành ở 31 thành phố, với khoảng 70,000 số báo.
Vật chứng 3 và 4 (Exhibit 3 và 4): Thư của ông Phan Huy Ðạt và bà Hoàng Vĩnh, yêu cầu bà Hoàng Dược Thảo đính chính.
Vật chứng 5 (Exhibit 5): Báo Saigon Nhỏ trả lời thư yêu cầu đính chính của ông Phan Huy Ðạt và bà Hoàng Vĩnh, đăng trong nhật báo Saigon Nhỏ, ngày 11 tháng 8, 2012.
Vật chứng 6 (Exhibit 6): Bài viết “Những điều nên biết về những ấn bản địa phương của báo Người Việt,” đăng trên tuần báo của Saigon Nhỏ ngày 10 tháng 8, 2012.
Khi Luật Sư Hoyt Hart tuần tự hỏi nhân chứng Hoàng Dược Thảo rằng bà có biết những exhibits này không, trong mỗi trường hợp (trừ exhibit 3 và 4), bà Hoàng Dược Thảo đều chứng nhận đây là những bài do chính bà viết.
Xác nhận đoạn phim buổi tiệc
Một trong những mục đích của Luật Sư Hoyt Hart trong việc hỏi cung bà Hoàng Dược Thảo trước tòa là để chứng minh nền tảng của hai đoạn phim ông muốn xin tòa đưa vào làm bằng chứng cho vụ kiện.
Ông thực hiện được điều này, với đoạn phim liên quan đến buổi tiệc, trong ngày 4 tháng 12, 2014.
Hãy đọc một đoạn trong tài liệu của tòa về lời khai của nhân chứng Hoàng Dược Thảo (tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 4, 2014, trang 78, line 6).
-“Rồi, hãy chiếu đoạn phim trong exhibit 8, (đoạn phim buổi tiệc).” Luật Sư Hoyt Hart nhắc người phụ tá. (Ðoạn phim được chiếu lên.)
-“Chúng tôi phản đối, thiếu nền tảng, thưa ngài.” Luật sư đại diện Saigon Nhỏ, Aaron Morris, nói.
-“Bà Thảo, có phải là bà người trong đoạn phim này không?” Luật sư đại diện Người Việt, Hoyt Hart, hỏi.
-“Phải.” Nhân chứng Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Và trong đoạn phim này, chúng ta đang thấy gì?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Ðây là buổi tiệc kỷ niệm 10 năm của nhóm cựu quân nhân Việt Nam (Cộng Hòa).” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Vậy Saigon Nhỏ có mua một bàn tại tiệc này không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Tôi là người bạn, bạn của họ, thành ra tôi được mời.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Vậy câu trả lời là không, Saigon Nhỏ không mua một bàn?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
“Tôi là một người khách. Tôi được mời, tôi không mua bàn nào cả.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Ðược rồi, và khi bà đến buổi tiệc, bà có thấy trên gần sân khấu có bàn của nhân viên Người Việt không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Tôi không để ý, vì đông người quá!” Hoàng Dược Thảo trả lời.
........
-“Rồi, tại sao bà lại bàn cãi điều gì căng thẳng quá vậy với người nào đó trong đoạn video này vậy?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Sau đó, sau đó tôi nhìn thấy ông Ðinh Quang Anh Thái, phụ tá chủ nhiệm, ông ta đến bàn của chủ tịch của tổ chức này để phỏng vấn gì đó, nên tôi nhận ra là có Người Việt hiện diện trong buổi tiệc này.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Vậy bà phản ứng như thế nào khi thấy ông Ðinh Quang Anh Thái?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Tôi đến gặp ban tổ chức và hỏi họ tại sao lại có mặt nhân viên Người Việt trong buổi tiệc.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Có phải đây là giọng của bà nói rằng báo Người Việt là Cộng Sản không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Phải!” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Ở đoạn này của phim, bà đang nói chuyện với ai đây?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Tôi đang nói chuyện với ban tổ chức và cử tọa.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
-“Có phải bà đang hạch hỏi ban tổ chức là tại sao mời báo Người Việt đến tham dự không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
-“Phải!” Hoàng Dược Thảo trả lời.
Sau đoạn hỏi đáp này, Thẩm Phán Frederick P. Horn bằng lòng chấp nhận cho exhibit 8, tức đoạn phim ở buổi tiệc nói trên, được trở thành bằng chứng của vụ kiện, vì chính bà Hoàng Dược Thảo đã xác nhận đoạn video được đưa ra trước tòa này ghi lại hình ảnh và hành động của mình.
Kỳ sau: Bà Hoàng Dược Thảo xác nhận chỉ đăng tin đồn.
_______________________________Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=201479&zoneid=1#.VNKBrek5C70
Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Bà Hoàng Dược Thảo nói chỉ đăng tin đồn (kỳ 4)
Thursday, January 15, 2015 4:07:23 PM
Hà Giang/Người Việt
Tương tự như đoạn phim tại buổi tiệc của Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa (exhibit 8), nhân chứng Hoàng Dược Thảo, qua lời khai trước tòa, công nhận hình ảnh và những lời phát biểu trong đoạn phim tại buổi họp báo do ông Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức (exhibit 9) chính là của mình. Ðoạn phim này, trong phần hỏi cung bà Hoàng Dược Thảo, sau đó, được luật sư đại diện cho Người Việt chiếu lại trong phiên xử, để chứng minh ác ý của bà đối với công ty Người Việt.
 Trang đầu của tài liệu tòa (court transcripts) về lời khai của bà Hoàng Dược Thảo tại phiên xử. (Hình: Người Việt) |
Thế nhưng, ngoài hai đoạn video nói trên, luật sư đại diện Người Việt, Hoyt Hart, còn có một vũ khí khác, nặng ký hơn, đó là vật chứng 5 (exhibit 5), để chứng minh cho bồi thẩm đoàn thấy rằng, bà Hoàng Dược Thảo, hoặc vì “coi thường sự thật một cách liều lĩnh” (reckless disregard of the truth), hoặc vì cố tình phỉ báng công ty và nhân viên Người Việt, đã từ chối đáp ứng khi nhận thư yêu cầu đính chính của ông Phan Huy Ðạt (exhibit 3) và của bà Hoàng Vĩnh (exhibit 4), gửi đến tòa soạn Saigon Nhỏ ngày 8 Tháng Tám, 2012.
Vật chứng 5 (exhibit 5) là bài viết “Báo Saigon Nhỏ trả lời thư yêu cầu cải chánh của ông Phan Huy Ðạt và bà Hoàng Vĩnh,” đăng trên nhật báo Saigon Nhỏ, ngày 11 tháng Tám, 2012.
Không đính chính
Thư yêu cầu đính chính của bà Hoàng Vĩnh viết:
“Tôi khám phá ra là trong số báo ngày 28 Tháng Bảy, 2012, trong cột
‘Những điều nên nói’ của tác giả Ðào Nương, quý báo phỉ báng tôi khi nói rằng 'bà Hoàng Vĩnh không phải là người có khả năng trí tuệ. Bà lại là một người có nhiều tai tiếng về tình ái.' Những câu nói này không đúng sự thật, làm tổn hại danh dự tôi, và tôi yêu cầu quý báo phải lập tức rút lại và đính chính những câu viết sai này.”
Thư yêu cầu đính chính của ông Phan Huy Ðạt viết:
“Tôi khám phá ra là trong số báo ngày 28 Tháng Bảy, 2012, trong cột ‘Những điều nên nói’ của tác giả Ðào Nương, quý báo phỉ báng tôi và nhật báo Người Việt, khi nói rằng: 1. '...báo Người Việt là một cơ sở thương mại tư nhân (a sole proprietor) và chủ nhân là ông Phan Huy Ðạt...; và 2. '... nếu không phải 'thằng' Sơn Hào thì cũng là 'thằng' Hải Vị, Made in VC mua tờ Người Việt rồi ông đứng tên giùm cho chúng...' Những câu nói này không đúng sự thật, làm tổn hại danh dự tôi, và tôi yêu cầu quý báo phải lập tức rút lại và đính chính những câu viết sai này.”
Yêu cầu đính chính (retraction demand letter) là một cơ hội tốt để giới cầm bút sửa chữa sơ sót, nếu có, khi viết bài, vì thế những cơ quan ngôn luận đứng đắn thường xem xét kỹ lưỡng các sự kiện, có biện pháp thích hợp, để bảo đảm không xúc phạm đến uy tín, thanh danh của người khác, và để tránh bị cáo buộc tội phỉ báng.
Buổi sáng ngày 1 Tháng Mười Hai, 2014, trong bài diễn văn mở màn phiên xử, Luật Sư Hoyt Hart nói với bồi thẩm đoàn, ông sẽ chứng minh với họ rằng những dẫn chứng “không có gì để cải chính” của bà Hoàng Dược Thảo trong bài viết “Báo Saigon Nhỏ trả lời thư yêu cầu cải chánh của ông Phan Huy Ðạt và bà Hoàng Vĩnh” (exhibit 5) nói trên, là không đúng.
Buổi chiều cùng ngày, sau khi mời bà Hoàng Dược Thảo lên làm nhân chứng đầu tiên, ông bắt đầu thực hiện lời hứa của mình, bằng cách chất vấn về exhibit 5.
 Tài liệu của tòa, lúc bà Hoàng Dược Thảo xác nhận trước tòa rằng, bà không có chứng cớ là những tin đồn bà viết về bà Hoàng Vĩnh có phải là sự thật không. (Hình: Người Việt) |
Hãy đọc một đoạn trong tài liệu của tòa về lời khai hữu thệ của nhân chứng Hoàng Dược Thảo liên quan đến yêu cầu đính chính của bà Hoàng Vĩnh về câu “bà lại là một người nhiều tai tiếng về tình ái” (tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 1, 2014, trang 51, line 16).
- “Và bà viết gì trong exhibit 5, về yêu cầu cải chính của bà Hoàng Vĩnh? Bà có nói với độc giả của bà là bà Hoàng Vĩnh nói điều bà viết không đúng, yêu cầu đính chính?” Luật sư đại diện Người Việt, Hoyt Hart, hỏi.
- “Tôi trả lời rằng, sau khi tôi phỏng vấn rất nhiều người trong cộng đồng, nhiều người đi cùng nhà thờ với bà, nhiều người trong tổ chức từ thiện mà bà sinh hoạt, thì tôi nghĩ những điều tôi viết là sự thật, và chẳng có gì phải cải chính.” Nhân chứng Hoàng Dược Thảo trả lời.
......
- “Và bà viết 'đó là nhận định của tôi về tư cách, về phương cách giao tiếp với người khác phái của bà Hoàng Vĩnh, một phụ nữ đang có chồng.' Bà viết như thế phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Bà nói với độc giả của bà rằng, dựa trên những cuộc phỏng vấn nhiều người đi cùng nhà thờ, nhiều người trong tổ chức từ thiện “Help The Poor,” và những người làm việc tại công ty Người Việt, bà có nhận định đó về cách cư xử với người đàn ông không có vợ của bà Hoàng Vĩnh, một người đàn bà đang có chồng, phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi nhắc lại cho ông nghe một lần nữa, là tôi phỏng vấn rất nhiều người. Những người này xác nhận rằng những lời đồn đó là sự thật...” Hoàng Dược Thảo trả lời.
Coi thường sự thật
Trong một đoạn khác, bà Hoàng Dược Thảo xác nhận không quan tâm về việc những điều mình đăng tải có là sự thật hay không, và cũng không quan tâm là những gì mình công bố có hại cho người khác hay không. (Tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 1, 2014, trang 42, line 25).
- “Khi bà công bố trên hơn 70,000 số báo rằng bà Hoàng Vĩnh là một người đàn bà có nhiều tai tiếng về tình ái, bà có chút quan tâm nào là điều đó có thể làm hại cho bà Hoàng Vĩnh không? Bà có bao giờ cân nhắc những tai hại mà bà sẽ gây ra nếu những điều bà công bố là sai sự thật?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Nếu giờ đây tôi ngồi đây và ông hỏi rằng viết những điều xấu về đời tư của một người đàn bà thì điều đó không đúng, nhưng trường hợp này nó hoàn toàn khác. Bà Hoàng Vĩnh là phụ tá tổng giám đốc của tờ Người Việt, và người ta đã nói về tai tiếng của bà lâu rồi, trước khi bà trở thành phụ tá tổng giám đốc của tờ Người Việt.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Có phải bà đang nói với chúng tôi rằng, nếu bà Hoàng Vĩnh chỉ là một người dân thường (private person), như thư ký của bà ấy chẳng hạn, thì việc đăng tin đồn là bà ấy có tai tiếng về tình ái là điều sai không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
......
- “Việc những lời đồn này có phải là sự thật hay không, đối với bà có quan trọng chút nào không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Ðó là lý do tại sao tôi dùng chữ tai tiếng, tai tiếng là tin đồn. Tin đồn thì có thể đúng có thể sai.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
Tài liệu của tòa, lúc bà Hoàng Dược Thảo xác nhận trước tòa rằng, bà chỉ đăng tin đồn. (Hình: Người Việt) |
Chỉ đăng tin đồn
Trong bài phát biểu mở màn phiên xử, Luật Sư Hoyt Hart, đại diện cho Người Việt trình bày rằng, “Một tờ báo không bao giờ được loan tin sai sự thật về một người khiến người đó bị xa lánh, khinh khi, hay làm tổn hại cho sự nghiệp và doanh thương của họ.”
Nói một cách rộng hơn, trọng trách hàng đầu của báo chí là phục vụ sự thật. Người viết báo không theo đuổi chân lý theo nghĩa tuyệt đối hay nghĩa triết học, nhưng có thể, và bắt buộc phải đạt được sự thật một cách thiết thực. Ðiều này được thực hiện, trước tiên, bằng một tinh thần kỷ luật trong việc ghi nhận và kiểm chứng tin tức, từ nhiều nguồn, và sau đó tường trình một cách minh bạch. Nền dân chủ của một đất nước tùy thuộc vào việc người dân có nguồn thông tin đáng tin cậy, với những sự kiện chính xác, được tường trình trong một bối cảnh có ý nghĩa.
Hãy cứ tưởng tượng, nếu lật một tờ báo ra, độc giả chỉ toàn đọc được những tin đồn, có tin đúng sự thật, có tin sai sự thật, thì nền báo chí và xã hội sẽ ra sao.
Trong vụ kiện giữa Người Việt và Saigon Nhỏ, qua tài hỏi cung của Luật Sư Hoyt Hart, bà Hoàng Dược Thảo đã xác nhận tại tòa rằng bà “chỉ đăng tin đồn.” (tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 1, 2014, trang 50, line 6).
- “Bà không có chứng cớ gì để chứng minh những tin đồn này là sự thật. Có phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Không, tôi không có chứng cớ gì cả.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Lý do mà bà dùng chữ ‘tin đồn’ là vì bà không biết những tai tiếng tình ái mà bà công bố là sai hay đúng, phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Nó (tin đồn) có thể đúng mà cũng có thể không đúng.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Bà đã làm gì để xác nhận hay kiểm chứng rằng những tai tiếng tình ái này là sự thật?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Nếu tôi có sự thật, thì tôi đã viết xuống là bà ta ngoại tình với ai. Tôi sẽ có tên, có chi tiết về sự kiện, có tất cả, nhưng tôi nói là tin đồn, vì tôi không có chứng cớ gì trong tay cả...” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Bà không có chứng cớ gì để chứng minh sự thật về những lời đồn này hết. Có đúng không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Không, tôi không có chứng cớ gì... Tôi chỉ viết về tin đồn. Tôi không viết về sự thật.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Tôi muốn biết chắc là tôi không nghe nhầm. Bà vừa nói rằng không có lúc nào bà viết về sự thật?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi viết về tin đồn!” Hoàng Dược Thảo trả lời.
Kỳ sau: Ác ý và gian dối trước tòa
––
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=201564&zoneid=1#.VNKDB-k5C70
Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Ác ý và khai gian trước tòa (kỳ 5)
Saturday, January 17, 2015 2:57:46 PM
Hà Giang/Người Việt
LTS - Sự kiện công ty Người Việt được tòa xử thắng bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ trong vụ kiện phỉ báng là đề tài được dư luận đặc biệt chú ý trong những ngày qua. Ngay sau khi kết quả vụ kiện được công bố, hàng loạt ý kiến, bình phẩm, bình luận, ở nhiều hình thức khác nhau, được dư luận luân chuyển khắp nơi. Người Việt thực hiện loạt bài viết này nhằm trình bày các phương diện luật pháp đáng chú ý của hai vấn đề liên quan mật thiết với nhau: Quyền tự do ngôn luận và quyền được bảo vệ trước những lời vu khống làm tổn hại uy tín. Xin mời độc giả theo dõi.
***
WESTMINSTER (NV) - Chất vấn bà Hoàng Dược Thảo xong về vật chứng 5 (exhibit 5), luật sư đại diện Người Việt, Hoyt Hart, bắt đầu hỏi nhân chứng này về vật chứng 9 (exhibit 9), tức đoạn phim ghi lại buổi họp báo do ông Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức.
Một đoạn trong tài liệu tòa án, phần chất vấn của luật sư đại diện Người Việt
với bà Bùi Bích Hà. Nội dung cho thấy nhân chứng Bùi Bích Hà không biết gì
về hôn nhân cũng như trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh. (Hình: Người Việt)
Những câu hỏi đáp giữa nhân chứng và luật sư hai bên diễn ra, pha lẫn với đoạn phim được chiếu lên màn ảnh lớn trước mặt bồi thẩm đoàn, làm người nghe căng thẳng, có lúc sững sờ.
Giết chết “Người Việt”
Hãy đọc một đoạn trong tài liệu của tòa về hỏi đáp giữa bà Hoàng Dược Thảo và Luật Sư Hoyt Hart, liên quan đến đoạn phim này (tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 4, 2014, trang 73, line 24).
- “Bà có nhớ tham dự một buổi họp báo vào Tháng Hai vừa rồi không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi không đồng ý với chữ 'họp báo,' bởi khi dùng chữ đó, ông khiến người ta tưởng tôi là người tổ chức buổi họp báo. Tôi không phải là người tổ chức. Đó không phải là buổi họp báo.” Bà Hoàng Dược Thảo nói.
- “Xin vui lòng cho tôi biết bà muốn dùng chữ gì để gọi tên sự kiện này?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đó là một buổi họp mà tôi được mời tới, và sau khi họp xong, tôi nói chuyện với mấy người bạn, họ hỏi tôi về việc Người Việt kiện Saigon Nhỏ. Với tôi, tôi chỉ nói chuyện với bạn bè. Đó không phải là buổi họp báo.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- Cảm ơn bà. Thôi được, không sao, tôi sẵn lòng gọi đây là một buổi họp mặt bạn bè thay vì họp báo.” Luật Sư Hoyt Hart nói.
- “Đúng.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà có đồng ý đây là đoạn phim trong đó bà đang ở bên cạnh bạn bè không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đúng.” Hoàng Dược Thảo đáp.
...
- “Và có phải bà đang nói là ‘tôi đã ngăn chặn sự phát triển của báo Người Việt ở tất cả các địa phương ngoài Quận Cam?’” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- Đúng!” Hoàng Dược Thảo đáp.
...
- “Câu ‘Người Việt ở Minnesota chết rồi,’ có nghĩa là gì?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tại họ tự đình bản.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Tại Los Angeles, tại Las Vegas thì chắc là cũng sẽ chết, có nghĩa là gì?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tại họ tự đình bản.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Câu 'Người Việt tại Houston, tôi đánh một cái, sợ quá không dám ra nữa rồi.' Chẳng phải bà đang khoe với bạn hữu là bà đã thành công trong việc làm tuần báo Người Việt ở Houston phải ngưng hoạt động vì một bài viết của mình sao?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi chẳng viết bài nào cả.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Thế bà đã làm gì để đánh họ, hay là bà mang một cây gậy đến đó để phang cho họ một cái?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Không, cộng đồng họ tự làm như vậy.” Hoàng Dược Thảo đáp.
...
- “Còn ở đây, những câu này do chính miệng bà thốt ra: ‘Anh, tất cả mọi người, đi tất cả các nơi, yêu cầu các chợ, các tiệm buôn không nhận mua bán báo Người Việt nữa.’?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi chỉ nhắc lại những lời người khác nói.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Còn 'Quý vị phải ủng hộ tôi bằng cách mang những poster này đi dán khắp nơi. Tôi sẽ in poster cho quý vị. Quý vị làm như quý vị đã làm với Viet Weekly.' Bà đang kêu gọi bạn hữu bà phải hành động phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đúng vậy.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà nói trong khi đó báo Saigon Nhỏ sẽ in quảng cáo cho quý vị, quý vị không cần báo Người Việt nữa phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đúng vậy.” Hoàng Dược Thảo đáp.
...
- “Có phải bà nói với bạn hữu bà trong buổi họp đó là phương pháp tẩy chay, như đã làm với tờ Việt Weeky, là cách duy nhất để giết chết báo Người Việt, phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Không phải là cách duy nhất.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Đây là lời nói của bà phải không? ‘Đây là cách duy nhất để giết chết nó’ là lời của bà phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Và ‘nó’ đây là để chỉ báo Người Việt phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Cách duy nhất để cho báo Người Việt chết?”
- “Phải.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà đang kêu gọi bạn hữu trong cộng đồng tiếp tay bà giết chết báo Người Việt?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải.” Hoàng Dược Thảo đáp.
Khai dối trước tòa
Có một việc hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của luật sư, đó là việc bà Hoàng Dược Thảo tiết lộ tên một người, mà bà nói rằng người ấy đã cho bà tin tức để viết về bà Hoàng Vĩnh. Hành động tiết lộ tên người này sau đó bị phía luật sư chứng minh là bà Hoàng Dược Thảo khai dối trước tòa để tìm cách chứng minh mình có nghiên cứu trước khi viết bài báo bị Người Việt kiện tội phỉ báng.
Hãy đọc một đoạn trong tài liệu của tòa liên quan đến việc khai dối này (tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 4, 2014, trang 25, line 25).
- “Bà biết gì về trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh?” Luật sư đại diện Người Việt, Hoyt Hart, hỏi.
- “Tôi không biết và tôi cũng chẳng để ý cho đến lúc tôi muốn viết bài báo.” Nhân chứng Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Lúc đó thì bà biết gì về trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Trước khi tôi viết bài viết này, tôi phỏng vấn vài người, nhiều người từng làm việc với bà (Hoàng Vĩnh) trong quá khứ, sinh hoạt trong nhà thờ với bà, cả người từng làm việc với bà ở công ty Người Việt.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà có thể cho biết tên của những người bà đã nói chuyện về bà Hoàng Vịnh trước ngày 28 Tháng Bảy? (Tức là ngày bài báo được đăng trên Saigon Nhỏ - NV).” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi nghĩ rằng tôi có quyền giữ kín tên những người đã cung cấp tin tức cho tôi.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- “Những người này là ai? Ngoài việc không muốn cho tôi biết tên, có phải một trong những người đó làm việc trong trường nơi bà Hoàng Vĩnh từng học, những người có trong tay hồ sơ trường học của bà ấy?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Không, họ là những người có tên tuổi trong cộng đồng.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Tôi yêu cầu bà cho chúng tôi biết danh tánh của người có nhiều kiến thức nhất về bà Hoàng Vĩnh mà bà đã nói chuyện với, để có tin tức về bà ấy mà viết. Cho tôi tên của người biết rõ bà Hoàng Vĩnh nhất mà bà đã nói chuyện với. Tôi đang chờ để viết tên người đó xuống đây.” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Ông có thể viết xuống. Đó là bà Bùi Bích Hà.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà Bùi Bích Hà làm việc ở đâu?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Bà ấy làm việc cho báo Người Việt một thời gian rất lâu.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Vậy bà Bùi Bích Hà đã nói gì với bà về những điều bà muốn tìm hiểu về bà Hoàng Vĩnh để viết trong bài báo ngày 28 tháng Bảy?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Bà ấy nói với tôi rằng bà Hoàng Vĩnh lấy chồng từ năm 16 tuổi, chưa học hết trung học, và khi qua Mỹ, bà ấy làm trong ngành giới thiệu khách cho những trung tâm giải phẫu thẩm mỹ, và không đi học, điều đó có nghĩa là bà ấy không đi học tại trường.” Hoàng Dược Thảo đáp.
Hai ngày sau đó, những lời khai trên của bà Hoàng Dược Thảo đã bị chứng minh là lời khai gian, trước tòa.
Nhân chứng Bùi Bích Hà
Vào lúc 10:30 sáng ngày 5 tháng 12, sau khi Luật Sư Aaron Morris, đại diện cho bà Hoàng Dược Thảo, hoàn tất việc đối chất (cross-examination) chính thân chủ mình, nhân chứng Hoàng Dược Thảo được mời về chỗ.
Ngay sau đó, Luật Sư Hoyt Hart, đại diện cho Người Việt, nói với Thẩm Phán Frederick P. Horn :
“Thưa ngài, bên nguyên xin mời bà Bùi Bích Hà. Bà ấy đang ngồi đợi ở ngoài.”
Trong lúc nhà văn Bùi Bích Hà chậm rãi bước vào phòng xử, và được thư ký tòa án chuẩn bị hướng dẫn tuyên thệ trước khi làm nhân chứng, thì tại bàn luật sư, bà Hoàng Dược Thảo và hai người luật sư đại diện của bà ngạc nhiên nhìn nhau, chụm đầu xầm xì, rồi Luật Sư Aaron Morris cất tiếng:
“Thưa ngài thẩm phán, chúng tôi phản đối, bởi vì nhân chứng này không được tiết lộ trước cho chúng tôi biết.”
Luật Sư Hoyt Hart đáp, “Đây là nhân chứng phản bác” (this is a rebuttal witness).
Lý do luật sư của bên Saigon Nhỏ phản đối sự có mặt của nhân chứng Bùi Bích Hà là vì quy định “tiết lộ tài liệu” bắt buộc hai bên phải thông báo cho nhau biết bên mình dự định sẽ dùng “vũ khí” gì để “đánh” bên kia, gồm chứng cớ dưới mọi hình thức và danh sách nhân chứng.
Tuy nhiên đối với các nhân chứng phản bác (rebuttal witness), luật pháp Hoa Kỳ có những quy định đặc biệt. Thứ nhất, lời khai của nhân chứng phản bác chỉ được giới hạn trong đề tài được phản bác. Thứ hai, không được đưa ra chứng cớ mới, và không được nói về những chủ đề khác. Nhân chứng phản bác cũng là một trong rất ít trường hợp mà một bên trong vụ kiện được đưa ra những “vũ khí” bất ngờ, tức không phải theo đúng quy định “tiết lộ tài liệu” nói trên.
Sau khi nghe lời phản đối của luật sư bên Saigon Nhỏ, Thẩm Phán Frederick P. Horn gọi hai bên luật sư vào phòng làm việc của thẩm phán (chambers). Ông nói:
- “Không cần phải tranh cãi trước bồi thẩm đoàn, hai vị muốn phát biểu thì sẽ được nghe.”
Bồi thẩm đoàn sau đó được mời ra ngoài nghỉ giải lao mười phút.
Dưới đây là phần biện hộ của Luật Sư Hoyt Hart, đại diện Người Việt, trong phòng làm việc của Thẩm Phán Frederick P. Horn (tài liệu tòa: Nhân chứng BBH, December 5, 2014, trang 3, line 23):
“Nhân chứng này được gọi với tư cách nhân chứng phản bác. Tên của bà được đưa ra lần đầu tiên trong lời khai của bị cáo Hoàng Dược Thảo, như một nguồn cung cấp của bị cáo về những dữ kiện liên quan đến trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh. Bà Bùi Bích Hà sẽ khai trước tòa rằng bà không biết tí gì về trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh, và cũng chưa bao giờ thảo luận với bị cáo về bà Hoàng Vĩnh.”
“Được rồi, phản đối [của Luật Sư Aaron Morris - NV ] bị bác bỏ.” Thẩm Phán Frederick P. Horn quyết định.
Khi phiên xử tiếp tục, trước mặt bồi thẩm đoàn, nhân chứng Bùi Bích Hà khai rằng bà không biết tí gì về việc hôn nhân hay trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh, và cũng chẳng bao giờ nói chuyện với bà Hoàng Dược Thảo về bà Hoàng Vĩnh (tài liệu tòa: Nhân chứng BBH, December 5, 2014, trang 4, line 21.)
Đánh giá nhân chứng
Vì nhân chứng là một trong những yếu tố quan trọng của mọi vụ kiện, các thẩm phán, trong mọi phiên xử, đều phải hướng dẫn bồi thẩm đoàn rất tỉ mỉ về cách đánh giá sự đáng tin cậy của một nhân chứng. Những chỉ thị này, được gọi là “jury instructions,” vừa được thẩm phán đọc tại tòa, vừa được in ra phân phát cho từng bồi thẩm viên.
Phần jury instructions về nhân chứng viết rõ:
“Nhân chứng là một người có kiến thức liên quan đến vụ kiện. Bồi thẩm viên phải cẩn thận đánh giá về sự đáng tin cậy của từng nhân chứng cũng như tầm quan trọng của lời khai của họ trong vụ kiện. Quý vị có thể tin một số lời khai, tất cả mọi lời khai, hay không một lời khai nào của một nhân chứng.
Để cân nhắc xem có nên tin lời khai của một nhân chứng hay không, quý vị có thể xem xét một số điều, chẳng hạn: Nhân chứng này có thực sự “mắt thấy tai nghe” hay hiểu được những gì họ trình bày trước tòa hay không, và nhân chứng có lý do gì để khai sai sự thật không? Ví dụ, phán quyết của tòa có ảnh hưởng gì đến nhân chứng không?
Nếu thấy rằng một nhân chứng đã cố tình khai sai sự thật về một điều gì quan trọng, quý vị có thể chọn thái độ không tin bất cứ điều gì nhân chứng này nói. Mặt khác, nếu cho rằng nhân chứng khai sai một số điều, nhưng nói thật về những điều khác, quý vị có thể chấp nhận những lời khai nào mình cho là đúng, và bỏ ngoài tai những lời khai còn lại.”
Rất khó có thể đánh giá chính xác ảnh hưởng của việc bà Hoàng Dược Thảo khai dối trước tòa lên phán quyết của bồi thẩm đoàn. Tuy nhiên, chắc chắn qua sự kiện này, sự đáng tin của bà trong mắt họ có phần thuyên giảm.
Kỳ tới: Luật Sư Aaron Morris 'chữa cháy.'
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=201686&zoneid=1#.VNKDOOk5C70
Geen opmerkingen:
Een reactie posten