Nhài Ai Cập tinh tế trong các nhãn hiệu nước hoa danh tiếng
- Omnia Farrag
- BBC Travel
Khi nói đến nước hoa, hầu hết mọi người ngay lập tức nghĩ đến các nhãn hiệu nổi tiếng của Pháp như Chanel N°5, Miss Dior, Opium của Yves Saint Lauren's và Shalimar của Guerlain.
Tuy nhiên, có lẽ ít người biết rằng một thành phần thiết yếu trong nhiều thương hiệu biểu tượng này có khả năng đến từ một ngôi làng nhỏ ở Ai Cập.
Thủ phủ hoa nhài
Làng Shubra Beloula El-Sakhaweya, nằm cách Cairo khoảng 97km về phía bắc và được gọi đơn giản là Shubra Beloula, chiếm hơn nửa sản lượng hoa nhài của thế giới.
Loài hoa này đem đến một mùi hương nữ tính cổ điển có trong nhiều loại nước hoa, khiến hoa nhài trở thành "nền tảng của công nghệ nước hoa".
"Chúng tôi đạt sản lượng tới 2.500 tấn hoa được chế biến mỗi năm hoặc mỗi mùa, chiếm khoảng trên dưới 60% sản lượng thế giới," ông Hussein A Fakhry, chủ nhà máy chiết xuất hoa nhài hàng đầu ở Ai Cập và là người đứng đầu ủy ban điều hành của Liên đoàn Quốc tế về Thương mại Tinh dầu và Hương thơm Thiết yếu (IFEAT), cho biết.
"Shubra Beloula có mật độ sản xuất cao nhất ở Ai Cập... lấy một cái com-pa, đặt mũi com-pa ở Shubra Beloula rồi vẽ một vòng tròn bán kính khoảng 30km. Và đó chính là nơi sản xuất tất cả hoa nhài của Ai Cập," Fakhry, con trai của người đã đưa ngành trồng hoa nhài đến làng vào thời thâp niên 1950, tiếp lời.
Hầu hết đất đai ở Shubra Beloula, khoảng 257 mẫu, được trồng hoa nhài, với một vài nông trại canh tác một loại cây hương liệu khác gọi là cam đắng. Những cánh đồng hoa nhài được chia thành hàng, và khi hoa nở vào ban đêm, chúng tỏa mùi hương lạ lẫm nồng nàn.
Dân làng thích nói chuyện với một số du khách thưa thớt đi qua con đường chưa trải nhựa của thị trấn về những bông hoa đẹp xung quanh họ, và thậm chí có thể nhờ họ giúp hái hoa.
Đối với dân làng, hoa nhài không chỉ là một loài hoa có hương thơm mà còn là nguồn sinh kế chính của họ. "Tất cả mọi người trong làng này, từ người lớn nhất đến nhỏ nhất đều hái hoa nhài," Mohamed Faraj, một người hái hoa, nói. "Những đứa nhỏ mới 7 tuổi thức dậy lúc bình minh, hái hoa nhài vài tiếng rồi mới đến trường. Tôi từng làm như vậy từ năm lên 9 tuổi".
'Nữ hoàng về đêm'
Mùa hái hoa nhài, diễn ra từ tháng 6 đến tháng 12, là quá trình độc đáo và thu hút.
Mỗi ngày trước khi mặt trời lặn, cánh đồng hoa nhài có hình thức và có mùi hương giống như bất kỳ đồng xanh nào khác chỉ với vài bông hoa lác đác.
Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau, những chồi chín muồi mở bung ra và hương thơm của chúng tỏa ra trên khắp cánh đồng, mời gọi dân làng bước ra màn đêm để hái.
"Mọi người bắt đầu hái khi bình minh (3h sáng) đến khoảng 9h, bởi vì sau khi mặt trời mọc, hoa không được hái mất đi tinh chất và không thể sử dụng được," Faraj nói.
"Loài hoa này là nữ hoàng về đêm. Về cơ bản, cơ chế sinh học của nó đã được thích nghi để được thụ phấn bởi côn trùng ban đêm như bướm đêm thay vì ong và chim, vốn chủ yếu hoạt động vào ban ngày," Fakhry giải thích. "Hoa nở vào ban đêm và tỏa hương thơm nhất. Do đó, bạn cần hái vào lúc đó."
Hoa nhài phải được hái cẩn thận, từng bông một, để giữ dầu.
"Khi hái, chúng tôi phải cân bằng giữa hái cho nhanh đồng thời không ép mạnh hoa để chúng không bị mất dầu," Faraj nói. "Cách tốt nhất là hái chồi trắng chín muồi; chúng cũng nở ra hoa sau khi hái trong vài giờ." Các chồi nhỏ màu hồng nên được để lại hái sau một hoặc hai ngày.
Hái ở bụi hoa nhài cao hàng mét rất mất công, và trong nhiều cuộc phỏng vấn trên truyền hình, những người hái hoa đã bày tỏ thất vọng về mức lương.
Faraj chia sẻ nỗi thất vọng này. "Hái hoa nhài không đem lại nhiều tiền bạc cho những thanh niên trẻ như tôi. Chúng tôi tìm các công việc khác trả lương cao hơn. Chúng tôi hái hoa cả đêm và sau đó bán cho thương lái để đưa đến nhà máy với giá 30 bảng Ai Cập một ký hoa. Một người hái trung bình 3kg hoa kiếm được 90 bảng mỗi ngày, nhiêu đó là rất ít," anh giải thích.
Chiết xuất phức tạp
Giá hoa thấp một phần còn do có sự cạnh tranh từ Ấn Độ, nước sản xuất hoa nhài lớn thứ hai sau Ai Cập.
Tuy nhiên, lý do khác có thể là sự phức tạp của việc chiết xuất tinh dầu hoa nhài - chất được sử dụng trong nước hoa, qua quá trình hai bước: đầu tiên, hoa được trộn với hexane, chất chiết xuất từ dầu không màu, không mùi, dễ bay hơi, để chiết xuất tinh chất hoa nhài, chất trung gian giống bơ có chứa cả tinh dầu và sáp hoa nhài. Sau đó, tinh dầu được tách khỏi sáp bằng rượu ethyl.
Trong quá trình này, trọng lượng hoa nhài giảm đáng kể.
"Để được một ký hoa, một người cần hái từ 4.000 đến 6.000 bông hoa," Fakhry nói. "Tôi cần một tấn hoa - khoảng 6 triệu bông - để sản xuất khoảng 2,6 hoặc 2,7kg tinh chất hoa nhài... và lượng tinh chất đó sản xuất được 1kg tinh dầu hoa nhài."
Bất chấp lương thấp, hái hoa nhài vẫn là thu nhập chính của hầu hết dân làng, nhất là phụ nữ và người già, theo Faraj.
"Mọi người ở đây chờ đợi mùa hoa nhài để trang trải các mục tiêu tài chính lớn của họ - họ lên kế hoạch đám cưới tùy vào kết quả thu hoạch trong mùa," ông nói.
Tuy nhiên, công việc thu hoạch hoa nhài ở làng Shubra Beloula bắt đầu thu hút sự chú ý của đất nước nhiều hơn nhờ truyền thông đưa tin. Du khách đã bắt đầu đến thăm làng, mở ra cánh cửa cho các nguồn thu nhập tiềm năng khác cho dân làng.
"Tôi đã đến thăm Shubra Beloula từ năm 2018... Sau đó, tôi bắt đầu tổ chức các chuyến đi nhỏ cho trẻ em có các chuyến đi giáo dục và khám phá linh hoạt," Cairene Aymanullah Ashraf, người sáng lập hãng Soul Travel, cho biết. "Nhưng trong năm 2020, tôi bắt đầu tổ chức các tour du lịch nội địa."
Khi cô lần đầu tiên đề xuất ý tưởng này cho dân làng, họ không tin nó sẽ thành công. "Họ nói với tôi, 'Ai mà đi đến đây để xem hoa cơ chứ?'" cô kể. "Nhưng tôi đã tổ chức 16 tour trong mùa 2020 và 2021."
Nhiều người hái hoa thích sự có mặt của du khách. "Chúng tôi thấy vui khi có người đến thăm; họ chụp ảnh với chúng tôi và chúng tôi cảm thấy công việc của mình được trân trọng," Faraj nói.
Công dụng của hương hoa nhài
Ashraf nói rằng liệu pháp tự nhiên, đặc biệt là kết nối với cây cỏ, giúp cô tăng cường sự an lạc của mình, và hoa nhài đặc biệt tốt cho điều đó. "Hoa nhài giúp cho sự tập trung tỉnh táo nhờ vào mùi, màu và kết cấu của nó," cô nói.
Tinh dầu hoa nhài - khác với tinh chất hoa nhài ở chỗ nó được sản xuất bằng cách chưng cất hoặc ép lạnh chứ không phải bằng cách chiết xuất dung môi - được sử dụng rộng rãi trong trị liệu hương liệu để giúp nâng cao tinh thần.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Sức khỏe cho thấy hít tinh dầu hoa nhài làm tăng sóng não về cảm xúc tích cực như thấy dễ chịu, năng động, tươi mới và lãng mạn.
Nó cũng được cho là giảm cảm giác tiêu cực, nhất là buồn ngủ. "Hít hoa nhài hoặc dùng nó trong massage trị liệu giúp cải thiện tâm trạng và đã được ghi nhận là làm tăng cảm giác tích cực, cũng như mức năng lượng," Nour Walid, giám đốc tiếp thị tại Areej Aromatherapy, giải thích.
Vào đầu thập niên 2000, xưởng của Fakhry đã phát triển một phương pháp sử dụng dung môi được chứng nhận hữu cơ không chứa xăng để phục vụ cho ngành hương liệu. Và vào năm 2019, nhà máy đã tìm ra cách chiết xuất tinh dầu từ hoa nhài, kỳ tích mà nhiều sách vở trong ngành nói là 'không thể'.
"Chúng tôi đã tìm ra cách sản xuất tinh dầu bằng chưng cất hơi nước, và đó là một buổi ra mắt thế giới," Fakhry nói. "Bạn có thể tưởng tượng khi mà một công ty Ai Cập nhỏ... chúng tôi rất tự hào vì đã tìm ra cách làm đó."
Việc phát triển kỹ thuật mới này làm tăng sự quan tâm của ngành hương liệu đối với hoa nhài Ai Cập vì phương pháp này không sử dụng bất kỳ chế phẩm dầu mỏ nào. Nó đến đúng lúc, khi nhu cầu từ các nhà sản xuất nước hoa giảm đáng kể trong năm 2020 do đại dịch Covid-19.
"Với việc có thể sản xuất loại tinh dầu đó, chúng tôi đã có thể - nói đơn giản - cứu được ngành và cho phép nông dân tiêu thụ sản lượng của họ trong năm 2020," Fakhry nói.
Tinh dầu hoa nhài sản xuất tại chỗ đang ngày được ưa chuộng và đang được nhiều người bán. "Chúng tôi sản xuất dầu hoa nhài bằng cách chưng cất hơi nước để bán với số lượng lớn; nó đắt hơn nhiều. Chúng tôi sẽ sớm đưa nó đến với các thương hiệu," Walid nói thêm.
Cho dù hoa nhài của làng Shubra Beloula được dùng trong nước hoa hay trị liệu, nó ảnh hưởng các sản phẩm và con người khắp thế giới, trong khi tiếp tục là sinh kế cho hàng ngàn dân làng.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten