maandag 29 oktober 2012

Trời đánh tránh bữa ăn : Trời Sập tránh James Bond

Thứ sáu 26 Tháng Mười 2012
Trời đánh tránh bữa ăn : Trời Sập tránh James Bond
Diễn viên Daniel Craig trong bộ phim Skyfall (DR)
Diễn viên Daniel Craig trong bộ phim Skyfall (DR)
Tuấn Thảo
Skyfall, tập phim James Bond thứ 23 nằm trong số các tác phẩm được giới ghiền xinê nôn nóng chờ đợi. Phần lớn cũng vì bộ phim được trình làng trong khuôn khổ sinh nhật năm chẵn. Nhân dịp 50 năm ngày ra đời của điệp viên 007 trên màn ảnh lớn, đoàn làm phim đã tập hợp một dàn diễn viên hùng hậu xung quanh ngôi sao màn bạc người Anh Daniel Craig.
Skyfall (Trời Sập) ra mắt khán giả Pháp vào đúng hôm nay (26/10/2012). Tất cả những ai đi xem bộ phim này có thể thấy ngay từ những phút đầu khoản kinh phí gần 200 triệu đô la dành cho việc thực hiện cuộn phim. Cặp bài trùng đạo diễn - diễn viên bắt tay hợp sức để chứng tỏ một điều : Cho dù có bản lĩnh cách mấy, các điệp viên như Jason Bourne hay Ethan Hunt của Nhiệm vụ bất khả thi (Mission Impossible) chỉ là những phiên bản mờ nhạt bắt chước 007.
Tiếp nối mạch truyện của Quantum of Solace, bộ phim Skyfall mở đầu tại Istanbul. James Bond được giao nhiệm vụ truy lùng một tội phạm đã đánh cắp được danh sách tối mật của khối NATO. Danh sách này bao gồm tên tuổi và lai lịch của tất cả các nhân viên gián điệp mà NATO đã cài vào các tổ chức khủng bố quốc tế. Giữa lòng thành phố Istanbul, pha săn bắt chớp nhoáng rượt đuổi thần tốc diễn ra ở dưới đất hay trên nóc nhà, nhưng lại không kết thúc như dự đoán. Điệp viên 007 trúng đạn của một tay súng thiện xạ trên nóc toa xe lửa, từ trên cầu ngả xuống sông, chìm sâu dưới đáy nước. Đối với cơ quan tình báo MI6, sau nhiều năm phục vụ vương quốc Anh, James Bond rốt cuộc đã tử nạn trong lúc thi hành sứ mệnh.
Nhưng 007 đời nào mà chết ! Nổi tiếng là kẻ luôn đùa giỡn với tử thần, tìm được cửa sinh trong muôn ngàn cửa tử, James Bond thật ra ẩn náu trong một ngôi làng chài hẻo lánh ven biển, cho đến cái ngày trụ sở cơ quan tình báo MI6 bị tấn công, buộc anh phải xuất hiện trở lại. Danh sách của các nhân viên tình báo Âu Mỹ lưu hành phát tán trên mạng internet. Máy vi tính của M, giám đốc cơ quan tình báo Anh bị tin tặc thâm nhập. Theo lệnh của cấp trên, bà tạm thời buộc phải nghỉ việc.
Người duy nhất mà bà vẫn còn tin tưởng chính là James Bond, nhưng để có được sự trung thành của điệp viên 007, bà phải dần dà tiết lộ nhiều điều bí mật của quá khứ, trong đó có chiến dịch Skyfall. Skyfall thật ra là một danh từ riêng, tên gọi của căn nhà biệt thự ở vùng Scotland, nơi diễn ra các cuộc họp kín để tiến hành các kế hoạch ‘‘ngoài luồng’’ mà chưa chắc gì đã có báo cáo chính thức với cấp trên.
Ai là người đứng đằng sau các vụ tấn công nhằm triệt hạ đầu não của cơ quan MI6 ? Điệp viên 007 bắt đầu điều tra, lần tìm manh mối tại Macao, rồi Thượng Hải ở một sòng bạc xây trên thuyền nổi. Vỏ quýt dày, móng tay nhọn, James Bond chạm trán đối đầu với hung thần tóc vàng Raul Silva (do Javier Bardem thủ diễn), một nhân vật mưu mô quỷ quyệt, tàn nhẫn lạnh lùng, nhất quyết không dung tha những kẻ thù không đội trời chung. Đấu sức đâu bằng đấu trí. Ván cờ một khi đã bày ra, đôi bên nếu muốn sống còn thì phải dùng hết những đòn chí tử. Nhân dịp sang Pháp giới thiệu phim Skyfall, diễn viên Daniel Craig và đạo diễn Sam Mendes trả lời phỏng vấn đài RFI, lần lượt cho biết cảm nhận của mình khi cùng bắt tay thực hiện cuộn phim Skyfall.
Daniel Craig : Bộ phim James Bond đầu tiên (Casino Royale) mà tôi đã đóng tựa như một cuộc thử lửa. Áp lực lúc đó rất lớn bởi vì tôi chưa hề có kinh nghiệm khi lần đầu tiên vào vai điệp viên 007. Đến bộ phim James Bond thứ hai (Quantum of Solace) thì áp lực vẫn không suy giảm, trường hợp này cũng tương tự như một ban nhạc rock ra mắt album thứ nhì sau khi thành công với album đầu tay, giới phê bình lúc nào cũng rất quan tâm đến cái giai đoạn tiếp nối này. Đến cuộn phim James Bond thứ ba, tôi mới bắt đầu thoải mái hơn và điều mà tôi chú ý hơn cả trong kịch bản là sự tiếp nối của nhân vật, và phim sau phải hay hơn phim trước. Tôi muốn để lại dấu ấn của mình khi diễn vai điệp viên 007 và bộ phim Skyfall thuộc vào hàng các tập phim James Bond xuất sắc.
Sam Mendes : Ham muốn thực hiện phim James Bond đã có trong tôi từ lâu, trước khi có người gợi ý và đề nghị tôi làm đạo diễn cho bộ phim này. Cũng như nhiều người hâm mộ, tôi có rất nhiều kỷ niệm với nhân vật điệp viên 007, tôi được xem phim James Bond đầu tiên lúc tôi mới có 9, 10 tuổi. Có thể nói là tôi đã lớn lên với phim 007. Khi xem lại các phim James Bond, tôi thật sự choáng ngợp với Casino Royale do đạo diễn Martin Campbell thực hiện. Và cách diễn xuất của Daniel Craig gợi lại cho tôi nhiều cảm xúc thời niên thiếu, thời mà trên màn ảnh lớn James Bond do nam tài tử Sean Connery thủ diễn. Với bộ phim Skyfall, tôi đã có cơ hội làm một bộ phim hành động gián điệp trung thành với nhân vật tiểu thuyết, nhưng đồng thời nói lên được bối cảnh thế giới vào cái thời mà chúng ta đang sống. Dự án Skyfall đối với một đạo diễn thật sự là hấp dẫn.
Skyfall, tập phim James Bond thứ 23 nổi trội trên khá nhiều điểm. Độc đáo nhất vẫn là mô hình song hành khi thì thuận chiều, lúc thì nghịch hướng. Có thể nói là lần này, ranh giới phân biệt chánh-tà càng bị xóa mờ và tâm lý nhân vật phản diện được đào sâu, xây dựng ngang tầm với James Bond. Hình tượng của Raul Silva về mặt ý tưởng làm cho người xem nhớ đến Sean Bean, điệp viên 006 và cũng là vai tà do bị bỏ rơi phản bội trong bộ phim Goldeneye (tập thứ 17). Về tướng mạo, hung thần tóc vàng vay mượn phong cách của Christopher Walken trong phim View to a Kill (tập thứ 14), nhưng quái dị và dữ tợn hơn nhiều. Sự đối nghịch giữa hai nhân vật này tạo ra sự căng thẳng quyết liệt trên màn ảnh. Bản nhạc chủ đề do Adele trình bày giúp cho ta hiểu thêm về thời khắc ‘‘Trời Sập’’, ngày mà thế giới bị va chạm đến nỗi phải sụp đổ.
Cặp bài trùng thứ nhì là hai nhân vật M và 007. Quan hệ hai bên không chỉ đơn thuần là cấp trên và cấp dưới, mà là một sự gắn bó đồng cảm, khâm phục lẫn nhau do có kinh nghiệm từng trải dù lớn lên vào hai thời điểm khác nhau. Khác hẳn với các tập trước, nhân vật M lần này có bề dày đáng kể, số phận của cả hai nhân vật gắn liền với quá khứ của bà. Lần đầu tiên, phim 007 khai thác một nhân vật nữ bên cạnh nhưng quan trọng không kém gì cặp chánh tà. Các nhà phê bình gọi đó là hình tượng của một James Bond Lady, đủ bản lĩnh để trị kẻ bất trị, đủ cá tính để gõ đầu kẻ cứng đầu.
Cặp bài trùng thứ ba tuy không xuất hiện trên màn ảnh nhưng lại là bí quyết thành công của Skyfall : Sự ăn ý giữa đạo diễn Sam Mendes và diễn viên chính Daniel Craig. Sau khi gặp nhiều bất đồng với đạo diễn Marc Forster trong tập phim trước là Quantum of Solace, chính diễn viên Daniel Craig đã đòi các nhà sản xuất chọn Sam Mendes để thực hiện Skyfall. Sam Mendes tuân thủ khuôn thước của thể loại phim James Bond, nhưng phá cách và biến tấu để tạo nên chiều sâu cho cốt truyện. Trong phim, sau khi thoát chết dù bị thương nặng do trúng đạn, điệp viên 007 nếu muốn tiếp tục thi hành nhiệm vụ buộc phải trải qua các cuộc trắc nghiệm về tâm lý cũng như thể lực.
Ở trong truyện, James Bond lúc nào cũng ở độ tuổi tứ tuần. Nhưng trong Skyfall, người xem cảm nhận được là 007 tuy còn cứng cựa gân cốt, nhưng về mặt tâm lý đã già trước tuổi. Sự mệt mỏi, hao mòn hiển hiện trên cơ thể rắn chắc tráng kiện. Đạo diễn Sam Mendes cố tình khai thác những ‘‘nhược điểm’’ này của James Bond để biến thành ưu thế, kẻ không còn gì để mất, dốc sức trong trận đánh cuối cùng. Lối diễn xuất của Craig, lúc thì dữ dằn khi thì phớt tỉnh, đầy đủ nét tinh tế để cho thấy những vết rạn nứt nội tâm dưới cái vỏ bọc chai lỳ. Nam tài tử Roger Moore sau khi xem phim Skyfall buộc phải thốt lên câu nói : Với một cách diễn như vậy, Daniel Craig có thể soán ngôi Sean Connery, người mà từ trước tới nay được xem như là đóng vai James Bond vượt trội nhất.
Ngoại trừ một vài khuyết điểm nho nhỏ trong chi tiết bối cảnh nhiều hơn là trong tuyến truyện, Skyfall thật ra là một cách nhìn trìu mến và đầy lưu luyến về quá khứ. Trong phim này có hai James Bond Girls (Bérénice Marlohe & Naomi Harris), nhưng cả hai vai nữ này đều bị đẩy xuống hàng thứ yếu so với vai của M (James Bond Lady). Mỗi người một vẻ, nhưng cả hai cô cũng không thuộc vào hàng quốc sắc thiên hương, đẹp đến nỗi nghiêng nước nghiêng thành.Có hay không có thì điều đó chẳng ảnh hưởng gì lắm đến nội dung cốt truyện và như vậy cả hai vai này chỉ là quota buộc phải có trong một bộ phim 007.
Thế nhưng ngoại trừ yếu tố này ra thì có thể nói là Sam Mendes trở lại với cội nguồn của James Bond với nhiều cách liếc nhìn nháy mắt, cho thấy là nhân vật có thể sử dụng các loại máy móc tối tân tinh xảo, nhưng sở thích cá nhân vẫn gắn bó với những vật dụng thời trước từ lưỡi dao cạo râu cho tới kiểu xe đua Aston Martin thời cũ. James Bond lưu luyến nhưng không hối tiếc, mệt mỏi nhưng không chán chường, không sợ tuổi già dù đã bao thiệt thòi, mất mát.
Cũng cần biết rằng, các nhà sản xuất (Albert R. Broccoli và Harry Saltzman) khi mua lại bản quyền tiểu thuyết James Bond, có thể khai thác các tình huống, nhân vật, viết kịch bản mà không nhất thiết phải gần sát với nội dung sách truyện. Do vậy, các bộ phim James Bond thời của Timothy Dalton và Pierce Brosbnan đã đi quá xa so với tiểu thuyết của Ian Fleming. Việc trở lại với nhân vật nguyên thủy lại càng hợp với thời điểm.
Vào lúc mà hàng loạt sinh hoạt được tổ chức để mừng sinh nhật 50 tuổi của nhân vật James Bond, đạo diễn Sam Mendes đã thừa hưởng một di sản đồ sộ, bởi vì dù muốn hay không, Skyfall sẽ bị đem ra mổ xẻ, đối chiếu so sánh với các tập phim trước. Nhưng rốt cuộc Sam Mendes đã không chết ngạt khi Trời Sập, không bị đè bẹp dưới trọng lượng của dự án Skyfall.
Đạo diễn này đã khéo léo luồn lách, phá cách nhưng không tung hứng để tránh đánh lạc hướng các fan của 007, biến tấu với những ràng buộc nhất định để không đánh mất sợi chỉ đỏ dẫn dắt tuyến truyện. Cũng như Christopher Nolan trong Inception và nhất là các tập Người Dơi (The Dark Knight Rises), đạo diễn Sam Mendes phá cách trong việc mở ra một tầm nhìn khác về nhân vật, đặt điệp viên 007 dưới một góc độ không giống như trước bằng cách rọi ống kính vào những góc tối của James Bond.
Nhờ những yếu tố này mà Skyfall, tuy là đơn đặt hàng trong sự nghiệp quay phim của Sam Mendes, nhưng lại hàm chứa một nhãn quan khác lạ, một nét gì đó rất riêng biệt trong cách đọc của nhà đạo diễn. Có lẽ cũng vì thế mà nhiều ngòi bút phê bình đã không ngần ngại xếp Skyfall vào hàng hay nhất của các bộ phim James Bond : Điệp viên Ethan Hunt bị đánh gục, Jason Bourne phải nằm đo ván. 50 năm sau ngày ra đời của điệp viên James Bond, 007 vẫn là số một.

 http://www.viet.rfi.fr/van-hoa/20121026-troi-danh-tranh-bua-an-troi-sap-tranh-james-bond

Geen opmerkingen:

Een reactie posten