Tiết lộ thú vị về Việt Nam trong hồi ký Đại sứ Mỹ Ted Osius

Ông Ted Osius, Hà Nội 2015

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Ông Ted Osius, Hà Nội 2015

Ông Ted Osius, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam từ 2014 tới 2017, mới đây ra mắt hồi ký về Việt Nam có tựa đề Nothing is Impossible.

Trả lời BBC News Tiếng Việt vào tháng Tám, ông cho biết: "Chúng ta xây dựng lòng tin bằng cách hiểu biết lẫn nhau. Niềm tin là sản phẩm của mối quan hệ tốt đẹp."

Nhận xét về hồi ký của Ted Osius, cựu ngoại trưởng Mỹ Madeleine K. Albright nói đây là "một cuốn hồi ký hấp dẫn của một trong những nhà ngoại giao giỏi nhất của Hoa Kỳ".

BBC News Tiếng Việt chọn ra một số chia sẻ thú vị của Đại sứ Ted Osius trong hồi ký:

Đại sứ 'đồng tính'

Trong hồi ký, Ted Osius cho hay: "Khi tôi gia nhập Bộ Ngoại giao năm 1989, thật không thể tưởng tượng được một nhân viên ngoại giao công khai đồng tính có thể lên vị trí đại sứ."

"Trong thời kỳ chính quyền của Tổng thống George H. W. Bush, những nhân viên đồng tính được Cục An ninh Ngoại giao xác định thường là bị tước bỏ giấy phép an ninh của họ và buộc phải từ chức. Năm 1992, một vài người trong chúng tôi đã kết hợp lại với nhau. Một mặt cẩn thận bảo vệ tư cách thành viên của chúng tôi vì sợ bị trả thù, chúng tôi đã thành lập một nhóm có tên GLIFAA. Một cách lặng lẽ, chúng tôi bắt đầu vận động để không phân biệt đối xử, chỉ đơn giản là hy vọng giữ được công việc của chúng tôi. Chúng tôi đã đạt được mục tiêu của chúng tôi trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Clinton. Quan trọng hơn, tôi đã gặp người phối ngẫu tương lai của tôi thông qua GLIFAA."

"Thái độ ở Hoa Kỳ đã thay đổi rõ rệt vào thời Tổng thống Obama đề cử tôi làm đại sứ tại Việt Nam...Những gì đã từng là một gánh nặng pháp lý bây giờ có thể là một yếu tố trung lập hoặc thậm chí là một lợi thế."

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng thăm văn phòng Thượng nghị sĩ John McCain ngày 8 tháng 7 năm 2015 trên Đồi Capitol ở Washington, DC

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng thăm văn phòng Thượng nghị sĩ John McCain ngày 8 tháng 7 năm 2015 trên Đồi Capitol ở Washington, DC

John McCain và tấm phù điêu hồ Trúc Bạch

Tác giả kể lại lúc tháng Sáu 2014, khi ông liên lạc với các thượng nghị sĩ chủ chốt trước buổi điều trần ở Thượng viện để hy vọng được họ thông qua vị trí Đại sứ tại Hà Nội.

Buổi gặp quan trọng nhất là ngày 16/6 với Thượng nghị sĩ nổi tiếng John McCain.

Ông McCain cho Osius biết Pete Peterson, người cùng ở nhà tù Hỏa Lò với McCain ngày xưa, đã gọi để tiến cử Osius.

"Nếu Pete ủng hộ anh làm đại sứ, thì tôi sẽ bỏ phiếu xác nhận," McCain nói.

McCain bảo Osius rằng vào năm 1985, một bức tượng nhỏ được dựng ở hồ Trúc Bạch, Hà Nội, cạnh nơi mà McCain đã rơi xuống tháng 10 năm 1967.

"Bức phù điêu khá bẩn. Anh yêu cầu họ làm sạch nó được không?" McCain bảo.

Trước đó, Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị đã gặp McCain ở Đồi Capitol và tặng bức ảnh chụp bia chứng tích bên hồ Trúc Bạch.

Theo hồi ký của Osius, McCain chỉ ra trong bức ảnh, một con chim đang ị lên bia, và chức danh của McCain bị ghi sai thành lính không quân mặc dù ông là phi công của Hải quân Hoa Kỳ năm 1967. Tên của McCain cũng bị viết sai trong ảnh.

Tại buổi điều trần với ủy ban Thượng viện, ngày 17/6/2014, McCain hỏi những câu khó nhất, mặc dù trước đó nói ông ủng hộ Osius. Ủy ban Đối ngoại Thượng viện sau đó 100% bỏ phiếu thông qua để gửi tên của ông Ted Osius ra Thượng viện.

Tháng Năm 2015, John McCain thăm Hà Nội, khi mà Ted Osius đã là Đại sứ. Lúc này, bức phù điêu tại hồ Trúc Bạch đã được dọn sạch. Chức danh và tên của John McCain cũng đã được sửa lại cho đúng.

Ông Nguyễn Phú Trọng nói 'phải bảo vệ chủ quyền'

Trong hai ngày John McCain ở Hà Nội năm 2015, Đại sứ Ted Osius cho hay "toàn bộ các lãnh đạo cao cấp của Việt Nam đều muốn gặp" vị thượng nghị sĩ.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nói với McCain về việc Trung Quốc bắt nạt ở Biển Đông.

"Việt Nam đã chiến đấu với Trung Quốc trong quá khứ, ông Sinh Hùng nói, và sẵn sàng chiến đấu một lần nữa.

Cần nhắc lại rằng trước đó, tháng Năm 2014, Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, khiến Việt Nam phẫn nộ.

Khi McCain gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, theo sách, ông Trọng nói với đoàn khách:

"Chúng tôi phải chuẩn bị. Chúng tôi sẽ bảo vệ chủ quyền của chúng tôi."

Cũng theo hồi ký, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh nói với McCain và các thành viên khác trong phái đoàn Mỹ rằng Trung Quốc đang xây dựng các đảo vì mục đích hậu cần, cung cấp dịch vụ kỹ thuật và thiết lập các căn cứ quân sự.

Ông Thanh nói: "Nếu cộng đồng quốc tế sử dụng những hòn đảo đó cho dịch vụ, thì đó là sự thừa nhận ngầm về chủ quyền của Trung Quốc." Ông Thanh cũng cảnh báo McCain rằng nếu Trung Quốc tuyên bố Vùng nhận dạng phòng không, khu vực sẽ coi đó là thách thức trực tiếp đối với Hoa Kỳ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội kiến, hội đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama ngày 7/7 năm 2015

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội kiến, hội đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama ngày 7/7 năm 2015

Dàn xếp cho ông Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa Kỳ

Tháng Bảy 2015, ông Nguyễn Phú Trọng trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên thăm chính thức Hoa Kỳ.

Trong hồi ký, Đại sứ Ted Osius tiết lộ các khó khăn của việc chuẩn bị.

Ông cho biết ngay từ những tháng đầu làm đại sứ, ông thường xuyên được nhận thông điệp của phía Việt Nam rằng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng muốn gặp Tổng thống Barack Obama tại Mỹ.

"Việc Trung Quốc bắt nạt các nước láng giềng Đông Nam Á đã đẩy họ vào vòng tay của Hoa Kỳ. Người dân Việt Nam muốn có một mối quan hệ chặt chẽ hơn với Mỹ."

Nhưng khó là Hoa Kỳ hiếm khi nào mời lãnh đạo đảng.

Ted Osius cho hay ban đầu, khi ông đề nghị Nhà Trắng tiếp, ông bị từ chối.

Giới chức Mỹ nói với Osius rằng ông Trọng có thể đi thăm Mỹ nhưng khó mà gặp được Obama.

Đại sứ Ted Osius đã phải nhờ nhiều người, trong đó có Tommy Vallely, là bạn và cố vấn cho Ngoại trưởng John Kerry.

Susan Rice, cố vấn an ninh quốc gia của Obama, phản đối chuyến thăm, nói rằng tổng thống Mỹ không cần gặp lãnh đạo đảng.

Ngoại trưởng John Kerry, khi ăn trưa với Obama, đã thuyết phục thành công.

Nhờ thế, Ted Osius có thể nói với Hà Nội rằng Tổng thống Obama đồng ý tiếp ông Trọng về nguyên tắc, tuy chưa có ngày cụ thể.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter thăm chính thức Việt Nam từ ngày 31/5 đến ngày 2/6/2015.

Không lâu sau, hai nước đồng ý ông Trọng sẽ thăm Mỹ đầu tháng Bảy.

Theo hồi ký, lúc chuẩn bị gặp ông Trọng, Obama hỏi Osius nên dùng chức danh gì với ông Trọng.

Osius trả lời rằng nên gọi là Tổng Bí thư.

Cuộc nói chuyện dự định 45 phút nhưng đã kéo dài 90 phút.

Ngày hôm sau, ông Trọng hỏi Osius nghĩ thế nào về cuộc gặp giữa ông và Obama.

"Nhớ rằng ông ấy từng là thầy giáo, tôi cho điểm, 'A cộng.' Vị Tổng bí thư vốn vẫn dè dặt, nở nụ cười hiếm hoi."

Đại sứ Ted Osius kể tiếp, tại Đại hội 12 năm 2016, ông Nguyễn Phú Trọng "gây ngạc nhiên cho đa số nhà quan sát", kể cả phía Mỹ, khi ông tiếp tục tái đắc cử còn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về nghỉ.

Tác giả viết: "Ông Dũng có thể cũng ngạc nhiên như ai. Là một trong những lãnh đạo ảnh hưởng nhất lịch sử hiện đại Việt Nam, ông đã giành được lời hứa rằng gia đình ông sẽ không bị tấn công. Ông rút lui về miền Nam, và ông Trọng bắt đầu loại khỏi đảng bất kỳ ai mà ông xem là quá trung thành với ông Dũng."

"Sự dịch chuyển chính trị chấn động đã diễn ra, và một lần nữa, Đảng, chứ không phải chính phủ, giữ thế kiểm soát ở Việt Nam."

Đại sứ Ted Osius hồi tưởng: "Việc giúp có cuộc gặp của ông Trọng và Tổng thống Obama là thành tựu quan trọng nhất trong nhiệm kỳ của tôi. Chuyến thăm của tổng thống đến Việt Nam năm 2016 cũng quan trọng nhưng sẽ không đầy đủ, ý nghĩa nếu ông Trọng đã không thăm Mỹ trước."

"Một số nhà quan sát đã ngụ ý rằng chuyến thăm Washington giúp củng cố ưu thế chính trị đang tụt giảm của ông Trọng, còn có người lại nói chuyến thăm cho ông Trọng sự chính danh lãnh đạo mà ông không thể có tại một quốc gia với hệ thống nghị viện. Dù sao thì ít nhất, chuyến đi của ông Trọng đã giúp có các cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Việt thành công năm 2016 và 2017 vì mỗi chuyến đi cấp cao lại xây dựng từ chuyến đi trước đó."

Trong một trang khác trong sách, Ted Osius viết: "Tôi thích ông Dũng và tôi hâm mộ quyết tâm của ông muốn đưa Việt Nam vào TPP. Trước hết ông là một người theo chủ nghĩa dân tộc nhưng quan niệm của ông về thế giới có chỗ cho tình bạn với Hoa Kỳ, và ông tự hào về quan hệ của mình với các lãnh đạo Mỹ. Tôi thấy tiếc khi thấy ông giã từ, nhưng tôi tin rằng thủ tướng và chủ tịch mới của Việt Nam cũng muốn khắc sâu quan hệ đối tác của đất nước với Hoa Kỳ."

Ở phần cuối sách, Ted Osius nói: "Việt Nam vẫn chưa thoát khỏi khuôn mẫu bắt giữ những người bất đồng chính kiến và tống họ đi đày. Các nhà lãnh đạo muốn có thương mại tự do, sáng tạo và cởi mở, nhưng họ cũng muốn kiểm soát những gì công dân có thể nói và suy nghĩ. Căng thẳng giữa hai mục tiêu đó có lẽ sẽ tiếp tục."

"Nếu Hoa Kỳ một lần nữa coi nhân quyền trở thành ưu tiên chính sách, thì việc sử dụng đòn bẩy mà thương mại cung cấp có thể tạo ra sự khác biệt ở Việt Nam. Chúng ta có thể ảnh hưởng phần nào đến quyền con người ở Việt Nam bằng cách đồng thời thể hiện tôn trọng một hệ thống chính trị khác và vẫn nhấn mạnh rằng Việt Nam tôn trọng những gì là quan trọng đối với người Mỹ. Đây sẽ tiếp tục là một thử thách khó khăn."

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-58803627

Cựu đại sứ Ted Osius: ‘Tự do ngôn luận sẽ giúp Việt Nam thịnh vượng hơn’

  • Bùi Thư
  • BBC News Tiếng Việt
Đại sứ Ted Osius là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, từng nhiều năm làm việc trong các cơ quan đại diện ngoại giao của Mỹ tại châu Á

NGUỒN HÌNH ẢNH,|NVCC

Chụp lại hình ảnh,

Từ năm 2014 đến 2017, ông Ted Osius đảm nhiệm vai trò đại sứ Mỹ tại Hà Nội

Đại sứ Ted Osius nói rằng giới lãnh đạo Việt Nam không nên lo ngại các tiếng nói đối lập và rằng tự do ngôn luận có lợi cho phát triển.

Trong thời gian làm đại sứ tại Việt Nam từ năm 2014 đến 2017, ông Ted Osius đã có cơ hội tìm hiểu Việt Nam từ bên trong, ở cự ly gần.

Thông qua các cuộc gặp gỡ với giới chính trị gia, trí thức, nhà hoạt động, nhà bất đồng chính kiến và người dân thường, ông đã hiểu hơn đất nước và con người Việt Nam, cũng như các bất đồng giữa hai quốc gia trong các vấn đề như dân chủ, nhân quyền.

Trong phần hai của loạt phỏng vấn với Bùi Thư của BBC News Tiếng Việt, đại sứ Ted Osius đã trao đổi một cách cởi mở về hàng loạt vấn đề, về sự phát triển ấn tượng của Việt Nam cũng như những hạn chế trong không gian tự do biểu đạt.

Chính phủ không nên sợ tự do biểu đạt

BBC: Từ trải nghiệm cá nhân khi làm việc với giới học thuật và người dân Việt Nam, ông đánh giá thế nào về quyền lực mềm mà Mỹ đang sử dụng trong quan hệ với Việt Nam? Ảnh hưởng của Mỹ có bị giới hạn trong các lĩnh vực như giáo dục, nhân đạo và nhân quyền không?

Cựu đại sứ Ted Osius: Tôi không bao giờ đánh giá thấp tầm quan trọng của sức mạnh mềm. Khi bạn nghĩ về tầm quan trọng của hợp tác giáo dục, thì trong 25 năm qua, đã có một chương trình, Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright, dạy cho các cán bộ tỉnh thành về kinh tế học hiện đại. Và bây giờ nó trở thành trường Đại học Fulbright của Việt Nam. Hợp tác về giáo dục hoàn toàn có lợi cho Việt Nam và khi Việt Nam hội nhập kinh tế thế giới và phát triển kinh tế ngày càng nhanh, chương trình Fulbright đã trực tiếp đóng góp vào sự thịnh vượng của Việt Nam.

Tiếp đó là trao đổi giáo dục. Sự thật là có nhiều người Việt Nam đến Hoa Kỳ để học tập và nhiều người Mỹ đến Việt Nam để trao đổi giáo dục. Đó là điều vô cùng có lợi. Và bạn thử nghĩ xem, có khá nhiều lãnh đạo Việt Nam đã nhận học bổng Fulbright tại Hoa Kỳ. Điều đó cho phép tạo dựng tình bạn và để hai bên hiểu nhau hơn. Vì vậy, tôi nghĩ đó là những yếu tố cực kỳ quan trọng của mối quan hệ hai nước.

Vietnam, political prisoner

Có quan hệ an ninh tốt là quan trọng, nhưng nếu không dựa trên nền tảng tin tưởng lẫn nhau, mối quan hệ an ninh sẽ không phát triển. Chúng ta xây dựng lòng tin bằng cách hiểu biết lẫn nhau. Niềm tin là sản phẩm của mối quan hệ tốt đẹp. Thực tế là đang có rất nhiều người dành thời gian tìm hiểu về đất nước kia, họ đã đóng góp cho mối quan hệ tốt đẹp và tin cậy giữa hai quốc gia. Điều đó rất, rất có lợi.

BBC: Việt Nam là nhà nước cộng sản, trong khi Hoa Kỳ là quốc gia dân chủ, ông có nghĩ rằng hệ tư tưởng khác nhau vẫn có thể đưa hai nước xích lại gần nhau?

Cựu Đại sứ Ted Osius: Tôi không nghĩ rằng niềm tin được tạo ra trong một sớm một chiều. Tôi cho rằng cần phải nỗ lực rất nhiều để xây dựng, duy trì và phát triển lòng tin giữa hai nước và nhân dân hai nước.

Một bước tiến lớn đã diễn ra khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa Kỳ, được đón tiếp và gặp Tổng thống Obama tại Phòng Bầu dục. Và Tổng thống Obama nói, chúng tôi tôn trọng các hệ thống chính trị khác nhau. Và điều đó được đưa vào trong tuyên bố chung sau đó.

Tiếp đến, Bộ trưởng Ngoại giao John Kerry đã công khai nói rằng Hoa Kỳ có thể tôn trọng các hệ thống chính trị khác biệt với hệ thống chính trị của chúng tôi. Điều đó rất quan trọng đối với việc xây dựng lòng tin với các nhà lãnh đạo của Đảng Cộng sản, bởi vì nó đã nói rõ rằng trên thực tế, mục tiêu của Hoa Kỳ là để Việt Nam phát triển và thịnh vượng hơn, thành công hơn và độc lập hơn, chứ không phải để phá hoại chính phủ Việt Nam hoặc tìm cách thay đổi nó. Chúng tôi đã cố gắng thay đổi chính quyền (Nam VN) trong những năm 1960 và 1970, nhưng đã không thành công. Và những gì Tổng thống Obama đã nói là chúng ta sẽ không đi theo con đường đó nữa. Và với hệ thống chính trị khác nhau, cả hai nước chúng ta đều phải tôn trọng hệ thống chính trị của nước kia.

BBC

Tổng thống Obama cũng nói rằng bạn phải hiểu chúng tôi là ai. Và ông ấy nói về nhân quyền và tầm quan trọng của tự do ngôn luận. Ông ấy nói rằng người Mỹ chúng tôi quan tâm sâu sắc đến những điều này. Chúng tôi quan tâm sâu sắc đến quyền con người và quyền tự do biểu đạt của mọi người. Và trên thực tế, điều đó nằm trong hiến pháp của Việt Nam. Cam kết tôn trọng quyền con người và quyền tự do ngôn luận cùng những cam kết đối với Việt Nam được thực hiện trong công ước quốc tế về quyền con người. Vì vậy, tôi nghĩ một phần nguyện vọng cơ bản của Việt Nam là tôn trọng nhân quyền và cho phép tự do ngôn luận nhiều hơn.

Nhưng có những người trong giới lãnh đạo và lực lượng an ninh của Việt Nam lo lắng về quyền tự do ngôn luận và rất lo lắng về các blogger và về việc các blogger nói những điều chỉ trích Đảng Cộng sản. Tôi nghĩ họ nên thư giãn. Thành thật mà nói, tôi nghĩ họ không cần phải lo việc các blogger sẽ lật đổ chính phủ hoặc lật đổ đảng. Tôi nghĩ tự do ngôn luận rất là lành mạnh và điều đó sẽ chỉ làm cho Việt Nam mạnh hơn và thịnh vượng hơn khi quyền tự do ngôn luận ngày càng được cho phép nhiều hơn. Nhưng tôi hiểu có những quan điểm khác nhau về vấn này.

BBC: Những nhà hoạt động ở Việt Nam luôn mong muốn chính phủ Hoa Kỳ sẽ làm nhiều hơn nữa nhưng có vẻ như Hoa Kỳ quan tâm nhiều hơn về địa chính trị của Việt Nam trong tương giao với Trung Quốc và giá trị hợp tác quân sự với Việt Nam hơn là vận động cho dân chủ hóa?

Cựu đại sứ Ted Osius:Khi còn là đại sứ, tôi luôn tranh luận rằng Việt Nam nên tự tin và biết rằng việc cho phép người dân lên tiếng sẽ không có hại, sẽ không làm cho đất nước trở nên bất ổn.

Và điều mấu chốt là Hoa Kỳ không muốn Việt Nam bất ổn, Hoa Kỳ mong muốn Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng, độc lập và đóng góp vào an ninh khu vực cũng như những thách thức toàn cầu mà tất cả chúng ta đang phải đối mặt. Tôi hoan nghênh tiếng nói của các nhà hoạt động. Tôi nghĩ họ cần được lắng nghe. Và tôi biết rằng những người trong chính phủ Hoa Kỳ luôn lắng nghe các nhà hoạt động nhân quyền và tôn trọng công việc mà họ đang làm.

Đôi khi tôi lên án khá gay gắt giới lãnh đạo Việt Nam về việc đã bỏ tù các nhà hoạt động, bỏ tù các blogger. Tôi phê bình gay gắt, nhưng tôi thường không nói điều đó một cách công khai vì tôi không nghĩ rằng nó hiệu quả. Tôi nghĩ việc tương tác qua lại sẽ hiệu quả hơn. Và sau đó chúng tôi cũng giải thích rằng, đấy chính là nước Mỹ, nếu bạn muốn có mối quan hệ đầy đủ nhất có thể với chúng tôi và với phần còn lại của thế giới, bạn cần tuân thủ các cam kết mà bạn đã đưa ra với cộng đồng quốc tế theo các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế và rằng Việt Nam có những khát vọng kinh tế rất lớn.

BBC

Việt Nam muốn từ nhóm dưới của các quốc gia thu nhập trung bình vươn lên nhóm trên trung bình, cách duy nhất là cho phép đổi mới phát triển mạnh mẽ, bởi vì nền kinh tế ngày nay được thúc đẩy bởi tri thức và đổi mới sáng tạo, và điều đó diễn ra khi mọi người được phép thể hiện bản thân.

Và để thực hiện bước nhảy vọt đó, tôi nghĩ điều mà Việt Nam có thể làm để trở thành nước thuộc nhóm trên trung bình là phải cho phép sự đổi mới phát triển. Điều đó có nghĩa là cho phép những ý tưởng khác nhau hình thành mà không sợ chúng gây ra bất ổn.

Theo quan điểm của tôi, khi Việt Nam trở nên thịnh vượng hơn thì cũng sẽ trở nên ổn định hơn và sẽ giữ được quỹ đạo đi lên xét về khía cạnh ổn định, cởi mở hơn về kinh tế và cởi mở hơn với đổi mới sáng tạo và ý tưởng. Tôi không nghĩ rằng sự cởi mở sẽ gây bất ổn.

Tôi nghĩ rằng bạn có thể trở nên đổi mới hơn, đồng thời duy trì ổn định và thịnh vượng, bởi vì Việt Nam thành công về mặt kinh tế và đã rất thành công trong ngoại giao. Việt Nam đã rất thành công khi đạt được các hiệp định thương mại tự do với nhiều quốc gia. Phần đông các nhà tư tưởng chiến lược Đông Nam Á đều ở Việt Nam. Với tất cả những thành công đó, tôi hy vọng, Việt Nam sẽ có được niềm tin lớn để lựa chọn con đường của riêng mình, chứ không có ai khác lựa chọn giùm. Người dân Việt Nam có thể cất tiếng nói của mình. Và điều đó sẽ không đe dọa sự ổn định.

Hai nước có lợi ích đan xen

BBC: Ông có cho rằng Hoa Kỳ và Việt Nam có nhiều lợi ích đan xen và việc tăng cường quan hệ sẽ mang lại lợi ích cho hai phía?

Cựu đại sứ Ted Osius: Tôi hy vọng là như vậy. Tôi cũng tin như thế. Tôi nghĩ chúng ta có quá nhiều lợi ích đan xen. Lợi ích của chúng ta không giống nhau, nhưng có rất nhiều sự đan xen. Có rất nhiều lĩnh vực mà chúng ta cùng quan tâm.

Chúng ta có cùng mối quan tâm về tự do hàng hải và hòa bình trên Biển Đông. Chúng ta quan tâm về việc sông Mekong được quản lý như thế nào để những người ở hạ nguồn có tiếng nói về những gì xảy ra với môi trường của họ. Chúng ta có chung mối quan tâm trong việc chống lại đại dịch và chúng ta đã cùng nhau làm việc vì sức khỏe cộng đồng trong rất nhiều năm.

Chúng ta có mối quan tâm chung trong việc đối phó với biến đổi khí hậu một cách hiệu quả. Chúng ta cùng mối quan tâm đến sự thịnh vượng và ổn định ở Đông Nam Á.

Ông Ted Osius cùng Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tại lễ ký kết thỏa thuận về hoạt động của Đoàn Hòa bình tại Việt Nam vào tháng 5/2016

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Ông Ted Osius cùng Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tại lễ ký kết thỏa thuận về hoạt động của Đoàn Hòa bình tại Việt Nam vào tháng 5/2016

Chúng ta cùng quan tâm đến các lĩnh vực tư nhân vốn đang được gắn kết chặt chẽ hơn với nhau. Tôi đã thấy rất nhiều công ty và nhà đầu tư Hoa Kỳ đến Việt Nam và nhận thấy đây là một nơi chào đón họ. Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng ta có lợi ích chung trong sự thịnh vượng và giao thương tốt hơn nữa giữa hai quốc gia.

Và chúng tôi có thể có những tranh luận về quyền con người và về mức độ mà mọi người nên được phép thể hiện bản thân một cách tự do. Nhưng đó là tranh cãi giữa những người bạn. Và chúng tôi thể hiện tranh luận đó một cách tôn trọng.

Chúng tôi tôn trọng sự khác biệt trong văn hóa và hệ thống chính trị. Nhưng tôi tin rằng những điều đó giúp cho quan hệ đối tác của chúng ta ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn. Và tôi thực sự nghĩ rằng nếu được điều hành tốt, nó sẽ tiếp tục phát triển.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-58169044