Lý Quang Diệu: Nửa thế kỷ gắn bó với vận mạng Singapore
Thursday, March 19, 2015 8:03:37 PM
Lý Quang Diệu, tên đọc theo âm Hán-Việt của Lee Kuan Yew, là chính trị gia có vai trò đưa Singapore từ một tiền đồn chiến lược thuộc Anh ở Viễn Đông trong gần 200 năm, một xứ sở trong hàng các nước thế giới thứ ba, trở thành trung tâm tài chính thương mại quan trọng bậc nhất Á Châu và trên thế giới.
Trong hơn nửa thế kỷ từ khi Anh trao trả chủ quyền để Singapore trở nên nước cộng hòa độc lập, Lý Quang Diệu trực tiếp hay gián tiếp nắm giữ quyền lực trong suốt 55 năm. Lý Hiển Long, con trai lớn trong ba người con của ông, là cựu chuẩn tướng quân đội Singapore, bộ trưởng tài chính từ 2004 và Thủ Tướng từ 2011 cho đến nay. Mới đây, ở tuổi 92, với sức khỏe đã suy kém, ông Lý Quang Diệu lâm bệnh nặng và chưa biết còn sống được bao lâu nữa.
Thuộc thế hệ thế tư trong một gia đình di dân, ông cố nội từ tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đến Singapore năm 1862, Lý Quang Diệu sinh tại Singapore ngày 16 tháng 9 năm 1923, ngôn ngữ chính từ nhỏ là tiếng Anh và hoàn toàn chịu ảnh hưởng văn hóa Anh. Tới năm 20 tuổi ông mới bắt đầu học tiếng Hoa và cùng lúc là tiếng Nhật khi thuộc địa Singapore của Anh bị Nhật chiếm đóng trong Thế Chiến II từ 1942 đến 1945.
Sau chiến tranh, Lý Quang Diệu qua Anh tiếp tục con đường học vấn, với một thời gian ngắn theo học trường Kinh Tế London rồi chuyển sang học luật tại Fitzwilliam College, đại học Cambridge. Năm 1949, ông trở về hành nghề luật sư trong một tổ hợp pháp lý ở Singapore cho tới 1954 cùng một nhóm bạn hữu có giáo dục Anh thành lập Đảng Hành Động Nhân Dân (People's Action Party - PAP).
PAP là đảng của giai cấp tư sản với những đảng viên thuộc tầng lớp trung lưu, có khuynh hướng xã hội và liên minh với các công đoàn thiên cộng. Liên minh này, theo mô tả của ông Lý, là một cuộc hôn nhân vì lợi. Vào thời kỳ ấy, PAP là đảng của thiểu số 20% dân nói tiếng Anh, trong khi 70% dân chúng Singapore dùng tiếng Hoa và những thổ ngữ khác. PAP cần sự ủng hộ của đại chúng do những người cộng sản chiếm ưu thế và ngược lại đảng cộng sản cần có ban lãnh đạo PAP làm “màn khói” che chở hoạt động vì Đảng Cộng Sản Mã Lai là đảng bất hợp pháp.
Lúc đó Singapore và Malaya vẫn còn là thuộc địa Anh với một số quyền tự trị. Năm 1955, Lý Quang Diệu đắc cử đại biểu đơn vị Tangjong Pagar, và trở thành nhà lãnh đạo phe đối lập với chính phủ liên hiệp thân Anh của Mặt Trận Lao Động. Tanjong Pagar nằm giữa bến cảng và trung tâm thương mại Singapore là khu có nhiều di dân gốc Hoa hoạt động thương mại hay làm công nhân lao động. Qua thời gian biến đổi, ngày nay Tanjong Pagar trở nên khu du lịch quen biết với Koreatown và Little Korea ở Singapore.
Thời gian này, Lý Quang Diệu gặp nhiều khó khăn với các đối thủ bên ngoài và trong. Năm 1957, những phần tử thân cộng giành được các chức vụ lãnh đạo PAP và vị trí của Lý Quang Diệu bị đe dọa nặng nề. Nhưng may mắn cho ông và những phần tử trung dung, chính phủ Singapore do Lim Hew Hock lãnh đạo, cho lệnh bắt giữ tất cả các thành phần cộng sản và Lý Quang Diệu trở lại làm Tổng Thư Ký PAP.
Trong cuộc bầu cử tháng 5 năm 1959, PAP thắng 43 trong 51 ghế hội đồng đại biểu, một hình thức quốc hội của Singapore tự trị trong Liên Hiệp Anh. Lý Quang Diệu trở thành Thủ Tướng Singapore thay thế Lim Hew Hock.
Sau cuộc trưng cầu dân ý tháng 9 năm 1962 dân chúng Singapore và Malaya muốn chọn độc lập hoàn toàn, Anh Quốc trao trả chủ quyền cho hai lãnh thổ tự trị và Singapore gia nhập Liên Bang Malaysia từ 16 tháng 9 năm 1963.
Sự kết hợp này không lâu dài. Dân chúng Singapore, đa số gốc Hoa chống đối ảnh hưởng văn hóa và tôn giáo Malaya. Những vụ xung đột chủng tộc / tôn giáo bùng nổ và bạo loạn xảy ra trong năm 1964 ở Singapore. Ngược lại chính quyền liên bang ở Kuala Lumpur lo ngại với thành phần đa số người Hoa ở Singapore cũng như những thách thức chính trị của PAP trong Malaya. Không tìm được phương cách giải quyết cuộc khủng hoảng, Thủ Tướng Tunku Abdul Rahman quyết định trục xuất Singapore khỏi Liên Bang Malaysia.
Ngày 7 tháng 8 năm 1965, Lý Quang Diệu ký thỏa ước ly khai trong đó có phác họa mối quan hệ sau này với Malaysia để duy trì sự hợp tác trong những lãnh vực như thương mại và quốc phòng. Singapore trở thành nước cộng hòa độc lập, một đảo quốc nhỏ bé diện tích 700 km2 và dân số chưa tới 4 triệu khi ấy.
Lý Quang Diệu là người đã nỗ lực vận động gia nhập liên bang, viết trong bản thông báo gởi tới dân chúng: “Suốt cuộc đời tôi từ khi trưởng thành, tôi luôn luôn tin tưởng vào sự kết hợp và thống nhất hai vùng lãnh thổ.” Ông tuyên bố: “Kể từ nay Singapore sẽ vĩnh viễn là một quốc gia độc lập, dân chủ với đầy đủ chủ quyền, đặt trên nền tảng những nguyên lý của quyền tự do và công bằng, hầu mưu tìm phúc lợi và hạnh phúc cho nhân dân đang sinh sống trong một xã hội tối hảo, công bằng và bình đẳng.”
Thực tế sau này cho thấy ông không thực hiện đúng những cam kết và hứa hẹn ấy. Ông đã đưa nước Cộng Hòa nhỏ bé Singapore, thực tế chỉ là một thành phố, mau chóng trở nên “Con Hổ Châu Á, một trong những trung tâm thương mại lớn nhất, một trong 5 cảng bận rộn nhất và trung tâm tài chính quan trong hàng thứ tư trên thế giới. Singapore có thu nhập bình quân đầu người cao thứ ba thế giới, hệ thống giáo dục, y tế công cộng, tính minh bạch của chính quyền và khả năng cạnh tranh kinh tế đều đứng vào hạng cao quốc tế.
Nhưng bản thân Thủ Tướng Lý Quang Diệu, chính thức cầm quyền đến năm 1990, bị chỉ trích là một nhà lãnh đạo độc đoán, khống chế đối lập và không tôn trọng những nguyên tắc dân chủ, hạn chế nhân quyền và tự do ngôn luận. Nói cách khác, có thể coi ông thuộc loại “độc tài sáng suốt,” đem lại kết quả tốt đẹp cho người dân, nhưng không thể gọi là nhà lãnh đạo tiêu biểu trong một chế độ dân chủ tự do.
Quan niệm từ trước của ông Lý Quang Diệu, cho đến khi gia nhập Liên Bang Malaya, vẫn tin rằng Singapore không thể đứng đơn độc và kết hợp là yếu tố căn bản cho sư tồn vong. Singapore không có tài nguyên thiên nhiên, không có nguồn nước, thiếu khả năng phòng thủ và tài nguyên duy nhất là con người cùng nỗ lực cần cù làm việc của dân chúng. Có thể ông đã bị đẩy tới hoàn cảnh ngoài ý muốn, nhưng ông đã dần dần tìm được giải pháp và biết khai thác đúng chỗ đúng lúc những điều kiện trong tầm tay để đi đến kết quả tốt đẹp.
Lý Quang Diệu đã ý thức đúng những nhu cầu của Singapore trong thời kỳ độc lập là an ninh quốc gia, phát triển kinh tế và các vấn đề xã hội.
Ngay sau khi Singapore được làm hội viên Liên Hiệp Quốc, Lý Quang Diệu tìm cách mở rộng sự công nhận của quốc tế. Ông tuyên bố chính sách trung lập và đường lối không liên kết. Lực lượng vũ trang Singapore được tổ chức trong chừng mực tối thiểu cần thiết với sự vận động các quốc gia khác trợ giúp trong các lãnh vực trang bị, huấn luyện và tư vấn.
Singapore gia nhập Hiệp Hội các Quốc Gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 1967 và tìm cách phát triển quan hệ hữu nghị trước hết với Indonesia từng có những đối đầu trước kia, rồi tới các nước trong khu vực từ Malaysia, Việt Nam tới Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Hàn, Nhật Bản...
Tách rời khỏi Liên Bang Malaysia có nghĩa là Singapore mất thị trường chung và thị trường nội địa, đồng thời các căn cứ quân sự của Anh sẽ triệt thoái hoàn toàn và phá hủy năm 1975. Lý Quang Diệu đã vận động Anh để chuyển đổi các căn cứ và công xưởng quân sự dùng vào mục đích dân sự. Việc này giúp Singapore có điều kiện tiến dần vào con đường công nghiệp hóa. Chính phủ lập kế hoạch thu hút đầu tư nước ngoài, huấn luyện cho một lực lượng lao động lương thấp nhưng kỷ luật và tay nghề cao. Hệ thống hạ tầng cơ sở, phi trường, hải cảng, đường lộ, mạng lưới thông tin được phát triển cùng với nhiều kế hoạch kinh tế khác đã làm thay đổi hoàn toàn tình trạng Singapore. Thủ Tướng Lý Quang Diệu cũng có được nhiều phụ tá giỏi và những bộ trưởng tài năng như Goh Keng Swe và Hon Sui Sen, những người giúp nhiều cho việc hạ thấp tỷ lệ thất nghiệp và những chương trình xã hội khác.
Qua 25 năm lãnh đạo một nước cộng hòa độc lập, ở chức vụ Thủ Tướng, và sau đó 14 năm ở cương vị Bộ Trưởng Cao Cấp, Lý Quang Diệu kiến tạo Singapore thành một đất nước hoàn toàn mới, một xã hội đứng ngang hàng các quốc gia văn minh tiên tiến trên thế giới. Singapore nổi tiếng là thành phố đẹp, sạch, đầy đủ tiện nghi sinh hoạt, hệ thống giao thông hiện đại.
Nhưng vị trí địa dư của Singapore vừa là thuận lợi cho sự phát triển vừa là điều kiện đưa tới nhiều khó khăn phức tạp như buôn lậu, ma túy, hải tặc. Thủ Tướng Lý Quang Diệu cũng nổi tiếng về việc cho áp dụng luật pháp khắt khe và đôi khi vượt nguyên tắc của các chế độ dân chủ như bãi bỏ bồi thẩm đoàn ở tòa án trong một số trường hợp xét xử.
Một số những chỉ trích cho rằng Lý Quang Diệu là người dành đặc quyền lãnh đạo đất nước cho giới thượng lưu ưu tú. Ông cũng bị chỉ trích về thủ đoạn đàn áp đối lập và ngăn chặn tự do ngôn luận theo đó ông dùng con đường khởi kiện đưa đối thủ hay người chống đối ra tòa cho đến khi họ phá sản hay tiêu tan sự nghiệp và như thế chẳng khác gì thủ tiêu các quyền con người được Liên Hiệp Quốc quy định.
Ông cũng bị tố cáo là có chủ trương gia đình trị. Đây là chuyện có thể tranh cãi lâu dài không dứt vì như ông giải thích, những người trong gia đình ông nếu có đạt tới chức vụ cao là do khả năng cá nhân và nỗ lực bản thân. Những tố cáo này căn cứ trên thực tế, con trai trưởng của ông làm Thủ Tướng từ 2011, và từng là Phó chủ tịch ủy ban quản trị đầu tư Singapore (ông là chủ tịch). Người con trái thứ cũng là một cựu chuẩn tướng, hiện làm chủ tịch - tổng giám đốc tập đoàn truyền thông xuyên Á Sing Tel., công ty được liệt kê là lớn nhất trên thị trường chứng khoán Singapore. Bà vợ của ông cũng có liên hệ đến những công ty tài chính quốc doanh nắm quyền kiểm soát nhiều công ty quan trọng như Singapore Airlines và Ngân Hàng DBS.
Dù có những tranh luận như thế, không ai có thể phủ nhận ông Lý Quang Diệu có vai trò của người lập quốc Singapore, đã có công đưa nước cộng hòa nhỏ bé này lên vị trí thượng đẳng trên thế giới, và toàn thể câu chuyện ấy là bài học đáng suy ngẫm cho nhiều nước khác ở Á Châu. (HC)
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=204677&zoneid=403#.VQ_YLelFC70
Thursday, March 19, 2015 8:03:37 PM
HÀ TƯỜNG CÁT/Người Việt
Lý Quang Diệu, tên đọc theo âm Hán-Việt của Lee Kuan Yew, là chính trị gia có vai trò đưa Singapore từ một tiền đồn chiến lược thuộc Anh ở Viễn Đông trong gần 200 năm, một xứ sở trong hàng các nước thế giới thứ ba, trở thành trung tâm tài chính thương mại quan trọng bậc nhất Á Châu và trên thế giới.
 Ông Lý Quang Diệu |
Thuộc thế hệ thế tư trong một gia đình di dân, ông cố nội từ tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đến Singapore năm 1862, Lý Quang Diệu sinh tại Singapore ngày 16 tháng 9 năm 1923, ngôn ngữ chính từ nhỏ là tiếng Anh và hoàn toàn chịu ảnh hưởng văn hóa Anh. Tới năm 20 tuổi ông mới bắt đầu học tiếng Hoa và cùng lúc là tiếng Nhật khi thuộc địa Singapore của Anh bị Nhật chiếm đóng trong Thế Chiến II từ 1942 đến 1945.
Sau chiến tranh, Lý Quang Diệu qua Anh tiếp tục con đường học vấn, với một thời gian ngắn theo học trường Kinh Tế London rồi chuyển sang học luật tại Fitzwilliam College, đại học Cambridge. Năm 1949, ông trở về hành nghề luật sư trong một tổ hợp pháp lý ở Singapore cho tới 1954 cùng một nhóm bạn hữu có giáo dục Anh thành lập Đảng Hành Động Nhân Dân (People's Action Party - PAP).
PAP là đảng của giai cấp tư sản với những đảng viên thuộc tầng lớp trung lưu, có khuynh hướng xã hội và liên minh với các công đoàn thiên cộng. Liên minh này, theo mô tả của ông Lý, là một cuộc hôn nhân vì lợi. Vào thời kỳ ấy, PAP là đảng của thiểu số 20% dân nói tiếng Anh, trong khi 70% dân chúng Singapore dùng tiếng Hoa và những thổ ngữ khác. PAP cần sự ủng hộ của đại chúng do những người cộng sản chiếm ưu thế và ngược lại đảng cộng sản cần có ban lãnh đạo PAP làm “màn khói” che chở hoạt động vì Đảng Cộng Sản Mã Lai là đảng bất hợp pháp.
Lúc đó Singapore và Malaya vẫn còn là thuộc địa Anh với một số quyền tự trị. Năm 1955, Lý Quang Diệu đắc cử đại biểu đơn vị Tangjong Pagar, và trở thành nhà lãnh đạo phe đối lập với chính phủ liên hiệp thân Anh của Mặt Trận Lao Động. Tanjong Pagar nằm giữa bến cảng và trung tâm thương mại Singapore là khu có nhiều di dân gốc Hoa hoạt động thương mại hay làm công nhân lao động. Qua thời gian biến đổi, ngày nay Tanjong Pagar trở nên khu du lịch quen biết với Koreatown và Little Korea ở Singapore.
Thời gian này, Lý Quang Diệu gặp nhiều khó khăn với các đối thủ bên ngoài và trong. Năm 1957, những phần tử thân cộng giành được các chức vụ lãnh đạo PAP và vị trí của Lý Quang Diệu bị đe dọa nặng nề. Nhưng may mắn cho ông và những phần tử trung dung, chính phủ Singapore do Lim Hew Hock lãnh đạo, cho lệnh bắt giữ tất cả các thành phần cộng sản và Lý Quang Diệu trở lại làm Tổng Thư Ký PAP.
Trong cuộc bầu cử tháng 5 năm 1959, PAP thắng 43 trong 51 ghế hội đồng đại biểu, một hình thức quốc hội của Singapore tự trị trong Liên Hiệp Anh. Lý Quang Diệu trở thành Thủ Tướng Singapore thay thế Lim Hew Hock.
Sau cuộc trưng cầu dân ý tháng 9 năm 1962 dân chúng Singapore và Malaya muốn chọn độc lập hoàn toàn, Anh Quốc trao trả chủ quyền cho hai lãnh thổ tự trị và Singapore gia nhập Liên Bang Malaysia từ 16 tháng 9 năm 1963.
Sự kết hợp này không lâu dài. Dân chúng Singapore, đa số gốc Hoa chống đối ảnh hưởng văn hóa và tôn giáo Malaya. Những vụ xung đột chủng tộc / tôn giáo bùng nổ và bạo loạn xảy ra trong năm 1964 ở Singapore. Ngược lại chính quyền liên bang ở Kuala Lumpur lo ngại với thành phần đa số người Hoa ở Singapore cũng như những thách thức chính trị của PAP trong Malaya. Không tìm được phương cách giải quyết cuộc khủng hoảng, Thủ Tướng Tunku Abdul Rahman quyết định trục xuất Singapore khỏi Liên Bang Malaysia.
Ngày 7 tháng 8 năm 1965, Lý Quang Diệu ký thỏa ước ly khai trong đó có phác họa mối quan hệ sau này với Malaysia để duy trì sự hợp tác trong những lãnh vực như thương mại và quốc phòng. Singapore trở thành nước cộng hòa độc lập, một đảo quốc nhỏ bé diện tích 700 km2 và dân số chưa tới 4 triệu khi ấy.
Lý Quang Diệu là người đã nỗ lực vận động gia nhập liên bang, viết trong bản thông báo gởi tới dân chúng: “Suốt cuộc đời tôi từ khi trưởng thành, tôi luôn luôn tin tưởng vào sự kết hợp và thống nhất hai vùng lãnh thổ.” Ông tuyên bố: “Kể từ nay Singapore sẽ vĩnh viễn là một quốc gia độc lập, dân chủ với đầy đủ chủ quyền, đặt trên nền tảng những nguyên lý của quyền tự do và công bằng, hầu mưu tìm phúc lợi và hạnh phúc cho nhân dân đang sinh sống trong một xã hội tối hảo, công bằng và bình đẳng.”
Thực tế sau này cho thấy ông không thực hiện đúng những cam kết và hứa hẹn ấy. Ông đã đưa nước Cộng Hòa nhỏ bé Singapore, thực tế chỉ là một thành phố, mau chóng trở nên “Con Hổ Châu Á, một trong những trung tâm thương mại lớn nhất, một trong 5 cảng bận rộn nhất và trung tâm tài chính quan trong hàng thứ tư trên thế giới. Singapore có thu nhập bình quân đầu người cao thứ ba thế giới, hệ thống giáo dục, y tế công cộng, tính minh bạch của chính quyền và khả năng cạnh tranh kinh tế đều đứng vào hạng cao quốc tế.
Nhưng bản thân Thủ Tướng Lý Quang Diệu, chính thức cầm quyền đến năm 1990, bị chỉ trích là một nhà lãnh đạo độc đoán, khống chế đối lập và không tôn trọng những nguyên tắc dân chủ, hạn chế nhân quyền và tự do ngôn luận. Nói cách khác, có thể coi ông thuộc loại “độc tài sáng suốt,” đem lại kết quả tốt đẹp cho người dân, nhưng không thể gọi là nhà lãnh đạo tiêu biểu trong một chế độ dân chủ tự do.
Quan niệm từ trước của ông Lý Quang Diệu, cho đến khi gia nhập Liên Bang Malaya, vẫn tin rằng Singapore không thể đứng đơn độc và kết hợp là yếu tố căn bản cho sư tồn vong. Singapore không có tài nguyên thiên nhiên, không có nguồn nước, thiếu khả năng phòng thủ và tài nguyên duy nhất là con người cùng nỗ lực cần cù làm việc của dân chúng. Có thể ông đã bị đẩy tới hoàn cảnh ngoài ý muốn, nhưng ông đã dần dần tìm được giải pháp và biết khai thác đúng chỗ đúng lúc những điều kiện trong tầm tay để đi đến kết quả tốt đẹp.
Lý Quang Diệu đã ý thức đúng những nhu cầu của Singapore trong thời kỳ độc lập là an ninh quốc gia, phát triển kinh tế và các vấn đề xã hội.
Ngay sau khi Singapore được làm hội viên Liên Hiệp Quốc, Lý Quang Diệu tìm cách mở rộng sự công nhận của quốc tế. Ông tuyên bố chính sách trung lập và đường lối không liên kết. Lực lượng vũ trang Singapore được tổ chức trong chừng mực tối thiểu cần thiết với sự vận động các quốc gia khác trợ giúp trong các lãnh vực trang bị, huấn luyện và tư vấn.
Singapore gia nhập Hiệp Hội các Quốc Gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 1967 và tìm cách phát triển quan hệ hữu nghị trước hết với Indonesia từng có những đối đầu trước kia, rồi tới các nước trong khu vực từ Malaysia, Việt Nam tới Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Hàn, Nhật Bản...
Tách rời khỏi Liên Bang Malaysia có nghĩa là Singapore mất thị trường chung và thị trường nội địa, đồng thời các căn cứ quân sự của Anh sẽ triệt thoái hoàn toàn và phá hủy năm 1975. Lý Quang Diệu đã vận động Anh để chuyển đổi các căn cứ và công xưởng quân sự dùng vào mục đích dân sự. Việc này giúp Singapore có điều kiện tiến dần vào con đường công nghiệp hóa. Chính phủ lập kế hoạch thu hút đầu tư nước ngoài, huấn luyện cho một lực lượng lao động lương thấp nhưng kỷ luật và tay nghề cao. Hệ thống hạ tầng cơ sở, phi trường, hải cảng, đường lộ, mạng lưới thông tin được phát triển cùng với nhiều kế hoạch kinh tế khác đã làm thay đổi hoàn toàn tình trạng Singapore. Thủ Tướng Lý Quang Diệu cũng có được nhiều phụ tá giỏi và những bộ trưởng tài năng như Goh Keng Swe và Hon Sui Sen, những người giúp nhiều cho việc hạ thấp tỷ lệ thất nghiệp và những chương trình xã hội khác.
Qua 25 năm lãnh đạo một nước cộng hòa độc lập, ở chức vụ Thủ Tướng, và sau đó 14 năm ở cương vị Bộ Trưởng Cao Cấp, Lý Quang Diệu kiến tạo Singapore thành một đất nước hoàn toàn mới, một xã hội đứng ngang hàng các quốc gia văn minh tiên tiến trên thế giới. Singapore nổi tiếng là thành phố đẹp, sạch, đầy đủ tiện nghi sinh hoạt, hệ thống giao thông hiện đại.
Nhưng vị trí địa dư của Singapore vừa là thuận lợi cho sự phát triển vừa là điều kiện đưa tới nhiều khó khăn phức tạp như buôn lậu, ma túy, hải tặc. Thủ Tướng Lý Quang Diệu cũng nổi tiếng về việc cho áp dụng luật pháp khắt khe và đôi khi vượt nguyên tắc của các chế độ dân chủ như bãi bỏ bồi thẩm đoàn ở tòa án trong một số trường hợp xét xử.
Một số những chỉ trích cho rằng Lý Quang Diệu là người dành đặc quyền lãnh đạo đất nước cho giới thượng lưu ưu tú. Ông cũng bị chỉ trích về thủ đoạn đàn áp đối lập và ngăn chặn tự do ngôn luận theo đó ông dùng con đường khởi kiện đưa đối thủ hay người chống đối ra tòa cho đến khi họ phá sản hay tiêu tan sự nghiệp và như thế chẳng khác gì thủ tiêu các quyền con người được Liên Hiệp Quốc quy định.
Ông cũng bị tố cáo là có chủ trương gia đình trị. Đây là chuyện có thể tranh cãi lâu dài không dứt vì như ông giải thích, những người trong gia đình ông nếu có đạt tới chức vụ cao là do khả năng cá nhân và nỗ lực bản thân. Những tố cáo này căn cứ trên thực tế, con trai trưởng của ông làm Thủ Tướng từ 2011, và từng là Phó chủ tịch ủy ban quản trị đầu tư Singapore (ông là chủ tịch). Người con trái thứ cũng là một cựu chuẩn tướng, hiện làm chủ tịch - tổng giám đốc tập đoàn truyền thông xuyên Á Sing Tel., công ty được liệt kê là lớn nhất trên thị trường chứng khoán Singapore. Bà vợ của ông cũng có liên hệ đến những công ty tài chính quốc doanh nắm quyền kiểm soát nhiều công ty quan trọng như Singapore Airlines và Ngân Hàng DBS.
Dù có những tranh luận như thế, không ai có thể phủ nhận ông Lý Quang Diệu có vai trò của người lập quốc Singapore, đã có công đưa nước cộng hòa nhỏ bé này lên vị trí thượng đẳng trên thế giới, và toàn thể câu chuyện ấy là bài học đáng suy ngẫm cho nhiều nước khác ở Á Châu. (HC)
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=204677&zoneid=403#.VQ_YLelFC70
Thứ hai, 23/3/2015 | 06:44 GMT+7
Lý Quang Diệu - nhà kiến thiết sự phú cường của Singapore
"Tôi không nói rằng mọi điều tôi làm đều đúng, nhưng tất cả đều vì mục đích cao quý", thủ tướng Singapore đầu tiên Lý Quang Diệu nói về quãng đường hoạt động chính trị với những thành tựu thần kỳ nhưng cũng vấp phải đôi lời chỉ trích của mình.
 |
Cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu trong một lần xuất hiện vào tháng 3/2013. Ảnh: AFP
|
Ông Lý sinh năm 1923 và xuất thân từ một gia đình khá giả. Ông từng là học sinh hàng đầu tại Singapore, nhưng quãng thời gian sinh viên của ông bị trì hoãn vì Thế chiến II, khi đế quốc Nhật Bản chiến thắng khối Liên hiệp Anh và chiếm đóng Singapore, khi đó là thuộc địa của Anh, từ năm 1942 đến 1945. Sau chiến tranh, ông theo học trường Kinh tế London trước khi chuyển sang Đại học Cambridge, nơi ông tốt nghiệp với kết quả xuất sắc. Trong thời gian sống tại Anh, ông Lý nhận ra rằng Singapore cần phải được tự trị và về nước năm 1949.
Tháng 11/1954, ông Lý cùng với một nhóm trí thức trung lưu thành lập đảng Hành động Nhân dân (PAP). PAP chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử tổ chức tháng 5/1959 nhờ tranh thủ ủng hộ từ cộng đồng người Hoa chiếm đa số, đặc biệt là những người trong công đoàn và các tổ chức học sinh cấp tiến. Ông Lý Quang Diệu trở thành Thủ tướng đầu tiên của Singapore.
Singapore năm 1963 sáp nhập với Malaysia nhưng tách khỏi nước này vào năm 1965, giữa những căng thẳng về chính trị và sắc tộc. Singapore sau đó trở thành cộng hòa độc lập và trở thành thành viên Liên Hợp Quốc. Ông Lý thôi giữ chức thủ tướng năm 1990 nhưng vẫn được coi là người có ảnh hưởng lớn đến chính quyền của Thủ tướng đương nhiệm Lý Hiển Long, con trai cả của ông. Ông Lý Quang Diệu rút khỏi nội các năm 2011, sau khi đảnh Hành động Nhân dân mà ông đồng sáng lập nhận được kết quả bầu cử tệ nhất trong 50 năm.
Kiến thiết Singapore
Thiếu thốn tài nguyên và nguồn cấp nước, khả năng phòng thủ rất hạn chế là những thách thức lớn mà ông Lý phải đối mặt sau khi đất nước giành được độc lập. Trong khi nỗ lực tạo lập và phát triển một quốc gia ổn định và thịnh vượng, chính quyền còn phải cảnh giác trước những xung đột có thể xảy ra trong một quốc gia đa sắc tộc. Dân cư Singapore chủ yếu là người gốc Hoa, Malaysia và Ấn Độ.
"Chúng tôi không có các yếu tố cơ bản làm nên một quốc gia", ông Lý nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ International Herald Tribune năm 2006, "dân tộc đồng nhất, ngôn ngữ, văn hóa và vận mệnh chung, chúng tôi không có những điều đó".
Ông Lý Quang Diệu chọn tiếng Anh là ngôn ngữ công sở và ngôn ngữ chung cho các chủng tộc khác nhau, trong khi vẫn công nhận tiếng Malaysia, tiếng Hoa và tiếng Tamil là ngôn ngữ chính thức. Hầu hết trường học sử dụng tiếng Anh, mặc dù tiếng mẹ đẻ vẫn được giảng dạy.
Trong thời gian cầm quyền, ông Lý tiến hành các chính sách đổi mới đô thị và xây dựng nhà ở công cộng mới, giao quyền hạn lớn hơn cho phụ nữ, cải cách giáo dục và công nghiệp hóa. Ông luôn chú trọng vào kinh tế và kết nối lĩnh vực này với các mặt khác của đất nước, bao gồm việc xây dựng hình ảnh quốc tế là một "Thành phố vườn", điều được duy trì cho đến ngày nay.
Ông biến Singapore thành trung tâm vận tải và dịch vụ tài chính lớn với một trong những bến cảng tấp nập nhất thế giới. Theo Trung tâm Tăng trưởng và Phát triển Groningen, GDP đầu người của Singapore khi ông Lý lên nắm quyền năm 1959 là hơn 2.100 USD, và hơn 2.600 USD vào năm 1965, khi Singapore trở thành quốc gia độc lập. Con số này tăng lên hơn 14.200 USD vào năm 1990, khi ông rời ghế thủ tướng. Năm 2013, Singapore là nước có thu nhập đầu người đứng thứ ba thế giới. "Ông Lý Quang Diệu là người giúp thúc đẩy các phép màu kinh tế châu Á", Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu tháng 10/2009.
Thông điệp chính của ông về động lực đằng sau sự thành công của Singapore rất đơn giản: "Chất lượng nguồn nhân lực của một quốc gia là yếu tố quan trọng nhất quyết định khả năng cạnh tranh của nước đó. Sự sáng tạo của người dân, doanh nghiệp, làm việc theo nhóm, và đạo đức nghề nghiệp mang lại lợi thế lớn mạnh nhất trong cạnh tranh".
Theo Financial Times, ông Lý rất cứng rắn trong đấu tranh chống tham nhũng. Ông trao quyền lực lớn hơn cho Cục Điều tra Tham nhũng (CPIB) để tiến hành bắt giữ, truy lùng, điều tra tài khoản ngân hàng và việc nộp thuế thu nhập của nghi phạm và gia đình họ. Singapore được đánh giá là một trong những quốc gia có tỷ lệ tham nhũng thấp nhất thế giới với hệ thống dịch vụ công trong sạch và hiệu quả.
Ông Lý Quang Diệu tin vào tính hiệu quả của đòn roi. Khi còn là thuộc địa của Anh, Singapore một vài lần sử dụng đòn roi để xử lý hành vi liên quan đến bạo lực cá nhân. Chính quyền ông Lý sau đó sử dụng biện pháp này để trừng trị một loạt tội danh. Đến năm 1993, Singapore ấn định bắt buộc xử lý 42 tội danh bằng đòn roi như nghiện hút và nhập cư trái phép và có thể sử dụng với 42 vi phạm khác. Singapore là một trong trong số ít các quốc gia trên thế giới dùng hình phạt đánh vào thân thể trong kỷ luật quân đội.
Chỉ trích
Tuy sống trong một quốc gia xanh, sạch, giàu có và ít tham nhũng, sự bất mãn vẫn tồn tại trong dân thường Singapore. Nhiều người không thể mua nổi nhà đất vì giá bất động sản quá cao. Khoảng cách giàu nghèo tại nước này ngày càng lớn.
Theo WSJ, các nhóm nhân quyền chỉ trích ông Lý kiểm soát quá chặt chẽ truyền thông trong nước và hạn chế tự do dân sự, thông qua các quy định nghiêm ngặt về phát ngôn và tụ tập ở nơi công cộng.
"Chúng tôi bị gọi là quốc gia 'bảo mẫu'", ông Lý Quang Diệu nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2000, ám chỉ đến việc người Singapore được dạy cách cư xử lịch sự, ít ồn ào, không nhai kẹo cao su và không vẽ tranh trên tường. "Nhưng kết quả là chúng ta cư xử tốt hơn và sống ở một nơi dễ chịu hơn 30 năm trước đây", ông Lý nói.
Ông Lý cũng bị chỉ trích vì đã áp dụng những biện pháp cứng rắn với phe đối lập và sử dụng các luật lệ về tội phỉ báng để chống lại đối thủ chính trị. Năm 2010, ông cùng con trai, Thủ tướng Lý Hiển Long, kiện New York Times tội phỉ báng vì một bài viết liên quan đến gia đình ông của một nhà báo tự do. Tờ báo và tác giả sau đó phải trả tổng cộng khoảng 11.000 USD cho ông Lý.
Tuy nhiên, di sản ông Lý Quang Diệu để lại là điều không thể chối cãi. Năm 2010, ông được tạp chí Time bình chọn là một trong 100 người ảnh hưởng nhất thế giới. "Điều thể hiện một nhà lãnh đạo vĩ đại là đưa xã hội từ điểm xuất phát đến vị trí nước đó chưa từng thấy", cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger viết trong lời giới thiệu ông Lý trên một tạp chí. "Không có nhà tư tưởng chiến lược nào giỏi hơn ông trong thế giới ngày nay", Kissinger viết. Tổng thống Obama gọi là ông Lý là "huyền thoại của châu Á trong thế kỷ 20 và 21".
Ông Lý Quang Diệu từng nói rằng khi ông qua đời, các bài viết về ông trên báo chí sẽ không thể là thước đó đánh giá những gì ông đã làm. Các học giả trong tương lai mới là những người sẽ nghiên cứu ông trong bối cảnh thời đại của họ.
"Tôi không nói rằng mọi điều tôi làm đều đúng", ông Lý nói. "Tôi từng phải làm một số điều gây khó chịu như giam giữ người không qua xét xử. Nhưng tất cả mọi thứ tôi làm đều vì mục đích cao quý".
Chiếc lá đã lìa cành, nhưng những câu chuyện về ông Lý Quang Diệu sẽ còn sống động thật lâu. Ông từng trích dẫn một câu tục ngữ Trung Quốc: đừng đánh giá một người trước khi người đó qua đời.
"Đóng nắp quan tài, sau đó hẵng quyết định", ông nói.
Phương Vũ
- Singapore quốc tang 7 ngày tưởng nhớ ông Lý Quang Diệu (23/3)
- Lãnh đạo Mỹ, Australia, New Zealand tưởng nhớ Lý Quang Diệu (23/3)
- Sự nghiệp của Lý Quang Diệu - huyền thoại châu Á thế kỷ 20 và 21 (23/3)
- Cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từ trần (23/3)
- Sức khỏe cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu tiếp tục xấu đi (22/3)
http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/tu-lieu/ly-quang-dieu-nha-kien-thiet-su-phu-cuong-cua-singapore-3150740.html
| 
|
Thứ bảy, 21/3/2015 | 10:46 GMT+7
|
Thứ bảy, 21/3/2015 | 10:46 GMT+7
Người Singapore thắp nến cầu nguyện cho Lý Quang Diệu
Thủ tướng Lý Hiển Long hôm qua gửi lời cảm ơn người dân Singapore trên Facebook vì những tình cảm, sự yêu mến của họ dành cho cha ông, cựu thủ tướng Lý Quang Diệu.
Ông Lý Hiển Long đăng bức ảnh đen trắng của gia đình kèm lời cảm ơn tình cảm của người dân dành cho cha mình trên Facebook.
"Cảm ơn tất cả những lời chúc tốt đẹp và lời cầu nguyện bình phục của mọi người dành cho bố tôi. Tôi thực sự xúc động. Hãy cùng nhìn lại bức hình cũ trong album ảnh gia đình tôi. Những bức ảnh chứa nhiều kỷ niệm hạnh phúc", ông Long viết. Ảnh: Facebook Lý Hiển Long.
Phía ngoài tòa nhà nơi ông Lý nằm, người dân Singapore đặt bưu thiếp, hoa và nến cầu cho cựu thủ tướng mau bình phục. Ảnh: Jamie Koh.
Theo The Straits Times, nhân viên bệnh viện lấy nilon che cho những tấm thiệp và hoa của người dân mang đến cho ông Lý khi trời bắt đầu mưa. Tạnh mưa, họ lại xếp nilon lại. Ảnh: Jamie Koh.
Cựu thủ tướng Lý Quang Diệu được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Singapore (SGH) từ hôm 5/2 vì bị viêm phổi nặng. Thông tin mới nhất về tình hình sức khỏe của ông Lý được Văn phòng thủ tướng (PMO) cập nhật hôm qua cho biết bệnh tình của cựu thủ tướng vẫn rất nặng. Ảnh: Aziz Hussin.
Nhiều người còn gửi cả thư và ngôi sao may mắn ghi "mong ông sớm bình phục" hay "chúng tôi yêu quý ông". Ảnh: Jamie Koh.
Bình Minh
http://vnexpress.net/photo/cuoc-song-do-day/nguoi-singapore-thap-nen-cau-nguyen-cho-ly-quang-dieu-3160471.html
Thứ năm, 19/3/2015 | 11:01 GMT+7
|
Thứ năm, 19/3/2015 | 11:01 GMT+7
Người Singapore xếp hàng ở bệnh viện chờ tin ông Lý Quang Diệu
Sau khi có thông tin sức khỏe của cựu thủ tướng Lý Quang Diệu đang diễn biến xấu, người dân Singapore cùng các nhà báo quốc tế tập trung đông tại bệnh viện để chờ tin tức và cầu nguyện cho ông.
 |
Người dân và các nhà báo tập trung tại Bệnh viện Đa khoa Singapore sau khi có thông tin sức khỏe cựu thủ tướng Lý Quang Diệu chuyển biến xấu. Ảnh: Neo Xiaobin.
|
Hôm qua, gia đình và người thân ông Lý, trong đó có Thủ tướng Lý Hiển Long và cháu trai Lee Yipeng, đã tới viện. Theo The Straits Times, sảnh Bệnh viện Đa khoa Singapore chật cứng các nhà báo và người dân đứng xếp hàng. Một số phóng viên đến từ đài truyền hình Nhật Bản NHK, tờ Yomiuri Shimbun hay Phoenix Chinese News.
Cô giáo mầm non Rose Teng đi thăm người thân ốm tại bệnh viện chứng kiến cảnh tượng đám đông đang xếp hàng. Rose chia sẻ: "Singapore sẽ không được như ngày hôm nay nếu không có ông Lý".
Trên mạng tràn ngập những lời chúc người sáng lập đất nước Singapore hiện đại mau khỏe. Facebook cập nhật tình hình cha của ông Lý Hiển Long thu hút hơn 2.000 bình luận chỉ trong vòng nhiều giờ.
"Mong ông hãy qua khỏi để có mặt trong lễ diễu hành kỷ niệm 50 năm quốc khánh Singapore", người dùng mạng có tên Elizabeth Ting bày tỏ.
"Hãy giữ ông Lý và gia đình ông trong suy nghĩ của mình và cùng cầu nguyện trong thời khắc khó khăn này", một bình luận viết.
Các bác sĩ hiện theo dõi sát sao tình hình ông Lý. Ông Lý nhập viện hôm 5/2 vì bị viêm phổi nặng. Thông tin sức khỏe cựu thủ tướng đang chuyển biến xấu được công bố lần đầu tiên vào hôm 17/3 khi Văn phòng Thủ tướng (PMO) cho biết ông Lý bị nhiễm trùng và đang được điều trị kháng sinh.
Trong một thông cáo đưa ra hôm qua, PMO cho hay sức khỏe ông Lý đang chuyển biến xấu hơn. Hiện, ông được điều trị tại khoa chăm sóc tích cực của bệnh viện. Tối qua, một website giả mạo logo của PMO tuyên bố ông Lý đã qua đời. Tin đồn thất thiệt khiến một số hãng thông tấn và tờ báo, trong đó có CNN, CCTV, Sina và Phoenix Chinese News đồng loạt đưa tin về cái chết của ông Lý. Tuy nhiên sau đó, các cơ quan truyền thông này đã phải đính chính.
PMO khẳng định chưa có thông tin mới nào về bệnh tình của ông Lý được đưa ra kể từ chiều qua. Singapore đang điều tra việc tung thông tin giả mạo về cựu thủ tướng Lý Quang Diệu.
 |
Người Singapore ký vào tấm băng rôn "Get well soon", cầu chúc cho ông Lý Quang Diệu sớm bình phục, tại bệnh viện ông điều trị. Ảnh: Today Online
|
Bình Minh
http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/cuoc-song-do-day/nguoi-singapore-xep-hang-o-benh-vien-cho-tin-ong-ly-quang-dieu-3159424.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten