Britse media: Boris Johnson stapt vandaag op na reeks schandalen
Britse media melden donderdag dat premier Boris Johnson vandaag nog gaat aankondigen dat hij opstapt. De politieke carrière van de Britse premier hing al even aan een zijden draadje na een recent schandaal waarbij een ex-regeringslid ondanks klachten over seksueel wangedrag toch een baan kreeg.
Een woordvoerder namens Downing Street zegt dat Johnson later vandaag een verklaring zal afleggen. Volgens BBC News zal Johnson zijn taken blijven waarnemen tot er komende herfst een opvolger wordt gekozen.
Johnson kwam begin juli in de problemen omdat hij het kabinetslid Chris Pincher de hand boven het hoofd had gehouden toen die onder vuur kwam te liggen en vervolgens moest opstappen wegens het ongewenst betasten van twee mannen. Andere beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag door Pincher waren al bekend voordat die zijn kabinetsfunctie kreeg.
Eerst stelde Johnson dat hij niets wist van de eerdere beschuldigingen. Toen die verklaring niet langer houdbaar bleek, beweerde de Britse premier dat de zaak "opgelost" was.
Vervolgens bleek dat zeker een van de beschuldigingen wel degelijk klopte. Johnson speelde daarna woordspelletjes in een poging zijn critici ervan te overtuigen dat 'opgelost' ook kon betekenen dat een beschuldiging op waarheid berustte.
Woensdagavond hadden in totaal 44 ministers en andere kabinetsfunctionarissen uit Johnsons regering ontslag genomen omdat ze boos waren over het gedrag van de premier. Donderdagochtend dienden ook ministers Chris Philp (Tech en Digitale Economie) en James Cartlidge (Gerechtshoven) hun ontslag in.
Ook de kersverse onderwijsminister Michelle Donelan stapte donderdagochtend op, na minder dan 48 uur. Dat was extra pijnlijk voor Johnson, die haar dinsdag had aangesteld als vervanger van Nadhim Zahawi. Zahawi had op zijn beurt de plaats van de opgestapte minister van Financiën Rishi Sunak ingenomen. Eerder op donderdag stapten Damian Hinds en Brandon Lewis, de ministers voor Veiligheid en voor Noord-Ierland, en staatssecretaris van Wetenschap, Onderzoek en Innovatie George Freeman op.
Prominente opgestapte ministers uitten felle kritiek
Sunak en gezondheidsminister Sajid Javid maakten dinsdag vrijwel tegelijkertijd bekend te vertrekken. De twee prominente ministers uitten op Twitter felle kritiek op Johnson. Sunak vond dat het publiek "terecht" mag verwachten dat de overheid haar werk "goed, competent en serieus" doet. In zijn ontslagbrief schreef hij dat zijn opvattingen inmiddels fundamenteel verschillen van die van Johnson. Javid twitterde dat hij het vertrouwen in Johnsons vermogen om te "regeren in het nationaal belang" heeft verloren.
Op Downing Street vond woensdagavond crisisoverleg plaats tussen Johnson en een aantal prominente ministers, die hem vroegen om de eer aan zichzelf te houden en te vertrekken. Extra pijnlijk voor Johnson was dat Zahawi zich bij dat gezelschap had gevoegd.
Johnson had op zijn beurt minister van Huisvesting en Lokale Zaken Michael Gove ontslagen te midden van de ophef. Dat zou hij hebben gedaan wegens "een gebrek aan loyaliteit naar de partij".
Johnson weigerde eerder zelf op te stappen
Johnson peinsde er woensdag niet over om op te stappen. De door schandalen geplaagde premier zei toen nog altijd voldoende gezag te hebben om het land te kunnen leiden namens de inwoners van het Verenigd Koninkrijk.
Steeds meer partijleden van Johnson vroegen de premier echter om af te treden. De conservatieve politicus George Osborne zei donderdagochtend dat de Britse premier "nog zo'n acht uur heeft om met enige waardigheid af te treden, een speech te geven, de overdracht van de macht te regelen en vervolgens te werken aan het herstel van zijn reputatie." Minister van Defensie Ben Wallace riep partijleden ertoe op Johnson weg te stemmen.
Johnson overleefde begin juni nipt een vertrouwensstemming en volgens de huidige regels kan een dergelijke stemming in het daaropvolgende jaar niet nogmaals gehouden worden. Pogingen om de regels op korte termijn aan te passen lijken echter kans van slagen te hebben. Het nieuws dat in de afgelopen dagen ruim veertig kabinetsleden het vertrouwen in hem hebben opgezegd, doet de kans op een nieuwe overwinning bij een stemming slinken.
Premier ging gebukt onder schandalen
Johnson trad in 2019 aan als premier, nadat zijn voorganger Theresa May was opgestapt omdat het haar niet was gelukt om het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie te loodsen. Johnson slaagde hier wel in, hoewel het VK en de EU sindsdien nog steeds ruzie maken.
Tijdens zijn premierschap ging de 58-jarige voormalig journalist en minister van Buitenlandse Zaken gebukt onder een reeks schandalen en lag regelmatig onder vuur, ook binnen zijn eigen Conservative Party. De Britse premier overleefde dit jaar de zogenoemde 'partygate'-affaire: verboden regeringsfeestjes in coronatijd. 148 van zijn partijgenoten stemden toen voor zijn vertrek, 211 tegen.
Ze waren verbolgen over de feestjes die Johnson gaf tijdens coronalockdowns. De schandalen hebben de partij van de premier beschadigd en bij de regionale verkiezingen in mei gingen de 'Tories' hard onderuit.
