Gặp gỡ Obama-Trương Tấn Sang: hai bên cùng thắng
Tổng thống Hoa Kỳ Barak Obama tiếp Chủ tịch Trương Tấn Sang tại Nhà Trắng hôm 25/07/2013.
AFP
Mục đọc báo trên mạng hôm nay Nam Nguyên cùng quí vị điểm lại chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang qua ghi nhận của truyền thông báo chí.
Xích lại gần nhau
Cuộc hội kiến tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang sáng 25/7 đã kéo dài hơn dự định 30 phút.Phát biểu sau cuộc Hội đàm Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang nói:
“Chân thành mà nói thì tôi và ngài tổng thống Obama vừa có một cuộc hội đàm hết sức thẳng thắn, xây dựng hết sức có bổ ích và có hiệu quả, với những sự tiến bộ trong suốt 18 năm qua, kể từ hai đất nước chúng ta bình thường hóa quan hệ cho đến nay đã đến lúc hai nước cần xác lập một khuôn khổ quan hệ đối tác toàn diện làm cơ sở cho sự phát triển mạnh mẽ trên các lãnh vực của hai nước chúng ta trong thời gian tới. Chúng tôi đã bàn một cách cặn kẽ và sâu rộng về vấn đề quan hệ chính trị đối ngoại, về vấn đề khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, an ninh quốc phòng, về vấn đề khắc phục hậu quả chiến tranh để lại, về vấn đề khắc phục môi trường về vấn đề người Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng như vấn đề quyền con người tại Việt Nam….”
Toàn văn phát biểu của hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Việt Nam sau cuộc gặp gỡ song phương được Văn phòng Báo chí Tòa Bạch Ốc phổ biến lúc 11g30 ngày 25/7/2013.
Vào lúc 2 giờ chiều cùng ngày theo giờ đông bộ Hoa Kỳ tức 1g sáng ngày 26/7 theo giờ Hà Nội, Thông tấn xã VN đã phổ biến tuyên bố chung của Chủ tịch Trương Tấn Sang và Tổng thống Barack Obama. Bản tuyên bố chung dài 3.200 từ, theo các chuyên gia có vẻ như một thắng lợi cho cả hai bên. Chúng tôi xin trích một đoạn:
Chân thành mà nói thì tôi và ngài tổng thống Obama vừa có một cuộc hội đàm hết sức thẳng thắn, xây dựng hết sức có bổ ích và có hiệu quả.“Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama quyết định xác lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ nhằm xây dựng một khuôn khổ tổng thể để thúc đẩy quan hệ. Hai nhà Lãnh đạo nhấn mạnh các nguyên tắc trong quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, trong đó có tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.
-Chủ tịch Trương Tấn Sang
Hai nhà Lãnh đạo tuyên bố quan hệ Đối tác toàn diện nhằm góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng của mỗi nước, trong khu vực và trên toàn thế giới. Quan hệ Đối tác Toàn diện mới sẽ tạo ra các cơ chế hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có quan hệ chính trị và ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, môi trường và y tế, giải quyết hậu quả chiến tranh, quốc phòng và an ninh, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, văn hóa, thể thao và du lịch.”
Theo AP, Sau cuộc họp, Tổng thống Obama nói với báo chí là ông và Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang cam kết hoàn tất Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương trước cuối năm nay. Thỏa thuận này sẽ giúp tạo thêm việc làm và gia tăng đầu tư ở cả hai quốc gia cũng như khu vực Châu á Thái Bình Dương. Ông Obama còn cho biết hai nhà lãnh đạo đã thảo luận vấn đề nhân quyền và ông Obama nhận lời viếng thăm Việt Nam trước khi mãn nhiệm kỳ Tổng thống.
Trước khi đến Mỹ, ông Sang đã nói với hãng AP rằng, sự kiện Hoa Kỳ quan tâm tới vấn đề Việt Nam vi phạm nhân quyền, bắt giữ nhiều người bất đồng chính kiến, sẽ không làm lu mờ mối quan hệ kinh tế và quân sự cận kề giữa hai nước.
Theo tường thuật của hãng tin Pháp AFP, Tổng thống Barack Obama đã kêu gọi Chủ tịch Trương Tấn Sang nỗ lực cải thiện quyền tự do phát biểu và tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Trong khi hội đàm Barack Obama- Trương Tấn Sang diễn ra, trên công viên đối diện Tòa Bạch Ốc, theo AP khoảng 2.000 người biểu tình kêu gọi Hoa Kỳ bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam trước khi nói chuyện thương mại.
Một ngày trước khi khi gặp gỡ Tổng thống Obama tại Nhà Trắng, Ông Trương Tấn Sang đã gặp gỡ Bộ trưởng Thương Mại Mỹ Penny Pritzker, Bộ trưởng Nông Nghiệp Tom Vilsack và Đại diện Thương mại Michael Froman. Trưa 24/7 tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, chủ tịch Trương Tấn Sang dự tiệc trưa do Ngoại trưởng John Kerry khoản đãi. Trong tất cả các dịp gặp gỡ này ông Sang chú trọng về thương mại trong phát biểu của mình, đặc biệt kêu gọi Hoa Kỳ sớm nhìn nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường đầy đủ, mở cửa thị trường cho hàng hóa Việt Nam tránh lập ra những rào cản thương mại. Riêng về Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương, Chủ tịch VN mong muốn phải là một hiệp định cân bằng vì các mục tiêu phát triển và tính đến tính đa dạng về trình độ phát triển của các thành viên. Ông Trương Tấn Sang nhấn mạnh:
“Hoa Kỳ giờ đây là đối tác kinh tế thương mại hàng đầu và cũng là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam chúng tôi. Tiềm năng trong hợp tác về khoa học công nghệ giáo dục y tế cũng ngày được phát huy một cách có hiệu quả hơn. Hai nước chúng ta tiếp tục duy trì các cuộc đối thoại về các vấn đề cùng quan tâm, trong đó có vấn đề quyền con người thông qua các cuộc đối thoại chúng ta hiểu nhau hơn, nhất là về cách tiếp cận cũng như những đặc thù về văn hóa, lịch sử của mỗi bên.”
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ John Kerry và Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang (T) tại Bộ Ngoại giao ở Washington, DC trưa 24/7/2013.
Ý định thực sự của Bộ Chính trị giao phó cho Chủ tịch Trương Tấn Sang với chuyến Mỹ du được công luận bàn tán sôi nổi. Nhưng ngay cả các chuyên gia nổi tiếng thì cũng chỉ có thể bình luận dự đoán dựa vào thời sự. Với bản tuyên bố chung sau cuộc hội đàm tay đôi Barack Obama-Trương Tấn Sang tại Nhà Trắng, giới quan sát cho thấy cảm giác rõ rệt là Việt Nam và Hoa Kỳ đang xích lại gần nhau.
Áp lực về vấn đề nhân quyền trong giới lập pháp Hoa Kỳ cũng như cộng đồng người Việt ở Hải ngoại và giới trí thức trong nước là rất lớn. Nhưng Việt Nam giữa chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trương Tấn Sang, vẫn tiếp tục đàn áp giới Blogger và những người bất đồng chính kiến.
Bề nổi chuyện thương mại là chính, nhưng Chủ tịch Việt Nam tìm kiếm điều gì ẩn chứa phía sau? Một số nhận định ám chỉ là tìm một sự cân bằng, giảm bớt ảnh hưởng của Trung Quốc mà Việt Nam lúc nào cũng bị chiếc vòng kim cô xiết chặt trên đầu. Điển hình là những thỏa thuận mà ông Trương Tấn Sang ký kết với ông Tập Cận Bình tại Bắc Kinh cách nay chỉ 1 tháng rưỡi.
GS Nguyễn mạnh Hùng, giảng dạy tại Đại học George Mason tiểu bang Virginia Hoa Kỳ phát biểu với Đài ACTD về tính cách chuyến Mỹ du của Chủ tịch Trương Tấn Sang:
“Tôi nghĩ chuyến đi tương đối gấp rút và có lẽ đó là ý vọng của Việt Nam nhiều hơn và ông Obama cũng đáp ứng với cái ý vọng đó. Bởi vì ông cũng không muốn Trung Quốc tính toán sai lầm có thể gây ra những mâu thuẫn gọi là cái nẩy sảy cái ung.”
Nhân quyền không quan trọng?
Khi Chủ tịch Trương Tấn Sang gặp Tổng thống Barack Obama vào sáng ngày 25/7, thì vòng đàm phán thứ 18 Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) giữa đại diện 12 quốc gia ở Malaysia vừa kết thúc. Vòng 19 sẽ được tổ chức từ 22 đến 30/8 sắp tới tại Brunei.Dĩ nhiên sẽ còn nhiều vòng đàm phán nữa với kỳ vọng đạt thỏa thuận trước cuối năm nay. Hoa Kỳ và Việt Nam là 2 quốc gia thể hiện quyết tâm mong muốn TPP trở thành hiện thực bên cạnh 10 quốc gia khác. Khi TPP có hiệu lực nó là một khu vực mậu dịch tự do từ Úc châu qua một phần Á châu sang Mỹ châu, nơi đóng góp 40% GDP toàn cầu. Hãng tin Reuters mô tả TPP là một phần chiến lược xoay trục về Châu Á, trong đó có khu vực Đông Nam Á, của Tổng thống Hoa Kỳ Obama. Sự kiện được cho là để cân bằng thế lực đang trỗi dậy của Trung Quốc.
Tôi nghĩ chuyến đi tương đối gấp rút và có lẽ đó là ý vọng của Việt Nam nhiều hơn và ông Obama cũng đáp ứng với cái ý vọng đó.Hãng tin AP của Mỹ trích lời GS Carl Thayer một chuyên gia về Việt Nam của các học viện ở Úc dự đoán, nội dung thảo luận giữa ông Obama và ông Sang sẽ khá tế nhị về vấn đề nhân quyền và đây không phải là một nội dung quan trọng. Điều này đã trở thành hiện thực, như chúng tôi đã nói lúc đầu. Theo GS Carl Thayer, Tổng thống Obama quan tâm tới lợi ích lớn nhất đó là làm sao tạo thêm nhiều việc làm cho dân Mỹ, tiêu thụ được nhiều hàng hóa Mỹ ở châu Á và đây là vấn đề cốt lõi.
-GS Nguyễn Mạnh Hùng
Như vậy chuyến đi Mỹ của ông Trương Tấn Sang có thể được gọi là “tiện cả đôi bề,” Mỹ kỳ vọng TPP sớm hiện thực để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa vào các nước TPP trong đó có Việt Nam, còn Việt Nam thực hiện hội nhập trong nỗ lực tìm kiếm đồng minh.
Mở rộng thị trường về nguyên tắc là tốt, nhưng câu hỏi đặt ra là Việt Nam còn muốn thêm gì ở phiá Hoa Kỳ, khi mà thương mại 2 chiều năm 2012 đạt gần 25 tỷ USD, nhưng Mỹ thâm hụt thương mại với Việt Nam tới 15,6 tỷ USD. Trong khi đó Việt Nam lại nhập siêu từ Trung Quốc tới 16,7 tỷ USD. Nếu giảm nhập siêu với Trung Quốc và cân bằng cán cân mậu dịch với Mỹ thì là một câu chuyện đẹp như mơ như một số ý kiến mà chúng tôi ghi nhận.
Theo VnExpress tại cuộc Hội thảo tổ chức ngày 3/4/2013 tại Hà Nội, các chuyên gia Nhà nước cũng như chuyên gia độc lập cùng nhìn nhận rằng kinh tế Việt Nam đi xuống sau 5 năm gia nhập WTO. Tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn này kém hơn 5 năm trước khi gia nhập WTO cả về tốc độ lẫn chất lượng. Đặc biệt trong giai đoạn 2007-2010, hiệu quả kinh tế còn suy giảm mạnh. Nói lên điều này để thấy nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam đã không cải cách đủ để có thể vận hành theo nguyên tắc thị trường. Thách thức về tự do mậu dịch khi Việt Nam mở cửa thị trường theo thỏa thuận TPP có thể còn lớn hơn rất nhiều so với cam kết WTO.
TS Võ Trí Thành, Viện phó Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương từ Hà Nội nhận định:
“Để phát triển thì hội nhập là con đường tất yếu mặc dù nó chưa phải là đủ để cho phát triển bền vững được, mà phải gắn với những cải cách, gắn với những điều chỉnh cần thiết cả ở mức doanh nghiệp cả ở mức chính sách. Đấy là cái chung, nói cụ thể hơn Việt Nam và nhiều nước đang phát triển, hiểu được giá trị hội nhập, hiểu được những tác động bất lợi cả về những góc độ có thể là kinh tế vĩ mô hoặc liên quan đến vấn đề phát triển sống còn của doanh nghiệp, đàng sau là công ăn việc làm và thu nhập.”
Vào thời điểm trước khi ông Trương Tấn Sang đi Mỹ, Theo báo chí Việt Nam, nhiều cuộc hội thảo về triển vọng TPP diễn ra ở Hà Nội và Saigon. Nhưng chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đều tỏ ra dè dặt trước những thách thức mà TPP đem lại bên cạnh những quyền lợi mà để có nó cũng rất khó. Khi TPP hiện thực, Việt Nam cũng phải mở cửa thị trường cho hàng hóa các nước nội khối, cụ thể là Mỹ với thuế quan ưu đãi. Nếu trái cây Việt Nam vào Mỹ dễ hơn, thì ngược lại thịt gà, thịt heo, thịt bò, sản phẩm sữa của Mỹ có khả năng đánh bẹp sản phẩm nội địa.
Nếu bề nổi chuyến đi Trương Tấn Sang là hiệp định TPP, thì hy vọng ông được hứa hẹn sự nhân nhượng từ phía Hoa Kỳ. Tuy vậy người dân Việt Nam lại có thể nhìn thấy một lợi ích đường dài, đó là càng hội nhập thì Việt Nam càng chịu nhiều sức ép về cải cách.
Tin, bài liên quan
http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress/obama-sang-meeting-win-win-policy-nn-07262013093241.htmlKết quả cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Việt
Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang bắt tay cùng Tổng thống Hoa Kỳ Obama sáng 25/7/2013 tại Nhà Trắng.
AFP photo
Nguyễn Khanh: Dạ vâng cũng xin mừng được gặp lại chị Diễm Thi và cũng không quên gởi lời chào đến quí khán thính giả của Đài Á châu Tự do.
Được đánh giá cao tuy còn những bất đồng
Diễm Thi: Thưa anh cuộc gặp gỡ sáng nay được đánh giá như thế nào và những thành quả là những điểm nào?
Nguyễn Khanh: Tôi nghĩ rằng nếu nói là đánh giá thì người ta đánh giá rất là cao. Tất cả những cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo với nhau luôn luôn là những cuộc gặp gỡ cấp cao. Đặc biệt là cuộc gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo với Tổng thống Hoa Kỳ thì đương nhiên còn được đánh giá cao hơn nữa. Có rất nhiều điều mà tôi nhận thấy thành quả hai bên đạt được trong cuộc gặp gỡ.
Trước hết chúng ta phải nhìn như thế này: cuộc gặp gỡ được dự trù chỉ 45 phút đồng hồ, chị Diễm Thi và quí khán thính giả của Đài Á châu Tự do thử tưởng tượng, 1 tiếng 15 phút sau thì anh em nhà báo chúng tôi mới được gặp hai nhà lãnh đạo; Tức là kéo dài khoảng thời gian đàm phán với nhau tới 30 phút nữa. Điểm đó chứng tỏ phải có những chuyện quan trọng. Đó là điểm thứ nhất.
Điểm thứ nhì như lời hai nhà lãnh đạo nói với báo chí thì họ đã trình bày là họ đã thẳng thắn với nhau và họ đã thảo luận một cách nghiêm chỉnh với nhau trong rất nhiều lĩnh vực, từ lĩnh vực ngoại giao, lĩnh vực kinh tế cho đến kinh tế, quốc phòng, vấn đề biển Đông và ngay cả vấn đề nhân quyền. Cả hai ông đều bảo rằng vẫn còn có những số điểm mà hai bên vẫn chưa đạt được những thỏa thuận hay là rõ ràng hơn là vẫn còn có những bất đồng với nhau như là vấn đề nhân quyền; Nhưng ít nhất thì theo tôi thấy điểm quan trọng là cả hai nhà lãnh đạo, ông Barack Obama và ông Trương Tấn Sang đều đồng ý là đã đến lúc chúng ta nên đẩy quan hệ lên một nấc cao hơn. Đồng thời họ biết khi mà họ đẩy quan hệ như vậy là họ sẽ có cơ hội để họ tiếp tục thảo luận và đi tìm mẫu số chung cho những điểm mà họ vẫn chưa giải quyết được ngày hôm nay.
Một trong những bất đồng rõ ràng là vấn đề nhân quyền và vấn đề tự do tôn giáo. Đó cũng là một trở ngại và ai cũng hiểu rõ là trở ngại đó ai cũng nhìn thấy là ít nhiều nó cũng có ảnh hưởng mối quan hệ giữa hai quốc gia.Về vấn đề kinh tế, cái điểm quan trọng nhất mà tôi nhìn thấy qua những lời phát biểu của hai nhà lãnh đạo thì từ bây giờ cho đến cuối năm là họ sẽ hoàn tất đàm phán về bản Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, chúng ta thường gọi tắt là TPP. Nhân tiện nói về vấn đề Thái Bình Dương thì ông Obama cũng như là ông Trương Tấn Sang đều bảo rằng là chúng tôi ủng hộ lập trường của Việt Nam. Đó cũng là cái điểm mà tôi cho rằng đó cũng là thành quả. Điểm khác nữa, cuối cùng thì Tống thống Barack Obama cho biết rằng là ông được ông Trương Tấn Sang, Chủ tịch nước Việt nam, mời sang thăm Việt Nam. Ông nói rằng là ông đã nhận lời và ông hứa là ông sẽ cố gắng thực hiện cái điều này trước khi ông rời Nhà Trắng, tức là trước năm 2016.
- Nguyễn Khanh
Diễm Thi: Thế thì liệu quan hệ của hai nước có tiến triển tốt hơn như là hai ông đã trình bày với báo chí không, thưa anh Khanh?
Nguyễn Khanh: Tôi nghĩ là có. Tôi tin rằng điều đó có. Lý do mà tôi tin rằng có rất là dễ hiểu, xin thưa cùng với chị và quí khán thính giả của Đài Á châu Tự do. Trước cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo thì các nhà giới chức của Tòa Bạch ốc có nói với anh em nhà báo chúng tôi là Washington nhận được những tín hiệu đánh đi từ Hà nội, những tín hiệu đó cho biết là chúng tôi muốn gần hơn với các bạn, chúng tôi muốn hợp tác mạnh hơn với các bạn.
Và kết quả người ta nhìn thấy rõ ràng hai nhà lãnh đạo bảo với nhau là chúng ta vẫn còn những bất đồng nhưng chúng ta phải gặp nhau, chúng ta sẽ nâng cấp gặp gỡ lên ở mức độ cao hơn để chúng ta trước hết tiếp tục thảo luận để làm tốt đẹp hơn cho mối quan hệ và đồng thời giải quyết những bất đồng đó. Đây là nhìn nhận của tôi.
Một trong những bất đồng rõ ràng là vấn đề nhân quyền và vấn đề tự do tôn giáo. Tổng thống Barack Obama nói rất rõ với anh em nhà báo chúng tôi là nhiều vấn đề như vấn đề nhân quyền, vấn đề tự do bày tỏ quan điểm , tự do báo chí , tự do tôn giáo.....ông có đặt vấn đề đó ra với ông Trương Tấn Sang và ông nói đủ cho chúng ta hiểu là Washington muốn thúc đẩy Hà Nội, hay nói đúng hơn là Washington vẫn đang thúc đẩy Hà nội làm những vấn đề đó. Đó cũng là một trở ngại và ai cũng hiểu rõ là trở ngại đó ai cũng nhìn thấy là ít nhiều nó cũng có ảnh hưởng mối quan hệ giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, nhìn chung trong buổi gặp gỡ này thì tôi nhận thấy có vẻ mọi chuyện tiến triển tốt đẹp như ý hai bên mong đợi.
Đôi bên cùng có lợi
CT Trương Tấn sang và TT Obama tại Nhà Trắng sáng 25/7/2013. RFA photo
Diễm Thi: Còn nhận xét riêng của anh Khanh thì sao?
Nguyễn Khanh: Trong cương vị của một nhà báo, tôi thấy tôi hài lòng với cuộc gặp gỡ và kết quả của cuộc gặp gỡ vừa mới kết thúc cách đây chỉ mấy giờ đồng hồ ở Nhà Trắng giữa chủ tịch nước là ông Trương Tấn Sang và Tổng thống Hoa Kỳ, ông Brack Obama. Trong cương vị của một người Mỹ gốc Việt, tôi cũng hài lòng về kết quả của cuộc gặp gỡ đó. Trong cương vị của một người Việt Nam sống trong cộng đồng Việt Nam và trong cương vị của một người Việt Nam đang cư ngụ ở nước mỹ, tôi cũng vẫn hài lòng với kết quả của cuộc gặp gỡ đó. Có lẽ đây cũng là điểm mà tôi thấy khá lý thú. Đây không phải là lần đầu tiên Tổng thống Obama tiếp các nhà lãnh đạo của các nước Asian.
Chị để ý thấy thì từ đầu năm đến giờ thì ông đã tiếp Tiểu Vương Brunei và sau đó ông tiếp Thủ tướng Singapore, ông tiếp Tổng thống Miến Điện; Và ông Trương Tấn Sang là nhà lãnh đạo thứ tư của Asian được mời đến Nhà Trắng. Đối với Việt Nam thì ông Trương Tấn Sang cũng không phải là người đầu tiên đặt chân vào Nhà Trắng. Chị thấy trước đó thì chúng ta có ông Phan Văn Khải, chúng ta có ông Nguyễn Minh Triết, chúng ta cũng có ông Nguyễn Tấn Dũng . Bây giờ là đến ông Trương Tấn Sang.
Tôi đã có dịp có mặt cả 4 lần thì tôi phải thú thật ở lần này thì tôi nhìn thấy ông Sang là người “tươi” nhất. Ông “tươi” nhất có lẽ do tín hiệu ông bắn cho Washington, ít nhiều thì ông cũng nhìn thấy tín hiệu bắn trở lại từ Washington-Tức là chúng tôi cũng muốn làm bạn với cac bạn, chúng tôi cũng muốn mở rộng vòng tay đón tiếp các bạn với tư cách là những người bạn. Vấn đề còn lại là vấn đề tiến triển ra sao.
Cái đó cũng còn tùy, tùy ở Washington cũng có mà tùy ở Hà Nội cũng có. Với cá nhân tôi thì tôi tin là tùy ở Hà Nội nhiều hơn. Nói một cách khác, tôi mường tượng thấy một hình ảnh của một cậu con trai và một cô con gái gặp nhau, hai người làm quen với nhau, hai người nói yêu nhau. Ngày hôm nay có thể là buổi dạm ngõ để cho hai họ gặp nhau nhưng mà nói chuyện sẽ có đám hỏi và đám cưới thì có lẽ chuyện đó cũng phải vài năm nữa.
Diễm Thi: Đó là những nhận xét riêng của anh Khanh đúng không ạ. Xin cảm ơn anh Khanh rất nhiều.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/obma-sang-result-07262013110909.html
Đằng sau hợp tác đối tác toàn diện Mỹ - Việt
Tổng thống Hoa Kỳ Barak Obama tiếp Chủ tịch Trương Tấn Sang tại Nhà Trắng hôm 25/07/2013.
AFP
Trong cuộc gặp giữa Chủ tịch Trương Tấn Sang và Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 25 tháng 7, lãnh đạo hai nước thống nhất đưa quan hệ hai nước thành đối tác toàn diện. Quan hệ đối tác toàn diện có gì khác với đối tác chiến lược? có gì đằng sau tên gọi quan hệ đối tác mới giữa hai nước?
Đối tác toàn diện với Mỹ là gì?
Hơn 2 năm sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Cliton vào năm 2010 tuyên bố đã có đủ cơ sở để Mỹ và Việt Nam nâng tầm quan hệ chiến lược lên một mức mới, vào ngày 25 tháng 7 vừa qua, lãnh đạo hai nước tuyên bố mối quan hệ Việt Nam và Mỹ là quan hệ hợp tác đối tác toàn diện. Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama phát biểu với báo chí sau cuộc gặp với Chủ tịch Trương Tấn Sang vào cùng ngày:“Tất cả chúng ta đều biết về lịch sử rất phức tạp giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Nhưng từng bước, chúng ta đã có thể xây dựng được sự tôn trọng và lòng tin để bây giờ cho phép chúng ta công bố một “hợp tác đối tác tòan diện” giữa hai quốc gia để từ đó có sự hợp tác rộng lớn hơn trong tất cả mọi lĩnh vực từ thương mại và mậu dịch cho đến hợp tác giữa hai quân đội và hợp tác song phương trong cứu nạn, cho đến trao đổi khoa học và giáo dục.”
Thuật ngữ đối tác chiến lược là một thuật ngữ chính trị để xác định từng nước mà VN đã phát triển quan hệ song phương toàn diện và VN coi nước đó là đặc biệt quan trọng.Trước chuyến thăm của chủ tịch Trương Tấn Sang tới Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống Obama, đã có nhiều dự đoán về khả năng Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ nâng tầm quan hệ lên thành đối tác chiến lược. Trong diễn đàn Shangrila tại Singapore vào tháng 6 vừa qua, Thủ tướng Việt Nam, Nguyễn Tấn Dũng cũng nói đến mong muốn của Việt Nam được thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với tất cả các nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Cho đến lúc này, Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 11 nước, trong đó có 3 nước thường trự Hội đông bảo an là Trung Quốc, Nga, và Anh. Vẫn còn hai nước lớn mà Việt Nam chưa thể có quan hệ đối tác chiến lược chính là Mỹ và Pháp.
-GS Carl Thayer
Trong bài viết mới đây trên blog cá nhân, Giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia về châu Á thuộc Công ty tư vấn Thayer Consultancy, giải thích có sự khác biệt giữa quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện. Về khái niệm đối tác chiến lược, giáo sư Carl Thayer viết:
“Thuật ngữ đối tác chiến lược là một thuật ngữ chính trị để xác định từng nước mà Việt Nam đã phát triển quan hệ song phương toàn diện và Việt Nam coi nước đó là đặc biệt quan trọng trong việc đạt được quyền lợi quốc gia của mình.”
Theo Giáo sư Carl Thayer, việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược của Việt Nam với các nước thường đi cùng với một bản tuyên bố chính thức mà nội dung và hình thức của tuyên bố này có thể khác nhau với từng nước.
Kết quả cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-ViệtTrước khi Việt Nam thiết lập quan hệ đối tác toàn diện với Hoa Kỳ, Việt Nam cũng đã thiết lập đối tác toàn diện với Úc từ năm 2009. Nguyên nhân được đưa ra là vào lúc đó Thủ tướng Úc, Kevin Rudd đã khước từ chữ chiến lược vì cho rằng mối quan hệ song phương giữa hai nước chưa đạt đến mức thân thiết nếu so với các hợp tác mà Úc có được với các đồng minh và các khác có cùng quan điểm. Tuy nhiên trong đối tác toàn diện với Úc, hai nước có thiết lập kế hoạch hành động từng năm trong thỏa thuận đạt được về đối tác toàn diện giữa hai nước.
Theo phân tích của Giáo sư Carl Thayer, đối tác toàn diện với Mỹ là một việc vẫn đang trong quá trình hoàn tất, dựa chủ yếu vào những cơ chế hợp tác hiện có giữa hai nước trên cả 9 lĩnh vực được đề cập trong tuyên bố chung. Đối tác toàn diện giữa hai nước cũng không đề cập đến một kế hoạch hành động như với Úc và bản tuyên bố chung cũng không nói đến cơ chế cấp cao về hợp tác trên 9 lĩnh vực là chính trị ngoại giao, quan hệ kinh tế, thương mại, khoa học công nghệ, giáo dục, môi trường y tế, khắc phục hậu quả chiến tranh, quốc phòng an ninh, quyền con người, văn hóa, du lịch và thể thao.
Tại sao chỉ là đối tác toàn diện?
Câu hỏi đặt ra là tại sao hai nước Mỹ và Việt Nam chỉ hợp tác đối tác toàn diện mà không phải là đối tác chiến lược, giữa lúc Mỹ đang chuyển trục chiến lược về châu Á, và Việt Nam đang cần quan hệ với Mỹ để tạo thế cân bằng với người láng giềng Trung Quốc? Giáo sư Carl Thayer đưa ra hai giải thích:“Có hai giải thích có thể về việc Mỹ và Việt Nam chọn đối tác toàn diện thay vì đối tác chiến lược. Thứ nhất, đàm phán về đối tác chiến lược đã bế tắc và hai bên đồng ý là một thỏa thuận ít chính thức hơn vẫn tốt hơn là không có được một thỏa thuận nào. Giải thích thức hai là các nguồn tin ở Việt Nam cho biết các lãnh đạo cấp cao bảo thủ của Đảng Cộng sản không thích dùng chữ đối tác chiến lược để miêu tả quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ. Ví dụ, sau khi tuyên bố chung được công bố, Bộ Ngoại giao đã chỉ định cho báo chí không được nói quan hệ đối tác toàn diện là nâng cấp của quan hệ hai nước Việt Nam Hoa Kỳ. Báo chí Việt Nam chỉ được đưa tin là quan hệ đối tác toàn diện mà thôi.”
Về dự đoán khả năng đưa quan hệ hai nước lên tầm đối tác chiến lược trước chuyến đi của Chủ tịch Trương Tấn Sang, Giáo sư Nguyễn mạnh Hùng, trường đại học George Mason nói với đài Á Châu Tự do:
Từng bước, chúng ta đã có thể xây dựng được sự tôn trọng và lòng tin để bây giờ cho phép chúng ta công bố một “hợp tác đối tác tòan diện” giữa hai quốc gia để từ đó có sự hợp tác rộng lớn hơn.“Việt Nam rất muốn đẩy cao tầm quan hệ chiến lược với Mỹ bởi vì ông tuyên bố ông muốn thiết lập đối tác chiến lược với tất cả 5 quốc gia thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, ông đã làm được 3 rồi, chỉ còn Pháp với Mỹ thôi. Ông Mỹ rất quan trọng. Việt Nam rất tha thiết. Nếu Việt Nam có một số nhượng bộ thỏa đáng thì tôi nghĩ trong thông cáo chung sẽ có thể phản ánh được hoặc là một sự tiến bộ, hoặc là một sự nào đó trong quan hệ đối tác chiến lược giữa Mỹ và Việt Nam.”
-TT Barack Obama
Một trong các nhượng bộ được nói đến nhiều nhất chính là vấn đề nhân quyền tại Việt Nam. Ngay từ trước chuyến đi, đã có những tổ chức nhân quyền quốc tế, dân biểu Mỹ và các nhà hoạt động xã hội tại Việt Nam lên tiếng kêu gọi Hoa Kỳ phải gây sức ép lên Việt Nam về vấn đề này trước khi có các đàm phán về hiệp ước xuyên Thái Bình dương (TPP), về dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí và để tiến tới là hợp tác đối tác chiến lược.
Theo HRW, tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm qua tiếp tục xuống dốc. Chỉ trong nửa đầu năm 2013 số người bất đồng chính kiến, bloggers và lãnh đạo tôn giáo ở Việt Nam bị kết án đã vượt quá con số của năm 2010 và năm 2011 với khoảng gần 50 người.
Vấn đề nhân quyền cũng đã khiến đối thoại nhân quyền thường niên giữa Mỹ và Việt Nam vào cuối năm ngoái bị trì hoãn cho đến tận đầu năm nay.
Nhân quyền cũng có thể coi là rào cản lớn giữa hai nước và được lãnh đạo hai quốc gia nhìn nhận trong phát biểu với báo chí. Tổng thống Obama nhấn mạnh nước Mỹ luôn coi trọng các quyền cơ bản của con người và đề cập đến những thách thức tại Việt Nam.
“Hoa Kỳ tiếp tục tin tưởng rằng tất cả chúng ta đều phải tôn trọng những vấn đề như quyền tự do phát biểu ý kiến, tự do tôn giáo và tự do lập hội. Chúng tôi đã có một cuộc trao đổi rất thẳng thắn về những tiến bộ Việt Nam đạt được cũng như những thách thức còn tồn tại.”
Còn Chủ tịch Trương Tấn Sang thừa nhận bằng một câu ngắn gọn:
“Về vấn đề quyền con người, hai bên vẫn còn những điểm khác biệt.”
Cũng bởi những cách biệt này mà cho đến lúc này Hoa Kỳ vẫn chưa dỡ bỏ những hạn chế về bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Bất chấp những khác biệt về vấn đề nhân quyền, lãnh đạo hai quốc gia vẫn khẳng định sẽ tiến tới hoàn tất việc đàm phán TPP vào cuối năm nay để đẩy mạnh hơn nữa quan hệ kinh tế, thương mại.
Rõ ràng là tên gọi đối tác toàn diện giữa hai nước chưa thể coi là tương đồng với đối tác chiến lược, nếu xét về tổng thể. Nhưng theo kết luận trong bài viết mới đây của Giáo sư Carl Thayer, các thảo luận mới đây của hai lãnh đạo quốc gia đã đưa hợp tác song phương lên cao trong các lĩnh vực thương mại và kinh tế. Trong khi đó, hợp tác trong các lĩnh vực khác sẽ vẫn tiếp tục ở mức hiện có.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/behind-us-vn-comprehensive-partnership-vha-07262013155915.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten