Chống Trung Quốc, người Indonesia từ chối vac-xin Sinovac
Đăng ngày:
Vac-xin Sinovac của Trung Quốc vừa được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận, nhưng tại Indonesia, nước mua vac-xin Trung Quốc nhiều nhất, người dân không hề tin tưởng. Dù Indonesia đã nhận được 92 triệu liều vac-xin, hầu hết là Sinovac, cho đến nay có chưa đến 4% người dân chịu chích ngừa. Theo một nghiên cứu mới nhất, tình cảm chống Trung Quốc là một trong những nguyên nhân ngăn trở chiến dịch tiêm chủng.
Từ Kuala Lumpur, thông tín viên Gabrielle Maréchaux tường thuật về tình hình :
« Dù đó là các video của bộ Y Tế trên Instagram, với lời kêu gọi : ‘’Tôi muốn chắc rằng cha mẹ, ông bà của các bạn được tiêm chủng. Đừng sợ hãi, tất cả hãy cùng đi !’’. Hoặc là việc phạt tiền đối với những ai từ chối chích ngừa…Từ tháng Giêng đến nay, Indonesia làm mọi cách để thúc đẩy người dân đi tiêm chủng, nhưng không mấy thành công.
Bà Sharyn Graham Davies, nhà nhân chủng học chuyên về Indonesia lý giải về tâm trạng ngờ vực này. Bà nói : « Điều làm tôi ngạc nhiên là bình thường người dân Indonesia vẫn đông đảo đi chích ngừa các bệnh sởi, quai bị, Rubella…mà không quan tâm đến xuất xứ của vac-xin. Điều thú vị khi nhận ra lý do của tâm lý hoài nghi lần này, là người Indonesia tin rằng Trung Quốc có tà ý ».
Nhưng nếu sự ngờ vực Trung Hoa cộng sản khiến người dân Indonesia từ chối vac-xin Sinovac, tình cảm chống Trung Quốc tại nước này đã có từ lâu.
Chuyên gia Davies nói tiếp : « Từ năm 1965, cộng sản đã bị lên án sau một vụ đảo chính. Bạn có thể kết hợp với sự kiện: con virus corona xuất phát từ Trung Quốc - người Indonesia không thể ra nước ngoài, nhưng họ nhìn thấy từ đầu đại dịch là công nhân Hoa lục vẫn nhập cảnh vào nước họ - và kết quả là tình cảm chống Trung Quốc hiện nay ».
Các nguyên nhân khác được người dân nêu ra, khi trả lời nhóm nghiên cứu của Sharyn Graham Davies, đó là Trung Quốc phải nhập khẩu vac-xin của châu Âu, theo họ điều này chứng tỏ vac-xin Trung Quốc không hiệu quả. Hoặc họ nghi ngờ về thành phần vac-xin không theo tiêu chuẩn Halal của người Hồi giáo ».
Chống Trung Quốc, người Indonesia từ chối vac-xin Sinovac (rfi.fr)
Vac-xin Covid: Indonesia mua hàng Trung Quốc, nguy cơ phụ thuộc gia tăng
Đăng ngày:
Vac-xin chống Covid-19 đang trở thành lĩnh vực cạnh tranh ảnh hưởng quyết liệt. Tại châu Á, việc Indonesia, quốc gia đang bị Bắc Kinh lấn lướt ở Biển Đông, quyết định đặt mua vac-xin Trung Quốc với khối lượng lớn, gây lo ngại. Vac-xin Covid có thể là cơ hội để Trung Quốc gây áp lực với Indonesia, trong bối cảnh, chính sách thiên về phô trương quân sự của chính quyền Mỹ trong thời gian gần đây dường như đang gây khó khăn cho Jakarta. RFI tổng hợp thông tin.
Quy mô dịch bệnh tại Indonesia ra sao ?
Đầu tháng 12/2020, Jakarta tiếp nhận một đợt vac-xin chủng ngừa Covid-19 đầu tiên của công ty dược phẩm Trung Quốc Sinovac Biotech. Giới quan sát đánh giá đây là một cột mốc đáng chú ý. Dịch bệnh Covid là mối ám ảnh hàng đầu của đảo quốc Đông Nam Á. Giới lãnh đạo Indonesia đứng trước áp lực phải sớm có vac-xin đủ dùng cho gần 300 triệu dân.
Kể từ tháng 3/2020 đến nay, Indonesia là quốc gia Đông Nam Á bị Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Theo số liệu thống kê chính thức, khoảng 18.000 người chết vì dịch, hơn một triệu người dương tính với virus. Theo nhiều chuyên gia, số liệu chính thức trên có thể thấp hơn nhiều so với thực tế.
Ngay từ mùa hè, tổng thống Indonesia Jokoe Widodo, trong chuyến thăm một nhà máy của tập đoàn Bio Farma của Indonesia (nơi sẽ sản xuất vac-xin của hãng Trung Quốc Sinovac), nhận định là chỉ có vac-xin mới cho phép chặn đứng được đà lây lan của đại dịch đáng sợ từ Vũ Hán.
Indonesia, quốc gia đông dân thứ tư hành tinh, không có một nền công nghiệp dược phẩm đủ mạnh. Hy vọng được đặt vào các hãng bào chế nước ngoài.
Indonesia đặt mua vac-xin từ những nước nào ?
Hiện tại, Jakarta đã đặt mua tổng cộng hơn 350 triệu liều vac-xin chủng ngừa Covid-19, theo số liệu của trung tâm Global Health Innovation Center, Đại học Hoa Kỳ Duke. Các hãng bào chế dược phẩm Trung Quốc như Sinovac, Cansino, Sinopham và G42 Healthcare (Trung Quốc hợp tác với Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất), có kế hoạch cung cấp hơn một nửa số liều vac-xin nói trên. Jakarta cũng có một số hợp đồng với hãng dược phẩm Anh AstraZeneca và hãng Mỹ Novax. Indonesia không đặt mua vac-xin Sputnik V của Nga, ngược lại với Ấn Độ.
Việc Indonesia mua nhiều vac-xin của Trung Quốc có hậu quả gì ?
Trả lời AFP, nhà chính trị học Evan Laksmana, trung tâm tư vấn chiến lược CSIS, ở Jakarta, lưu ý « việc Jakarta phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng dược phẩm Trung Quốc, trong một thời gian dài, chắc chắn sẽ để lại các hệ quả ». Trong một nghiên cứu của Viện Yusof Ishak, Singapore, vừa công bố hồi đầu tháng 12/2020, hai nhà nghiên cứu Ardhitya Eduard Yeremia et Klaus Heinrich Raditio, nhận định : « Chính sách ngoại giao vac-xin sẽ đi kèm theo các điều kiện », « Trung Quốc có thể sử dụng các khoản quà tặng vac-xin để thúc đẩy các mục tiêu trong khu vực, đặc biệt trong các vấn đề nhạy cảm như, các yêu sách của Trung Quốc tại Biển Đông ».
Các nhà quan sát đặc biệt chú ý đến việc Indonesia đang phải thủ thế ngay tại sân nhà, trong vùng đặc quyền kinh tế quốc gia tại Biển Đông, cách đảo Hải Nam, vùng lãnh thổ cực nam của Trung Quốc gần 2.000 km. Hồi tháng Giêng năm nay, trước khi đại dịch bùng phát, Indonesia đã phải triển khai nhiều tàu chiến và phi cơ quân sự xung quanh quần đảo Natuna, để đẩy lui đội tàu cá đông đảo của Trung Quốc. Các đội tàu cá này hoạt động với sự hậu thuẫn của tuần duyên, hải cảnh Trung Quốc. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, tàu cá Trung Quốc vẫn tiếp tục khai thác tại vùng biển này, trong lúc chính quyền Jakarta mới đây đã phải hạ giọng, và thể hiện thái độ chủ yếu thông qua các phản đối ngoại giao.
Theo nhiều chuyên gia, trong hiện tại, Indonesia tiếp tục duy trì chính sách « đi dây khá khôn ngoan, để tránh bị phụ thuộc hoàn toàn vào một trong hai đại cường », theo nhà chính trị học Marcus Mietzner, giảng viên Đại học quốc gia Úc. Nhà chính trị học Úc ghi nhận, Jakarta giữ khoảng cách với kêu gọi thành lập liên minh Ấn Độ - Thái Bình Dương, đối phó với Trung Quốc, của Hoa Kỳ và các đồng mình trong Bộ Tứ, nhưng đồng thời không muốn có một liên minh quân sự với Trung Quốc. Cụ thể là, Jakarta cho biết « sẽ không chấp nhận đề nghị của Trung Quốc thiết lập một căn cứ quân sự tại Indonesia, nếu Bắc Kinh đề xuất ». Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát đặt câu hỏi : thế đi dây hiện nay của Jakarta sẽ ra sao, nếu Indonesia tăng cường hợp tác về y tế với Trung Quốc, phụ thuộc ngày càng nhiều vào vac-xin Trung Quốc.
Ông Evan Laksmana, ghi nhận là trong hiện tại, không có dấu hiệu đáng kể nào về các nhân nhượng của Jakarta, để đổi lấy vac-xin Trung Quốc, tuy nhiên, nhà chính trị học Indonesia nhấn mạnh là : « Tại Jakarta, tất cả mọi người đều hiểu rằng một số sáng kiến ngoại giao hay các sáng kiến khác sẽ khó được đưa ra, nếu như có thể gây cản trở cho quan hệ với Trung Quốc ».
Khối ASEAN hiện đang đàm phán với Trung Quốc về một Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông (COC). Điều mà nhiều người lo ngại là thái độ nói trên của chính quyền Indonesia, quốc gia ASEAN ven Biển Đông, có thể khiến khối ASEAN có nguy cơ sẽ phải nhân nhượng nhiều trong các đàm phán với Trung Quốc.
Phải chăng Hoa Kỳ thất bại trong chính sách tăng cường hợp tác với Indonesia ?
Về vac-xin phòng Covid-19, Jakarta đã từng đề nghị Hoa Kỳ hỗ trợ, nhưng Washington không có phương tiện để giành cho Indonesia các khoản hỗ trợ « hào phóng » như Bắc Kinh. Nước Mỹ cũng đang sa lầy trong đại dịch ngay ở trong nước. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là vac-xin, mà là một chiến lược hợp tác thực chất giữa Hoa Kỳ với Indonesia, đã dường như vắng bóng, theo nhiều nhà quan sát. Điều này thể hiện rõ trong bối cảnh đại dịch nước sôi lửa bỏng.
Cuối tháng 10/2020, Reuters có bài nhận định đáng chú ý mang tựa đề « Cần vac-xin, không cần máy bay dọ thám : Thất bại của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á ». Hãng tin Anh dẫn lại một nguồn tin từ nội bộ chính quyền Indonesia, phàn nàn là Washington đã sử dụng « quá nhiều trừng phạt, quá nhiều sức mạnh võ biền », trong lúc « Trung Quốc thì khôn ngoan, thường xuyên sử dụng quyền lực mềm, tiếp cận kinh tế, tiếp cận phát triển ». Đề nghị mang tính phô trương của ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hồi tháng 7, tháng 8, yêu cầu Jakarta để phi cơ dọ thám Mỹ P-8 Poseidon tiếp liệu đã bị chính quyền Jakarta từ chối.
Phi cơ P-8 được sử dụng để theo dõi các hoạt động quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông. Jakarta lo ngại xung đột vũ trang bùng nổ, trong bối cảnh Mỹ, Trung gia tăng tập trận tại Biển Đông hồi đầu tháng 7.
Nhiều giới chức và chuyên gia Indonesia khẳng định chính quyền Trump nhìn chung đã phạm nhiều sai lầm ngoại giao trong chính sách với khối Đông Nam Á. Kể từ năm 2017, Washington không có đại sứ tại ASEAN. Việc tổng thống Trump không tham dự thượng đỉnh ASEAN – Mỹ năm 2019, mà chỉ cử một quan chức cấp thấp, khiến 7 trong số 10 lãnh đạo ASEAN tẩy chay cuộc họp này. Reuters dẫn nhận định của nhà phân tích Aaron Connelly, Viện CSIS Singapore, thừa nhận Washington đang « nhường hẳn sân » cho Bắc Kinh trong đại dịch Covid-19, với việc rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới, tuyên bố lo vac-xin trước hết cho nước Mỹ, trong lúc Trung Quốc khẳng định tham gia tích cực vào nỗ lực quốc tế chia sẻ vac-xin.
Cựu đại sứ Indonesia tại Mỹ (2010-2013), ông Dino Patti Djalal, nhấn mạnh là chiến dịch truyền thông rầm rộ của tổng thống Trump nhằm lên án Trung Quốc là quốc gia « độc ác », với việc để virus Covid tràn ra thế giới, có mục tiêu trước hết là để đánh lạc hướng các chỉ trích mạnh mẽ trong nước về việc chính quyền Trump xử lý đại dịch kém cỏi. Chính sách thùng rỗng kêu to của ông Trump vô hình chung đã để Trung Quốc rảnh tay, nhân đại dịch, mặc sức thi hành chính sách « ngoại giao vac-xin », khẳng định vị thế của một mạnh thường quân.
Vac-xin Covid: Indonesia mua hàng Trung Quốc, nguy cơ phụ thuộc gia tăng (rfi.fr)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten