'Uitstoot Rotterdamse haven 3,5 keer groter dan van heel Nederland'

'Uitstoot Rotterdamse haven 3,5 keer groter dan van heel Nederland'© anp

De uitstoot van broeikasgassen is als gevolg van fossiele activiteiten door de Rotterdamse haven 3,5 keer groter dan de totale uitstoot van Nederland. Dat blijkt uit onderzoek door CE Delft, in opdracht van Advocates for the Future en Vrienden van XR.

Volgens het onderzoek is de totale (directe en indirecte) uitstoot van de haven in Rotterdam 604 Megaton CO2. Het gaat hierbij vooral om alle steenkool, olie en aardgas, die via de haven ons land binnenkomt. De uitstoot door de verbranding van deze fossiele brandstoffen vindt voor het belangrijkste deel (96 procent) niet in Rotterdam zelf plaats.

Daarbij gaat het ook om alle benzine en kerosine, die in de haven wordt gemaakt, maar op andere plekken in auto’s vliegtuigen en schepen voor uitstoot zorgt.

60 keer de uitstoot van Schiphol

De juristen en Vrienden van XR richten hun pijlen op de Rotterdamse haven omdat die "verreweg het grootste haven- en industriecomplex van Europa is. De haven vormt een spilfunctie voor de fossiele industrie."

Ook stoort het de actiegroepen dat er wel veel discussie is over de uitstoot van bijvoorbeeld Schiphol of Tata Steel, maar dat de activiteiten van de haven veel minder aandacht krijgen.

Terwijl, stellen ze, de uitstoot van de haven 60 keer groter is dan de uitstoot die Schiphol rapporteert (ongeveer 10 Megaton in 2023) of 70 keer de uitstoot van Tata Steel (ongeveer 8,5 Mton).

Enorme hoeveelheden

"De haven faciliteert hiermee de uitstoot van enorme hoeveelheden broeikasgassen", stelt Advocates for the Future. Problematisch is vooral ook dat er "nog geen trend is ingezet richting de afbouw van fossiele activiteiten die nodig is om de doelstellingen van Parijs te halen".

Volgens de onderzoekers van CE Delft is de werkelijke uitstoot zelfs nog hoger, omdat alleen gekeken is naar de fossiele grondstoffen die worden geregistreerd: kolen, LNG, ruwe olie en olieproducten. 

 

"De uitstoot door de stromen van andere materialen of van aardgas dat wordt aangevoerd via pijpleidingen, nemen we niet mee. De cijfers in dit rapport zijn daarmee een onderschatting van het totale effect van de activiteiten op het klimaat", aldus het rapport.

Olie

Verreweg het grootste aandeel (83 procent) in de gerapporteerde uitstoot komt door de aanvoer van ruwe olie en olieproducten. Daar worden brandstoffen van gemaakt en grondstoffen voor de chemische industrie.

Volgens de onderzoekers is er nog geen echte daling zichtbaar in de uitstoot, en wordt het daarom heel moeilijk om de klimaatdoelen te halen. Alleen de directe uitstoot in de haven zelf is in de jaren 2016 – 2020 wel gedaald. 

Maar "de uitstoot van de industrie is in deze periode vrijwel constant gebleven en laat evenmin een dalende trend zien die zou duiden op afbouw van fossiele activiteiten."

Klimaatdoelen nog haalbaar

Woordvoerder Mandy Ros van de Rotterdamse haven zegt dat de haven zelf ook een dergelijk onderzoek heeft laten doen, al is dat al acht jaar geleden. "Daar kwamen ongeveer dezelfde cijfers uit, en dat was de basis voor ons verduurzamingsprogramma."

Sindsdien is de uitstoot in de haven zelf dus wel wat gedaald, maar dat kwam nog niet door verduurzaming van industriële processen. De komende jaren gaat dat veranderen, zegt Ros.

"De klimaatdoelen voor 2030 zijn voor de haven nog haalbaar, maar alleen als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan." Het gaat daarbij om zaken als netcongestie, energiekosten en deze drie aspecten: er zal  een markt voor waterstof op gang moeten komen, de afvang en opslag van CO2 moet grootschalig van start gaan en de laatste kolencentrales moeten sluiten.

Porthos-project

Komend jaar wordt volop verder gebouwd aan het compressorstation voor het zogenoemde Porthos-project, voor de opslag van CO2 onder de zeebodem. Ook de aanleg van een waterstofleiding is in volle gang. Beiden moeten volgens de woordvoerder in 2026 klaar zijn. 

Ook moet dan een waterstoffabriek van Shell gereed zijn. Belangrijk is daarna dat bedrijven ook daadwerkelijk waterstof gaan gebruiken. "Daarvoor is stimulerend beleid nodig", zegt Ros.

Maar juist die afhankelijkheid van anderen zien de onderzoekers als een probleem: "De tijd wordt wel krap om nog bij te sturen als de voortgang minder snel gaat dan nu verwacht." Zo is er ook nog maar weinig bekend over de plannen van het Havenbedrijf om na 2030 verdere stappen te zetten richting klimaatneutraliteit in 2050.

'Uitstoot Rotterdamse haven 3,5 keer groter dan van heel Nederland'