Tây Tạng dưới gót giày Đại Hán
Đăng ngày:
Le Figaro hôm nay 13/07/2018cho biết « Bắc Kinh tăng cường đô hộ Tây Tạng », mà điển hình là việc cưỡng chế giải tỏa tu viện Phật giáo Lạc Nhược Hương (Larung Gar). Hàng ngàn tăng ni đã bị trục xuất khỏi quần thể tu viện bị giám sát nghiêm ngặt.
Lạc Nhược Hương là một trong những thiền viện Phật giáo Tây Tạng lớn nhất thế giới, với tu viện trung tâm bao quanh là vô số những ngôi nhà gỗ nhỏ sơn đỏ, cất chi chít quanh sườn đồi ở độ cao 4.000 mét thuộc huyện Sắc Đạt (Sertar), châu tự trị Tạng Cam Tư tỉnh Tứ Xuyên.
Chính quyền Trung Quốc từ mùa hè 2016 đã tung ra chiến dịch san ủi nhà cửa, cưỡng chế tăng ni đi nơi khác. Tuy nhiên khó thể biết cụ thể những gì đang diễn ra tại đây, vì muốn vào Lạc Nhược Hương phải đi qua một trạm kiếm soát của công an để kiểm tra danh tính, còn người ngoại quốc thì bị cấm cửa.
Đặc phái viên Le Figaro đã tìm gặp Phuntsok, một nhà sư ở Lạc Nhược Hương đi thăm người thân bị bệnh tại một thành phố gần đó. Nhà sư tuổi đôi mươi kể lại, chỉ muốn khóc mỗi lần nhớ đến sự xuất hiện của những cỗ xe ủi, và các tăng ni bị lùa lên hàng loạt xe buýt trong khi cư dân chỉ biết đẫm lệ nhìn theo. Năm 2016, chỉ trong vài tháng có đến 30-40% người đang tu tập bị đuổi đi, trong số 20.000 nhà sư và ni cô ở Lạc Nhược Hương. Human Rights Watch ước tính khoảng 5.000 tăng ni bị cưỡng chế, và mục tiêu của nhà cầm quyền Bắc Kinh là giảm số cư dân xuống còn 5.000 người.
Các tăng ni bị cưỡng chế về quê phải viết giấy nói mình « tự nguyện » ra đi, hứa sẽ không quay lại Lạc Nhược Hương. Họ còn phải cam kết « ủng hộ chính sách của chính phủ », không có bất cứ hành động chống đối nào. Một số còn bị buộc phải tham gia những khóa « cải tạo ái quốc ». Một video của tổ chức phi chính phủ Free Tibet cho thấy các ni cô mặc quân phục, bị bắt buộc hát những bài khẳng định Trung Quốc và Tây Tạng là « những người con của cùng một Mẹ Tổ quốc ».
Sau khi giải tỏa, chính quyền cho xây lên những tòa nhà hiện đại, đưa khoảng 100 cán bộ đảng cộng sản về làm nòng cốt tại Lạc Nhược Hương, sáu quan chức đảng đã được cử làm lãnh đạo tu viện. Bắc Kinh không quên các cuộc biểu tình của tu sĩ Phật giáo tại Lhassa hồi tháng 3/2008, sau đó mở rộng trên toàn cao nguyên Tây Tạng. Người biểu tình đòi hỏi phải cho Đạt Lai Lạt Ma quay về, tố cáo bị chèn ép về kinh tế, văn hóa, tín ngưỡng. Phong trào đã bị đàn áp thẳng tay, nhưng một dạng phản kháng khác nổi lên : trên 150 người Tây Tạng đã tự thiêu phản đối Trung Quốc kể từ năm 2009.
Le Monde còn nêu ra trường hợp Tashi Wangchuk, một thanh niên 30 tuổi bị kết án 5 năm tù hồi tháng Năm vì « xúi giục ly khai ». Tội của anh là đã công khai xuất hiện trong một video dài 9 phút của New York Times hồi cuối năm 2015, đòi hỏi trẻ em Tây Tạng phải được học tiếng mẹ đẻ trong trường học. Anh tố cáo : « Trên toàn vùng Tây Tạng, từ tiểu học cho đến trung học, không còn có một chương trình nào được giảng dạy bằng ngôn ngữ của chúng tôi ». Theo Wangchuk, đây là « sự thảm sát có hệ thống nền văn hóa Tây Tạng ». « Về chính trị, khi một quốc gia muốn diệt trừ một quốc gia khác, thì trước hết phải tiêu diệt ngôn ngữ và chữ viết của quốc gia đó ».
Trung Quốc cao giọng khoe bảo vệ các sắc tộc thiểu số, nhưng theo nhà nghiên cứu Maya Wang của Human Rights Watch, việc kết án Tashi Wangchuk nằm trong quy trình « đồng hóa nền văn hóa Tây Tạng ».
« Chim thần » Hainan Airlines bơ vơ
Cũng liên quan Trung Quốc nhưng về kinh tế tư doanh, Le Monde mô tả những chiếc phi cơ A330 mới tinh đậu trên phi trường Toulouse, như những đứa trẻ bị bỏ rơi. Một con chim thần xòe đôi cánh vàng với chiếc đuôi màu đỏ : đó là biểu tượng của Hainan Airlines, công ty hàng không có trụ sở ở đảo Hải Nam Trung Quốc.
Tập đoàn Airbus không giao máy bay vì chưa được công ty mẹ của Hainan Airlines là HNA thanh toán. Tập đoàn tư nhân Trung Quốc đang gặp khó khăn lớn về tài chính. Những chiếc phi cơ trên và cả HNA đang « mồ côi » : ông Vương Kiện (Wang Jian) đồng chủ tịch tập đoàn đã tử nạn sau khi rơi từ độ cao 15 mét hôm 4/7 tại Bonnieux, vùng núi Luberon của Pháp. Để chụp hình với hậu cảnh đồng quê nước Pháp xinh đẹp, ông Vương Kiện đã leo lên một bức tường nhỏ bên vách đá, và bị mất thăng bằng. Cuộc điều tra xác nhận đây là một tai nạn.
Tin xấu này đến vào lúc HNA đang cố xoay sở để giảm số nợ 90 tỉ đô la. Từ ba năm qua, HNA lao vào chiến dịch mua các công ty tên tuổi nước ngoài ; đổ ra gần 40 tỉ đô la để mua cổ phiếu Hilton, các cao ốc văn phòng Mỹ, những chuỗi cửa hàng phân phối. Nhưng đó là trước khi Bắc Kinh siết lại chính sách đầu tư, và Donald Trump khởi động chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Nay HNA phải vội vàng bán đi gần 14 tỉ đô la cổ phiếu trong sáu tháng gần đây. Le Monde kết luận, kinh nghiệm xương máu này là bài học cho « chủ nghĩa tư bản theo kiểu Trung Hoa ».
Những ngôi làng Miến Điện cấm cửa người Hồi giáo
Cũng về châu Á, đặc phái viên Libération tìm đến « Những ngôi làng Miến Điện cấm cửa người Hồi giáo ». Đó là West Phar Gyi và Sin Ma Kaw ở miền tây nam, hai trong số 20 làng Phật giáo trên cả nước đã tuyên bố « vùng cấm đối với đạo Hồi ».
Ở lối vào West Phar Gyi, là một loạt những tấm bảng kỳ lạ, cảnh báo : « Quý vị bước vào một ngôi làng hòa bình, chỉ có người đạo Phật cư ngụ ». Bên bờ sông là một tấm bảng rõ ràng hơn : « Vùng cấm Hồi giáo ».
Tại « ngôi làng hòa bình » này, những tín đồ đạo Hồi bị cấm mua nhà đất, cấm cả việc buôn bán với dân làng. Đây là niềm hãnh diện của nhà sư đứng đầu ngôi làng, liên kết với phong trào 969 chủ trương dân tộc chủ nghĩa và bài Hồi giáo. Cách đó gần 200 km, làng Sin Ma Kaw cũng dựng những tấm pa-nô phân biệt chủng tộc : « Chúng tôi lương thiện và thuộc một chủng tộc thượng đẳng. Sin Ma Kaw phải luôn là một làng thuần Phật giáo ».
Trong khi đó đền thờ Hồi giáo gần West Phar Gyi bị hư hại nặng nề do trận bão Nargis năm 2008, mười năm qua vẫn chưa xin được giấy phép tu sửa. Những bức tường nứt rạn, chuẩn bị đổ sụp xuống nền nhà chi chít những khe rãnh như một tấm gương vỡ.
Thái Lan : Bí mật cuộc giải cứu đội bóng Heo Rừng
Tại Thái Lan, Le Figaro tiết lộ những bí mật trong cuộc giải cứu các trẻ em bị kẹt trong hang động Tham Luang. Cả 13 cầu thủ nhỏ tuổi cùng với huấn luyện viên của đội bóng Heo Rừng đã được đưa lên mặt đất an toàn, và sẽ coi trận chung kết Cúp bóng đá thế giới từ giường bệnh.
Tại trung tâm chỉ huy ở tỉnh Chieng Rai, nơi 1.000 viên chức được huy động, nhà chức trách đã làm mọi cách, chuẩn bị chiến dịch giải cứu chưa từng thấy. Lực lượng hải quân Navy Seal đặt các bình oxy cứ mỗi 25 mét trong hang, tổng cộng 700 bình, trong lúc các máy bơm nước hoạt động hết công suất, tháo đi một lượng nước tương đương 400 hồ bơi Olympic, theo tính toán của Wall Street Journal.
Và Chủ nhật tuần rồi, các thợ lặn đã vào hang tối kèm từng em một, vượt qua dòng nước bùn trong năm tiếng đồng hồ. Sức nước mạnh đến nỗi có khi mặt nạ dưỡng khí bị tuột khỏi người cứu hộ. Mỗi em được một thợ lặn nắm chặt tay hướng dẫn, và một thợ lặn khác mang giúp bình oxy, ngoài bình dưỡng khí của bản thân mình, mỗi một bước hụt đều rất nguy hiểm.
Mối lo chính là tinh thần, nếu hoảng sợ có nguy cơ chết chìm. Do đó các trẻ em được cho uống thuốc an thần, tât cả đều trong tình trạng nửa mê nửa tỉnh trong suốt cuộc hành trình. Chiến lược này được tướng Prayut Chan-O-Cha mập mờ tiết lộ, vì tất cả đều phải được giữ bí mật cho đến phút chót.
Donald Trump « đại náo » NATO
Về thời sự quốc tế, chủ đề được tất cả các báo đề cập đến là Donald Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO tại Bruxelles, được báo chí Pháp mô tả là diễn ra trong một không khí nặng nề.
Le Monde cho biết, khi chuyên cơ chở ông Trump hạ cánh xuống thủ đô Bỉ vào lúc 21 giờ thứ Ba 10/7, ra đón tổng thống Mỹ chỉ là người phụ trách nghi thức của bộ Ngoại Giao Bỉ. Không phải là thủ tướng, cũng không có bộ trưởng nào hiện diện, thành viên hoàng gia lại càng không.
Loạt đại bác đầu tiên của Donald Trump : « Nhiều nước không chịu trả tiền, và nói thẳng là nợ chúng tôi khá lớn từ nhiều năm qua ». Loạt thứ hai : « Chúng tôi bảo vệ Đức, Pháp…và nói chung là tất cả ». Viên đạn thứ ba dành cho bà Angela Merkel : « Đức hoàn toàn bị Nga kiểm soát vì dùng đến 60-70% năng lượng từ Nga ». Tuy nhiên thủ tướng Đức vẫn trấn tĩnh, vì trong thâm tâm bà rất tin tưởng vào NATO.
Cũng theo Le Monde, trước khi ông Trump đến, chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk đã yêu cầu tổng thống Mỹ « tôn trọng các đồng minh hơn ». Ông Tusk nhắc nhở, sau khi nước Mỹ bị khủng bố ngày 11/09/2001, lần đầu tiên kể từ năm 1949 NATO đã kích hoạt Điều 5 trong hiệp ước : trong trường hợp một đồng minh bị tấn công, thì tất cả các quốc gia thành viên đều liên quan.
Nước Pháp tràn trề hy vọng, Les Bleus thận trọng
Cuối cùng là World Cup 2018, đề tài chiếm nhiều trang báo nhất hôm nay, từ « Didier Deschamps, cuộc sống vì một ngôi sao thứ hai » (Le Figaro) cho đến đối thủ « Zatko Dalic, người lính cứu hỏa của Croatia (Libération)…Bài xã luận của La Croix nhắc nhở « Lòng ái quốc phải đặt đúng chỗ », trong khi xã luận Le Figaro ngoặt sang « Một trận bóng khác » - trận đấu giữa Donald Trump và cựu lục địa. Nhật báo kinh tế Les Echos nhận định « World Cup, sức bật kinh tế cho bóng đá Pháp ».
Liên đoàn bóng đá Pháp (FFF) chưa bao giờ có ngân sách dồi dào như thế, với thu nhập trên 250 triệu euro trong năm nay, hàng loạt nhà tài trợ quay trở lại, còn đội tuyển áo lam được trang Transfermarkt đánh giá có tổng trị giá 1,08 tỉ euro. Chỉ riêng tài năng trẻ Kylian Mbappé đã có thể đạt 400 triệu euro, theo L’Equipe.
Nếu thắng trong trận chung kết Chủ nhật tới, cả 23 cầu thủ đội Pháp sẽ nhận số tiền thưởng rất lớn : từ 350.000 đến 400.000 euro mỗi người, còn nếu thua cũng được 280.000 euro. Tuy nhiên Mbappé đã hứa sẽ tặng lại cho một hiệp hội giúp người khuyết tật, và các đồng đội của anh không ít thì nhiều, cũng sẽ tặng tiền cho các tổ chức từ thiện khác nhau.
Trong bài « Les Bleus đã rút được bài học của Euro 2016 », Le Figaro ghi nhận câu nói của trung vệ 25 tuổi Paul Pogba, nhìn nhận hồi đó cả đội đều chủ quan, chắc thắng trước Bồ Đào Nha, nhưng nay sẽ không phạm lại sai lầm cũ là khinh địch.
Tựa chính báo Pháp
La Croix hôm nay đăng ảnh đội tuyển áo lam, chạy tựa « Một sự nhiệt thành đặc Pháp » : bản anh hùng ca đưa Les Bleus đến trận chung kết World Cup Chủ nhật 15/07/2018, đã tạo ra sự năng động trên toàn quốc.
Về giáo dục, Libération phàn nàn « Giáo dục đại học và cao đẳng : Các trường tư trúng số ». Học phí đắt đỏ và thường thiếu nghiêm túc, các tư thục có một thị trường đang tăng trưởng với số sinh viên tăng lên.
Trong khi đó Le Figaro báo động « Khí hậu : Nóng gắt trên toàn hành tinh ». Từ một tháng qua, các kỷ lục về thời tiết nóng nối tiếp nhau tại Bắc bán cầu. Các nhà khí tượng học dự báo những thời kỳ nóng bức sẽ trở nên thường xuyên hơn, gắt gao hơn và kéo dài hơn.
Le Monde nhìn sang « Thượng đỉnh NATO : Trump ngược đãi các đồng minh ». Tổng thống Mỹ cáo buộc các quốc gia NATO không đầu tư đúng mức cho quốc phòng, đòi tăng chi quân sự lên 4% GDP. Donald Trump đả kích Đức lệ thuộc Nga về năng lượng, và cũng không nhẹ lời đối với Anh quốc đang trong vòng xoáy Brexit.
Nhật báo kinh tế Les Echos nhận định « Chiến tranh thương mại đè nặng lên tăng trưởng » : Ủy ban Châu Âu phải giảm dự báo về mức tăng GDB trong khu vực đồng euro.
https://www.rfi.fr/vi/chau-a/20180713-tay-tang-duoi-got-giay-dai-han
Trung Quốc cưỡng chế tu viện Tây Tạng để "uốn nắn ý thức hệ"
Đăng ngày:
Trong bài phóng sự « Chính sách xe ủi đất tại Larung Gar », Le Monde cuối tuần cho biết từ đầu thập niên 80, các ni sư và người hành hương đổ xô đi viếng tu viện Phật giáo Tây Tạng nổi tiếng trên vùng núi cao ở Tứ Xuyên. Hiện tượng này khiến chính quyền Trung Quốc không hài lòng. Từ một năm qua, Bắc Kinh âm thầm cho trục xuất cư dân và cưỡng chế phá dỡ nhà cửa vùng này, nhân danh « các giá trị cơ bản của chủ nghĩa xã hội ».
Larung Gar tức Lạc Nhược Hương trong chữ Hán, là hàng ngàn ngôi nhà nhỏ bé làm bằng những thân gỗ tròn và xi-măng, sơn màu đỏ tía, gắn chi chít vào sườn núi như những hàng ghế của rạp xiếc. Những khung cửa sổ lớn chiếm lĩnh mặt tiền nhà, như những đôi mắt mở to quan sát.
Khu vực tu viện Tây Tạng Lạc Nhược Hương nằm ở độ cao 4.200 mét, nhìn xuống thung lũng Sertar, tỉnh Tứ Xuyên, sẽ không còn mang bộ mặt xinh đẹp này bao lâu nữa. Sau nhiều năm tương đối nương tay, nay chính quyền Trung Quốc muốn siết lại cộng đồng Phật giáo đông đảo có 10.000 đến 20.000 thành viên. Và họ muốn hành động lặng lẽ không nhân chứng, đặc biệt là người ngoại quốc.
Lệnh trục xuất đã được đưa ra, để giảm số cư dân xuống còn 5.000, và quy hoạch lại toàn bộ khu tu viện hầu hết là người Tây Tạng. Những cơ sở du lịch đang được xây dựng ở đồng bằng phía dưới. Việc cưỡng chế cư dân và phá dỡ các ngôi nhà đã bắt đầu từ giữa năm 2016, một cách bí mật. Tổ chức phi chính phủ Free Tibet ước lượng có khoảng 6.700 người đã bị cưỡng bức di dời, 1.500 căn nhà bị ủi sập.
Sự hung hãn này nhắc nhở rằng các tôn giáo, chứ không chỉ Phật giáo Tây Tạng, đã trở thành đáng ngờ dưới mắt ông Tập Cận Bình, vốn muốn áp đặt « lòng ái quốc » và trung thành với « các giá trị cơ bản của chủ nghĩa xã hội » - có nghĩa là với Đảng. Nhất là Lạc Nhược Hương có vẻ gây phiền phức khi có ảnh hưởng đạo đức ngày càng rộng lớn tại vùng đất người Tây Tạng đã từng xảy ra làn sóng phản kháng năm 2008, rồi 146 vụ tự thiêu từ 2009 đến nay – mới nhất là một vụ ngày 18/03/2017.
Các đạo sư ở đây tuy vậy vẫn cố gắng giữ khoảng cách với Đạt Lai Lạt Ma. Tu viện Lạc Nhược Hương nổi tiếng thuộc Ninh Mã phái (Nyingma), một trong năm phái cổ xưa nhất của Phật giáo Tây Tạng, và có nhiều học giả lỗi lạc.
Phóng viên Le Monde cho biết người ngoại quốc hầu như không thể lọt vào được khu vực Lạc Nhược Hương : một trạm gác kiểm soát ngày đêm tất cả xe cộ đi vào Sertar. Hoặc phải đợi lúc lính gác lơ đễnh, hoặc đi đường bộ lên núi. Trong cuộc thâm nhập hồi tháng Hai, một bãi đất trống cho thấy năm, sáu ngôi nhà mới bị phá dỡ ; xung quanh con đường dẫn lên trung tâm, nhiều nhà bị ủi sập.
Nhà bị ủi sập, tăng ni phải đi học tập cải tạo
Theo Human Rights Watch, việc cưỡng chế ở Lạc Nhược Hương hết sức độc đoán. Các tài liệu bị rò rỉ trình bày việc di dời là nhiệm vụ « uốn nắn ý thức hệ ». Trong một video của Free Tibet có cảnh các ni cô Tây Tạng bị đưa lên những chiếc xe buýt theo từng địa phương khác nhau, trước những đồng đạo đang khóc lóc. Mỗi người bị cưỡng chế đều bị buộc phải viết ra giấy là « ủng hộ chủ trương của chính quyền đối với tu viện ». Họ còn phải cam kết « không có bất cứ hành động nào chống chính phủ, không lan truyền tin đồn », « tự nguyện về quê và không bao giờ quay lại Lạc Nhược Hương ».
Chưa hết : các tăng ni bị cưỡng chế còn phải theo học các lớp « giáo dục ái quốc » khi về đến nguyên quán, có nghĩa là bị tẩy não. Cuối 2016, một video trên Twitter cho thấy một nhóm ni cô bị tại Khu tự trị Tây Tạng mặc quân phục, buộc phải hát « Người Hán và người Tây Tạng đều là con của Mẹ tổ quốc Trung Hoa ». Trại cải tạo này tập trung khoảng 800 ni cô, được công an canh gác.
Trước đây tu viện Lạc Nhược Hương được nương tay nhờ Ninh Mã phái được chính quyền coi là phi chính trị - không thuộc Đạt Lai Lạt Ma, mà theo Cách Lỗ phái (Gelug). Nhưng đến năm 2001, thời Giang Trạch Dân một quan chức đảng ở Tây Tạng cảm thấy sốc vì số lượng người Hán theo học ở đây, đã báo cáo lên trung ương. Tất cả các tỉnh được lệnh phải gởi các nhóm công tác đến buộc người của địa phương mình trở về, và đã có một số vụ tự tử. Sau đợt cưỡng chế đầu tiên, Lạc Nhược Hương dần dần mở rộng trở lại.
Trú ẩn trong Phật giáo cũng là một hình thức phản kháng của người Tây Tạng. Lạc Nhược Hương còn khuyến khích bảo vệ ngôn ngữ Tây Tạng, soạn ra tự điển thích ứng với thời hiện đại để tránh vay mượn từ tiếng Hoa, chống đô hộ văn hóa của Bắc Kinh.
Cuộc chiến ý thức hệ có thể thấy rõ trên cao nguyên Garze. Những panô to đùng dựng bên đường kêu gọi phải « Biết ơn Đảng, yêu thương Mẹ Tổ quốc », những chữ Hán khổng lồ chiếu lên vách núi câu khẩu hiệu của Tập Cận Bình « Cùng kiến tạo giấc mơ Trung Hoa ». Bên cạnh đó, một thông điệp tiếng Tây Tạng kêu gọi người sáng lập Lạc Nhược Hương : « Hỡi đạo sư Jigme Phuntsok, hãy phù hộ cho chúng con ». Câu nói như một lời kêu cứu. Những con đường rộng rãi và những vòng xoay vừa mới vạch ra, đang chờ đợi một thành phố được xây dựng lên.
Trung Quốc hớn hở vì được ứng viên cực tả Pháp ca ngợi
Cũng liên quan đến Trung Quốc, tuần báo L’Obs trong bài « Mélenchon, người Pháp đã vinh danh tư tưởng Mao » cho biết theo ứng cử viên tổng thống cực tả Pháp Jean-Luc Mélenchon, Trung Quốc lại là hình mẫu mà nước Pháp phải noi gương. Bài trả lời phỏng vấn này của chủ tịch đảng « Nước Pháp Bất Khuất » đã được báo chí nhà nước Trung Quốc hớn hở đăng lại, và lan tràn trên hàng ngàn trang mạng ở Hoa lục.
Tác giả Ursula Gauthier mỉa mai nhận định, ông Mélanchon yêu thích những người chống đối lại đàn áp, với điều kiện kẻ « đàn áp » là Mỹ và đồng minh. Ngược lại, những ai phản đối Nga và Trung Quốc đều bị ông coi là tay sai của đế quốc Mỹ.
Chẳng hạn như Tây Tạng. Năm 2008, khi thế giới nổi lên phong trào tẩy chay rước đuốc Thế vận hội Bắc Kinh, Jean-Luc Mélanchon lại lớn tiếng đả kích Đạt Lai Lạt Ma là « thủ lãnh tôn giáo phản đối khai hóa », « người bảo vệ charia (luật Hồi giáo) của đạo Phật », « người chủ trương độc lập sắc tộc muốn trục xuất 100 triệu người Hoa khỏi Tây Tạng ».
Cuộc bầu cử tổng thống lần này mang lại cho ứng viên cực tả cơ hội mới để làm vui lòng Bắc Kinh. Trong video ngày 13 tháng Giêng, khi bình luận về cuộc điện đàm giữa Donald Trump và bà Thái Anh Văn, ông so sánh thần tượng dân chủ Đài Loan với chính khách cực hữu Pháp Marine Le Pen. Nhưng bài trả lời phỏng vấn dài đăng trên tờ Nouvelles d’Europe (tờ báo do Bắc Kinh kiểm soát) hồi tháng 9 năm ngoái mới làm Trung Quốc hởi lòng hởi dạ nhất. Ông Mélanchon gọi Đạt Lai Lạt Ma là người muốn « cắt mất của Trung Quốc một phần tư lãnh thổ », « gây ra một cuộc chiến vĩ đại vô nghĩa ».
Ông tuyên bố : « Nền văn minh Trung Quốc xứng đáng được cả hành tinh chọn lựa. Trung Quốc phải là đối tác ưu tiên của Pháp, vì kỹ nghệ, công nghệ, khoa học và phát triển văn hóa của Trung Quốc đã đạt đến mức siêu việt », cho biết ông rất chờ đợi Bắc Kinh lãnh đạo thế giới.
Đúng là khúc hát thiên cung dành cho các quan lại đỏ ! Bài phỏng vấn được tất cả các trang mạng của chính phủ Trung Quốc đăng lại. Hình ứng viên cực tả Pháp được đặt trên nền đỏ, phía sau Mao Trạch Đông, Stalin, Lênin, Mác, Ănghen. Khẩu hiệu tranh cử « Nắm lấy quyền lực » của ông được bổ sung bằng câu « Chủ nghĩa Mác-Lê và tư tưởng Mao Trạch Đông bách chiến bách thắng muôn năm ! ». Nhiều cư dân mạng ở Hoa lục hoan hỉ gọi ông Mélenchon là « Người Pháp đã làm rạng danh tư tưởng Mao chủ tịch ». Được tuần báo L’Obs liên lạc, Jean-Luc Mélenchon từ chối đưa ra lời bình luận.
Dân chủ Hàn Quốc đang gặp khó
Cũng về châu Á, Courrier International dịch lại bài báo « Một sự chuyển đổi nguy cơ cao » của tờ Weekly Kyunghyang ở Seoul nhận định, Hàn Quốc đang ở vào tình thế khó khăn. Sau khi bà Park Geun Hye bị truất phế, người dân sẽ đi bầu tổng thống mới vào ngày 09/05/2017 tới, trong bối cảnh bị Bình Nhưỡng đe dọa với vũ khí nguyên tử, Washington cứng rắn hơn và quan hệ với Bắc Kinh đang căng thẳng.
« Quyền lực tập trung vào tay tổng thống, trong khi không có cơ chế kiểm soát hiệu quả. Hệ thống này khiến xảy ra lạm dụng quyền lực, những người thân không có chức vụ chính thức can dự được vào công việc Nhà nước, quan hệ chặt chẽ với các đại tập đoàn ». Thẩm phán Ahn Changho của Tòa Bảo hiến đã nhận xét như trên, bên lề phiên tòa truất phế bà Park.
Theo giáo sư Shin Jin Wook của trường đại học Chung Ang, tuy người Hàn Quốc đã thành công trong việc đạt được bầu cử trực tiếp và tách quân đội khỏi chính trị, nhưng vẫn còn phải nỗ lực nhiều để bảo đảm các quyền tự do và tham chính của công dân, đồng thời phân bổ nhiệm vụ cho các định chế.
Tổng thống Mỹ Donald Trump : Mối đe dọa cho châu Âu
Vào lúc Liên hiệp Châu Âu (EU) tròn 60 tuổi, sự hiện hữu của liên minh này, theo tuần báo L’Obs, đang bị đe dọa nặng nề. Trong lúc công dân châu Âu không còn tha thiết với EU và phong trào dân túy đang lên cao, Liên hiệp còn phải đối mặt với một mối đe dọa mới, đó là tổng thống Mỹ. Tờ báo đặt câu hỏi « Ông Trump muốn hủy hoại châu Âu chăng ? ».
« Which country will be next to leave ? » Nước nào sắp tới sẽ ra khỏi Liên hiệp Châu Âu ? Mỗi lần tiếp một đối tác châu Âu, Donald Trump đều thích thú đặt ra câu hỏi đó : với các đại sứ, với thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy, hoặc tại Phòng Bầu dục hôm 27/1 với thủ tướng Anh Theresa May. Nhưng bà May, ngược lại, nói cho ông hiểu rằng ngay cả sau vụ Brexit, một Liên hiệp Châu Âu láng giềng thịnh vượng mới có lợi cho Anh quốc, và bà không muốn nước nào theo chân Luân Đôn cả.
Donald Trump không ưa EU. Các nhà ngoại giao nhận thấy thậm chí ông còn tránh không nói đến chữ Liên hiệp Châu Âu. Như trong buổi gặp gỡ đầu tiên đầy lạnh giá với thủ tướng Đức Angela Merkel hôm 17/3, ông chỉ dùng từ « các định chế lịch sử ». Tân tổng thống Mỹ coi EU là một bộ máy quan liêu và nhìn chung, ông Trump không thích những gì đa phương. Từ lâu ông vẫn tin rằng Hoa Kỳ có lợi khi đàm phán song phương vì mạnh hơn.
Liệu tổng thống Trump có tìm cách phá vỡ Liên hiệp Châu Âu hay không ? Từ nhiều tuần qua châu Âu vẫn cảnh giác trước ý định thực sự của ông. Steve Bannon, cố vấn chiến lược của ông Trump còn đi xa hơn cả chủ trương « American First » của tổng thống. Cựu thủ tướng Bỉ Guy Verhofstadt nhận xét : « Khi ông Bannon khẳng định muốn có quan hệ song phương với các quốc gia thành viên EU, thì trên thực tế ông ta hy vọng EU tan rã ». Còn đại sứ Mỹ ở Bruxelles, Anthony Gardner cho biết liên lạc duy nhất với Nhà Trắng từ khi ông Trump lên nhậm chức là : « Một bức điện ra lệnh cho tôi rời nhiệm sở vào ngày 20 tháng Giêng ».
Theo L’Obs, tổng thống Mỹ có thể phá hoại EU bằng cách gây chia rẽ. Đầu tiên là Brexit : có ý kiến nghi ngờ Luân Đôn sẽ là con ngựa thành Troie của Donald Trump. Hoặc làm như Putin : ủng hộ các đảng phái muốn giải tán EU. Vũ khí thương mại có thể được dùng đến : ông Trump đe dọa áp đặt các loại thuế mới lên hàng nhập khẩu từ châu Âu, trong khi tiếp cận riêng với từng nước thành viên.
Làm thế nào để vực dậy một đất nước ?
Về kinh tế, Le Point điểm qua « Canada, Thụy Điển, Đức…Làm thế nào vực dậy một đất nước ? ». Tờ báo lướt qua các quốc gia đã biết cải cách sâu sắc Nhà nước bao cấp và mô hình xã hội của mình.
Hà Lan đến giữa thập niên 90 có kết quả kinh tế rất khá, trong khi 10 năm trước đó suýt phá sản. Phép lạ diễn ra tại Wassenaar, ngoại ô La Haye. Nhiều tuần lễ liên tiếp, các nghiệp đoàn, giới chủ và chính khách thảo luận về một đề án chung ; tạo thành một liên minh để cứu vãn đất nước – cắt giảm chi tiêu công trong khi vẫn giữ nguyên được cấu trúc cơ bản của mô hình xã hội.
Ví dụ của Canada cũng rất ấn tượng. Khi thủ tướng cánh trung Jean Chrétien lên nắm quyền năm 1993, ngân sách trống rỗng, suýt phải cầu viện Quỹ Tiền tệ Quốc tế, bị Wall Street Journal coi là « một quốc gia thuộc thế giới thứ ba ». Với khẩu hiệu « Không thể tiếp tục như thế ! », thủ tướng và bộ trưởng Tài chính xuôi ngược đất nước để giải thích cho người dân, và giao trách nhiệm cho các thành viên chính phủ, nghiệp đoàn nghiên cứu tinh giản bộ máy. Các tổ chức đánh giá tín nhiệm sau đó đã đánh giá lại nợ công của Canada.
Gần như cùng một thời kỳ, Thụy Điển cũng đang lao đao với nợ công vượt qua 85% GDP, 10% dân số hoạt động bị thất nghiệp. Thủ tướng dân chủ xã hội Göran Persson quyết định giảm 400.000 công chức, gắn lương hưu với tình hình kinh tế và ấn định mức trần cho trợ cấp thất nghiệp. Liệu pháp này gây sốc tại đất nước vốn có phúc lợi xã hội rất cao, nhưng ông để cho các nghiệp đoàn thương lượng với giới chủ. Persson chọn hoạt động taxi làm điểm để cải cách, sau khi thành công mới mở rộng ra các lãnh vực khác.
Trái với hai thủ tướng Canada và Thụy Điển, trước khi đắc cử đã đề cao cải cách, thủ tướng Gerhard Schröider của Đức được bầu lên vào đầu những năm 2000 nhờ chương trình xã hội. Bị The Economist gọi là « Người bệnh của châu Âu » : thâm hụt ngân sách và cạnh tranh yếu kém, ông Schröider ý thức được rằng phải cải cách sâu rộng. Qua thương lượng, các nghiệp đoàn chấp nhận giảm tiền lương, còn giới chủ cam đoan sẽ tuyển dụng hàng loạt. Đan Mạch và New Zealand thì chú trọng vào tính sáng tạo và linh hoạt để vực dậy kinh tế đất nước.
Nữ diễn viên tuổi 50 vắng bóng trên màn bạc
Trên lãnh vực văn hóa xã hội, tuần báo L’Express nói về « Các nữ nghệ sĩ và cuộc khủng hoảng tuổi ngũ tuần ». Ngoài một số nữ diễn viên ngôi sao như Catherine Deneuve, những phụ nữ tuổi từ 50 trở đi hầu như vắng bóng trên màn bạc.
« Đến 50 tuổi, phụ nữ đạt được quyền lực siêu nhiên : trở thành người vô hình ». Câu nói đùa này luôn mang tính thời sự. Trong số 200 bộ phim Pháp ra mắt khán giả năm 2015, chỉ có 3% trong số 2.897 vai diễn được giao cho các nữ diễn viên trên 50 tuổi ! Trong khi đó lứa tuổi này chiếm đến 51% phụ nữ Pháp trưởng thành.
Christopher Robba, thuộc công ty VMA nói : « Không có vai nào dành cho họ vì không ai viết ra. Và khi nhân vật nam 50 tuổi có vợ, thì người vợ tối đa chỉ được 40 tuổi ». Xưa nay kịch bản chủ yếu do các tác giả nam viết, và nếu người đàn ông đại diện cho sức mạnh và lý trí, thì nhân vật nữ chỉ được nhấn vào sự quyến rũ.
Đó là lý do khiến lão hóa trở thành nỗi sợ hãi của các nữ diễn viên. Trong quảng cáo, thời trang, truyền hình, điện ảnh…những người đẹp đều phải trẻ tuổi và cao ráo. Và người diễn viên nữ, khi những nếp nhăn bắt đầu xuất hiện, không có cách nào khác là cầu viện đến giải phẫu thẩm mỹ.
Trung Quốc hạn chế cấp hộ chiếu cho người Tây Tạng
Đăng ngày:
Bắc Kinh trên thực tế đã cấm việc cấp hộ chiếu cho người Tây Tạng và các dân tộc thiểu số khác. Tổ chức Human Rights Watch hôm nay 13/07/2015 cho biết như trên, trong lúc số lượng người Trung Quốc đi du lịch nước ngoài đang tăng cao.
Theo báo cáo của Human Rights Watch và International Campaign for Tibet (ICT), chính quyền Trung Quốc đã tạo ra hai hệ thống khác nhau. Một cho người Hán tộc, và hệ thống thứ hai nặng nề hơn dành cho người Tây Tạng và cộng đồng người Hồi giáo.
Bà Sophie Richardson, giám đốc phụ trách Trung Quốc của Human Rights Watch nói với AFP: « Nếu bạn thuộc về một nhóm tôn giáo thiểu số sống tại một địa phương mà đa số dân cư là người thiểu số, thì hầu như không thể xin được hộ chiếu ».
Trên hầu hết đất nước Trung Quốc, hộ chiếu được cấp trong vòng 15 ngày, và nếu trễ hạn thì chính quyền phải thông báo cho người nộp đơn. Nhưng tại Tây Tạng và Tân Cương, các viên chức sử dụng một hệ thống cổ lỗ sĩ đòi hỏi nhiều giấy tờ hơn, và đôi khi còn bị kiểm tra về mặt chính trị.
Không đến 10% địa phương còn theo hệ thống chậm chạp này, chủ yếu dành cho người thiểu số. Năm 2012 chỉ có hai hộ chiếu được cấp phát tại Xương Đô (Changdu) thuộc Tây Tạng, trong khi dân số ở đây là 650.000 người. Hiện không có số liệu trên toàn khu vực Tây Tạng.
Nhiều người Tây Tạng than phiền về việc cấm đoán trên thực tế này. Báo cáo của ICT dẫn lời một người dân muốn giấu tên cho rằng : « Không có văn bản nào chính thức cấm cấp hộ chiếu, nhưng có lẽ Bắc Kinh muốn ngăn cản ảnh hưởng của Đạt Lai Lạt Ma, khi không cho người Tây Tạng ra nước ngoài nghe ngài giảng đạo ».
Hàng trăm người Duy Ngô Nhĩ năm ngoái đã bị bắt giữ vì vào Thái Lan bất hợp pháp, để tránh bị chính quyền Trung Quốc đàn áp tôn giáo. Họ khai là công dân Thổ, và 181 người đã được phép đến Thổ Nhĩ Kỳ, còn trên 100 người khác đã bị gởi trả về Trung Quốc.
Trong khi đó, trên 100 triệu lượt người Hoa lục đã ra nước ngoài du lịch vào năm ngoái. Hầu hết đến thăm Hồng Kông, Macao và Đài Loan. Bà Richardson nhận xét : « Rõ ràng không có khó khăn gì đối với chính quyền trong việc cấp hộ chiếu hàng loạt ».
https://www.rfi.fr/vi/chau-a/20150713-trung-quoc-han-che-cap-ho-chieu-cho-nguoi-tay-tang
Geen opmerkingen:
Een reactie posten