Nhật Bản ra mắt chiếc thuyền thương mại đầu tiên chạy bằng hydro
zondag 24 november 2024
Nhật Bản ra mắt chiếc thuyền thương mại đầu tiên chạy bằng hydro
Einstein Zig-Zag: Het eerste zesvoudige zwaartekrachtlensfenomeen
Einstein Zig-Zag: Het eerste zesvoudige zwaartekrachtlensfenomeen
Astronomen hebben met behulp van ruimtetelescoop James Webb de eerste Einstein zig-zag ontdekt: een quasar die zes keer wordt afgebeeld door twee perfect uitgelijnde zwaartekrachtlenzen. Dit zeldzame fenomeen biedt unieke mogelijkheden om fundamentele kosmologische parameters zoals de Hubbleconstante en de eigenschappen van donkere energie nauwkeurig te meten.
Met de ontdekking van het Einstein zig-zag fenomeen heeft Webb wederom bewezen een ongekende blik op ons universum te werpen. Het systeem, bekend als J1721+8842, toont een uitzonderlijke zwaartekrachtlensconfiguratie waarin twee lenzende sterrenstelsels een verre quasar zes keer in één enkele opname afbeelden. Dit zeldzame verschijnsel biedt een unieke kans om cruciale kosmologische mysteries te ontrafelen. Onderzoekers zien het als een nieuwe stap in het oplossen van de ‘Hubble spanning’ – de waargenomen ongelijke tred waarin sterrenstelsels onderling uiteen dijen – en het begrijpen van donkere energie; de nog altijd onbewezen kracht die de versnelde uitdijing van het universum dient te verklaren.
Zwaartekrachtlens
Volgens Einsteins algemene relativiteitstheorie veroorzaakt massa een kromming van de ruimtetijd, wat leidt tot het verschijnsel van zwaartekrachtlenzing. Licht van verre objecten volgt deze kromming, wat resulteert in meerdere of vervormde afbeeldingen van een enkel object. Afhankelijk van de uitlijning van de lens en de achtergrondbron kunnen configuraties ontstaan zoals Einstein-ringen, kruisen, of in dit unieke geval een zigzag.
Een kosmisch zigzagpad
Het Einstein zig-zag fenomeen ontstaat door een perfect uitgelijnde configuratie van twee zwaartekrachtlenzen. De lichtstralen van een verre quasar worden afgebogen door een dichterbij gelegen sterrenstelsel en vervolgens opnieuw door een tweede lens, wat leidt tot een zeldzame zesvoudige afbeelding van dezelfde quasar. De eerste aanwijzingen voor dit systeem dateren uit 2017, toen het Pan-STARRS-project de quasar aanvankelijk als viervoudig afgebeeld ontdekte. De gevoeligheid van de Webb-telesocop onthulde echter dat een tweede lens aanwezig is, wat het unieke zigzagpad van de lichtstralen verklaart.
Een blik op het lensmodel
Om de complexe structuur van J1721+8842 beter te begrijpen, hebben onderzoekers het lensmodel verfijnd met behulp van de nieuwste waarnemingen van Webb’s NIRSpec (Near InfraRed Spectrograph). Het model, dat zowel meerdere lenzen als externe verstoringen integreert, verklaart hoe de zesvoudige lensbeelden worden gevormd. In de linkerafbeelding zien we een legenda voor de Webb-opname van J1721+8842; kritieke lijnen in het lensvlak (rood) en lichtfocuslijnen in het bronvlak (groen) markeren gebieden waar lichtstralen extreme buiging ondergaan. De voorspelde beeldposities (zwarte cirkels) komen opmerkelijk goed overeen met de waargenomen posities (blauwe kruisen). Rechts is een schematische weergave van de optische paden zichtbaar: het zigzagpad van de lichtstralen (D en F) is weergegeven in roze en blauw, veroorzaakt door de complexe interactie van zwaartekrachtlenzen en ruimtelijke expansie. Dit model illustreert niet alleen de schoonheid van zwaartekrachtlensverschijnselen, maar ook hun waarde als kosmische laboratoria voor fundamenteel astronomisch onderzoek.
De ontdekking van J1721+8842 als het eerste Einstein zig-zag markeert een mijlpaal in de astronomie en kosmologie. Het systeem biedt niet alleen een nieuwe manier om fundamentele natuurconstanten te meten, maar ook een kans om de eigenschappen van verre sterrenstelsels en quasarlicht te onderzoeken. Hoewel de Webb-telescoop essentieel was voor deze ontdekking, verwachten wetenschappers dat toekomstige onderzoeken met bredere sky surveys – zoals de Euclid-missie en het Vera C. Rubin Observatory – nog meer van deze zeldzame fenomenen zullen onthullen. Het Einstein zig-zag is niet alleen een natuurkundige curiositeit, maar een krachtig hulpmiddel in het oplossen van de grootste kosmologische mysteries.
Wil je meer weten over zwaartekrachtlenzende Einstein figuren? Lees ons eerdere artikel over Einstein-ringen of deze over Einstein kruisen.
De afgelopen decennia hebben ruimtetelescopen en satellieten prachtige foto’s gemaakt van nevels, sterrenstelsels, stellaire kraamkamers en planeten. Ieder weekend halen we een indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina. Heb je zelf mooie ruimtefoto’s van de hemel of de ruimte, meteorieten, kometen, of anderszins die je wil delen met ons? Stuur ze in via ons mailadres o.v.v. ‘Ruimtefoto’.
Meer wetenschap? Lees de nieuwste artikelen op Scientias.nl .
Einstein Zig-Zag: Het eerste zesvoudige zwaartekrachtlensfenomeen
vrijdag 22 november 2024
Wauw! Astronomen onthullen spectaculaire nieuwe beelden van onze moederster
Wauw! Astronomen onthullen spectaculaire nieuwe beelden van onze moederster
De gloednieuwe foto’s van de Solar Orbiter-missie onthullen verbluffende details van zowel het zichtbare oppervlak als de buitenste atmosfeer van de zon.
Geen enkel hemellichaam in ons zonnestelsel is zo dynamisch en veelzijdig als de zon. Wetenschappers kunnen dan ook niet wachten om meer over onze moederster te ontdekken. De Solar Orbiter-missie, geleid door ESA, bestudeert de zon met maar liefst zes geavanceerde instrumenten. En onlangs heeft ESA de meest gedetailleerde beelden met de hoogste resolutie ooit vrijgegeven.
Nieuwe beelden
Hieronder zijn de nieuwe beelden te bewonderen. Ze zijn samengesteld uit foto’s genomen door het Polarimetric and Helioseismic Imager (PHI) van het ruimtevaartuig. Dit krachtige instrument legt niet alleen beelden vast in zichtbaar licht, maar meet ook de richting van het magnetische veld en brengt de snelheid en richting van de bewegingen op het zonoppervlak nauwkeurig in kaart. De beelden werden vastgelegd toen Solar Orbiter zich op minder dan 74 miljoen kilometer van de zon bevond. Van zo dichtbij kon de sonde maar een klein deel van de zon in beeld brengen. Na het nemen van elke afbeelding moest het ruimtevaartuig draaien en kantelen totdat het hele zonoppervlak in beeld was gebracht.
Gloeiend heet plasma
Kijk eens goed naar de foto hieronder. Deze onthult het zichtbare ‘oppervlak’ van de zon zoals het werkelijk is: gloeiend, heet plasma (geladen gas) dat onafgebroken in beweging is. Bijna alle straling van de zon komt uit deze laag, die een temperatuur heeft tussen de 4500 en 6000 graden Celsius. Dieper in de zon wordt het hete, dichte plasma in de ‘convectiezone’ rond geroerd, vergelijkbaar met het magma in de mantel van onze aarde. Door deze beweging krijgt het zonoppervlak een ‘korrelige’ uitstraling.
De meest opvallende kenmerken in de foto zijn de zonnevlekken. Deze verschijnen als donkere vlekken of gaten in het verder gladde oppervlak. Zonnevlekken zijn kouder dan hun omgeving, waardoor ze minder licht uitstralen.
Magnetogram
De magnetische kaart of ‘magnetogram’ hieronder laat zien dat het magnetische veld van de zon vooral geconcentreerd is rond de zonnevlekken. Het veld wijst naar buiten (rood) of naar binnen (blauw) op de plekken waar de zonnevlekken zich bevinden. Het sterke magnetische veld verklaart waarom het plasma in deze vlekken kouder is. Normaal gesproken zorgt convectie ervoor dat warmte van binnenuit naar het oppervlak wordt getransporteerd, maar dit wordt verstoord doordat geladen deeltjes gedwongen worden de dichte magnetische veldlijnen in en rondom de zonnevlekken te volgen.
Beweging
De snelheid en richting van de beweging van materiaal op het oppervlak van de zon zijn te zien op onderstaande foto. Blauwe gebieden bewegen naar het ruimtevaartuig toe, terwijl rode gebieden zich ervan af bewegen. Deze kaart laat zien dat, hoewel het plasma op het zonoppervlak meestal meedraait met de algehele rotatie van de zon, het rond de zonnevlekken naar buiten wordt geduwd.
Mozaïek
De metingen van de fotosfeer kunnen nu direct worden vergeleken met een nieuwe afbeelding van de buitenste atmosfeer van de zon (de corona), gemaakt uit hoge-resolutiebeelden die zijn vastgelegd door het Extreme Ultraviolet Imager (EUI)-instrument, die de zon in ultraviolet licht vastlegt. Om de volledige beelden van de zonneschijf te maken, werden alle losse beelden samengevoegd tot een mozaïek. Zowel de PHI- als EUI-mozaïeken bestaan elk uit 25 afbeeldingen, vastgelegd over een periode van meer dan vier uur. De zonneschijf in de mozaïeken heeft een diameter van bijna 8000 pixels, wat een verbluffende hoeveelheid details laat zien.
Corona
Onderstaande afbeelding van de zon in ultraviolet licht onthult de bovenste atmosfeer van de zon, de corona. De meest opvallende kenmerken in deze afbeelding zijn de heldere lijnen en lussen die uit actieve gebieden op het oppervlak van de zon komen. Deze komen overeen met de zonnevlekken die te zien zijn op de andere foto’s hierboven. Boven de actieve zonnevlekken zie je gloeiend plasma dat de ruimte in wordt geslingerd. Het plasma, dat een temperatuur van een miljoen graden bereikt, volgt de magnetische veldlijnen die uit de zon steken en vaak de naburige zonnevlekken met elkaar verbinden.
Het verwerken van de beelden om de PHI-mozaïeken samen te stellen was een uitdagende en nieuwe taak. Nu dat eenmaal is gelukt, zal het verwerken van de gegevens en het maken van mozaïeken in de toekomst sneller gaan. Het PHI-team verwacht zelfs voortaan twee keer per jaar zulke gedetailleerde mozaïeken te kunnen leveren. En dat zal waarschijnlijk leiden tot nog veel meer waardevolle inzichten in de toekomst.
Meer wetenschap? Lees de nieuwste artikelen op Scientias.nl .
Wauw! Astronomen onthullen spectaculaire nieuwe beelden van onze moederster
donderdag 21 november 2024
Công ty Mỹ ra mắt bình điện EV chạy được 1,000 dặm
Công ty Mỹ ra mắt bình điện EV chạy được 1,000 dặm
QUẬN CAM, California (NV) – Cải tiến bình điện EV để có dung lượng lớn hơn, giúp cho xe điện chạy xa hơn sau một lần sạc là một công nghệ đang được các nhà đầu tư quan tâm đặc biệt. Theo trang mạng tin tức yahoo.com, một công ty Hoa Kỳ vừa ra mắt công nghệ bình điện EV có thể đạt 1,000 dặm. Công nghệ này được đánh giá là có thể biến đổi cả ngành công nghiệp xe hơi Mỹ.
Theo Fast Company, một công ty có trụ sở tại Massachusetts vừa tạo ra một loại bình điện EV mới có thể cung cấp phạm vi di chuyển 1,000 dặm chỉ với một lần sạc. Công ty này có tên là 24M Technologies, tách ra từ MIT vào khoảng năm 2015. Họ đã kết hợp một số công nghệ hiện tại, tạo ra loại bình có tính năng vượt trội hơn nhiều so với bất kỳ loại bình điện nào hiện có trên thị trường Hoa Kỳ.
Bình điện của 24M sử dụng kim loại lithium có mật độ năng lượng cao hơn thay vì lithium-ion, một phương pháp mà Fast Company giải thích là “hiện chưa được sử dụng rộng rãi vì các vấn đề về an toàn”. Có vẻ như các vấn đề về an toàn đó đã được 24M giải quyết bằng một bộ tách đặc biệt, giúp ngăn ngừa khả năng gây cháy.
Bình điện này cũng sử dụng chất điện phân nửa rắn, giúp giảm nhu cầu về các vật liệu như đồng, nhôm và nhựa.
Vì đây là công nghệ mới, chưa được các nhà sản xuất xe hơi thử nghiệm, cho nên phải mất ít nhất vài năm nữa xe điện có phạm vi hoạt động 1,000 dặm mới có mặt tại Mỹ. Đây là một sự thua kém về kỹ thuật so với Trung Quốc. Hiện nay, một chiếc xe plug-in hybrid của Trung Quốc đang có mặt trên thị trường được báo cáo là chạy được 1,300 dặm sau một lần sạc.
Điều này có nghĩa là người Mỹ sẽ phải chờ lâu hơn nhiều so với người Trung Quốc để tận hưởng những lợi ích của xe điện giá cả phải chăng, tầm hoạt động xa. Mẫu xe điện giá rẻ nhất mà người Mỹ có hiện nay là Nissan Leaf S, theo Car and Driver, có giá $29,280, nhưng phạm vi di chuyển khá thấp là 149 dặm.
Nếu nước Mỹ có được những mẫu xe điện chạy được 1,000 dặm, chắc chắn số người sử dụng xe điện sẽ nhiều hơn, nhờ vậy cải thiện được chất lượng không khí, cũng như làm chậm quá trình nóng lên của hành tinh. Tuy nhiên, trong 4 năm tới dưới triều đại của tổng thống đắc cử Donald Trump, những công nghệ phục vụ cho xe điện có thể bị chậm phát triển lại. Ông Trump đã tuyên bố sẽ hủy bỏ mọi ưu đãi dành cho xe điện khi chính thức nhậm chức. (HD)
Zes Russische raketkoppen raken doel in Oekraïne: video toont het exacte moment
Donderdagochtend verschenen beelden waarop te zien is hoe zes gescheiden raketkoppen van een intercontinentale ballistische raket (ICBM) RS-26 Rubezh inslaan op de Oekraïense stad Dnipro.
+ Klik hier om de indrukwekkende video te bekijken
De raket werd gelanceerd door de Russische strijdkrachten vanuit Kapustin Yar. Als dit wordt bevestigd, zou dit de eerste keer in de militaire geschiedenis zijn dat een ICBM in gevecht wordt ingezet.
+ Rusland lanceert intercontinentale ballistische raket tegen Oekraïne voor het eerst in de oorlog
Details van de aanval
De RS-26 Rubezh is een raket van het type MIRV (Multiple Independently Targetable Reentry Vehicle), ontworpen om meerdere raketkoppen te vervoeren en op verschillende doelen af te vuren. Bij de aanval van vandaag werden zes raketkoppen gelanceerd en landden ze in de buurt van de Yuzhmash-fabriek in Dnipro. Beelden van dichterbij tonen echter geen explosies, wat erop wijst dat de raketkoppen mogelijk inert waren.
Mogelijke intentie
Experts suggereren dat het gebruik van de RS-26 een machtsvertoon van Rusland kan zijn geweest, als reactie op recente Oekraïense aanvallen met langeafstandsraketten op doelen in Russisch grondgebied. Het ontbreken van explosies versterkt de theorie dat het hoofddoel was om een boodschap te sturen, in plaats van onmiddellijke vernietiging te veroorzaken.
Historische betekenis
Als dit wordt bevestigd, zou dit de eerste keer zijn dat een intercontinentale ballistische raket in een daadwerkelijk gevecht wordt gebruikt, wat een nieuwe escalatie in de oorlog betekent en een zorgwekkend precedent schept voor het gebruik van strategische wapens in regionale conflicten.
Het incident wordt breed besproken op sociale media en binnen internationale defensiegemeenschappen. Deze actie van Rusland roept vragen op over de intentie om het gebruik van strategische wapens uit te breiden en de impact hiervan op de dynamiek van het conflict.
Bron en video: Telegram @bmpd_cast. Deze inhoud is met behulp van AI gemaakt en gecontroleerd door het redactieteam.
Zes Russische raketkoppen raken doel in Oekraïne: video toont het exacte moment
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 21/11 tuyên bố Moscow đã thử nghiệm một phi đạn tầm trung mới trong một cuộc tấn công vào Ukraine và ông cảnh báo có thể sử dụng vũ khí này để chống lại các quốc gia đã cho phép Kyiv sử dụng phi đạn của họ để tấn công Nga.
Cuộc tấn công của Nga vào thành phố Dnipro, miền trung Ukraine hôm 21/11 là để đáp trả các cuộc tấn công của Ukraine vào lãnh thổ Nga trong tuần này, sử dụng phi đạn tầm xa của Hoa Kỳ và Anh, ông Putin nói trong một bài phát biểu trên truyền hình toàn quốc.
Ông Putin tuyên bố rằng Nga sẽ đưa ra cảnh báo trước nếu họ tiến hành thêm các cuộc tấn công bằng phi đạn như vậy vào Ukraine để cho phép dân thường sơ tán đến nơi an toàn. Và ông cảnh báo rằng các hệ thống phòng không của Hoa Kỳ sẽ không có khả năng đánh chặn phi đạn của Nga.
Putin cho biết cuộc tấn công vào Dnipro nhắm vào một nhà máy phi đạn với một phi đạn mới có tên gọi là “Oreshnik”.
“Chúng tôi tin rằng chúng tôi có quyền sử dụng vũ khí của mình chống lại các cơ sở quân sự của các quốc gia cho phép sử dụng vũ khí của họ chống lại các cơ sở của chúng tôi”, ông nói. “Và trong trường hợp leo thang các hành động gây hấn, chúng tôi sẽ phản ứng kiên quyết theo cách tương tự”.
Loan báo của ông Putin được đưa ra vài giờ sau khi Ukraine tuyên bố rằng Nga đêm qua đã phóng một phi đạn đạn đạo xuyên lục địa vào thành phố Dnipro, miền trung Ukraine. Nhưng các quan chức Hoa Kỳ cho biết đánh giá ban đầu của Hoa Kỳ cho thấy cuộc tấn công được thực hiện bằng một phi đạn đạn đạo tầm trung.
Hai người đã bị thương trong cuộc tấn công, và một cơ sở công nghiệp và một trung tâm phục hồi chức năng cho người khuyết tật đã bị hư hại, theo các quan chức địa phương.
Cuộc tấn công diễn ra trong một tuần căng thẳng leo thang, khi Hoa Kỳ nới lỏng các hạn chế đối với việc Ukraine sử dụng phi đạn tầm xa do Hoa Kỳ sản xuất bên trong nước Nga và ông Putin hạ thấp ngưỡng phóng vũ khí hạt nhân.
Không quân Ukraine cho biết trong một tuyên bố rằng cuộc tấn công Dnipro được phát động từ khu vực Astrakhan của Nga, trên Biển Caspi.
“Hôm nay, người hàng xóm điên rồ của chúng ta một lần nữa cho thấy bản chất thực sự của mình”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói vài giờ trước bài phát biểu của ông Putin. “Và cho thấy ông ta sợ hãi như thế nào”.
Đầu tuần này, chính quyền Biden đã cho phép Ukraine sử dụng phi đạn tầm xa do Hoa Kỳ cung cấp để tấn công sâu hơn vào bên trong nước Nga — một động thái khiến Moscow phản ứng tức giận.
Vài ngày sau, Ukraine đã bắn một số phi đạn vào Nga, theo Điện Kremlin. Cùng ngày, ông Putin đã ký một học thuyết mới cho phép phản ứng hạt nhân tiềm tàng ngay cả khi có một cuộc tấn công thông thường vào Nga của bất kỳ quốc gia nào được một cường quốc hạt nhân hỗ trợ.
Học thuyết này được xây dựng một cách bao quát để tránh cam kết chắc chắn sử dụng vũ khí hạt nhân. Để đáp trả, các nước phương Tây, bao gồm cả Hoa Kỳ, lên án Nga sử dụng lời lẽ và hành vi hạt nhân vô trách nhiệm trong suốt cuộc chiến để đe dọa Ukraine và các quốc gia khác.
Họ cũng bày tỏ sự thất vọng trước việc triển khai hàng nghìn quân lính Triều Tiên đến Nga để chiến đấu chống lại Ukraine.
Cũng trong ngày 21/11, Nga cũng tấn công thành phố quê hương Kryvyi Rih của ông Zelenskyy, khiến 26 người bị thương, người đứng đầu chính quyền khu vực, Serhii Lysak, cho biết. Cuộc tấn công bằng phi đạn đã gây thiệt hại cho một tòa nhà hành chính, ít nhất năm tòa nhà dân cư nhiều tầng và các phương tiện dân sự.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố rằng hệ thống phòng không của họ đã bắn hạ hai phi đạn Storm Shadow do Anh sản xuất, sáu phi đạn HIMARS và 67 máy bay không người lái.
Tuyên bố không nêu rõ Storm Shadow bị bắn hạ khi nào, ở đâu hoặc chúng nhắm vào mục tiêu gì. Trước đó, Nga đã báo cáo bắn hạ một số phi đạn trên Bán đảo Crimea mà Nga đã sáp nhập bất hợp pháp.
Sau hơn 1.000 ngày chiến tranh, Nga chiếm ưu thế, với quân đội lớn hơn của mình đang tiến vào Donetsk và người dân Ukraine phải chịu đựng các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và phi đạn liên tục.
Các nhà phân tích và quan sát viên cho rằng nới lỏng các hạn chế đối với việc Ukraine sử dụng phi đạn phương Tây khó có thể thay đổi tiến trình của cuộc chiến, nhưng nó khiến quân đội Nga rơi vào thế dễ bị tổn thương hơn và có thể làm phức tạp thêm hoạt động hậu cần vốn rất quan trọng trong chiến tranh.
Ông Putin cũng cảnh báo rằng động thái đó sẽ có nghĩa là Nga và NATO đang trong tình trạng chiến tranh.