Nhật Bản cần Việt Nam và Asean
Cập nhật: 17:25 GMT - thứ
năm, 27 tháng 3, 2014
Nhật Hoàng Akihito tiếp Chủ tịch VN Trương Tấn Sang
19/3/2014
Vì sao Nhật Bản, vốn từng tuyên bố tạm ngưng trợ cho
Việt Nam vào năm 1991, lại ngày càng xem trọng mối quan hệ song phương với Việt
Nam như hiện nay, với các chuyến thăm cao cấp hai bên tăng đều thời gian
qua?
Kinh tế Nhật Bản cần những cơ hội thương mại và đầu tư sau giai đoạn khó khăn
và tăng trưởng trì trệ.Hậu quả của tăng trưởng trì trệ đã làm cho vị trí của Nhật Bản trong nền kinh tế thế giới giảm sút và bị Trung Quốc soán ngôi vị trí nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Hàng hóa Nhật Bản ngày càng khó cạnh tranh với hàng hóa từ các nước trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc.
Vì vậy, để kinh tế tăng trưởng trở lại Nhật Bản cần điều chỉnh mạnh dư cung trong công nghiệp nội địa truyền thống, khai thác thị trường ngoài nước, đặc biệt là thị trường châu Á để bổ sung cho những ngành công nghiệp nội địa bị thu hẹp.
Trong bối cảnh này, tiến trình hội nhập kinh tế Đông Á với nòng cốt là khối các nước ASEAN mà Việt Nam là một trong những nước đầu tàu, diễn ra theo chiều hướng tích cực: ASEAN+1; ASEAN+3; ASEAN+6; Hội nhập kinh tế ASEAN 2015, hứa hẹn những cơ hội hấp dẫn về thương mại và đầu tư cho Nhật Bản.
Vị trí của Việt Nam
Việt Nam không chỉ là cầu nối giữa Đông Nam Á và Đông Bắc Á, mà với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, có lực lượng lao động dồi dào và giá nhân công tương đối rẻ, cùng với việc Nhật Bản có tiềm lực lớn về vốn và công nghệ là những yếu tố hai bên có thể tranh thủ bổ sung cho nhau trong quá trình phát triển trên cơ sở hai bên cùng có lợi.Không phải ngẫu nhiên mà Nhật Bản trở thành quốc gia có vốn đâu tư FDI vào Việt Nam, tính đến tháng 6/2013, cao nhất với 32,6 tỷ USD, vượt xa đối tác thứ hai là Đài Loan, với hơn 26 tỷ USD.
Về thương mại, trong nhiều năm qua, Nhật Bản luôn là một trong ba đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, cùng Trung Quốc và Mỹ, với tổng kim ngạch thương mại hai chiều luôn chiếm từ 10 - 15% trong tổng kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam với tất cả các nước trên thế giới, và luôn vận động theo xu hướng đi lên với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng 20%, dường như không có năm nào đi xuống trừ năm 2009 do khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Thủ tướng Takeo Fukuda (1905-1995) đã nêu ra một số nguyên
tắc hợp tác khu vực cho Nhật Bản từ 1977
Một mặt các nước khối ASEAN, trong đó có Việt Nam có vị trí quan trọng sống còn đối với Nhật Bản.
Mặt khác, sự gia tăng về quy mô và sự chuyển biến trong phương thức tham gia hợp tác tại khu vực này của Nhật Bản sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của cả khu vực nói chung.
Sự nổi lên của Trung Quốc và sự gia tăng ảnh hưởng của nước này trong vùng.
Ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc trong khu vực đang là một thách thức không nhỏ đối với Nhật Bản, thúc đẩy Nhật tăng cường hơn nữa sự hợp tác với các nước trong khu vực Đông Á, bao gồm cả các nước khối ASEAN.
Do Trung Quốc từng bước đẩy mạnh hợp tác Đông Á nên Nhật Bản không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải tích cực hơn trong các hoạt động hợp tác vùng và không thể bỏ qua những tuyên bố giành vị thế tối cao của Trung Quốc ở Đông Á.
Việt Nam là một nước không có mâu thuẫn về lãnh thổ với Nhật Bản và sẵn sàng chia sẻ quan điểm và ủng hộ Nhật Bản trong nhiều vấn đề gồm cả tranh chấp biển đảo giữa Nhật Bản với Trung Quốc.
"Nhật Bản luôn theo đuổi mục tiêu chính trị trở thành quốc gia có vai trò chính trị trong các vấn đề quốc tế tương xứng với địa vị kinh tế của mình"
Nhật Bản và Asean
Kể từ khi học thuyết Fukuda ra đời năm 1977 đến nay, Nhật Bản luôn theo đuổi mục tiêu chính trị trở thành quốc gia có vai trò chính trị trong các vấn đề quốc tế tương xứng với địa vị kinh tế của mình.Để làm được điều đó, Nhật Bản mong muốn nhận được sự ủng hộ của các nước, đặc biệt là các nước châu Á - những nước đã từng chịu sự thống trị của đế quốc Nhật trong Chiến tranh thế giới thứ 2.
Thời điểm 1975, khi chiến tranh Việt Nam kết thúc, được đánh giá là một mốc quan trọng đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ Nhật Bản – ASEAN với nhiều động thái bày tỏ vai trò của họ đối với khu vực Đông Nam Á.
Đến năm 1977, Thủ tướng Nhật Bản Takeo Fukuda đã đưa ra một chính sách Đông Nam Á mới trong chuyến viếng thăm đến Hội nghị Thượng đỉnh của ASEAN lần thứ hai, tổ chức tại Manila (Philippine), nhấn mạnh đến ba điểm cốt lõi cả về kinh tế lẫn chính trị:
"Thứ nhất, Nhật Bản là một quốc gia luôn tôn trọng hoà bình, không chấp nhận vai trò của một cường quốc quân sự và sẽ làm tất cả mọi thứ để đóng góp vào nền hoà bình và sự thịnh vượng của Đông Nam Á nói riêng và thế giới nói chung.
"Thứ hai, Nhật Bản là một người bạn thật sự và tin cậy của các nước Đông Nam Á, sẽ làm hết sức mình để củng cố mối quan hệ này trong nhiều lĩnh vực, không chỉ chính trị và kinh tế mà cả xã hội và văn hoá.
Cựu thủ tướng Junichiro Koizumi viếng mộ Cố Thủ tướng
Fukuda
Chính học thuyết Fukuda đã gia tăng vai trò chính trị của Nhật Bản trong khu vực, đồng thời cải thiện một cách đáng kể mối quan hệ giữa Nhật Bản với các nước ASEAN.
Viện trợ, đầu tư và thương mại của Nhật Bản được phần lớn các quốc gia ASEAN hoan nghênh và đón nhận.
ASEAN không chỉ nhận viện trợ phát triển chính thức của Nhật Bản mà còn đón nhận dòng đầu tư tư nhân tăng theo cấp số nhân từ Nhật,
Kết quả là thương mại giữa các nước ASEAN với Nhật Bản và các vùng khác đã tăng lên nhanh chóng, và trong bối cảnh này, Nhật Bản trở thành nước cấp viện ODA lớn nhất của Việt Nam.
Ngay cả khi tổng ngân sách ODA của Nhật Bản bị cắt giảm vì những lý do kinh tế trong nước, thảm họa thiên nhiên…thì ODA dành cho Việt Nam vẫn được giữ nguyên, thậm chí còn tăng lên.
Ngày nay, trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, giữa Việt Nam và Nhật Bản đã xuất hiện những điểm chung về lợi ích chính trị là duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Đông Á và coi an ninh quốc gia là một bộ phận không tách rời khỏi an ninh khu vực.
Như vậy, cả Việt Nam và Nhật Bản đều có nhu cầu hợp tác về an ninh và đều thấy sự cần thiết phải đổi mới tư duy trong việc nhìn nhận và đánh giá các quan hệ quốc tế, ủng hộ lẫn nhau trong bối cảnh khu vực Đông Á và Biển Đông có nguy cơ bất ổn do các chính sách cứng rắn của Trung Quốc.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Huy Bùi, thạc sĩ ngành quan hệ quốc tế, Đại học Staffordshire, Anh Quốc.
Thêm về tin này
Các bài liên quan
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/forum/2014/03/140326_japan_asean_vietnam.shtml
'Người Việt thích làm ăn với Nhật’
Cập nhật: 11:54 GMT - thứ
tư, 19 tháng 3, 2014
'Người Việt thích làm ăn với Nhật'
Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Đầu tư Phát triển Việt Nam nói
với BBC về những điểm tích cực khi làm ăn với Nhật Bản.
Bạn cần mở JavaScript lên và cài phần mềm Flash
Player mới nhất để nghe/xem.
Các doanh nghiệp Nhật quan tâm đến nhiều lĩnh vực khác
nhau do đó có nhiều cơ hội xuất khẩu sang thị trường này, ông Phạm Hoàng Hà, phó
Tổng giám đốc Tập đoàn Đầu tư Phát triển Việt Nam (VID Group), nói với
BBC.
“Từ hàng tiêu dùng nhỏ, đặc thù ở Việt Nam như tăm tre, móc quần áo, cho đến
các sản phẩm đòi hỏi đầu tư công nghệ xử lý cao hơn…đều là những mặt hàng mà
các doanh nghiệp Nhật quan tâm,”“Với người Nhật thì họ có tính bền bỉ, kiên nhẫn, dành thời gian tìm hiểu đối tác rất kỹ. Nhưng một khi đã tìm hiểu xong thì việc thực thi rất nhanh. Việc này giúp giảm bớt những vấn đề gặp phải khi tiến hành dự án. Người Nhật rất chung thủy với đối tác.”
Ông Hà cho biết thêm là các doanh nghiệp Nhật có được nguồn vốn hỗ trợ từ chính phủ khi làm ăn với nước ngoài, và họ sẵn sàng hỗ trợ tài chính cho đối tác nếu cần.
“Trong cách cư xử người Nhật có nhiều nét tương đồng với chúng ta, và có tính nhân văn cao. Cho nên người Việt Nam rất thích làm ăn với người Nhật.”
Bà Nguyễn thị Thu Hiền, Giám đốc Haprosimex, một công ty xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ, cũng đồng tình với ý kiến trên.
“Khi muốn đặt chân vào thị trường Nhật thì quy mô, chất lượng sản phẩm là rất khác so với thị trường Âu-Mỹ. Đối tác Nhật thường đặt hàng với số lượng nhỏ lẻ, yêu cầu chất lượng cao, nhưng khi đã có hợp đồng thì tính bền vững rất cao.
Xuất khẩu sang Nhật 'bền vững hơn'
Một đại diện của công ty xuất nhập khẩu tổng hợp ở Việt Nam
so sánh thị trường Nhật với Mỹ và châu Âu.
Bạn cần mở JavaScript lên và cài phần mềm Flash
Player mới nhất để nghe/xem.
‘Đối tác thương mại hàng đầu’
Nhật Bản là một trong những đối tác thương mại hàng đầu với Việt Nam, với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 25.26 tỷ đô la trong năm 2013, chỉ đứng sau Trung Quốc và Hàn Quốc ở khu vực châu Á."Với người Nhật thì họ có tính bền bỉ, kiên nhẫn, dành thời gian tìm hiểu đối tác rất kỹ. Nhưng một khi đã tìm hiểu xong thì việc thực thi rất nhanh. "
Phạm Hoàng Hà, phó Tổng giám đốc Tập đoàn Đầu tư Phát triển Việt
Nam (VID Group)
Nhật Bản cũng là thị trường khu vực hiếm hoi mà Việt Nam có thặng dư thương mại khoảng 2 tỷ đô la năm 2013. Việt Nam nhập siêu đến 24 tỷ đô la từ Trung Quốc và 14 tỷ đô la từ Hàn Quốc.
Về mặt đầu tư, hiện có hơn 2.000 công ty chi nhánh (bao gồm cả các văn phòng đại diện) hoạt động tại Việt Nam, trưởng đại diện Tổ chức Thúc đẩy Ngoại Thương Nhật Bản (JETRO) Atsusuke Kawada nói với BBC.
“Nhật là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam trong hai năm liên tiếp. Trong khu vực ASEAN, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật xem Việt Nam là điểm đến đầu tư quan trọng nhất cùng với Thái Lan.”
Trong năm 2013, tổng lượng đầu tư trực tiếp từ Nhật Bản vào Việt Nam đạt 5.7 tỉ USD, ông Kawada cho biết.
Trưởng đại diện JETRO tại Hà Nội nói với BBC rằng Việt Nam được giới công ty Nhật xem là điểm đến đầu tư quan trọng của họ tại Đông Nam Á mặc dù Chính phủ Việt Nam cần cải thiện tính minh bạch trong hệ thống pháp luật.
Văn hóa Nhật cũng có ảnh hưởng tại Việt Nam
Thêm về tin này
Chủ đề liên quan
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/03/140319_viet_nhat_kinh_doanh.shtml
‘VN quan trọng với Nhật về chiến lược’
Cập nhật: 09:14 GMT - thứ
hai, 17 tháng 3, 2014
'Việt - Nhật là cặp đối tác tốt đẹp'
Đại biện lâm thời của Nhật Bản tại Việt Nam nói hai quốc
gia vốn vẫn có "quan hệ đối tác tốt đẹp nhất trong khu vực".
Bạn cần mở JavaScript lên và cài phần mềm Flash
Player mới nhất để nghe/xem.
Đại biện lâm thời Nhật Bản tại Việt Nam nói với BBC về tiềm
năng hợp tác, đầu tư giữa hai nước nhân chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch
Sang tới Tokyo.
Trả lời Nguyễn Hoàng của BBC tiếng Việt tại Hà Nội, ông Suzuki Hideo Đại biện
lâm thời Nhật Bản tại Việt Nam (Phó Đại sứ) cũng bình luận về những khó khăn của
các nhà đầu tư Nhật khi vào Việt Nam và lý do Nhật dành nhiều vốn ODA cho Việt
Nam.Bấy lâu nay Nhật Bản và Việt Nam là một trong các cặp đối tác tốt đẹp nhất trong khu vực. Tình hình trong khu vực và trên thế giới thay đổi rất nhanh chóng về kinh tế và an ninh và Nhật và Việt Nam tăng cường quan hệ dựa theo những thay đổi đó và Thủ tướng Shinzo Abe và Chủ tịch Sang sẽ trao đổi trong chuyến đi này.
BBC:Trước đây phía Nhật tỏ ý có thể cung cấp tàu tuần tra cho cảnh sát biển Việt Nam, vậy vấn đề này có đi tới quyết định cụ thể nào trong chuyến thăm này của ông Sang hay không?
Chúng tôi đã bày tỏ ý định hỗ trợ cho cơ quan cảnh sát biển của Việt Nam khi Thủ tướng Dũng thăm Nhật hồi tháng 12 năm ngoái. Việc hội đàm đã và sẽ diễn tiếp tục diễn ra giữa ông Sang và ông Abe về chủ đề này. Nhưng tôi tin rằng sẽ có những tiến bộ quan trọng trong chủ đề này.
BBC: Nhật là nhà cung cấp ODA lớn nhất của Việt Nam, tại sao vậy?
Việt Nam có vị trí quan trọng chiến lược ở Đông Nam Á xét về dân số, nông nghiệp và tiềm năng nguồn nhân lực.
Giống như Nhật Bản, Việt Nam là nước có bờ biển trải dài và có nhiều cảng biển, nó đóng vai trò không chỉ quan trọng cho Việt Nam mà còn là lối ra vào ở khu vực Sông Mekong. Do đó sự phát triển tại Việt Nam là quan trọng đối với vùng phụ cận, do đó chúng tôi giúp Việt Nam nhiều về đường xá, cầu, cảng và phát triển nguồn nhân lực.
Nhật đầu tư trực tiếp (FDI) vào Việt Nam nhiều và chúng tôi mong muốn thấy sự hợp tác giữa các công ty Nhật và công ty Việt Nam. Nhưng để cùng hợp tác thì hạ tầng, cả phần cứng và phần mềm như khung sườn pháp luật, nguồn nhân lực, thể chế xã hội, đều rất quan trọng và đó là vì sao chúng tôi thực hiện những điều đó.
Sáng kiến chung
Đại biện lâm thời của Nhật tại Việt Nam Suzuki
Hideo
BBC: ODA đưa vào Việt Nam là khoản tiền rất lớn. Nhật là một nền kinh tế tư nhân đóng vai trò quyết định, trong khi Việt Nam là nước có kinh tế nhà nước với vai trò chủ đạo. Vậy khó khăn chính đối với các công ty Nhật thực hiện những dự án ODA và các dự án đầu tư khác tại Việt Nam là gì?
Tôi phải nói là có rất nhiều khó khăn. Vấn đề lớn mà giới đầu tư Nhật gặp phải ở Việt Nam là sự phức tạp của hệ thống luật pháp và thủ tục hành chính rườm rà khiến cản trở việc thực hiện dự án đầu tư.
Thứ đến là việc phối hợp thiếu chặt chẽ giữa chính quyền trung ương và chính quyền địa phương chẳng hạn như trong lĩnh vực thuế.
Đối với các nhà đầu tư thì việc lường trước được những gì sẽ xảy ra là rất quan trọng. Nếu không có sự ổn định lâu dài, nếu luật cứ thay đổi như chong chóng, thì doanh nghiệp không thể lên kế hoạch tốt được và đây là thách thức lớn.
Ngoài ra luật lệ về môi trường, sự dụng đất và sự tham gia của bên nước ngoài trong công ty liên doanh là các lĩnh vực còn có nhiều rào cản hạn chế. Tôi nghĩ rằng sẽ có lợi ích cho chính phủ Việt Nam và nhân dân Việt Nam trong việc đưa các luật lệ này tới chuẩn quốc tế.
Cách đây 11 năm chúng tôi lập ra khuôn khổ gọi là Sáng kiến chung Nhật Việt. Chúng tôi ngồi lại với nhau, phía Nhật có đại diện doanh nghiệp và chính phủ và Việt Nam có đại diện của chính phủ cùng tất cả các ban ngành chứ không chỉ Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Chúng tôi xác định hàng trăm hạng mục cần phải thảo luận và cần phải tìm ra giải pháp với hàng chục các nhóm công tác cho từng lĩnh vực. Qua hơn 10 năm chúng tôi giải quyết được khá nhiều chủ đề và nay chúng tôi đang ở giai đoạn thứ 5 của sáng kiến này.
Chúng tôi vẫn còn rất nhiều chủ đề cần phải bàn thảo và tôi hy vọng sẽ đạt được tiến bộ. Chúng tôi có thể nói là đã giải quyết được 70-80% của toàn bộ các vấn đề sau cuối giai đoạn 4 của Sáng kiến chung Nhật Việt.
Đối với các doanh nghiệp nhà nước của Việt Nam, chúng tôi được biết chính phủ Việt Nam đang nỗ lực nhiều để cải tổ và chúng tôi hy vọng là họ sẽ tiếp tục cải cách để chúng ta có môi trường đầu tư cạnh tranh hơn.
BBC: Tức là các nhà đầu tư từ những nước khác cũng đối diện cùng các vấn đề mà các nhà đầu tư Nhật gặp phải?
Chúng tôi thảo luận với nhiều nước bạn khác của Nhật và họ cũng gặp phải các vấn đề tương tự.
Tại Việt Nam có Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam là nơi trao đổi giữa chính phủ Việt Nam, Phòng thương mại Hoa Kỳ, Phòng thương mại Châu Âu, Hàn Quốc, Ấn độ… và buồn cười là tất cả đều nói ra cùng một số chủ đề. Tức là bên nước ngoài nào cũng gặp phải cùng các vấn đề như nhau và diễn đàn này là nơi tốt để nói với những người bạn Việt Nam rằng đây không phải là các vấn đề chỉ có Nhật gặp phải mà tất cả các nhà đầu tư nước ngoài khác cũng xem đó là các vấn đề cần khắc phục.
BBC: Chính phủ và các nhà đầu tư nước ngoài có thể gây sức ép với phía Việt Nam ở chừng mực nào trong những yêu cầu cần giải quyết các vấn đề mà họ cho là rào cản cho môi trường kinh doanh, đầu tư?
Rốt cùng thì người Việt Nam phải quyết định xem họ muốn làm gì với nền kinh tế của họ. Họ là người hiểu Việt Nam nhất. Chúng tôi không muốn áp đặt, chúng tôi cố gắng đưa ra ý tưởng, tức là nếu các ông làm thế này hay thế kia thì hoạt động kinh doanh ở Việt Nam sẽ sầm uất hơn và người lao động Việt Nam sẽ có nhiều việc làm hơn, kinh tế tại các tỉnh năng động hơn. Do đó việc có nghe gợi ý đó hay không là tùy phía Việt Nam.
BBC: Ông đã sống tại Việt Nam được hai năm rưỡi rồi, điều gì ông thấy thích và không thích khi sống ở đây?
Ở Việt Nam có điểm hay là xã hội có nhiều truyền thống, truyền thống gia đình, truyền thống cộng đồng. Chẳng hạn như ngày Tết thì mọi người trong gia đình quây quần với nhau, thổi vào đó sức sống cho mối liên hệ trong các thành viên gia đình và đó tôi cho là điểm mạnh trong xã hội Việt Nam.
Gia đình là nền tảng của cộng đồng và cộng đồng là nền tảng cho quốc gia. Gia đình mạnh thì cộng đồng mạnh và dẫn tới quốc gia mạnh. Và tôi hy vọng người Việt Nam gìn giữ được điều đó.
Thỉnh thoảng về Nhật rồi lại quay lại Việt Nam thì tôi thấy ở Việt Nam có điểm khác đó là sự nhiệt tình, nhiệt huyết, và đó là điểm mạnh và tôi thấy thích.
BBC: Thế còn ông không thích cái gì ở đây? Giao thông chẳng hạn?
Tôi không biết nữa…giao thông à, …tôi cũng quen rồi, nói chung là tôi thích sống ở đây.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten