Belarus : Khi người dân hết sợ bạo lực
Đăng ngày:
Phong trào phản kháng ngày càng mạnh tại Belarus và thái độ thận trọng của Nga là chủ đề nóng của báo chí Pháp ngày 17/08/2020.
Bước ngoặt ở Belarus
Nhân dân xuống đường, tựa của La Croix với ảnh một phụ nữ, nắm tay đưa cao cùng với 200.000 người biểu tình hôm Chủ Nhật. Liberation minh họa « Bước ngoặt ở Belarus » với bức ảnh một thanh niên choàng lá cờ trong rừng người trùng điệp. Le Monde đăng một loạt bốn bài : Lukachenko đối mặt với một cuộc đình công lớn chưa từng thấy đòi lật đổ chế độc tài. Một phóng viên Nga kể lại 24 giờ trong bàn tay cảnh sát Belarus cùng với hàng trăm người biểu tình bị tra tấn trong một nhà giam. Tại Nga, chính quyền và đối lập cũng theo dõi diễn biến tình hình tại nước láng giềng.
Liên Hiệp Châu Âu phải hỗ trợ đối lập
Le Monde giải thích vì sao phải can thiệp và Liên Hiệp Châu Âu phải ngăn chận « cuộc chiến chống nhân dân » ở Belarus, tựa của bài xã luận.
Mỗi buổi chiều, tại Minks và các thành phố lớn, người dân Belarus cùng nhau nối vòng tay lớn đối đầu với lực lượng cảnh sát chống bạo động của nhà độc tài Lukachenko từ khi kết quả bầu cử tổng thống ngày 09/08/2020 được thông báo : 80,2%. Đối thủ Svetlana Tsikhanovkaia, chồng bị giam, bản thân bị đe dọa, phải chạy sang Litva lánh nạn, sau khi can đảm thách thức nhà độc tài qua thùng phiếu. Tỷ lệ 9,9% theo kết quả chính thức, là hoàn toàn phi lý nếu thấy những đám đông ủng hộ diễn văn tranh cử và quan sát cuộc kiểm phiếu. Lựu đạn cay, dùi cui, vòi rồng, đạn cao-su, đạn thật, bắt giam hàng ngàn người là cách trả lời của chế độ đang hụt hơi đáp lại cuộc tranh đấu ôn hoà của người dân không còn chấp nhận một chế độ độc tài và gian lận. Sau khi nhấn mạnh đến lập trường ôn hoà chừng mực của nữ ứng cử viên Svetlana Tsikhanovkaia, chỉ mong có một điều duy nhất là tổ chức bầu cử tự do, và thái độ bình tĩnh của người biểu tình, phản ánh tinh thần trách nhiệm và quyết tâm của đối lập bài xã luận nhận định : thế nhưng, nếu không được bên ngoài trợ giúp, thì phong trào xuống đường, một mình khó có thể cảnh tỉnh được Lukachenko, lãnh đạo Belarus đến nhiệm kỳ sáu, lắng nghe tiếng nói của lý trí .
Theo nhật báo độc lập, Liên Hiệp Châu Âu đừng có tiếp tục hy vọng thuyết phục Lukachenko xa rời ảnh hưởng của điện Kremlin, tiến hành cải cách để hết bị châu Âu trừng phạt.
Nhà độc tài Belarus đã chứng tỏ là một cao thủ đi dây, sử dụng Bruxelles chống Matxcơva và ngược lại.
Putin, cũng trong tình trạng « tái đắc cử vất vả », tuy nhanh chóng chúc mừng nhưng sự giúp đỡ của Matxcơva gắn liền với điều kiện Belarus phải « tăng cường hội nhập » vào Liên bang Nga.
Trong phương trình này, Liên Hiệp Châu Âu phải lên án chính sách đàn áp của chế độ, phải ủng hộ khát vọng dân chủ của người dân muốn tổ chức bầu cử tự do. Liên Hiệp Châu Âu phải sẵn sàng ban hành các biện pháp trừng phạt chế độ Lukachenko để nhanh chóng làm chấm dứt một điều không thể dung thứ được là chiến tranh chống lại nhân dân ngay trong lòng châu Âu, Le Monde thúc giục.
Liệu Lukachenko hết thời ?
« Nga thận trọng » còn « Lukachenko bám trụ, phản kháng tăng tốc », « Dân chúng động viên với qui mô lớn ». Với các tựa trên đây, Le Figaro trở lại tình hình hôm Chủ Nhật : Ít nhất 200.000 người xuống đường nhưng Lukachenko nhất định không nhượng bộ, không đối thoại.
Rất có thể đây chỉ là cứng rắn bên ngoài theo nhật báo thiên hữu. Tại Belarus, loan truyền nhiều tin đồn về sức khỏe không mấy tốt của cựu giám đốc nông trường thời Liên Xô cũ. Gần đây, Lukachenko ít xuất hiện trước công chúng, thường hủy bỏ nhiều cuộc hẹn. Trong buổi mít-tinh phản biểu tình trong ngày Chủ Nhật, ông động viên tinh thần phe nhà trong hơi thở yếu. Tình trạng phe Lukachenko bỏ hàng ngũ bắt đầu đầu lan rộng : đại sứ tại Slovakia, rồi cựu bộ trưởng Văn Hóa nguyên là đại sứ tại Paris, hàng chục nhà báo các đài truyền hình Nhà nước…
Le Figaro nêu câu hỏi : vì sao những người hiểu biết bộ máy quyền lực của nhà độc tài dám bỏ hàng ngũ mà không sợ bị trừng phạt nếu họ không biết Lukachenko hết thời ?.
Trong bài « Nga thận trọng đối với chế độ Minsk », nhật báo thiên hữu trích một nhận xét ví von: Lukachenko là một chiếc va-li không quai xách của Putin, cất vào tủ không dễ mà mang đi thì khó.
Bản thân tổng thống Nga cũng bị đe dọa nếu đường phố làm chao đảo chế độ ở Belarus. Trên La Croix, chuyên gia Nga Andrei Kolesnikov cho rằng chuyện gì xảy ra được ở Minks thì sẽ có thể xảy ra tại Matxcơva. Trong những cuộc biểu tình ở miền Viễn Đông chống chính quyền trung ương vào thứ Bảy mỗi tuần đã xuất hiện biểu ngữ « Hoan hô Belarus ».
Thái lan : Tuổi trẻ cũng hết sợ
Trang thế giới, nhật báo Công giáo La Croix đưa độc giả đến Thái Lan với phong trào dân chủ thế hệ mới qua bài « Tuổi Trẻ Thái lan chống vua và chính quyền quân nhân ».
Cuộc biểu tình hôm Chủ Nhật huy động 10.000 sinh viên tại nhiều đại học để đòi cải cách dân chủ.
Môi trường chính trị truyền thống đã hết màu mỡ, theo chuyên gia Pháp Sophie Boisseau du Rocher, tác giả một bài phân tích dài « Con đường tơ lụa Trung Quốc tại Đông Nam Á ». Thái lan giờ đây sống trên miệng núi lửa chính trị trên đó có thành phần đặc quyền, vua và quân đội đang nhảy múa.
Nhờ vào internet, tuổi trẻ Thái Lan ý thức và quyết tâm kết liễu tình trạng áp bức do tầng lớp chính trị gia, quân nhân và vương triều điều khiển. Thái Lan là một nước giàu nhưng dân thì nghèo. Những người trẻ không còn sợ khi lến tiếng tố giác, bà Charuwan Lowira-Lulin, nhà nghiên cứu nhân chủng học Thái Lan nhận định dứt khóat.
Trung Đông : kẻ thù của kẻ thù là bạn
Thời sự Trung Đông và vùng Vịnh nổi bật nhất là tin Israel và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất thiết lập bang giao.
Người Palestine choáng váng sau khi Israel và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất thắt chặt quan hệ, tựa của Le Figaro.
Le Monde trong bài « Cùng chung quyền lợi chống Iran » phân tích là từ 1994, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất và Israel từng bước thực hiện đường lối chính trị « thực dụng, lạnh lùng và thâm hiểm ». Với phương châm « kẻ thù của kẻ thù chúng ta là bạn ta », Israel đánh nước cờ độc đáo, không cản trở liên hiệp Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất mua chiến đấu cơ F16 của Mỹ để canh tân quân đội theo mong ước của thái tử Mohamed Ben Zayed, nay được xem là người nắm quyền lực tại Abou Dabi.
Mục đích của các nước vùng Vịnh công nhận Nhà nước Do Thái là để thành lập một mặt trận chung vững chắc nhất có thể chống Iran. Đối với Israel, để tạo được một chiến tuyến chung này, chỉ cần « tạm ngưng » sáp nhập một phần lãnh thổ Palestine ở Cisjordanie.
Thỏa thuận Israel và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất còn chôn vùi kế hoạch Abdallah (quốc vương Jordanie) năm 2002. Theo đó, khối Ả Rập chỉ công nhận Israel với điều kiện Palestine phải được quyền lập quốc với lãnh thổ là Cisjordanie và Gaza, với thủ đô là Đông Jerusalem. Thế là hết, dân Palestine bị đâm một nhát dao vào lưng. Mất lá chủ bài để đàm phán, ước mơ lập quốc càng xa tầm tay người Palestine.
Covid 19 : mỗi ngày một vài hệ quả không ngờ
Bầu cử Mỹ : Bưu điện trong cơn bão tố. Tổng thống Donald Trump bị cáo buộc cắt giảm ngân sách của cơ quan liên bang này với mục đích chính trị cản trở cử tri bầu qua bưu điện, Le Figaro viết.
Con đường tơ lụa của Trung Quốc bị lún cát Covid 19. Phóng sự trên trang kinh tế của Le Figaro cho biết vì sao nhiều đại dự án của Tập Cận Bình bị siêu vi corona làm tê liệt. Thiếu tiền, thiếu nhân công, thiếu vật liệu là một số hệ quả. Chưa hết, công cụ chính trị của Trung Quốc nhằm đối đầu với mô hình Tây phương đang gây lo ngại cho nhiều nước nằm trên trục « Một vành đai, Một con đường » của Bắc Kinh.
Cũng liên quan đến đại dịch Covid 19, Le Figaro, Les Echos và La Croix cùng một tựa « đeo khẩu trang bắt buộc trong xí nghiệp kể từ đầu tháng 9 ».
Như một con chim én báo hiệu mùa xuân, nhật báo kinh tế chạy tựa trên trang thị trường : Tại Wall Street, khủng hoảng gần như chấm dứt. Vì sao trong bối cảnh nhân viên bị sa thải hàng loạt, thất nghiệp, công ty khánh tận mà giới đầu tư lại lạc quan ? Câu trả lời của Les Echos : Thật ra, chỉ có lãnh vực công nghệ học được hưởng lợi trong giai đoạn khủng hoảng y tế và phong tỏa chống dịch.
Hoàng Xuân Vinh
Le Monde, trang đặc biệt mùa Hè, dành nguyên một trang báo để giới thiệu một nhà vô địch thể thao Việt Nam : Hoàng Xuân Vinh, huy chương vàng Thế vận Rio, bộ môn bắn súng cự ly 10 mét.
Belarus: Lukachenko khẳng định được Putin cam kết ''yểm trợ an ninh''
Đăng ngày:
Người dân Belerus tiếp tục duy trì sức ép, một tuần sau cuộc bầu cử tổng thống bị tố cáo gian lận. Chiều thứ Bảy 15/08/2020, biểu tình diễn ra trên khắp nước, công nhân xí nghiệp tham gia đình công chống tổng thống Lukachenko bám trụ thêm nhiệm kỳ thứ sáu. Bác bỏ đề nghị làm trung gian hoà giải của các láng giềng, Ba Lan, Litva và Latvia, nhà độc tài gọi điện thoại cầu viện điện Kremlin.
Minks loan báo được Matxcơva cam kết « yểm trợ về an ninh » đối phó với làn sóng phản kháng gây bất ổn. Tuy là đồng minh truyền thống của Minks, Matxcơva phản ứng dè dặt.
Từ Matxcơva, thông tín viên Etienne Bouche phân tích :
« Cho đến hiện tại, điện Kremlin giữ thái độ không mấy quan tâm đối với cuộc khủng hoảng chính trị tại Belarus. Ngoại giao Nga có đề cập đến sự can thiệp vào nội tình Belarus, nhưng Matxcơva vẫn im lặng. Vladimir Putin cũng không lên tiếng ủng hộ Alexander Lukachenko. Hai nhà lãnh đạo mới điện đàm với nhau hôm thứ Bảy. Sau cuộc trao đổi này, phủ tổng thống Nga công bố một bản thông cáo tóm tắt : « Hai bên bày tỏ tin tưởng vào một giải pháp nhanh chóng cho cuộc khủng hoảng » . Đối với điện Kremlin thì không nên « để cho các thế lực phá hoại khai thác các vấn đề này trong mục đích gây hại cho mối hợp tác đôi bên cùng có lợi ».
Ván bài của Matxcơva là làm sao bảo toàn quyền lợi của Nga tại Belarus và các cam kết song phương. Nhật báo Nga Nezavissimaya Gazetta lưu ý mức độ thiệt hại tài chính, nếu quan hệ Nga- Belarus bị cắt đứt. Trên các đài truyền hình, các quan điểm khác biệt nhau về những sự kiện xảy ra dường như là một tín hiệu khác cảnh báo chính quyền Minks là « Kremlin không sẵn sàng cứu Lukachenko bằng mọi giá ». Tổng thống Belarus đang gặp nguy khốn hơn bao giờ hết ».
Phụ nữ lên tuyến đầu
Theo Le Monde, phụ nữ Belarus lên tuyến đầu trên mạng xã hội cũng như trong các cuộc biểu tình với hoa, cờ và bong bóng đủ màu trên tay. Tại nhiều cơ quan nhà nước, cờ Belarus được kéo xuống, thay thế bằng cờ của đối lập.
Hãng Reuters cho biết hôm nay, đại sứ Belarus tại Slovakia, Igor Leshchenya, tuyên bố « ủng hộ việc lắng nghe nguyện vọng của những người biểu tình ».
Đang công du tại Ba Lan, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và chính Phủ Ba Lan kêu gọi chính quyền Minks đối thoại với xã hội công dân và đáp ứng nguyện vọng của người dân Belarus.
Belarus: Liên Âu trừng phạt quan chức « đàn áp biểu tình », « gian lận bầu cử »
Đăng ngày:
Hôm qua, 14/08/2020, Liên Hiệp Châu Âu quyết định ban hành các biện pháp trừng phạt nhắm vào các quan chức Belarus đàn áp người biểu tình, gian lận trong kiểm phiếu. Lãnh đạo đối lập Belarus kêu gọi nhân dân tiếp tục biểu tình, phản kháng ôn hòa trong kỳ nghỉ cuối tuần.
Theo AFP, chiều hôm qua, « Liên Âu quyết định sẽ đưa ra các biện pháp trừng phạt, nhắm vào các quan chức, thủ phạm gây ra các hành động bạo lực, bắt bớ và gian lận liên quan đến bầu cử » tổng thổng Belarus. Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde thông báo tin trên, sau cuộc họp qua cầu truyền hình với các đồng nhiệm châu Âu. Một danh sách các quan chức bị trừng phạt sẽ được lập ra. Các biện pháp trừng phạt có hiệu lực sau khi các quốc gia thành viên Liên Âu thông qua danh sách này.
Ngoại trưởng Luxembourg Jean Asselborn tố cáo « chủ nghĩa khủng bố Nhà nước tại Belarus, điều không thể chấp nhận được tại châu Âu thế kỷ 21 ». Quốc vụ khanh Pháp phụ trách châu Âu, Clément Beaune, cho biết Paris « triệt để cam kết thực hiện việc trừng phạt có trọng điểm nhắm vào các thủ phạm, và ủng hộ người Belarus thực thi các quyền tự do của mình ».
Liên Âu thúc đẩy chính quyền của tổng thống Loukachenko đàm phán theo kế hoạch ba điểm, do Ba Lan, Litva và Estonia đề xuất, trong đó có đề nghị tổ chức bầu cử lại, với sự giám sát của các quan sát viên quốc tế.
Cuộc bầu cử hôm Chủ Nhật 08/08, với kết quả chính thức là tổng thống Alexandre Loukachenko tái đắc cử với 80% số phiếu, đã bị phe đối lập Belarus tố cáo là gian lận. Từ đó đến nay, ngày nào cũng có các cuộc xuống đường phản đối kết quả bầu cử. Phong trào phản kháng bị cảnh sát đàn áp dữ dội. Tính đến hôm qua, có khoảng 150 người biểu tình bị thương phải điều trị ở bệnh viện, ít nhất 2 người chết do bị cảnh sát đàn áp.
Nhiều nhân chứng cho AFP biết về các điều kiện giam giữ tồi tệ, bị bỏ đói, không cho nước uống (có lúc 50 người bị đẩy vào một phòng giam thông thường chỉ dành cho 4 tù nhân), nhiều người bị đánh đập, chích điện. Tổ chức bảo vệ nhân quyền Amnesty International cho biết có một số người biểu tình « bị lột trần, đánh đập tàn bạo và đe dọa cưỡng hiếp ».
Tổng thống Loukachenko kêu gọi « kiềm chế » với người biểu tình
Hôm qua, chính quyền Minsk tỏ dấu hiệu muốn xuống thang, khi tuyên bố sẵn sàng « đối thoại mang tính xây dựng ». Tính đến tối hôm qua, hơn 2.000 người biểu tình đã được phóng thích, trên tổng số khoảng từ 6.700 đến hơn 7.000 người bị bắt. Tổng thống Loukachenko kêu gọi lực lượng an ninh « kiềm chế » trước người biểu tình.
Lãnh đạo đối lập, Svetlana Tikhanovskaïa, từng là ứng cử viên tổng thống và hiện giờ đang tị nạn tại Litva, kêu gọi người dân « biểu tình ôn hòa » trên khắp cả nước trong hai ngày nghỉ cuối tuần. Bà Svetlana Tikhanovskaïa, 37 tuổi, giáo sư tiếng Anh, buộc phải rời Belarus sau khi bị chính quyền đe dọa, theo thông tin từ những người ủng hộ bà. Lãnh đạo đối lập Svetlana Tikhanovskaïa chỉ mới tham gia vào chính trường, khi ra ứng cử, kế tục chồng bà, một ứng cử viên tổng thống Belarus bị chính quyền bỏ tù từ tháng Năm.
Bất chấp đàn áp dữ dội, phong trào phản kháng tiếp tục. Phong trào phản đối chính quyền Loukachenko còn lan sang cả giới tinh hoa trong chính quyền. Nhiều phóng viên báo đài Nhà nước thông báo từ nhiệm, hơn 1.000 nhà khoa học lên tiếng phản đối « bạo lực ».
Belarus giao « 32 lính đánh thuê » Nga cho Matxcơva
Cho đến nay, chính quyền Loukachenko luôn nhận được sự hậu thuẫn của Matxcơva. Nga tố cáo nước ngoài can thiệp vào nội bộ Belarus. Tuy nhiên, quan hệ giữa Belarus và Nga cũng căng thẳng. Hôm qua, Matxcơva thông báo đã đón nhận được 32 người Nga từng bị chính quyền Belarus cáo buộc là lính đánh thuê, gây bất ổn tại Belarus và bắt giữ hồi cuối tháng 07/2020.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten