Xã hội dân sự VN sẽ tiến triển thế nào?
- 27 tháng 11 2014
Mặc dù có khó khăn, xã hội dân sự ở Việt Nam đang tìm được chỗ đứng, phát huy vai trò của mình, theo ý kiến các nhà quan sát và hoạt động từ Việt Nam.
Xã hội dân sự đang khẳng định vai trò không những trong 'thực tiễn' mà còn trong 'tác động' tới sửa đổi, hình thành chính sách của nhà nước, vẫn theo ý kiến phát biểu tại cuộc Tọa đàm Trực tuyến trên Google Hangout của BBC hôm 27/11/2014.Tiến sỹ Trần Tuấn, một nhà nghiên cứu về chính sách và phát triển cộng đồng thuộc Vusta (Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), nói với Tọa đàm:
"Chúng tôi thấy rằng trong những năm vừa qua đã có sự phát triển, chúng tôi gọi là gia tốc tăng lên ngày càng nhanh, đặc biệt trong 5 năm qua.
"Vào khoảng hai năm gần đây, thấy rằng có sự phát triển, tiếng nói của xã hội dân sự bắt đầu dần đi vào, ngoài những vấn đề thực tiễn, nhưng đồng thời trong cả vấn đề chính sách, hoặc những tác động để thay đổi chính sách đã bắt đầu có được.
"Cho nên, trong trung hạn và dài hạn, chúng tôi nghĩ, trong thời điểm khoảng 3-5 năm tới sẽ thấy một sự thay đổi một cách mạnh mẽ hơn nữa của xã hội dân sự.
"Đặc biệt tiếng nói của xã hội dân sự trong vấn đề nghiên cứu, tác động chính sách và những vấn đề đi dần vào các lợi ích của người dân được đặt lên trên bàn để thảo luận trong vấn đề cân bằng lợi ích với các bên doanh nghiệp, cũng như bên về các lợi ích của nhà nước."
Triển vọng lâu dài
Về triển vọng lâu dài của xã hội dân sự, nhà nghiên cứu cho rằng Việt Nam sẽ theo kịp bước của thế giới văn minh để có chỗ đứng cho định chế này.Tiến sỹ Trần Tuấn nói: "Còn về mặt lâu dài, chúng tôi nghĩ rằng chắc chắn Việt Nam sẽ phải chung bước với sự tiến bộ của thế giới văn minh này, có nghĩa là phát triển xã hội phải đứng trên trụ cột có nhà nước, có thị trường và có xã hội dân sự.
"Trong đó tôi nghĩ vai trò hiện nay, lúc này đang cần là cần có sự đi đầu của những các nhà hoạt động dân sự, chúng tôi gọi là thực tiễn, để lấy thực tiễn buộc thay đổi chính sách và điểm thứ hai nữa là phải có sự vào cuộc của các nhà khoa học.
"Tôi nghĩ rằng đã đến lúc các nhà khoa học phải thể hiện mình, hay nói khác đi phải 'lột xác' so với trước. Bởi vì chúng ta thấy rằng trước đây so với bây giờ, thực tiễn bây giờ đòi hỏi các nhà khoa học phải gắn với thực tiễn hơn rất nhiều.
"Và nếu làm được việc đấy, cứ trước hết nhắm vào các vấn đề mà tôi cho rằng, chưa nói gì đến các vấn đề chính trị, thì ít nhất là vấn đề về an sinh xã hội, về vấn đề y tế, giáo dục v.v..., cũng đủ để mà xã hội dân sự, các tổ chức xã hội dân sự thể hiện được tiếng nói của mình."
'Không thể đảo ngược'
Nhà xã hội học, Tiến sỹ Lê Bạch Dương, chuyên gia trong lĩnh vực phát triển xã hội, cho hay ông lạc quan về triển vọng của xã hội dân sự ở Việt Nam.Ông nói với Tọa đàm của BBC: "Tôi khá là lạc quan, tôi nghĩ là xã hội dân sự đương nhiên sẽ tiếp tục phát triển, và điều kiện khách quan ở Việt Nam hiện nay cũng đang mở ra những cơ hội.
"Chẳng hạn Việt Nam hiện nay, đang hội nhập rất mạnh mẽ, tham gia rất nhiều những diễn đàn quốc tế song phương, đa phương, ký kết rất nhiều những công ước v.v...
"Rồi những nguồn thông tin toàn cầu thông qua hệ thống Internet, thông qua những tài liệu thông tin, những giòng di cư dịch chuyển, rồi người dân Việt Nam bây giờ cũng đi du lịch, rồi người nước ngoài vào Việt Nam và sự tham gia của những nhà tài trợ, những tổ chức quốc tế vào Việt Nam.
"Bên cạnh giúp cho Việt Nam phát triển về mặt kinh tế, về mặt thể chế, cũng có rất nhiều những chương trình khuyến khích, thậm chí đặt vấn đề bắt buộc phải có sự tham gia của người dân, tham gia của những tổ chức cộng đồng.
"Và bằng sự tham gia như vậy thì các tổ chức cộng đồng hay những tổ chức phi chính phủ, không những chỉ tiếp cận được với những nguồn thông tin kiến thức mà còn có được những kỹ năng phát triển xã hội dân sự rất tốt.
"Có những mối liên kết vượt ra ngoài biên giới quốc gia, cho nên tôi nghĩ triển vọng đấy là không thể đảo ngược được và xã hội dân sự đang từng bước trưởng thành, tôi nghĩ như vậy. Nói chung là tôi rất lạc quan và đó là quan điểm chung của tôi về triển vọng của xã hội dân sự."
'Xu thế tất yếu'
Mặc dù vai trò và triển vọng của xã hội dân sự Việt Nam là như vậy, nhưng theo ông Lê Bạch Dương, định chế này đang gặp một số khó khăn, thách thức nhất định.Nhà xã hội học nói với Tọa đàm: "Tất nhiên là nó cũng có những khó khăn, chẳng hạn như vấn đề khung pháp lý ở Việt Nam như các anh chị biết chưa có được khung pháp lý tạo điều kiện cho xã hội dân sự phát triển tốt.
"Rồi nhận thức xã hội còn có những hạn chế, rồi những vấn đề nguồn lực, nhân lực vẫn còn có những giới hạn, tuy nhiên tôi tin rằng xu thế đó đang ngày càng tích cực hơn."
Bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, tức blogger Mẹ Nấm, nói với Tọa đàm từ Nha Trang:
"Tôi cũng đồng ý và thấy lạc quan về tình hình phát triển của xã hội dân sự, bởi vì xã hội dân sự là một trong những điều kiện tiên quyết, tiến trình phát triển của đất nước cần xã hội dân sự.
"Vì vậy, là một trong những người đi đầu, tôi nghĩ dù có khó khăn thì nhất định nó sẽ phải phát triển vì đó là xu thế tất yếu không thể nào thay đổi trong thời điểm hiện tại."
'Bảo vệ nhân quyền'
Mới đây tại Hà Nội diễn ra một cuộc Tọa đàm về bảo vệ "người bảo vệ nhân quyền" ở Việt Nam với sự tham gia của đại diện nhiều đoàn ngoại giao, sứ quán nước ngoài.Được hỏi vì sao vấn đề này được đặt ra và 'bảo vệ nhân quyền' có quan hệ gì với xã hội dân sự hay không, hay là nằm ngoài thiết chế này, blogger Nguyễn Tường Thụy, một nhà báo độc lập từ Hà Nội tham dự sự kiện, nói với Tọa đàm của BBC:
"Trước hết là nó không hề nằm ngoài một chút nào cả.
"Bằng chứng là chủ trương của buổi tọa đàm này là mời tất cả các tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam tham gia và đã có nhiều tổ chức tham gia.
"Như là ngày hôm qua (26/11), trong buổi tọa đàm ấy có Hội Ái hữu Tù nhân Chính trị, Hội Nhà báo Độc lập, Hội Anh em Dân chủ, Hội Bầu bí Tương thân, Mạng lưới Bloggers, No-U Sài Gòn, No-U Hà Nội, hay là Hội Phụ nữ Nhân quyền.
"Cho nên điều này, các tổ chức này không có gì độc lập và khác biệt với các tổ chức dân sự của xã hội dân sự Việt Nam hiện nay," ông Thụy nói.
'Đương nhiên liên hệ'
Cũng về vấn đề này, nhà xã hội học Lê Bạch Dương bình luận:"Tôi cũng hoàn toàn đồng ý với ý kiến của anh Tường Thụy là không có gì mà có thể nói là nằm ngoài sự quan tâm của xã hội dân sự cả.
"Vấn đề bảo vệ những người 'bảo vệ nhân quyền', tôi thấy rằng cái này đương nhiên là một vấn đề mà xã hội dân sự phải quan tâm, và cái nhận thức của xã hội dân sự, của những tổ chức xã hội dân sự, cũng trong thời gian khoảng hơn mười năm nay, đã được nâng lên hơn rất nhiều.
"Rất nhiều tổ chức xã hội dân sự cũng đang làm những vấn đề liên quan đến quyền. Và tôi có thể nói hầu hết các tổ chức cộng đồng hay những tổ chức phi chính phủ hiện nay, không ít thì nhiều, đều đề cập những vấn đề liên quan đến nhân quyền.
"Hoặc là bình đẳng giới, hoặc những vấn đề quyền kinh tế, chính trị, xã hội khác nhau, cho nên việc bảo vệ những người 'bảo vệ nhân quyền' thì tôi hình dung, tôi có thể khẳng định luôn nó chính là một trong những cái là mối quan tâm của các tổ chức xã hội dân sự và tất nhiên sự tham gia là ở các quy mô khác nhau.
"Và tôi cũng đồng ý với các ý kiến của các anh chị trước là chúng ta đừng giới hạn xã hội dân sự chỉ ở những tổ chức có đăng ký, mà đây có thể là những mạng Internet hay là những nhóm người dân cùng chia sẻ những mối quan tâm khác nhau.
"Cho nên khi đã trở thành một vấn đề quan tâm chung, thì sự bảo vệ 'những người đứng ra bảo vệ' những vấn đề quyền của người dân thì đương nhiên tôi nghĩ nó có mối liên hệ," Tiến sỹ Lê Bạch Dương nói với Tọa đàm.
'Một sự dũng cảm'
Blogger Nguyễn Tường Thụy nói với Tọa đàm rằng nhiều tổ chức trong xã hội dân sự ở Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong có 'phép thành lập', và ông nói thêm ngay chỉ việc lập ra tổ chức 'đã là một sự dũng cảm'.Ông giải thích: "Sở dĩ tại sao các tổ chức trong tình trạng xã hội dân sự mới thành lập, hình thành trong vài năm trở lại đây, hiện tới nay khoảng 30 tổ chức, thì tất cả các tổ chức này, không một tổ chức nào được cấp phép thành lập.
"Và họ cho rằng những tổ chức này thành lập là trái với Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước, bởi vì (với) các tổ chức này, họ rất sợ danh từ 'xã hội dân sự'.
"Nói xã hội dân sự là họ cho rằng là cái gì đấy đối lập với Đảng Cộng sản Việt Nam, là hoạt động lật đổ, là hoạt động chống phá, chính vì vậy, những tổ chức hoạt động dân sự thành lập ra đã là một sự dũng cảm rồi.
"Và khi thành lập ra phải đối mặt với tất cả những sự nguy hiểm, sự sách nhiễu, phiền toái và họ không được nhà nước, chính quyền và các cơ quan Đảng ủng hộ họ."
Bình luận về ý kiến tại sao có một số tổ chức được đưa vào trong luật, còn một số khác lại không được, Tiến sỹ Trần Tuấn nói:
"Đất nước Việt Nam hiện nay của chúng ta được xuất phát trên mô hình xã hội chủ nghĩa, và trong mô hình xã hội chủ nghĩa thì Đảng lãnh đạo và các đoàn thể xã hội phục vụ cho triển khai các đường lối của Đảng. Cho nên đó là lý do tại sao được đưa vào.
"Còn chúng ta đang bàn đến vấn đề của Việt Nam hiện nay, trong giai đoạn bước vào để hòa nhập với thế giới, trong toàn cầu hóa, thì chắc chắn sẽ có sự hình thành tổ chức xã hội dân sự. Và quá trình này muốn đưa được vào luật, hoặc để có sự cho chúng ta hiểu được, chắc chắn đòi hỏi chính các tổ chức xã hội dân sự phải thể hiện được mình.
"Để chứng minh được rằng đấy là những hoạt động thiết thực cho sự phát triển của xã hội và bên cạnh đó phải có những bài viết về mặt lý thuyết, những cơ sở để đưa ra".
'Đi đầu khó khăn'
Theo ông Tuấn, trong thời gian qua ở Việt Nam đã xuất hiện một số tổ chức thuộc khối xã hội dân sự đem lại những 'lợi ích cho dân, vì dân và bởi dân', nhưng theo ông những người đi đầu 'chắc chắn sẽ gặp những khó khăn'.Nhà nghiên cứu chính sách phát triển cộng đồng giải thích:
"Bởi chính sự hình thành mà chúng tôi gọi là sự ổn định và kiểu tư duy 'nhà nước quản lý và Đảng lãnh đạo' và mô hình cấu trúc xã hội chủ nghĩa trước kia, nó sẽ còn nằm dài trong xã hội một thời gian dài nữa.
"Cho nên sự dị ứng đối với các tổ chức do dân, bởi dân, vì dân lập ra phục vụ cho các hoạt động của dân nó sẽ tồn tại một thời gian.
"Và những người đi tiên phong chắc chắn gặp những trở ngại.
"Tôi nghĩ rằng, bên cạnh đó, các nhà khoa học phải đóng một vai trò trong quá trình này, bởi vì chỉ có thể bằng các bài viết, bài phân tích để gợi mở, đi song song với các hoạt động thực tế mới có thể giúp cho người ta, tôi tạm gọi là 'ngộ ra' vấn đề này.
"Và thời gian ngộ ra lâu hay chóng là nó phụ thuộc vào sự quyết tâm của chúng ta đến đâu."
'Tiến bộ số lượng'
Từ Hà Nội, Luật sư Lê Thị Công Nhân bình luận với Tọa đàm về sự tiến bộ trong phát triển của xã hội dân sự ở Việt Nam hiện nay.Nữ luật sư nói: "Thứ nhất có một sự tiến bộ về mặt số lượng, khoảng hai năm gần đây chúng ta thấy nở rộ lên các tổ chức tự do người dân thành lập về những mục đích khác nhau, ví dụ như mục đích giúp đỡ trẻ em nghèo về vấn đề học hành ở miền núi, hoặc là giúp đỡ về vấn đề từ thiện trong các bệnh viện, hoặc giúp đỡ thăm nuôi những tù nhân lương tâm như là Hội Bầu bí Tương thân mà tôi tham gia đồng sáng lập v.v...
"Thì rất nhiều những tổ chức chúng ta thấy là họ tự công bố thành lập, và khi tôi đọc luật quốc tế, tôi thấy rằng việc tự công bố cũng là một yếu tố thể hiện ý chí của những cá nhân thành lập đó, một cách rõ ràng và mạnh mẽ nhất và tạo nên giá trị của hội, nhóm đó.
"Ở những nước văn minh phát triển như ở bên Úc, bên Mỹ chẳng hạn, các hội nhóm này có thể đăng ký ở những ủy ban dân chính tùy vào từng đất nước, giống như ở Việt Nam là cơ quan nội vụ, sở nội vụ, có thể không cần phải đăng ký, nhưng trong quá trình hoạt động của họ, họ phải tuân thủ những gì mà họ thỏa thuận với nhau trước đó và họ không được vi phạm các quy định của pháp luật.
"Và không làm tổn hại đến những giá trị mà ngay cả quy định pháp luật chưa quy định, tức là tính tự giác của họ cực kỳ cao. Và khi nhìn lại hai năm gần đây ở Việt Nam, tôi thấy rằng sự phát triển như vậy rất là đáng mừng về mặt số lượng.
"Còn về mặt chất lượng, tôi không cảm thấy có quá nhiều bi quan, mặc dù nó chưa được như chúng tôi mong đợi," Luật sư nêu nhận xét với BBC.
Tin liên quan
- Thách thức với xã hội dân sự VN
- Tọa đàm về người bảo vệ nhân quyền ở VN
- Ý nghĩa của Diễn đàn Xã hội Dân sự
- Làn gió mới lướt qua Xã hội dân sự VN
- Các tổ chức dân sự VN: Tốt hay xấu?
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/11/141127_vn_civil_society_hangout
Thách thức với xã hội dân sự VN
- 27 tháng 11 2014
Xã hội dân sự đang phát triển ở Việt Nam đang có những tiến bộ và gặp những thách thức gì vào lúc Việt Nam là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc?
Đây là chủ đề mà BBC và các khách mời trong chương trình Tọa đàm Trực tuyến thứ Năm tuần này tập trung trao đổi.Chương trình được phát trực tiếp trên các kênh YouTube và Google Plus của BBC Việt ngữ từ 19h30 tới 20h00 giờ Việt Nam ngày 27/11/2014.
Mời các quý vị và các bạn quan tâm đón theo dõi chương trình tại http://bit.ly/1uWCdSj và tại đây http://bit.ly/1vO18JL.
Các khách mời gồm có các nhà nghiên cứu, bình luận, phân tích, các blogger và nhà hoạt động trong và ngoài nước.
Chúng tôi sẽ cùng bàn về nhiều câu hỏi trong đó có tại sao hiện nay vẫn có những ý kiến trái ngược về xã hội dân sự ở Việt Nam, mà trong đó ý kiến ủng hộ, đề cao xã hội dân sự thì cho đây là 'tốt cho sự phát triển của đất nước', trong khi lại có quan điểm nói cần đề cao cảnh giác với 'xã hội dân sự', một hình thức 'diễn biến hòa bình'?
Tại sao vẫn có nhiều nhà hoạt động vận động cho xã hội dân sự, cho dân chủ hóa và tự do nhân quyền vẫn được cho là gặp những rủi ro, trong khi nhà nước Việt Nam trên các văn bản pháp luật chính thức cho rằng xã hội dân sự có vai trò và người dân có các quyền tự do cơ bản từ lập hội, tới phát ngôn?
Tại sao lại cần đặt ra vấn đề 'bảo vệ những người bảo vệ nhân quyền' và những người ấy có thuộc phạm vi của xã hội dân sự hay không?
Viễn cảnh
Mặt khác, xã hội dân sự ở Việt Nam hiện có thực lực, đặc trưng ra sao, đang ở khúc đoạn phát triển nào và tiếng nói của những nhà vận động cho xã hội dân sự cũng như dân chủ hóa ở Việt Nam có thuyết phục được xã hội, quần chúng, chính quyền hay không?Viễn cảnh tương lai, kể cả trong ngắn hạn và trung hạn là gì?
Có ý kiến nói, xã hội dân sự của Việt Nam cần dựa vào chính các nhu cầu nội tại và nội lực để xây dựng, phát triển, trong khi lại có ý kiến khác nói xã hội này khó có thể ra đời, phát triển nếu không có sự hậu thuẫn, hỗ trợ từ môi trường bên ngoài.
Thế nhưng câu hỏi đặt ra là ngay cả khi có sự hậu thuẫn ấy, các nhà vận động, chủ trươngxã hội dân sự ở Việt Nam hiện nay có thể thành công như kỳ vọng hay không?
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/11/141126_hangout_vn_civil_society
Các tổ chức dân sự VN: Tốt hay xấu?
- 15 tháng 9 2014
Chỉ riêng trong khoảng từ cuối năm 2013 đến nay, tại Việt Nam đã có hàng loạt các tổ chức dân sự tự do được hình thành.
Hiện tượng này đã thu hút được sự chú ý đặc biệt của dư luận trong và ngoài nước.Đã có nhiều lời biểu dương tán tụng sự góp mặt của các tổ chức đó trong các sinh hoạt chính trị xã hội tại Việt Nam, nhưng cũng có cả những chê trách, thị phi, ví dụ điển hình nhất là sau những chuyện “cơm không lành, canh chẳng ngọt” trong Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam.
Vai trò của các tổ chức dân sự
Thông thường, các tổ chức dân sự vốn hoạt động trong lĩnh vực công. Nhưng nằm bên ngoài các hoạt động của nhà nước, nó đóng vai trò cốt tủy của xã hội dân sự.Xã hội dân sự là nơi các công dân cùng nhau theo đuổi sự phát triển chung của một lĩnh vực nào đó trong cộng đồng.
Họ sinh hoạt bình đẳng với nhau, cùng nhau thảo luận và bàn bạc để tìm ra cách thức tổ chức và phát triển cộng đồng, họ bày tỏ các mối quan tâm về tư tưởng tôn giáo, chính trị, kinh tế, trao đổi thông tin, thực hiện các mục tiêu nhằm bảo vệ các lợi ích chung…
Hoạt động của các tổ chức dân sự phi chính phủ góp phần thúc đẩy xã hội phát triển cân bằng về chính trị, văn hóa, tư tưởng, thắt chặt quan hệ giữa người với người…
Đặc biệt, vì là những tổ chức có nhiều người tham gia (số lượng thường không hạn chế) cho nên tiếng nói của các tổ chức, hội đoàn trong xã hội dân sự có sức mạnh tác động đến chính sách vận hành đất nước của nhà cầm quyền trong một quốc gia.
Vậy xã hội dân sự góp phần quan trọng (không thể thiếu) bổ khuyết cho dân chủ, và thực thi công lý.
Tuy nhiên, biết được tầm quan trọng của các tổ chức, hội đoàn dân sự, nhà cầm quyền độc tài bao giờ cũng tìm cách khuynh loát, bí mật hoặc công khai điều khiển các tổ chức dân sự tự do.
Các tổ chức như Công đoàn, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Bảo vệ Bà mẹ Trẻ em, Hội Nghề cá vv.., vị trí chủ tịch hội đều là do các đảng viên cốt cán của Đảng Cộng sản nắm giữ.
Các hội đoàn vì vậy đều hoạt động theo sự chỉ đạo và sự kiểm soát gắt gao của nhà cầm quyền.
Vì tình trạng trên, việc ra đời của các tổ chức dân sự tự do nằm ngoài vòng kiểm soát của chế độ, đã là một bước đột phá quan trọng, nhằm cân bằng sự phát triển của xã hội nói chung và tạo nền móng cho một xã hội dân sự đúng nghĩa.
Tuy nhiên, giống như một em bé tập đi, các tổ chức dân sự mới hình thành tại Việt Nam sẽ có những chuệch choạc, xáo trộn, thiếu thống nhất, thiếu kinh nghiệm tổ chức là điều dễ hiểu, mà câu chuyện khá ồn ào của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam vừa qua giữa một số thành viên chủ chốt với nhau là ví dụ điển hình.
Thách thức
Bên cạnh đó, người ta không thể bỏ qua một yếu tố hết sức quan trọng, đó là sự phá hoại của chế độ độc tài, mặc dù trước áp lực quốc tế, nhà nước cộng sản không thể cấm việc thành lập các hội đoàn tự do.Vì vậy, để ngăn chặn sự lớn mạnh của các tổ chức xã hội dân sự họ chỉ còn cách ngầm thao túng, lũng đoạn, gây bè phái chia rẽ, và làm suy yếu các tổ chức đó ngay từ lúc nó còn đang non yếu.
Những ngày còn hoạt động tại Sài Gòn, Việt Nam, người viết bài này còn nhớ rõ vào khoảng tháng 04/2008, trong một cuộc thẩm vấn của công an an ninh (TP HCM) Sài Gòn, một viên trung tá có nói: “Các anh cứ thành lập đảng đi, chúng tôi sẽ cho nhiều người của chúng tôi tham gia, sau đó chúng tôi sẽ bầu cử công khai để hạ bệ các anh xuống”.
Trong một tổ chức dân sự cụ thể, việc ai đó tham gia các hội đoàn này là tự do, do đó sẽ vô cùng đơn giản nếu nhà cầm quyền muốn đưa người của họ vào để gây rối. Vì vậy, một thực tế mà các nhà tổ chức lập hội phải đối mặt đó là, có thể có sự hiện diện của công an an ninh trong chính các tổ chức dân sự đó, nhất là đối với các tổ chức có khả năng (đúng hơn là tiềm năng) định hướng dư luận như Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam.
Tuy không chính thức công nhận các hội đoàn dân sự tự do hiện nay ở Việt Nam bằng văn bản, nhưng chế độ cầm quyền đang buộc phải làm lơ trước sự ra đời của hàng loạt các hội đoàn.
Đây chính mối nguy hiểm tiềm tàng với họ ngay cả khi họ đã cài cắm được người vào các tổ chức dân sự đó, một khi chính những nhân sự đó nhận thức được ra là mình đang làm một công việc không trong sáng!
Cách nay chỉ khoảng dăm năm, người ta e ngại, thậm chí sợ hãi khi nhắc đến các cụm từ “tự do”, “dân chủ”, “cộng sản”, “độc tài”.., thì ngày nay việc chấp nhận cho ra đời các hội đoàn độc lập đã là một bước lùi đáng kể của nhà cầm quyền. Và tất nhiên, đó hiển nhiên là một bước tiến của dân chủ.
Có vẻ như nhà cầm quyền hiện nay ở Việt Nam đang dùng truyền thông báo chí cố vẽ ra bộ mặt xấu xí của các hội đoàn trong xã hội dân sự tự do, nhằm ngăn cản người dân tham gia: Nào là hoạt động vì tiền hải ngoại, nào là hải ngoại giật dây, nào là tranh đua quyền lực, thậm chí ghen ăn tức ở.., nhưng chắc chắn công luận luôn biết gạn đục khơi trong và sẽ nhìn ra ngọn ngành tất cả!
Ở khía cạnh tinh thần, nếu người ta sớm thỏa mãn với việc ra đời của những hội đoàn dân sự tự do ví dụ như Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam thì quả thật là họ đã tự tin quá mức. Con đường trước mặt của xã hội dân sự Việt Nam sẽ còn nhiều khó khăn vất vả…
Mặt khác, các tổ chức dân sự tự do cũng buộc phải chấp nhận quy luật đào thải, giống như việc hình thành các công ty.
Hàng năm mỗi quốc gia có thể xuất hiện hàng ngàn, thậm chí hàng chục ngàn công ty mới đủ loại…., nhưng cũng có thể có con số tương đương các công ty khác phải tuyên bố phá sản.
Dẫu vậy, người ta vẫn hoàn toàn có thể tin rằng: Không một thế lực nào có thể cưỡng lại sự phát triển đi lên của xã hội dân sự!
Bài viết thể hiện quan điểm và cách hành văn của tác giả, hiện đang sống tại Sydney, Australia.
Diễn đàn Xã hội Dân sự Việt Nam ra đời
- 23 tháng 9 2013
Trong một diễn biến cho thấy sự phát triển của phong trào dân sự tại Việt Nam, một số nhà hoạt động dân chủ đã tập hợp lại trong phong trào có tên là ‘Diễn đàn Xã hội Dân sự’.
Diễn đàn này chính thức ra đời vào lúc nửa đêm ngày thứ Hai ngày 23/9 khi bản ‘Tuyên bố về thực thi quyền dân sự và chính trị’ được công bố.Tròn 130 người ký tên vào tuyên bố này đến từ các vùng miền khác nhau của đất nước và cả từ Mỹ, Pháp, Úc. Trong đó có nhiều thành phần xã hội khác nhau như trí thức, cựu quan chức, nhà văn, nhà báo, thanh niên...
‘Chuyển đổi dân chủ’
Mục đích của diễn đàn này, theo Tuyên bố, là ‘trao đổi và tập hợp các ý kiến nhằm góp phần chuyển đổi thể chế chính trị của nước ta từ toàn trị sang dân chủ một cách ôn hòa’.Cũng theo tuyên bố này thì sẽ có một trang mạng của diễn đàn để nhưng người cùng chia sẻ mục đích gửi bài vở, ý kiến tham gia.
“Để vượt qua những thách thức hiểm nghèo đối với đất nước và dân tộc, giải pháp cơ bản là phải cải cách thể chế chính trị, chuyển từ toàn trị sang dân chủ,” Tuyên bố viết.
Tuyên bố cũng cáo buộc giới cầm quyền ‘dựa vào bạo lực cùng nhiều thủ đoạn không chính đáng để duy trì quyền thống trị đất nước... do muốn bảo vệ và giành thêm lợi ích riêng bất chấp lợi ích chung của đất nước, của dân tộc’.
Tuyên bố kêu gọi chính quyền Việt Nam ‘tôn trọng quyền bày tỏ quan điểm của công dân, thẳng thắn tranh luận và đối thoại, từ bỏ cách đối xử không công bằng, không minh bạch và không đường hoàng’.
Từ Hà Nội, Tiến sỹ Nguyễn Quang A, một trong những người ký tên vào tuyên bố này, nói với BBC rằng mục đích của diễn đàn mới này là để ‘mọi người tham gia viết bài, bình luận với nhau, tranh luận để nâng cao dân trí là chính’.
Kêu gọi Đảng Cộng sản
Theo ông thì muốn chuyển đổi từ toàn trị sang dân chủ một cách êm thấm đỡ tốn kém nhất cho đất nước thì ‘mọi người cần phải hiểu, chính quyền và người dân cần phải hiểu quá trình như thế nào và phải làm gì’.Ông cũng kêu gọi các đảng viên Đảng Cộng sản vốn đang giữ độc quyền lãnh đạo ở Việt Nam tham gia vào diễn đàn bởi vì Đảng Cộng sản ‘có vai trò lớn lao trong việc chuyển đổi (dân chủ) này'.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Quang A cũng cảnh báo chính quyền là ‘sự trấn áp sẽ không mang lại kết quả gì’.
“Cách duy nhất để nhà cầm quyền có thể giữ được tính chính đáng một phần nào đấy của mình và góp phần vào sự phát triển của dân tộc là tham gia cùng với dân tộc chứ không phải đàn áp nhân dân,” ông nói.
Tin liên quan
- Mạng lưới blogger VN gặp phái đoàn EU
- Kết thúc điều tra Đinh Nhật Uy
- Cơ quan LHQ nhận Tuyên bố 258
- Blogger Việt Nam ra tuyên bố chung
- 'Việt Nam gia tăng đàn áp blogger'
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/09/130923_civil_society_declaration
Blogger Việt Nam ra tuyên bố chung
- 19 tháng 7 2013
Một nhóm hàng chục blogger Việt Nam ra tuyên bố chung yêu cầu Chính phủ Hà Nội phải sửa đổi pháp luật để chứng minh cam kết về nhân quyền.
Việt Nam đang ứng cử để vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc nhiệm kỳ 2014-2016.Nhóm tự gọi tên là Mạng lưới blogger Việt Nam trong tuyên bố hôm 18/7 viết với tư cách ứng cử viên, "Việt Nam phải chứng minh các cam kết của mình nhằm hợp tác với Hội đồng Nhân quyền và duy trì những chuẩn mực cao nhất trong việc xúc tiến và bảo vệ nhân quyền”.
Họ nói rằng các nghĩa vụ về nhân quyền của Việt Nam phải được thực hiện ngay trong nội bộ đất nước và "nhân dân Việt Nam phải có quyền tự do tư tưởng và biểu đạt".
Tuyên bố chung được những người khởi thảo gọi là Tuyên bố 258, theo Điều 258 Bộ Luật Hình sự, nói về Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.
Đây là tội danh mà Nhà nước Việt Nam đã dùng để điều tra và xét xử nhiều blogger viết bài chống đối chính quyền trong thời gian qua.
Tuyên bố của các blogger "kêu gọi chính quyền Việt Nam và Hội đồng Nhân quyền xem xét lại Điều 258 của Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi năm 2009".
Nhiều blogger bị bắt
Các tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế đã lên tiếng chỉ trích rằng Hà Nội đang tăng cường bắt bớ các chỉ trích gia, với con số blogger và nhà hoạt động trên mạng internet bị bắt trong năm nay lên tới hàng chục người.Tuyên bố 258 cũng cho biết trong tháng Năm 2013, "hai blogger đã bị tạm giữ ngay sau khi họ phân phát bản Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền và cảnh sát cáo buộc họ lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước”.
"Chỉ vài tuần sau đó, hai blogger khác cũng bị tam giữ sau khi tham gia một cuộc dã ngoại để thảo luận về các nội dung của Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền."
"Gần đây nhất, trong tháng Năm và tháng Sáu 2013, Điều 258 đã được sử dụng để bắt blogger Trương Duy Nhất, Phạm Viết Đào và Đinh Nhật Uy vì đã thực hiện quyền tự do biểu đạt bằng các đăng tải các bài viết ôn hòa lên blog của họ."
Tuyên bố của Mạng lưới blogger Việt Nam cho rằng các hành động trên của chính quyền đã vi phạm Điều 19 của Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền.
"Để thành công trong việc ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền, chúng tôi tin rằng Việt Nam phải bãi bỏ hoặc sửa đổi điều 258 để đảm bảo rằng nhân dân Việt Nam được tự do để tự học hỏi về nhân quyền cũng như thúc đẩy nhân quyền," Tuyên bố 258 viết.
Tuyên bố chung của Mạng lưới blogger Việt Nam khi công bố có gần 70 chữ ký, trong đó có những tên tuổi blogger được nhiều người biết đến như Huỳnh Ngọc Chênh, Phạm Đoan Trang, Phạm Toàn, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Huỳnh Thục Vy và J.B Nguyễn Hữu Vinh.
Những người ký tên nói sẽ tiếp tục "xúc tiến và truyền đạt đến người dân Việt Nam về các quyền của họ bằng cách phân phối công khai bản Tuyên ngôn nhân quyền, tổ chức các diễn đàn công khai để thảo luận về nhân quyền ở Việt Nam và vận động cho những sự cải thiện cần thiết trong việc tôn trọng và bảo vệ nhân quyền".
Họ cũng cam kết: "Tiếp tục giám sát, báo cáo và bình luận công khai về sự cải thiện, thụt lùi hay vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, tập trung vào vấn đề chính sách và thực thi chính sách ảnh hưởng đến nhân quyền do chính quyền Việt Nam tiến hành".
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/07/130719_bloggers_statement
Geen opmerkingen:
Een reactie posten