Noorwegen werkt aan een van de meest ambitieuze infrastructuurprojecten ter wereld: een gigantische onderwatertunnel van 26,5 kilometer lang. Deze tunnel – onderdeel van het zogeheten Rogfast-project – zal de districten Randaberg en Bokn met elkaar verbinden. Met een maximale diepte van maar liefst 396 meter wordt het, eenmaal voltooid, zowel de langste als diepste autotunnel ter wereld. De kosten van dit megaproject worden geraamd op bijna 2 miljard euro.
Forse reistijdwinst: 11 uur korter onderweg
Het project is van cruciaal belang voor de verbetering van de E39, de Noorse kustsnelweg die zich uitstrekt van Trondheim in het noorden tot Kristiansand in het zuiden. De huidige route duurt ongeveer 21 uur en omvat zeven veerbootovertochten, die regelmatig worden verstoord door slechte weersomstandigheden. Dankzij de Rogfast-tunnel wordt de reistijd met maar liefst 11 uur ingekort. De tunnelpassage zelf zal naar verwachting 35 minuten duren, met een geschatte tol van 35 euro voor automobilisten.
Onderdeel van een grootschalige upgrade van 40 miljard euro
De tunnel is slechts één schakel in een bredere modernisering van de E39, met een totale investering van 40 miljard euro. Ongeveer de helft van dit bedrag wordt gefinancierd via belastingmiddelen; de andere helft wordt opgevangen door tolheffingen zodra de tunnel operationeel is. Hoewel de bouw al in 2018 begon, zorgde de coronapandemie voor flinke vertragingen. De nieuwe geplande oplevering is vastgesteld op 2033 – bijna tien jaar later dan oorspronkelijk gepland.
Weersonafhankelijke mobiliteit: een nieuwe standaard
Oddvar Kaarmo, projectleider van Rogfast, benadrukt het belang van het project voor de mobiliteit in de regio. “Zodra de tunnel af is, zijn we niet langer afhankelijk van goed weer om de weg open te houden,” aldus Kaarmo. Momenteel is de haven van Mortavika bijzonder kwetsbaar voor stormen en harde wind, wat vaak leidt tot geannuleerde veerboten en omleidingen. De Rogfast-tunnel zal deze kwetsbaarheid wegnemen en zorgen voor een betrouwbare, veilige en weersbestendige verbinding langs de Noorse westkust.
Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố các mức thuế đối ứng với hàng loạt quốc gia toàn cầu vào ngày 2/4 giờ Mỹ, tức rạng sáng 3/4 giờ Việt Nam, ông gọi đó là "Ngày Giải phóng".
"Ngày Giải phóng" được các quốc gia trên toàn thế giới kỷ niệm để đánh dấu sự kết thúc của ách chiếm đóng nước ngoài hoặc chế độ độc tài.
Ngày này mang tinh thần tương tự như "Ngày Độc lập" mà nước Mỹ kỷ niệm vào ngày 4/7 - ngày mà các nhà lập quốc tuyên bố độc lập khỏi Vương quốc Anh.
Ông Trump nói rằng các mức thuế mà ông công bố sẽ giải phóng đất nước khỏi sự phụ thuộc vào hàng hóa nước ngoài.
Tuy nhiên, theo Vasu Menon, Giám đốc điều hành Chiến lược Đầu tư tại Ngân hàng OCBC, các nhà đầu tư khó có thể "được giải phóng" khỏi sự bất ổn của thuế quan.
"Nếu các quốc gia trả đũa, ông Trump có thể leo thang tiếp và điều này có thể sẽ tiếp tục khiến các nhà đầu tư lo lắng," ông Menon nói.
Tỷ phú Elon Musk hôm Thứ Sáu, 28 Tháng Ba, loan báo ông bán mạng xã hội X của ông cho xAI, công ty AI (trí tuệ nhân tạo) ông mới thành lập, trong vụ sáp nhập mà X được định giá $33 tỷ, rẻ hơn nhiều so với lúc ông mua hồi năm 2022, còn xAI được định giá $80 tỷ, theo CNBC.
“Tương lai của xAI và X được kết hợp với nhau,” ông Musk, người giàu nhất thế giới, viết trên X. “Hôm nay, chúng tôi chính thức tiến hành bước kết hợp dữ liệu, mô hình, tính toán, phân phối và tài năng.”
Vì cả hai công ty này đều do ông Musk sở hữu và kiểm soát, nên có lẽ vụ sáp nhập này chỉ là trao đổi cổ phần, trong đó nhà đầu tư X được trả bằng cổ phần xAI.
Ông Musk, cũng làm chủ hãng xe hơi điện Tesla và công ty vũ trụ SpaceX, mua mạng xã hội Twitter khoảng $44 tỷ cuối năm 2022, rồi sa thải hàng loạt nhân viên và không lâu sau thì đổi tên thành X.
Het standaardmodel blijft overeind: Wetenschappers ontdekken dat ze zich jarenlang vergist hebben over donkere materie
Het standaardmodel blijft overeind: Wetenschappers ontdekken dat ze zich jarenlang vergist hebben over donkere materie
Na acht jaar sterrenkijken en het bestuderen van maar liefst 41 miljoen sterrenstelsels, moeten wetenschappers van de Kilo-Degree Survey (KiDS) toegeven dat hun nieuwe metingen bevestigen wat ze eerst in twijfel trokken: het standaardmodel van de kosmologie wankelt dan toch niet.
Het verhaal begint met een grootschalig project waarbij astronomen een aanzienlijk deel van de zuidelijke sterrenhemel in kaart brachten. Ze maakten daarbij gebruik van zwaartekrachtlenzen, een fenomeen waarbij het licht van verre sterrenstelsels wordt afgebogen door de zwaartekracht van enorme massa’s die zich tussen ons en die sterrenstelsels bevinden. Stel je een reusachtig vergrootglas voor dat in de ruimte zweeft.
Deze methode is vooral interessant omdat ze ook de onzichtbare donkere materie in het heelal kan ‘zien’. Donkere materie is een mysterieuze vorm van materie die we niet kunnen waarnemen met telescopen, maar die we wel kunnen detecteren door haar zwaartekrachtseffecten. Dankzij zwaartekrachtlenzen konden de KiDS-onderzoekers de verdeling van zowel gewone als donkere materie in het heelal preciezer onderzoeken. De eerste metingen van het KiDS-team leken het kosmologisch standaardmodel in twijfel te trekken, maar nieuwe verbeterde observaties hebben deze conclusie nu ontkracht. Het standaardmodel van de kosmologie blijft zo voorlopig overeind.
Ook afstanden werden gemeten
Het standaardmodel blijft overeind: Wetenschappers ontdekken dat ze zich jarenlang vergist hebben over donkere materie
Om te begrijpen hoe materie (inclusief donkere materie) over het heelal verspreid is, moesten de wetenschappers niet alleen weten waar sterrenstelsels aan de hemel staan, maar ook hoe ver ze van ons verwijderd zijn. Hiervoor keken ze naar de roodverschuiving van het licht. Dit effect treedt op doordat het heelal uitdijt: hoe verder een sterrenstelsel van ons af staat, hoe meer het licht ervan naar langere, rodere golflengten verschuift.
Voor elk van de 41 miljoen sterrenstelsels maakten de onderzoekers negen foto’s in verschillende golflengten van licht. Door de helderheid in elke foto te vergelijken, konden ze de roodverschuiving en daarmee de afstand bepalen. In deze nieuwste analyse, genaamd “KiDS-Legacy”, gebruikten ze bovendien vijf keer zoveel kalibratiepunten dan in eerdere studies: exacte afstandsmetingen van 126.000 sterrenstelsels in plaats van 25.000. Dit verbeterde de precisie van hun werk aanzienlijk.
Blinde analyse
Om vooroordelen te voorkomen, werkten de onderzoekers ‘blind’: ze wisten tijdens de analyse niet welke dataset de echte metingen bevatte. Pas na afloop werd onthuld welke resultaten klopten. Tot hun verbazing bleek dat de materie in het heelal minder gelijkmatig verdeeld is dan ze eerder dachten. Dit nieuwe resultaat sluit naadloos aan bij de metingen van de Planck-satelliet, die de verdeling van materie op een heel andere manier vaststelt. De Planck-satelliet analyseert de kosmische achtergrondstraling, de ‘nagalm’ van de oerknal die nog steeds meetbaar is en informatie bevat over de structuur van het vroege heelal.
Eerdere KiDS-analyses hadden een discrepantie laten zien met deze Planck-data, wat leidde tot speculaties dat het standaardmodel van de kosmologie misschien niet klopte. Maar met de verbeterde methoden en extra kalibratiepunten van KiDS-Legacy vallen de puzzelstukjes nu op hun plek. “De discrepanties in onze eerdere datasets hebben de afgelopen jaren veel discussie veroorzaakt. Ironisch genoeg lossen we die nu zelf op. KiDS-Legacy laat geen enkel bewijs zien dat het standaardmodel fout is”, concludeert Hendrik Hildebrandt, coördinator van het KiDS-team.
Meer wetenschap? Lees de nieuwste artikelen op Scientias.nl .
Het universum uitdijt met een snelheid van ongeveer 67 kilometer per seconde per megaparsec.
De gegevens wijzen erop dat het universum uitdijt met een snelheid van ongeveer 67 kilometer per seconde per megaparsec. En dat betekent dat ons gangbare kosmologische model voor de evolutie van het universum mogelijk toch juist is.
Het is al lange tijd bekend dat het universum uitdijt. Om te bepalen hoe snel dit gebeurt, gebruiken onderzoekers de hubbleconstante; een belangrijke kosmologische parameter die de schaal, grootte en leeftijd van het universum vaststelt. Het is een van de meest directe manieren om erachter te komen hoe het universum evolueert. Er is echter veel discussie over de exacte waarde van de hubbleconstante, omdat verschillende meetmethoden verschillende resultaten hebben opgeleverd. Dit heeft sommige wetenschappers doen twijfelen of er misschien iets ontbreekt in ons begrip van hoe het universum werkt. Maar nieuwe metingen van de krachtige ruimtetelescoop James Webb wijzen er nu ineens op dat er helemaal geen discrepantie bestaat.
Uitdijing van het universum Laten we bij het begin beginnen. De uitdijing van het universum zorgt ervoor dat sterrenstelsels van elkaar afdrijven. En de snelheid waarmee dit gebeurt is proportioneel aan de afstand tussen de sterrenstelsels. Als sterrenstelsel A bijvoorbeeld twee keer zo ver van de aarde staat als sterrenstelsel B, dan neemt de afstand tot ons ook twee keer zo snel toe. Edwin Hubble, een Amerikaanse astronoom, was een van de eersten die deze relatie ontdekte.
Hubbleconstante Om te achterhalen hoe snel twee sterrenstelsels zich van elkaar verwijderen, is het dus essentieel om te weten wat de afstand tussen hen is. Deze afstand moet echter vermenigvuldigd worden met een constante factor. Deze factor staat bekend als de hubbleconstante. De hubbleconstante is cruciaal voor het begrijpen van de geschiedenis van het universum. Het speelt een sleutelrol in ons model van hoe het universum zich door de tijd heen ontwikkelt.
Waarde van de hubbleconstante De hubbleconstante is dus een belangrijke parameter in de kosmologie die de snelheid waarmee het universum uitdijt, beschrijft. Maar toch lukt het onderzoekers maar niet om hier de vinger op te leggen. Dat komt omdat het nog steeds niet gelukt is om de exacte waarde van de hubbleconstante te bepalen. En dat terwijl er al meerdere manieren zijn uitgeprobeerd om deze te meten. Een belangrijke methode is het analyseren van het resterende licht van de oerknal, bekend als de kosmische microgolfachtergrond. Met deze zeer nauwkeurige techniek is de beste huidige schatting van de hubbleconstante 67,4 kilometer per seconde per megaparsec. Een andere belangrijke methode betreft het rechtstreeks meten van de expansie van sterrenstelsels in onze lokale omgeving door gebruik te maken van sterren met bekende helderheden. Net zoals autolampen vager worden naarmate ze verder weg zijn, worden sterren vager naarmate de afstand groter is. Door de afstanden en de snelheid van het uit elkaar bewegen van deze sterrenstelsels te meten, kunnen we bepalen hoe snel het universum zich uitbreidt. In het verleden hebben metingen met deze methode een hogere waarde voor de hubbleconstante opgeleverd, dichter bij 74 kilometer per seconde per megaparsec. Een verschil van zes of zeven kilometer per seconde dus!
Hubble-spanning Dit verschil is groot genoeg dat sommige wetenschappers vermoeden dat er iets belangrijks ontbreekt in ons standaardmodel van het universum. Omdat de ene methode naar de vroege dagen van het universum kijkt en de andere naar het huidige tijdperk, zou het kunnen betekenen dat er in de loop van de tijd iets ingrijpends is veranderd. Deze schijnbare tegenstrijdigheid wordt de ‘Hubble-spanning’ genoemd.
James Webb Al jarenlang breken astronomen zich het hoofd over deze discrepantie. Maar mogelijk komt James Webb nu met het verlossende antwoord. Onderzoekers gebruikten de telescoop om de afstand tot tien nabije sterrenstelsels te meten en zo een nieuwe schatting te maken van de snelheid waarmee het universum momenteel uitdijt. Om hun resultaten te controleren, maakten ze gebruik van drie verschillende methoden. De eerste methode maakt gebruik van Cepheïden (pulserende sterren), die op een voorspelbare manier in helderheid veranderen over de tijd. De tweede methode berust op het feit dat sterren met een lage massa een maximale helderheid bereiken die niet verder toeneemt. De derde en nieuwste methode maakt gebruik van koolstofsterren, die een stabiele kleur en helderheid hebben in het nabije-infrarood licht. Deze nieuwe analyse is de eerste die alle drie de methoden tegelijk toepast binnen dezelfde sterrenstelsels.
67,4 kilometer per seconde per megaparsec De bevindingen zijn verrassend. Zo blijkt dat de gemeten waarden in elk geval dicht in de buurt komen van de 67,4 kilometer per seconde per megaparsec. “Op basis van deze nieuwe gegevens van Webb vinden we geen sterk bewijs voor een Hubble-spanning,” stelt onderzoeker Wendy Freedman. “Integendeel, het lijkt erop dat ons gangbare kosmologische model voor de evolutie van het universum nog steeds klopt.”
De bevindingen wijzen erop dat er mogelijk geen fundamenteel probleem is tussen de verschillende methoden om de hubbleconstante te meten. En dat zou een belangrijke stap vooruit zijn in de kosmologie. Als de Hubble-spanning daadwerkelijk wordt weerlegd, kan dit belangrijke implicaties hebben voor de fundamentele fysica en de evolutie van ons begrip van het universum. “Toekomstige waarnemingen met James Webb zullen van groot belang zijn om de Hubble-spanning te bevestigen of te ontkrachten en om de gevolgen voor de kosmologie te evalueren,” besluit onderzoeker Barry Madore.
Ông Mai Triều Nguyên, 49 tuổi, chủ chuỗi cửa hàng Mai Nguyên Mobile ở Sài Gòn, thiệt mạng tại bệnh viện sau hơn nửa tháng chữa trị vì bị tai nạn giao thông trong lúc lái mô tô ở thành phố Melbourne, bang Victoria, Úc Châu.
Vụ việc xảy ra khi ông cùng một nhóm chơi xe mô tô vừa từ Sài Gòn bay qua Úc để bắt đầu quay loạt video cho kênh YouTube.
Tai nạn xảy ra trên cao tốc West Gate, thành phố Melbourne, vào trưa 5 Tháng Ba khiến ông cùng một người Việt Nam khác bị thương, nhưng người kia có tình trạng nhẹ hơn.
