Miến Điện : Nguy cơ nội chiến và hướng đến công bằng sắc tộc ?
Đăng ngày:
Khoảng hai mươi lực lượng nổi dậy vũ trang của cộng đồng thiểu số Miến Điện bắt đầu ủng hộ phong trào « bất phục tùng dân sự » chống cuộc đảo chính. Những tộc người này luôn xung đột với chính quyền trung ương, do quân đội kiểm soát, từ khi Miến Điện độc lập vào năm 1948 để đòi tự chủ hơn và hưởng một phần tài nguyên dồi dào hoặc nguồn thu từ buôn bán ma túy.
Liệu sự ổn định tạm thời nhờ thỏa thuận ngừng bắn từ vài năm nay có nguy cơ tan vỡ và đẩy Miến Điện đến nguy cơ nội chiến ?
Nguy cơ « nội chiến » ?
Từ bắc xuống nam, trụ sở cảnh sát lại trở thành mục tiêu tấn công của các lực lượng nổi dậy vũ trang như cách đây nhiều năm. Lực lượng Quân đội Độc lập Kachin (KIA) tấn công một đồn cảnh sát ở bang Kachin (cực bắc Miến Điện, giáp Trung Quốc) ngày 31/03. Trước đó một hôm, một đồn cảnh sát khác ở vùng Bago (phía đông nam) cũng bị trúng rocket khiến 5 cảnh sát bị thương. Chưa bên nào đứng ra nhận trách nhiệm nhưng có nghi ngờ hướng về lực lượng Liên minh Quốc gia Karen (KNU) vì vào cuối tuần trước, lực lượng này tấn công một căn cứ quân sự ở bang Kayin (giáp Thái Lan) sát với vùng Bago.
Ba lực lượng nổi dậy khác, trong đó có lực lượng Quân đội Arakan (AA) hùng hậu, cũng đe dọa « hợp tác với người biểu tình và trả đũa » nếu tập đoàn quân sự « tiếp tục giết thường dân ».
Đoàn kết dân tộc chống tập đoàn quân sự
Cuộc đảo chính và hành động tàn bạo của tập đoàn quân sự đang đẩy những tộc người Miến Điện xích lại gần nhau, đoàn kết hơn. Đây là điểm khác biệt cơ bản so với quá khứ khi người Bamar (chiếm đa số) luôn tự nhận là dân tộc thượng đẳng. « Hơn 1.000 nạn nhân chính trị », trong đó có « rất nhiều thủ lĩnh phong trào bất phục tùng dân sự » đang được lực lượng Liên minh Quốc gia Karen bảo vệ, theo phát ngôn viên của KNU được trích trong phóng sự ngày 30/03 của báo Libération. Vài nghìn người khác, chủ yếu là thành viên của « Quốc Hội ngầm » CRPH, giờ trở thành người tị nạn trong nước, đang ẩn náu tại nhà của người dân tộc Shan và Kachin ở miền bắc Miến Điện.
Saw Jay, giám đốc một tổ chức phi chính phủ Miến Điện bảo vệ người Karen, nhận định với phóng viên của Libération, « việc người Bamar (dân tộc chiếm đa số) nằm dưới sự bảo vệ quân sự của các tộc người thiểu số làm thay đổi cán cân quyền lực truyền thống ở đất nước chúng tôi (Miến Điện). Kể từ giờ, một phần lớn cuộc đấu tranh chống tập đoàn quân sự dựa vào người thiểu số. Họ thường bị lãng quên nhưng giờ trở thành trung tâm bàn cờ chính trị ».
Những biểu ngữ « xin lỗi người anh em Rohingya », nạn nhân của tình trạng thanh lọc sắc tộc từ năm 2017 và bị làm ngơ dưới chính quyền dân sự của bà Aung San Suu Kyi, cũng được giương cao trong các cuộc biểu tình chống đảo chính. Bác sĩ Sasa, người được bổ nhiệm làm đại diện của CRPH ở nước ngoài, hứa trả lại « công lý cho người Rohingya ». Nhiều người Bamar như tỉnh ngộ : « Người Rohingya bị trấn áp » không hoàn toàn là chính sách tuyên truyền của phương Tây. Nếu quân đội sẵn sàng bắn từ phía sau lưng người biểu tình, giết cả phụ nữ, trẻ em dưới 5 tuổi, thì họ có thể làm mọi chuyện ở những vùng hẻo lánh.
Hướng đến một nền dân chủ công bằng hơn cho mọi sắc tộc ?
Phong trào phản kháng không còn dừng lại ở xã hội dân sự. Trước một tập đoàn quân sự không tỏ ý nhân nhượng, coi thường trừng phạt quốc tế vì chỉ tập trung vào quyền lực, người biểu tình « đành phải kêu gọi các lực lượng vũ trang (của các sắc tộc thiểu số) trợ giúp ». Theo nhận định với AFP của bà Debbie Stothard, thuộc Liên đoàn Quốc tế về Nhân quyền (FIDH), sự đoàn kết giữa các sắc tộc khác nhau để chống lại tập đoàn quân đội có « nguy cơ trở thành một cuộc nội chiến toàn diện ».
Đối với Thant Myint-U, nhà văn kiêm sử gia người Mỹ về Miến Điện, một kiểu cách mạng đang được hình thành. Chấm dứt chế độ của tập đoàn quân sự sẽ chỉ là bước đầu. Miến Điện cần một chương trình thay đổi tiến bộ hơn, vượt qua mọi chia rẽ sắc tộc để hướng đến một xã hội công bằng, tự do hơn cho mọi tộc người. Về phía những tộc người thiểu số, sát cánh với phong trào chống Tatmadaw có thể là cơ hội để họ được đối xử công bằng hơn và được công nhận là một phần của nhà nước liên bang.
Miến Điện : Nguy cơ nội chiến và hướng đến công bằng sắc tộc ? (rfi.fr)
Miến Điện : Quân đội kêu gọi một tháng ngưng bắn, Trung Quốc bác ý kiến trừng phạt
Đăng ngày:
Quân đội Miến Điện tối qua 31/03/2021 kêu gọi ngưng bắn một tháng đối với các lực lượng thiểu số nổi dậy ủng hộ người biểu tình. Trong khi đó tại Hội Đồng Bảo An hôm qua, Trung Quốc bác bỏ mọi ý định trừng phạt tập đoàn quân sự, tuy đặc sứ Liên Hiệp Quốc về Miến Điện đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra nội chiến.
Quân đội đã tổ chức những cuộc không kích vào các nhóm thiểu số vũ trang đã tấn công vào các vị trí đóng quân để ủng hộ phong trào biểu tình, đồng thời gởi bộ binh đến tăng cường. Tối qua phía quân đội loan báo sẽ ngưng các chiến dịch này trong vòng một tháng kể từ hôm nay, nếu các nhóm vũ trang không tấn công tiếp, đồng thời kêu gọi ngưng bắn.
Hiện có ít nhất năm nhóm thiểu số đã tiến công vào các căn cứ quân sự, hoặc thông báo ý định này, khẳng định mục đích là để bảo vệ thường dân. Theo báo chí địa phương, có ít nhất 20 quân nhân tử thương và 4 xe quân sự bị phá hủy hôm qua trong cuộc đụng độ với Quân đội độc lập Kachin (KIA), nhóm vũ trang mạnh nhất, và 11 người thiệt mạng trong vụ không kích ở bang Karen hôm thứ Ba.
NHK ghi nhận thông cáo của quân đội Miến Điện không nói đến việc ngưng đàn áp người biểu tình. Đã có hơn 530 người bị giết chết trên toàn quốc, nhưng phong trào phản kháng vẫn tiếp tục. Hôm qua tại Rangoon và nhiều nơi khác, người biểu tình chia thành những nhóm nhỏ thách thức quân đội, khoảng mấy chục ngàn công chức và người lao động vẫn đình công.
Về phía nhà cựu lãnh đạo Aung San Suu Kyi hôm nay trình diện trước tòa án Naypyidaw bằng truyền hình trực tuyến. Nhóm luật sư trao đổi lần đầu tiên với bà qua video cho biết bà Suu Kyi có sức khỏe tốt dù đã bị giam giữ hai tháng qua. Vụ ra tòa hôm nay rất ngắn ngủi, chỉ về phương diện hành chính của thủ tục tư pháp. Nếu bị kết án, bà có nguy cơ lãnh án nhiều năm tù và không được tham chính.
Tại Liên Hiệp Quốc hôm qua, Trung Quốc bác bỏ mọi đề nghị trừng phạt tập đoàn quân sự Miến Điện của các nước, đặc biệt là Mỹ và Anh. Ông Trương Quân (Zhang Jun), đại sứ Trung Quốc trong cuộc họp khẩn cấp của Hội Đồng Bảo An tuyên bố biện pháp trừng phạt « chỉ làm trầm trọng thêm tình hình ». Tuy nhiên đại diện Trung Quốc cũng đòi hỏi « quay lại với sự chuyển tiếp dân chủ » và kêu gọi tất cả các bên « kềm chế ». Trong khi trước đó bà Christine Schraner Burgener, đặc sứ Liên Hiệp Quốc về Miến Điện đã cảnh báo « nguy cơ xảy ra nội chiến ở mức độ chưa từng thấy », có thể dẫn đến thảm cảnh « biển máu ».
Cuộc khủng hoảng Miến Điện cũng gây lo lắng cho các nước trong khu vực. Singapore, Malaysia và Indonesia đang nghiên cứu về một sáng kiến ASEAN để chấm dứt bạo lực, trong đó có việc thúc đẩy một cuộc họp thượng đỉnh đặc biệt, giúp đối thoại với quân đội Miến Điện.
Trung Quốc đang là tâm điểm của các hoạt động ngoại giao trong tuần này, với các cuộc thăm viếng của ngoại trưởng ba nước trên và ngoại trưởng Philippines, Hàn Quốc, trong bối cảnh bạo lực tiếp diễn ở Miến Điện và căng thẳng Mỹ-Trung. Ngoại trưởng Vương Nghị khi tiếp đồng nhiệm Singapore Vivian Balakrishnan hôm qua đã hoan nghênh nỗ lực của ASEAN trong việc duy trì nguyên tắc « không can thiệp » đồng thời đóng vai trò tích cực nhằm ổn định tình hình tại Miến Điện.
Miến Điện : Quân đội kêu gọi một tháng ngưng bắn, Trung Quốc bác ý kiến trừng phạt (rfi.fr)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten