Covid-19: Phải chăng thế giới đang bước vào một đại dịch?
Đăng ngày:
Nếu có một điểm chung gắn kết các nhật báo Pháp ra ngày hôm nay, 25/02/2020, thì đó là từ khóa “coronavirus”, xuất hiện trên toàn bộ các trang nhất. Một từ thứ hai cũng bắt đầu xuất hiện trong nhiều bài báo: Đó là từ “đại dịch” trong một cấu trúc nghi vấn.
Le Monde chạy hàng tựa lớn trên 5 cột báo: “Hiện tượng lây lan bùng lên ở Ý và Iran”. Theo tờ báo Pháp, nước Ý đã trở thành quốc gia bị lây nhiễm virus corona nghiêm trọng nhất tại châu Âu, với cả chục thị xã bị cách ly, hơn 200 ca dương tính với virus của dịch Covid-19, các nơi công cộng bị đóng cửa, lễ hội hóa trang nổi tiếng Carnaval thành phố Venise bị bỏ ngang.
Ít nhất 50 người chết vì Covid-19 tại Iran?
Tại một ổ dịch thứ hai ngoài châu Á, Le Monde trở lại với tình hình Iran, nơi đà lây lan nhanh chóng của con virus corona, theo một số nguồn tin không được chính quyền xác nhận, đã làm cho ít nhất 50 người chết. Tại quốc gia Hồi Giáo này, người dân rất hoài nghi trước năng lực xử lý tốt tình hình của chính phủ.
Le Figaro cũng nêu bật vấn đề dịch Covid-19 ở trang nhất, bên trên ảnh chụp hai cô gái đeo khẩu trang trên quảng trường Duomo thuộc thành phố Milano miền Bắc Ý, ghi nhận trong hàng tựa: “Châu Âu bị nỗi sợ con virus corona chiếm lĩnh”.
Theo tờ báo: “Mặc dù Tổ Chức Y Tế Thế Giới còn ngần ngại chưa dám sử dụng từ đại dịch, đà tiến triển của dịch Covid-19 đang chuyển qua một bước ngoặt đáng lo ngại, với tình trạng bùng nổ bên ngoài Trung Quốc, đặc biệt là ở Ý và Hàn Quốc”.
Cùng một góc nhìn với Le Figaro, nhật báo Công Giáo La Croix tự hỏi trong tựa lớn trang nhất: “Châu Âu đối phó ra sao?” với dịch bệnh. Tờ báo ghi nhận: “Trước việc các ca lây nhiễm virus corona bất ngờ gia tăng gấp bội tại Ý, các nước châu Âu đang gia cố các hệ thống dự phòng”.
Libération thì tập trung trên tình hình tại Pháp nêu bật trong hàng tựa “Coronavirus, nước Pháp chuẩn bị đối phó như thế nào”. Tờ báo thấy rằng: “Các cấp chính quyền Pháp đang huy động lực lượng để ngăn chặn sự xâm nhập của dịch bệnh Covid-19, đã khiến ít nhất 6 người chết tại Ý”, theo số liệu tính đến tối hôm qua.
Covid-19: Virus lan rộng, thị trường tuột dốc
Les Echos dĩ nhiên xoáy mạnh trên khía cạnh tác động kinh tế của dịch bệnh bùng lên ngoài Trung Quốc trong hàng tựa “Virus corona: Các thị trường tuột dốc”. Tờ báo liệt kê trên trang nhất nào là “Thị trường chứng khoán trên thế giới giảm mạnh”, nào là “Dầu hỏa và đồng euro đang mất giá”, nào là “Dịch bệnh đang làm hồi sinh nguy cơ suy thoái kinh tế ở Ý”.
Theo Les Echos, đối với Viện Pasteur Paris: “Tình hình (dịch bệnh) trên thế giới đã đảo lộn” theo chiều hướng nguy hiểm hơn.
Trong tình hình đó, tờ báo kinh tế ghi nhận việc “Bắc Kinh đang cố gắng để "công xưởng của thế giới" hoạt động trở lại”. Còn tập đoàn dược phẩm Sanofi thì đang có kế hoạch giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Nhìn chung, các báo Pháp đều ít nhiều nêu lên câu hỏi là phải chăng dịch Covid-19, cho đến nay chủ yếu giới hạn ở Trung Quốc, đã biến thành một đại dịch cấp toàn cầu.
Le Monde: Còn bên bờ hay đã rơi xuống vực “đại dịch” Covid-19?
Nhật báo uy tín Le Monde không ngần ngại tự hỏi “Phải chăng chúng ta đang đứng trên bờ vực của một đại dịch, hay thậm chí đã rơi vào bên trong tình huống này?” Đối với tờ báo Pháp, sự phát triển mạnh của các ổ dịch Covid-19 bên ngoài Trung Quốc - ở Hàn Quốc, Iran và Ý - có thể là đã đánh dấu sự cáo chung của hy vọng khoanh dịch bệnh bên trong biên giới của quốc gia nơi nó sinh ra, tức là Trung Quốc.
Nhật báo cánh hữu Pháp Le Figaro gián tiếp chỉ trích thái độ thận trọng của Tổ Chức Y Tế Thế Giới OMS/WHO khi cho rằng “đại dịch” (tiếng Pháp gọi là pandémie) là “Một từ ngữ mà Tổ Chức Y Tế Thế Giới không muốn sử dụng”.
Thế nhưng, ngay chính tổng giám đốc WHO là ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, vào hôm qua, cũng phải gợi đến “một đại dịch có thể xảy ra” để kêu gọi các nước chuẩn bị tốt công việc đối phó.
Đối với Tổ Chức Y Tế Thế Giới, trong bối cảnh đà lây lan của virus Covid-19 đang gia tăng trên khắp thế giới, sự bùng phát của các trường hợp lây nhiễm ở một số quốc gia “rất đáng lo ngại”, bắt đầu từ Hàn Quốc, nơi đã trở thành ổ dịch lớn nhất của dịch bệnh bên ngoài Trung Quốc. Hôm qua, thậm chí chính quyền Hàn Quốc còn ghi nhận 230 ca nhiễm mới trong vòng 24 giờ, điều chưa từng thấy kể từ khi virus corona xuất hiện.
Le Figaro không chỉ dừng lại ở châu Á, mà cũng lo ngại trước các diễn biến ở châu Âu, cụ thể là ở Ý, với số ca lây nhiễm từ vỏn vẹn 6 trường hợp lúc đầu, đã nhảy vọt lên 219 ca trong vỏn vẹn 4 bốn ngày, với 6 trường hợp tử vong tính đến hôm qua.
Một luồng gió hoảng loạn cũng đang thổi qua vùng Trung Đông, nơi virus đang lây lan mạnh ở Iran, nơi có 12 người chết vì Covid-19 và ít nhất 61 bệnh nhân.
Dịch bệnh tại Iran đã gây lo ngại nơi các láng giềng, từ Afghanistan, Bahrein, cho đến Koweit, Oman..., với một số nước bắt đầu loan báo những ca nhiễm virus đầu tiên. Irak, nơi chỉ có không đầy 10 bác sĩ trên 10.000 dân, theo WHO, cũng bị ảnh hưởng.
Pháp đang bị đe dọa và tìm cách phòng vệ
Nguy cơ đại dịch, với Ý vươn lên thành một ổ lây nhiễm tiềm tàng, dĩ nhiên gây lo ngại không ít tại Pháp, buộc Paris phải cấp tốc phòng vệ. Công cuộc chuẩn bị chống Covid-19 tại Pháp đã được tất cả các báo nêu bật, đi đầu là Libération, với cả một hồ sơ đặc biệt.
Đối với tờ báo cánh tả Pháp, việc chính quyền Pháp “chuẩn bị đối phó với tình huống xấu nhất, tức là nguy cơ con virus corona xâm nhập vào lãnh thổ Pháp” là một điều logic.
Theo Libération, nguy cơ Pháp bị nhiễm Covid-19 từ Ý là điều có thực: Mỗi ngày đều có đến hàng chục ngàn người qua lại biên giới Pháp-Ý bằng ô tô hoặc xe buýt, đặc biệt là qua các đường hầm Mont-Blanc và Fréjus, hoặc xa hơn về phía nam bằng đường cao tốc Vintimille, chưa kể đến các chuyến tàu hỏa và hàng trăm chuyến bay nối các thành phố lớn của hai nước.
Tại vùng Alpes-Maritimes của Pháp, giáp giới với tỉnh Piemont miền Bắc Ý, hệ thống kiểm tra y tế đã được tăng cường, đặc biệt là để phát hiện càng nhanh càng tốt các trường hợp khả nghi và tăng khả năng tiếp nhận bệnh nhân trong các cơ sở chăm sóc nếu cần thiết.
Libération ghi nhận tuyên bố của bộ trưởng bộ Y Tế Olivier Véran theo đó trên toàn nước Pháp, khoảng 70 bệnh viện bổ sung sẽ "được kích hoạt".
Đóng cửa biên giới hay không?
Một vấn đề nhức nhối đang được đặt ra cho các chính quyền châu Âu là vấn đề đóng cửa biên giới để chống dịch, chủ yếu được các thành phần cực hữu kích động.
Hiện tại, biên giới giữa Pháp và Ý vẫn được mở gần như bình thường, nhưng một số tiếng nói bên cánh cực hữu như bà Marine Le Pen và ông Eric Ciotti đã đòi chính quyền phải đóng ngay biên giới để ngăn dịch.
Đối với nhật báo Libération đó là những phản ứng “Vô trách nhiệm”, tựa đề bài xã luận. Theo nhà bình luận của báo Pháp, cánh hữu triệt để rất cơ hội chủ nghĩa và luôn áp dụng cùng một chiến thuật: luôn luôn đòi hỏi những biện pháp hà khắc hơn những gì mà chính phủ đề xuất.
Tờ báo mỉa mai: “Như vậy là Marine Le Pen và Eric Ciotti, các chuyên gia được công nhận về đại dịch, đã yêu cầu kiểm soát biên giới chặt chẽ để ngăn chặn sự xâm nhập của người mang mầm bệnh coronavirus vào Pháp”.
Có điều là chính phủ Pháp lần này, dù không che giấu nguy cơ lây nhiễm, đã quyết định kế hoạch của mình sau khi tham khảo ý kiến của cộng đồng khoa học. Và giới khoa học vốn rất coi trọng vấn đề, đã thấy rằng các biện pháp được áp dụng trước mắt thích ứng với mức độ nguy hiểm mà Pháp có thể trải qua.
Và không loại trừ khả năng các biện pháp nghiêm ngặt hơn sẽ được thực hiện trong những ngày tới nếu diễn biến tình hình xấu đi thêm.
Đại dịch cúm 1918
 |
Bài viết này cần thêm liên kết tới các bài viết khác để giúp nó bách khoa hơn. (tháng 7 năm 2018)
|
Các đại dịch cúm năm 1918 (tháng 1 năm 1918 - tháng 12 năm 1920) là một đại dịch cúm chết người một cách bất thường, vụ dịch cúm đầu tiên của hai đại dịch liên quan đến vi rút cúm H1N1[1]. Nó gây nhiễm 500 triệu người trên khắp thế giới, bao gồm các đảo xa xôi Thái Bình Dương và Bắc Cực, và giết chết 50 đến 100 triệu trong số những người bị nhiễm bệnh - từ 3 đến 5 phần trăm dân số thế giới[2] - khiến nó trở thành một trong những thảm họa thiên nhiên khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại[3][4][5][6].
Hầu hết các đợt bùng phát dịch cúm khác làm tử vong một cách không tương xứng khi giết bệnh nhân vị thành niên, người già, hoặc đã bị suy yếu; Ngược lại đợt dịch bệnh năm 1918 chủ yếu là giết người lớn trẻ khỏe mạnh trước. Nghiên cứu hiện đại, sử dụng vi rút lấy từ thi thể của nạn nhân đông lạnh, đã kết luận rằng virus giết chết qua một cơn bão cytokine (phản ứng quá mức của hệ miễn dịch của cơ thể). Các phản ứng miễn dịch mạnh mẽ của thanh niên gây tàn phá cơ thể, trong khi hệ thống miễn dịch yếu hơn của trẻ em và người lớn trung niên dẫn đến tử vong ít hơn trong số những nhóm.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Institut Pasteur. La Grippe Espagnole de 1918 (Powerpoint presentation in French).
- ^ “Historical Estimates of World Population”. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2013.
- ^ Taubenberger, Jeffery K.; Morens, David M. (tháng 1 năm 2006). “1918 Influenza: the Mother of All Pandemics”. Centers for Disease Control and Prevention. doi:10.3201/eid1201.050979. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 10 năm 2009. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2009.
- ^ Patterson, KD; Pyle GF (Spring 1991). “The geography and mortality of the 1918 influenza pandemic”. Bull Hist Med. 65 (1): 4–21. PMID 2021692.
- ^ Billings, Molly. “The 1918 Influenza Pandemic”. Virology at Stanford University. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2009.
- ^ Johnson NP, Mueller J (2002). “Updating the accounts: global mortality of the 1918–1920 "Spanish" influenza pandemic”. Bull Hist Med 76 (1): 105–15. PMID 11875246. doi:10.1353/bhm.2002.0022.
| Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. https://vi.wikipedia.org/wiki/Đại_dịch_cúm_1918 Đại dịch 'Cúm Tây Ban Nha' vào năm 1918 đã biến đổi thế giới thế nào? Bản quyền hình ảnhGetty Images
Bức tranh mà chúng ta có được về đại dịch cúm năm 1918 giờ đây chi tiết hơn nhiều so với 20 năm trước đây, và càng rõ hơn nữa nếu đem so với 50 hay 100 năm trước.
Nhưng nhiêu đó cũng chưa hề là đủ. Bàn Tròn BBC: Việt Nam ứng phó nạn dịch Virus Corona và vụ việc Đồng Tâm Chu kỳ kinh nguyệt 'khiến phụ nữ thông minh hơn' Mổ triệt sản làm chết phụ nữ mà vẫn phổ biến Bí mật bất ngờ trong viên thuốc ngừa thai Nhà bệnh học Jeffery Taubenberger tại Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ - người mà hồi năm 2005 đã cùng với đồng nghiệp là Ann Reid công bố chuỗi di truyền của virus gây ra dịch cúm này - phát biểu tại một hội thảo mới đây rằng vẫn còn có nhiều câu hỏi vẫn chưa được trả lời. Các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới đang làm việc vất vả để tìm kiếm câu trả lời. Tuy nhiên những gì mà họ đã phát hiện được có thể làm cho bạn kinh ngạc. Người khỏe nhất lại dễ bị bệnh nhấtNghệ sỹ Áo Egon Schiele tử vong vì bệnh cúm vào tháng 10/1918, chỉ vài ngày sau vợ ông, bà Edith, người đang mang thai đứa con đầu lòng của họ.Trong khoảng thời gian sau khi vợ qua đời, mặc dù bệnh trầm kha và đang đau buồn, người họa sỹ này vẫn vẽ một bức họa mô tả một gia đình - gia đình của ông - vốn không bao giờ tồn tại. Schiele mới chỉ 28 tuổi, hoàn toàn nằm trong độ tuổi đã chứng minh là hết sức dễ bị tổn thương trước dịch cúm 1918. Đó là một lý do mà bức tranh còn dang dở của ông, 'Gia đình', thường được mô tả là bằng chứng đau lòng về sự tàn khốc của trận dịch. Do gây tử vong cao như thế đối với những người trong độ tuổi 20 đến 40, trận dịch đã cướp đi trụ cột của các gia đình và các cộng đồng, để lại đa phần là người già và trẻ mồ côi không nơi nương tựa. Nhìn chung, đàn ông có nguy cơ tử vong cao hơn phụ nữ, trừ những phụ nữ có thai - khi đó họ sẽ tử vong hoặc sẩy thai ồ ạt. Các nhà khoa học không biết chính xác tại sao những người đang độ tuổi sung mãn trong cuộc đời lại dễ bị tổn thương như vậy, nhưng một manh mối khả dĩ là việc những người lớn tuổi, vốn luôn có nguy cơ cao bị mắc cúm - thật ra lại ít có khả năng tử vong trong trận dịch cúm hồi năm 1918 hơn là trong những mùa cúm khác trong suốt thập niên trước. Một giả thiết có thể giải thích cả hai hiện tượng trên đây là 'tội kháng nguyên nguyên thủy' - tức là hệ miễn dịch của con người phản ứng hiệu quả nhất trước dòng cúm đầu tiên nó đối mặt. Virus cúm là virus rất dễ biến đổi - có nghĩa là nó thay đổi cấu trúc liên tục - trong đó có hai kháng nguyên chính trên bề mặt của nó, được gọi tắt là H và N vốn tấn công vào hệ miễn dịch vật chủ.  Bản quyền hình ảnhGetty ImagesKhi gặp khó khăn, hãy chợp mắt ngủ ngắn Bạn sẽ làm gì nếu biết trước ngày mình lìa đời Chống suy dinh dưỡng bằng vi khuẩn Cũng theo cách lập luận đó, người lớn tuổi có thể đã được bảo vệ một cách tương đối hồi năm 1918 do họ lâu nay vẫn chống chọi với kháng nguyên H1 hay N1 vốn đang lan truyền trong cộng đồng dân cư vào khoảng năm 1830. Tỷ lệ tử vong có sự khác biệt lớn trên toàn cầuĐôi khi bệnh cúm còn được gọi là bệnh dân chủ, tức là nguy cơ mắc bệnh chia đều cho mọi người. Nhưng trận dịch năm 1918 thì hoàn toàn không phải như vậy.Chẳng hạn, những người sống ở châu Á có khả năng tử vong cao hơn 30 lần so với những người sống ở một số nơi ở châu Âu. Nhìn chung, châu Á và châu Phi có tỷ lệ tử vong cao nhất trong khi châu Âu, Bắc Mỹ và châu Úc số tử vong là thấp nhất, nhưng trên từng châu lục lại có sự khác biệt lớn. Đan Mạch mất khoảng 0,4% dân số trong khi con số tử vong ở Hungary gấp ba lần con số đó. Các thành thị thường bị ảnh hưởng nặng nề hơn khu vực nông thôn. Nhưng phạm vi thành phố cũng có khác biệt lớn. Vào lúc đó, mọi người biết rất mơ hồ về sự mất cân bằng này, nhưng phải mất hàng thập kỷ các nhà thống kê mới đưa ra được các con số. Một khi họ đã có được các con số, họ nhận ra rằng lời giải thích nhất định nằm ở sự khác biệt giữa các cộng đồng dân cư mà đáng chú ý là khác biệt về kinh tế xã hội. Chẳng hạn như ở tiểu bang Connecticut của Mỹ - nhóm di dân trẻ nhất - người gốc Ý - bị mất mát nhiều nhất, trong khi ở Rio de Janeiro, lúc đó là thủ đô của Brazil, chính những người dân sống ở các khu ổ chuột trải rộng ở rìa thành phố mới bị ảnh hưởng nhiều nhất. Paris là một câu đố khó - tỷ lệ tử vong cao nhất được ghi nhận ở những khu vực giàu có nhất - cho đến khi các nhà thống kê nhận ra những ai không qua khỏi ở đó. Những người tử vong không phải chủ nhân của những tòa căn hộ tráng lệ mà là những người giúp việc làm việc quần quật và ngủ trong những căn phòng chambres de bonne lạnh lẽo nằm tít ở bên dưới mái hiên. Trên khắp thế giới, người nghèo, di dân và các sắc dân thiểu số dễ bị tổn thương hơn - không phải vì họ có địa vị thấp kém hơn trước Hiến pháp mà bởi vì nhiều khả năng họ sẽ ăn uống tệ, sống chật chội chen chúc, bị mắc những chứng bệnh khác do cúm gây ra và không có điều kiện tiếp cận hệ thống y tế.  Bản quyền hình ảnhGetty ImagesKhông chỉ là chứng bệnh hô hấpĐại đa số những người ngã bệnh đã hồi phục, nhưng trong số thiểu số kém may mắn không qua khỏi, căn bệnh đã có diễn biến ghê sợ và những người kém may mắn này đông hơn ít nhất là 25 lần so với những người mắc bệnh trong những trận cúm khác.Vì sao người khác 'chăn gối' nồng nhiệt hơn bạn 'Thà cất trứng còn hơn cưới nhầm chồng' Họ bắt đầu bị khó thở và mặt chuyển sang màu gỗ gụ. Màu này đậm dần thành màu xanh và cho đến khi họ chết toàn cơ thể họ là màu đen. Nguyên nhân gây tử vong trong gần như hầu hết các trường hợp không phải là bản thân bệnh cúm mà là các vi khuẩn cơ hội vốn xâm nhập vào những vết thương trên phổi do virus tạo ra, gây ra những triệu chứng của bệnh sưng phổi. Điều đó được biết đến tương đối rõ. Điều ít được biết đến hơn là bệnh cúm này ảnh hưởng lên toàn bộ cơ thể. Tóc và răng rụng đi. Bệnh nhân cho biết họ bị chóng mặt, mất ngủ, mất thính giác và vị giác và chỉ nhìn thấy mọi thứ lờ mờ. Còn có dư chấn tâm lý, nhất là tình trạng sầu cảm hay điều mà giờ đây chúng ta gọi là trầm cảm hậu virus. Điều tiếp tục đúng là ngay sau làn sóng tử vong do cả các đại dịch cúm và mùa cúm hàng năm là đến làn sóng tử vong do các nguyên nhân khác, mà đáng kể nhất là do đau tim và đột quỵ - những hậu quả gián tiếp của phản ứng viêm tấy trước bệnh cúm. Hồi năm 1918 cũng như bây giờ, bệnh cúm không chỉ đơn thuần là bệnh đường hô hấp. Dịch cúm làm thay đổi hệ thống y tế…Thuyết ưu sinh được dùng để giải thích những gì xảy ra cho cả trước và sau đại dịch cúm 1918, nhưng thuyết này đã bị trận dịch làm cho lung lay trong ít nhất là một lĩnh vực: các bệnh truyền nhiễm. Bản quyền hình ảnhGetty ImagesTrận đại dịch đã cho thấy một sự thật: tuy người nghèo và dân ngụ cư tử vong với số lượng lớn hơn, nhưng không có chủng tộc hay đẳng cấp nào miễn nhiễm với bệnh cả. Một khi đã là bệnh truyền nhiễm thì việc tránh xa một số người và rao giảng cho họ về trách nhiệm cá nhân không còn có ý nghĩa gì hết. Bệnh truyền nhiễm là một vấn đề cần phải được đối phó ở cấp độ toàn xã hội. Bắt đầu từ những năm 1920, sự thay đổi nhận thức bắt đầu được thể hiện trong những thay đổi về chiến lược y tế cộng đồng. Nhiều quốc gia đã thành lập hoặc tái cơ cấu bộ y tế, lập nên những hệ thống giám sát bệnh tật tốt hơn và chấp nhận khái niệm y tế cộng đồng - chăm sóc sức khỏe cho tất cả mọi người.  Bản quyền hình ảnhGetty ImagesỞ nước Anh, những nỗ lực này đã có kết quả vào năm 1948 với sự ra đời của hệ thống Dịch vụ Y tế Quốc gia, nhưng tính đến 1920 thì nước Nga đã có hệ thống y tế công cộng đầy đủ và tập trung hóa. Lúc khởi đầu, chỉ dân thành thị được hưởng lợi (và về sau, đến 1969 nó mở rộng cho dân nông thôn), nhưng nó vẫn là một thành tựu lớn và động lực thúc đẩy đằng sau chính là Vladimir Lenin. …và biến đổi xã hội theo những cách khác nữaCách nói 'thế hệ bị mất' được áp dụng đối với những nhóm người khác nhau vẫn còn sống vào đầu thế kỷ thứ 20, trong đó có những nghệ sỹ Mỹ tài năng vốn trưởng thành trong Đệ nhất Thế chiến, và những sỹ quan quân đội Anh mà mạng sống của họ đã bị cuộc chiến đó rút ngắn.Tuy nhiên, có thể lập luận một cách hợp lý rằng danh xưng này có thể được dành cho hàng triệu người đang trong độ tuổi sung mãn vốn bỏ mạng trong dịch cúm năm 1918, hay dành cho những đứa trẻ bị biến thành trẻ mồ côi, hoặc cho những đứa bé vẫn chưa ra đời mà đã chịu sự hành hạ của căn bệnh trong bụng mẹ. Bản chất của trận dịch năm 1918 và kiến thức khoa học vào lúc đó khiến chúng ta không hề biết chính xác trong ba nhóm đó có bao nhiêu người, nhưng chúng ta có thể biết chắc rằng mỗi nhóm đều có nhiều người hơn cả các nghệ sỹ trong Kỷ nguyên nhạc Jazz và trên 35.000 binh sỹ Anh chết trong chiến trận (chỉ riêng Nam Phi đã có khoảng 500.000 trẻ mồ côi vì cúm). Những người sống sót trong bụng mẹ để chào đời thì sống cùng với những vết sẹo cho đến khi lìa đời. Nghiên cứu cho thấy họ ít có khả năng tốt nghiệp đại học hay có thu nhập đàng hoàng, và nhiều khả năng ngồi tù hơn là những người cùng thời không bị ảnh hưởng bởi dịch cúm. Thậm chí còn có bằng chứng cho thấy dịch cúm năm 1918 đã góp phần dẫn đến sự bùng nổ dân số vào những năm 1920 do số sống sót còn lại chỉ ít ỏi nhưng khỏe mạnh vốn có khả năng sinh sản với tỷ lệ cao. Không còn nghi ngờ gì, dịch cúm năm 1918 đã phủ bóng lâu dài lên thế kỷ 20. Chúng ta cần ghi nhớ điều này để chuẩn bị cho trận dịch cúm kế tiếp. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future. https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-46171049 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten