Giáo hội Chính thống Ukraine chia tay Nga sau 332 năm
Bản quyền hình ảnhNurPhoto
Quyền lực của Giáo hội Chính thống Nga với Giáo hội Ukraine chấm dứt sau 332 năm bằng quyết định tại Constantinople tuần này.
Quyết định hôm 11/10/2018 của Đại Giáo chủ Bartholomew, Tổng giám mục Constantinople -Tân La Mã và cũng là người đứng đầu Giáo hội Chính thống toàn cầu gây choáng cho nước Nga, theo các báo quốc tế.Putin không thích Cách mạng kiểu Lenin?
Nga tập trận Zapad-2017 làm láng giềng lo lắng
Thí sinh Nga có được vào Ukraine thi hát?
Ukraine: 'Nga đứng sau vụ tấn công mạng'
Thượng phụ Bartholomew chính thức thừa nhận quyền độc lập (autocephaly), cho Giáo hội Chính thống giáo Ukraine bằng việc huỷ một văn kiện từ năm 1686.
Văn bản đó cho Giáo chủ Moscow quyền bổ nhiệm và kiểm soát các chức vụ của Giáo hội ở Kiev.
Nhưng nay, quyết định mới của Công đồng Thần thánh của Chính thống giáo Đông Phương cho phép phục hồi một loại chức vụ trong Giáo hội Ukraine, gồm cả Thượng phụ Filaret, 89 tuổi.
Ngài Filaret đã bị Moscow rút phép thông công vì lý do chính trị, như ngài Bartholomew nói.
Tuy thế, vấn đề này cũng trở thành một phần của tranh chấp chính trị Kiev-Moscow.
'Chúc mừng quyết định'
Bản quyền hình ảnhALEXANDER NEMENOVVới nước Nga, sự kiện Giáo hội Ukraine tách hẳn khỏi Moscow gây ra choáng váng cho chính quyền Vladimir Putin và cả người dân.
Kiev nay là thủ đô Ukraine nhưng từng là đất phát tích của Giáo hội Nga và một phần của truyền thuyết dựng nước của dân tộc Nga.
Mới tháng Bảy năm nay, Nga và Ukraine kỷ niệm lễ 1030 năm đạo Ki Tô đến Kiev.
Sự kiện mang tên 'Rus Kiev vào đạo của Chúa Giê Su' (Kievan Rus Christianization) được cho là bước khởi đầu cho kỷ nguyên Thiên Chúa giáo và văn minh châu Âu ở cả Nga và Ukraine.
Nhưng nay, như một số báo châu Âu bình luận, chính quyền Vladimir Putin có thể chiếm giữ được Crimea và kiểm soát một phần miền Đông Ukraine, nhưng không thể nào nắm được "linh hồn" của Ukraine nữa.
Xem thêm về tôn giáo:
Cây bút Việt từ tỉnh Hồi giáo Nam Thái Lan
TQ cấm đền chùa kinh doanh vì tiền
Mỹ thông qua hai dự luật về tự do tôn giáo
Xưng tội và Tự phê có gì giống nhau?
Tin liên quan
- Cải cách ở Ukraine: Chính khách sở hữu lượng tiền mặt khổng lồ
- Video Về số phận của nhiều tượng Lenin bị bỏ ở Ukraine
https://www.bbc.com/vietnamese/culture-social-45843861
Constantinople công nhận tư cách độc lập của giáo hội Chính Thống Ukraina
Người đứng đầu giáo hội Chính Thống Giáo Ukraina cầu nguyện tại một buổi lễ tại Nhà thờ Volodymysky ở Kiev, Ukraina ngày 11/10/2018.REUTERS/Valentyn Ogirenko
Thượng Hội Đồng Chính Thống Giáo Constantinople họp tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, và ra quyết định ngày 11/10/2018, cho thành lập, công nhận giáo hội Chính Thống của Ukraina độc lập với giáo hội Chính Thống của Nga.
Matxcơva phẫn nộ với quyết định nói trên, coi đây là một "tai họa". Giáo hội Chính Thống Nga sẽ mất ảnh hưởng với khoảng 30 triệu tín đồ tại Ukraina. Còn tại Kiev, công luận Ukraina vui mừng đón nhận tin trên, xem đây là một "thắng lợi mang ý nghĩa địa chính trị".
Thông tín viên đài RFI Sébastian Gobert từ thủ đô Ukraina giải thích :
"Cuộc họp diễn ra bên bờ sông Bosphore, tại Istanbul, phải gỡ rối khúc mắc đã kéo dài trong hàng trăm năm lịch sử. Ngày 11/10, Thượng Hội Đồng Chính Thống Giáo đã rút lại một quyết định được ban hành từ năm 1686 mở rộng thẩm quyền của giáo hội Chính Thống Nga đối với các giáo phận của Kiev.
Đối với người dân Ukraina, lại có thêm một tín hiệu mới nữa để Ukraina độc lập với Nga. Trong mắt tổng thống Petro Porochenko, quyết định được giáo hội Chính Thống Phương Đông Constantinople thông báo đã chấm dứt ảo tưởng của Kremlin đô hộ Ukraina.
Giáo hội Chính Thống ở Matxcơva có thể sẽ mất ảnh hưởng đối với khoảng 30 triệu tín đồ Ukraina. Khi cảm ơn Đấng Tối Cao, tổng thống Porochenko hy vọng nhanh chóng thực hiện việc độc lập này.
Cần phải nói rằng ông Porochenko phần nào kỳ vọng tái đắc cử qua vụ tách giáo hội này. Dù vậy, trên thực tế, Thượng Hội Đồng Constantinople cần có thời gian để thực hiện quyết định của mình. Hiện nay, không ai biết cơ cấu giáo hội độc lập Ukraina trong tương lai sẽ ra sao và ai là người lãnh đạo. Số phận của khoảng 12.000 nhà thờ và các điểm hành hương tại Ukraina trực thuộc giáo hội Chính Thống Nga không hề rõ ràng. Phải mất hàng tháng, thậm chí là hàng năm, mới có thể biết được là quyết định lịch sử vừa được Thượng Hội Đồng Constantinople công bố sẽ ra sao trên thực tế".
Mời đọc thêm
GIÁO HỘI CHÍNH THỐNG GIÁO : NHÁNH THIÊN CHÚA GIÁO LỚN THỨ BA
Theo dòng lịch sử, đạo Thiên Chúa chia thành nhiều nhánh khác nhau. Trong đó ba nhánh lớn nhất là Công Giáo, Tin Lành và Chính Thống Giáo. Chính Thống Giáo là nhánh lớn thứ ba, ước tính có từ 125 triệu đến 250 triệu tín đồ trên khắp thế giới, nhưng chủ yếu là tại Nga và khu vực Đông Âu.
Cuộc phân liệt năm 1054 : Nguồn gốc ra đời
Sau nhiều thế kỷ tranh luận về thần học và chính trị, cuộc phân liệt giữa giáo hội Tây Phương và giáo hội Đông Phương đã xảy ra vào năm 1054, với sự kiện thượng phụ thành Constantinople, Michel Cerulaire đệ nhất, bị rút phép thông công, vì không thừa nhận uy quyền của giáo hoàng.
Đến lượt mình, thượng phụ Constantinople cũng quyết định rút phép thông công đối với đại diện của Tòa Thánh, hồng y Humbert de Moyenmoutier, người thực thi lệnh của giáo hoàng.
Các cuộc thập tự chinh, do một số lãnh đạo giáo hội Tây Phương hoặc thủ lĩnh quân sự tổ chức, trong hai thế kỷ tiếp theo tại miền đông nam châu Âu và khu vực Cận Đông khiến sự phân tách giữa hai giáo hội càng trở nên trầm trọng hơn. Quân thập tự chinh đã lập ra nhiều cơ sở của giáo hội Tây Phương ngay bên cạnh các cơ sở Chính Thống Giáo Hy Lạp.
Nỗ lực hòa giải giữa hai nhánh Thiên Chúa Giáo nói trên chỉ thực sự có kết quả vào năm 1965, khi hai bên từ bỏ các lệnh rút phép thông, hơn 9 thế kỷ trước.
Đức tin Chính Thống Giáo
« Chính Thống Giáo » bắt nguồn từ hai từ gốc Hy Lạp, « ortho » có nghĩa là chính thống và « doxa » là học thuyết. Giáo hội Chính Thống Giáo tự cho là chỉ có mình mới sở hữu « đức tin thực sự » và tất cả các giáo hội khác, bao gồm cả giáo hội Công Giáo, đều phải trở lại với đạo gốc.
Bất đồng chính giữa hai nhánh Công Giáo và Chính Thống Giáo xoay quanh cách lý giải về thuyết Tam vị nhất thể, hay Chúa Ba Ngôi, giáo lý cốt lõi của đạo Thiên Chúa. Ngược lại với bên Công Giáo, đạo Chính Thống chấp nhận thụ phong các chức sắc đã lập gia đình, hoặc chấp nhận việc ly dị, nếu có chuyện ngoại tình.
Nghi thức của Chính Thống Giáo gần như không thay đổi từ một thiên niên kỷ nay, trong lúc đạo Công Giáo biến chuyển nhiều theo thời gian.
Hệ thống tổ chức phức tạp
Chính Thống Giáo, với Constantinople (thuộc thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay) là trung tâm, bao gồm 10 giáo quyền hay các giáo hội độc lập (autocéphalie), trong đó có giáo hội Ukraina, vừa được Thượng Hội Đồng Chính Thống Giáo ở Constantinople công nhận.
Cùng với trung tâm Constantinople được coi là có uy tín nhất hiện nay, đạo Chính Thống còn có ba trung tâm khác từng có vai trò rất quan trọng, tại Alexandria (Ai Cập), Antioche (Syria) và Jerusalem. Ba trung tâm này vẫn tồn tại, nhưng tầm ảnh hưởng bị thu hẹp.
Trong số các giáo hội độc lập thừa nhận uy quyền của đức thượng phụ đại kết thành Constantinople có các giáo hội Matxcơva, Serbia, Rumani, Bulgari, Gruzia, Hy Lạp, Chyprus, Albani, Ba Lan, giáo hội Séc và Slovakia, và giáo hội Ukraina vừa được công nhận.
Một số giáo hội Chính Thống Giáo có quyền tự trị, nhưng không độc lập, ví dụ như giáo hội Phần Lan, trực thuộc Tòa thượng phụ đại kết Constantinople (Patriarcat œcuménique de Constantinople), hay giáo hội Nhật Bản trực thuộc Tòa thượng phụ Matxcơva.
Riêng về Chính Thống Giáo ở Ukraina, với khoảng 30 triệu tín đồ, chiếm 70% dân cư Ukraina, có hai nhóm chính. Một giáo hội trung thành với Tòa thượng phụ Matxcơva, với nhiều xứ đạo nhất (khoảng 12.000). Thứ hai là giáo hội Kiev - tự thành lập năm 1992 (sau khi Liên Xô sụp đổ) và vừa được Thượng Hội Đồng thành Constantinople công nhận - có khoảng 5.000 xứ đạo. Tuy nhiên, ngày càng có đông người Ukraina theo giáo hội này (40% hiện nay, so với 15% dân cư cách nay 10 năm).
Uy quyền của Tòa thượng phụ đại kết Constantinople
Người đứng đầu Thượng Hội Đồng ở Constantinople là đức thượng phụ đại kết thành Constantinople, giáo chức cao cấp nhất của Chính Thống Giáo, thường do tổng giám mục Chính Thống Giáo thành Constantinople đảm nhiệm. Thượng phụ thành Constantinople hiện nay là Batôlômêô I, được coi là người đứng đầu, về mặt tâm linh và nghi thức, của tất cả các giáo quyền trong thế giới Chính Thống Giáo Phương Đông, nhưng không có quyền can thiệp vào công việc nội bộ của các giáo hội khác.
Vai trò tôn giáo quan trọng của thành Constantinople bắt nguồn từ thời kỳ hoàng đế Constantin đệ nhất (272-337), cũng là hoàng đế La Mã đầu tiên theo Thiên Chúa Giáo. Constantin đệ nhất coi đạo Thiên Chúa là tôn giáo chính thức của Đế Quốc Đông La Mã, với Constantinople là thủ đô (Constantinople là tên gọi mới mà hoàng đế La Mã đặt cho thành Byzantium của người Hy Lạp cổ).
Tuy nhiên, trong thời kỳ sau này, Tòa thượng phụ Matxcơva được xem là có ảnh hưởng còn lớn hơn cả Tòa thượng phụ đại kết thành Constantinople, do có được số lượng tín đồ đông đảo hơn. Thượng phụ giáo hội Chính Thống Giáo Nga Kirill cũng được coi như một đồng minh của tổng thống Nga Putin.
(Theo AFP và La Croix)
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20181012-ukraina-giao-hoi-chinh-thong-giao-constantinople-cong-nhan-tu-cach-doc-lap-cua-giao
Geen opmerkingen:
Een reactie posten