'Thiếu một nửa bộ não vẫn sống được'

• 30 tháng 12 2014

Chia sẻ

Một số trường hợp bị thiếu một phần lớn bộ não vẫn sống được mà không gặp vấn đề gì nghiêm trọng về sức khỏe.
Những trường hợp này cho thấy không những chúng ta không hiểu về hoạt động của não bộ, mà còn có thể đang nghĩ về nó theo cách sai hoàn toàn.
Hồi đầu năm nay đã xuất hiện trường hợp một phụ nữ bị thiếu phần tiểu não - cấu trúc quan trọng phía sau não.
Một số thống kê cho rằng phần tiểu não chứa một nửa số tế bào trong não bộ.
Đây không chỉ đơn thuần là trường hợp có não bị tổn thương. Cả khối cấu trúc quan trọng hoàn toàn không tồn tại!
Mặc dù vậy, người phụ nữ nói trên vẫn tốt nghiệp đại học, lập gia đình, sinh con - cuộc sống bình thường đối với một phụ nữ 24 tuổi.
Tất nhiên điều này vẫn có tác động nhất định. Cô mắc phải chứng di chuyển loạng choạng, không vững từ bé.
Tuy nhiên chỉ riêng việc cô vẫn có thể đi lại đã là một bất ngờ.
Trường hợp này cũng cho chúng ta thấy thực trạng đáng buồn của khoa học. Có những khoảng trống rất lớn trong kiến thức cơ bản của con người về bộ não.
Chúng ta không thể đồng ý về chức năng của những vùng quan trọng nhất, như tiểu não.
Một trường hợp khác, cũng xảy ra gần đây, là của một người đàn ông có sán dây sống trong não.
Trong vòng 4 năm, con sán này đã đục từ đầu bên này sang đầu bên kia của bộ não, khiến người này mắc nhiều triệu chứng như mất trí nhớ và rối loạn khứu giác.
Tuy nhiên đối với một người có não bộ bị đục thủng, những tác động về sức khỏe đối với ông không phải là nghiêm trọng.

Một trong những nguyên nhân giải thích độ bền bỉ của não, đó là do khả năng điều chỉnh cấu trúc để thích nghi với hoàn cảnh.
Tuy nhiên một giả thiết nữa, được nhà khoa học thần kinh từng thắng giải Nobel, Gerald Edelman, đưa ra, đó là những chức năng đơn lẻ được cấu thành từ nhiều gen, vì vậy việc loại bỏ một gen không ngăn cản các chức năng này tiếp tục phát triển bình thường.
Điều này có nghĩa là các chức năng của não không chỉ được điều hành bởi một phần đơn lẻ nào đó, mà là bởi nhiều vùng.
Như vậy, nếu một cấu trúc bị phá hủy, những phần khác có thể lấp chỗ trống.
Điều này giải thích vì sao các nhà nghiên cứu về não bộ lại gặp khó khăn trong việc xác định chức năng của từng vùng trên bộ não, nhất là khi họ tìm cách đánh giá bộ não theo từng vùng - từng chức năng.
Bản gốc của bài viết đã được đăng trên BBC Future

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/culture_social/2014/12/141230_live_with_half_a_brain_vert_fut