Tuesday, November 25, 2014 2:13:45 PM
Hà Tường Cát/Người Việt (Tổng Hợp)
Qua hơn một năm gây nhiều căng thẳng ở biển Hoa Đông cũng như Biển Đông và tình hình đi gần đến chỗ có thể xảy ra xung đột võ trang, trong hai tuần lễ gần đây, người ta nhận thấy Trung Quốc thể hiện sự thay đổi thái độ – ít nhất là bằng ngôn ngữ của các giới lãnh đạo. |
| Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đọc diễn văn tại Quốc Hội Úc ở Canberra. (Hình: Stefan Postles/Getty Images) |
Đọc diễn văn tại Quốc Hội Úc sau khi dự hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Brisbane, Chủ Tịch Tập Cận Bình cam kết Trung Quốc không dùng sức mạnh quân sự để giải quyết những bất đồng với các nước láng giềng. Trước đó, Thủ Tướng Lý Khắc Cường tại hội nghị ASEAN cũng đã phát biểu bằng những lời lẽ hòa dịu về các tranh chấp với Việt Nam và Philippines, dù rằng vẫn khẳng định Bắc Kinh sẽ chỉ giải quyết trực tiếp song phương với từng nước liên quan. Bộ Trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn tuyên bố Trung Quốc muốn tăng cường đối thoại để quản lý tranh chấp với các nước láng giềng và đề xuất việc lập đường giây liên lạc quốc phòng nóng để giải quản lý các bất đồng va chạm.
Tất cả những biểu hiện ấy của Trung Quốc là nhằm chuẩn bị cho chính sách đối ngoại dựa trên năng lực của mình và lợi ích quốc tế mà ông Tập Cận Bình đang theo đuổi, đó là thử nghiệm việc sử dụng viện trợ và phát triển như công cụ để đạt được quyền lực mềm.
Trong hai tuần lễ từ hội nghị APEC ở Bắc Kinh qua hội nghị ASEAN ở Naypyidaw tới G-20 ở Brisbane, Trung Quốc đã tung ra $70 tỉ viện trợ và cho vay tín dụng. Một phần những ngân khoản đó, như $40 tỉ mở Con Đường Tơ Lụa xuyên ngang lục địa Trung Á sẽ phải nhiều thập niên nữa mới có hiệu lực. Nhưng $20 tỉ cho các nước ASEAN sẽ được dùng cho những dự án có tầm ảnh hưởng quan trọng và sớm được thực hiện hơn.
Cũng nên lưu ý rằng, Tòa Bạch Ốc đã chỉ có thể hứa hẹn viện trợ cho Miến Điện $150 triệu khi Tổng Thống Obama đến đất nước đang trên đường xây dựng dân chủ này. Số tiền đó là quá nhỏ so với $7.8 tỉ được Trung Quốc đề nghị trong cuộc họp ở ASEAN, đầu tư vào Miến Điện để cải thiện hệ thống đường xá và phát triển sản xuất điện lực.
Trung Quốc cũng tìm cách thúc đẩy các hiêp ước mậu dịch, kêu gọi tiến hành những vòng đàm phán về một thỏa hiệp Á Châu mà theo Bắc Kinh là bao hàm hơn và rộng rãi hơn trong các luật lệ đòi hỏi, so với thỏa hiệp mậu dịch Xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà chính quyền Obama đang cố gắng hình thành,
Tại Úc, Chủ Tịch Tập Cận Bình và Thủ Tướng Tony Abbott chung quyết bản hiệp ước mậu dịch tự do giữa hai nước đã trì trệ vì những bất đồng ý từ 10 năm. Thị trường Trung Quốc từ nay sẽ mở cửa cho thịt bò, sản phẩm nông trại và cá hồi từ đảo Tasmania của Úc. Ông Tập tuyên bố trong dịp này: “Hai quốc gia chúng ta không chỉ hợp tác kinh tế mà có thể thành đối tác chiến lược.” Điều này là một nhắc nhở đối với Hoa Kỳ rằng mặc dầu đã là đồng minh thân cận từ hơn nửa thế kỷ, Hoa Kỳ không hẳn đã đem lại nhiều lợi ích như Trung Quốc.
Cũng nên lưu ý rằng Tổng Thống Obama qua một tuần lễ công du ở Á Châu, sau hội nghị G-20, chỉ nói chuyện tại Đại Học Quốc Gia Úc rồi phải trở về nước do nhu cầu đối phó với những vấn đề chính trị quốc nội. Trong khi đó, ông Tập Cận Bình đã có thể dành nhiều thời gian hơn ở Úc, nơi ông đã tới thăm 7 lần kể từ trước khi là chủ tịch Trung Quốc, rồi qua thăm New Zealand và đảo quốc Fiji.
Như vậy, Trung Quốc đang áp dụng những sách lược ngoại giao mới, thể hiện một bộ mặt thân thiện hơn nhằm xây dựng "quyền lực mềm." Nhưng việc này có thành công hay không, còn phụ thuộc vào việc thực tâm và thiện chí giải quyết các vấn đề gốc rễ trong quan hệ với một loạt các quốc gia.
Mặt khác, tình hình nội bộ trên lục địa không khỏi có ảnh hưởng đến đường lối này. Trung Quốc chưa giải quyết được vấn đề Tây Tạng, còn nhiều khó khăn với dân Hồi Giáo Uighur ở Tân Cương và phong trào đấu tranh dân chủ tại Hồng Kông là một nan đề cho quyền lực của đảng Cộng Sản.
Quan trọng hơn, cái gọi là phép lạ kinh tế của Trung Quốc qua hơn 30 năm hiện nay đã không còn nữa. Mức tăng trưởng GDP 10% bây giờ chỉ còn khoảng 7% và có vẻ sẽ tiếp tục đi xuống. Trong 20 năm, phát triển địa ốc là động lực chính của phát triển kinh tế, hầu hết người dân đô thị đã có nhà riêng. Bây giờ tốc độ xây dựng quá nhu cầu đưa đến thực trạng nhiều khu nhà mới bỏ trống không có người cư ngụ.
Nhưng hậu quả của sự phát triển ấy là những khoản nợ khổng lồ của chính quyền, các công ty quốc doanh ngành xây dựng và những ngành khác. Trong một báo cáo mới đưa ra hồi mùa hè, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) nói rằng trong nửa thế kỷ, trên thế giới chỉ có bốn quốc gia đã tích tụ nợ nần nhanh như Trung Quốc trong năm năm vừa qua. Theo dự đoán của IMF, tất cả bốn nước này – Brazil, Ireland, Tây Ban Nha, Thụy Điển – đều sẽ có nguy cơ khủng hoảng tài chính vì mức tín dụng quá nóng.
Trung Quốc đứng đầu thế giới về xuất cảng hàng hóa, nhưng có giới hạn bởi thị trường Hoa Kỳ và Âu Châu. Sự chuyển hướng chú trọng đến khu vực Á Châu – Thái Bình Dương như vậy là hợp lý, nhưng để đạt đến hiệu quả sẽ còn cần tới nhiều điều kiện khác trong đó có việc Trung Quốc phải chứng tỏ sự từ bỏ chủ trương bành trướng gây lo ngại cho các nước liên hệ.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=198751&zoneid=403#.VHplpOktC70
Geen opmerkingen:
Een reactie posten