Tham nhũng và nợ
Ảnh minh họa tham nhũng
Photo courtesy of Ria novosti
Nó thường xuyên được phổ cập rộng rãi chẳng khác gì các từ được cập nhật hàng ngày như "cướp", "hiếp", "giết", v.v...
Nền báo chí lá vông (xin lỗi vì ông Bộ trưởng Nguyễn Bắc Sơn khẳng định không có báo lá cải) tận dụng tối đa các tin giật gân rẻ tiền để câu khách, không loại trừ cả những tờ của Bộ Thông Tin và Tuyên Truyền hay của Việt Nam Thông Tấn Xã như Vietnamnet, Vietnam Plus...
Khi tham nhũng đã thanh văn hoá, thành nếp sống, thói quen trong sinh hoạt, giao dịch và gắn với tất cả những gì có liên hệ tới bộ máy công quyền thì điều đó chẳng có gì lạ. Ngay cả nơi cần đến tình thương yêu, bác ái nhất là bệnh viện, từ "tham nhũng" được thay bằng văn hoá phong bì, thì mơi thấy mức độ khủng khiếp về băng hoại đạo đức của xã hội. Thì ra người ta phải có tiền mới có thể tồn tại và có cuộc sống bình thường. Đồng tiền tạo ra mọi giá trị và định lượng các giá trị, là thước đo chuẩn mực cho mọi thứ.
Nhưng, có một từ khác từ vài năm nay được nhắc nhiều không kém bên cạnh từ "tham nhũng", đó là tự "nợ".
Cái này là hậu quả của cái kia, là tất yếu của một nền kinh tế định hướng sai, tạo ra cơ hội rút ruột công trình, ăn chia trục lợi. Ngôi nhà rệu rã nhưng chỉ loay hoay vá víu, chẳng biết xử lý tận gốc từ khâu móng và rường cột, hoặc biết đấy nhưng cố ý cứ bám víu để moi móc, hoặc để xây dựng một thứ xã hội chủ nghĩa gì đó mà đến hết thế kỷ này, tức 87 năm nữa, chẳng biết có hay không. Cả dân tộc bị nắm cổ kéo dài trên con đường bất định đã mấy chục năm, nay vẫn tiếp tục đi hoài tới một mục tiêu vô tưởng. Với gánh nợ chồng chất.
Cá nhân, doanh nghiệp tư nhân nợ nần không thể trả thì phá sản, bị xiết nợ, thậm chí bị côn đồ hành hung, khống chế. Vụ công ty cà phê Trường Ngân bị đồng loạt các ngân hàng Techcombank, MB, MSB, Vietinbank, VIB, OCB, Agribank tới niêm kho, uy hiếp, là một trong nhiều ví dụ. Với tư nhân, chủ nợ thường tự xử, bất chấp pháp luật. Những cá nhân, đơn vị này chỉ còn biết kêu trời và nợ nần được giải theo luật giang hồ. Nếu không biết chung chi, có người đỡ lưng, không còn tài sản thế chấp, thì tan gia sẽ bại sản, có thể mất mạng. Nhưng âu đấy cũng luật đời, có vay có trả.
Nhưng nếu nói đến "nợ", chỉ cần vào Google tra cứu vớ từ khoá "nợ", sẽ thấy món nợ của các doanh nghiệp nhà nước thực sự hãi hùng.
Đáng lưu ý là lợi nhuận chỉ tập trung vào một số ít đơn vị, nhiều doanh nghiệp còn lại rơi vào tình trạng nợ cao, kết quả sản xuất kinh doanh thấp, thậm chí mất vốn, theo tờ Lao Động ngày 24/11/2013.
Trong ngày 16/01/2013, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ đã có cuộc gặp với lãnh đạo các tập đoàn, tổng công ty nhà nước để trao đổi về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2013 cũng như các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp nhà nước.
Báo cáo tài chính hợp nhất, 10 tập đoàn, tổng công ty có tổng số nợ phải trả là 1.334.903 tỷ đồng, hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu bình quân là 1,82 lần (năm 2011 là 1,77 lần), tổng tài sản/tổng nợ phải trả là 1,6 lần.
Doanh nghiệp nhà nước còn lại (không kể Vinashin) 27% phần nợ đã được các tổ chức tín dụng cho cơ cấu lại (ước khoảng 28.300 tỷ đồng) thì tổng số nợ xấu và nợ cơ cấu lại của khu vực doanh nghiệp nhà nước sẽ vào khoảng 73.050 tỷ đồng. Tính đến cuối tháng 10, Công ty Mua Bán Nợ VAMC đã mua hơn 11.000 tỷ đồng nợ xấu của 14 ngân hàng, trong đó, khoảng 70% khoản nợ đã mua thuộc lĩnh vực bất động sản.
Vào ngày 22/11/2013, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) và Cơ quan Hợp tác phát triển Đức GIZ đã tổ chức diễn đàn về phục hồi tăng trưởng, tái cơ cấu - cơ hội và thách thức. Theo đó, dựa trên số liệu của các cơ quan chức năng, nợ công của VN liên tục tăng, năm 2012 đã lên tới trên 1,6 triệu tỉ đồng (gần 80 tỷ USD). Theo tính toán dựa trên số liệu 6 tháng đầu năm 2013 với số nợ trên, mỗi quý VN phải trả nợ gốc và lãi tới 25.000-26.000 tỉ đồng (trên 1 tỉ USD), tương đương 16% thu ngân sách.
Vấn đề của nền kinh tế là không còn là nợ công có ở ngưỡng an toàn hay không, chính thức 55,4% GDP, thực chất, nếu tính cả nợ nước ngoài của khu vực doanh nghiệp (chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước) và nợ bằng trái phiếu trong nước khác của doanh nghiệp nhà nước không được chính phủ bảo lãnh, thì nợ công của Việt Nam vượt con số báo cáo 55,9% có thể lên đến khoảng 95% GDP.
Với một bộ máy hành chính kép (chính phủ và đảng) quan liêu, gồm gần 1,7 triệu viên chức, năm (2001 - 2012) chi cho hoạt động của bộ máy này chiếm 55,37% tổng chi ngân sách nhà nước. Trong vòng vài năm nữa, tới năm 2016, nguồn xuất khẩu dầu khí của Việt Nam trên 10 tỷ USD, góp 20-25% ngân sách, sẽ cạn kiệt, áp lực trả nợ ngày càng cao.
Bài toán kinh tế sẽ bị sức ép mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến đầu tư, xây dựng công cộng. Không biết những dự án lớn chủ yếu từ ODA, như cảng Lạch Huyện hay sân bay Long Thành, sẽ còn kéo gánh nợ tới đâu.
Quy mô bội chi ngân sách ngày mỗi cao, năm 2012 vẫn ở mức 4,8% (so với 4,7% năm 2011) và đã được quốc hội phê duyệt nâng lên mức 5,3% cho năm 2013 tại kỳ họp Quốc hội thứ 6 (11/2013).
Ngoài ra, tiếp tục vay khoản mới trả nợ cũ và phát hành trái phiếu chính phủ cũng là các biện pháp lúng túng chạy vòng quanh. Trái phiếu chính phủ và tín phiếu chính phủ phát hành trong năm là khoảng 200.000 tỉ đồng (tương đương gần 10 tỉ USD), đặc biệt là trái phiếu chính phủ phát hành lên đến 115.000 tỉ đồng (tăng gần 85% so với năm 2011). Người mua trái phiếu không ai khác là các ngân hàng và tổ chức tín dụng, mà tiền chủ yếu từ huy động nguồn vốn của dân.
Từ khi ông Nguyễn Tấn Dũng nhận chức Thủ tướng vào năm 2006, đến năm 2010, đã đẩy số nợ của Việt Nam từ 27,86 tỷ USD lên 32,5 tỷ USD. Số liệu thông kê hằng quý từ Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cho thấy, nợ nước ngoài của Việt Nam ở mức trung bình khoảng 19-20% GDP trong những năm 2000-2002, đã lên trên 30% trong vài năm gần đây (41,5% GDP năm 2011).
Nói vậy thôi chứ nền kinh tế Việt Nam cũng chưa đến mức sẽ sụp đổ vì nợ. Đầu tư nước ngoài FDI vẫn đổ vào nhờ giá lao động rẻ. Khoản kiều hối hơn 10 tỷ USD mỗi năm đã là một món khổng lồ, tiền tươi, thóc thật!
Nhiệm kỳ của ông Nguyễn Tấn Dũng còn hơn hai năm nữa. Thời gian không còn nhiều, tranh thủ cùng hội cùng thuyền vay mượn cho các dự án, vơ vét thêm một đống và ra đi yên vị. Đống vỏ ốc mà ông ta cùng các chiến hữu để lại cho 90 triệu dân mang đi đổ quá lớn.
Và như tiến sĩ Alan Phan viết:
"Con rồng kinh tế Việt Nam sẽ không cất cánh được, ngay cả khi gia nhập TPP (dự trù vào cuối 2014); vì trọng lực nặng nề của 3 yếu tố: doanh nghiệp nhà nước, nợ xấu ngân hàng và ngân sách chính phủ. Ngày nào mà toàn dân còn phải khiêng đỡ các hành lý này, thì ngày đó kinh tế Việt Nam chỉ nên bàn về mô hình “sống sót” (survival)".
Lê Diễn Đức, 27-11-2013
*Nội dung bài viết không phản ảnh quan điểm của RFA
Tin, bài liên quan
http://www.rfa.org/vietnamese/blog/blog-ledienduc-112713-11272013112437.htmlDiệt tham nhũng ở VN: trị ung thư bằng thuốc cảm?
ĐB Phạm Xuân Thường (tỉnh Thái Bình)
Courtesy Vietnamnet
Đó là nhận định của ĐB Phạm Xuân Thường (tỉnh Thái Bình) và Trần Thị Dung (tỉnh Điện Biên) trong phiên chất vấn Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao ngay hôm nay.
Theo ĐB Phạm Xuân Thường nhận xét thì tham nhũng thuộc nhóm tội nghiêm trọng cần xử lý nghiêm nhưng báo cáo của UB thường vụ QH cho thấy nhiều tóa án xử rất nhẹ. Ngoài ra, ông Thường nêu bật những gì dư luận quan tâm rằng Tòa án xử nghiêm với dân nhưng lại ưu ái với cán bộ.
Trong khi đó, ĐB Trần Thị Dung thì nhận xét trong các vụ án tham nhũng, tình trạng áp dụng các tình tiết giảm nhẹ nhiều lần để xử lý dưới khung hình phạt, cho hưởng án treo và cải tạo không giam giữ chiếm tỷ lệ rất cao, nhiều nơi cho hưởng án treo chiếm từ 80 đến 100%.
Tin, bài liên quan
Cần xét xử những “đại án tham nhũng” trước công chúng
giaminh11082013.mp3 
Một phiên tòa xét xử lưu động tại tỉnh Đắk Lắk sáng ngày 17/9/2013, ảnh minh họa.
Courtesy toaan.gov.vn
Nhiều vụ án tham nhũng được cho có ‘tầm cỡ’ sẽ được đưa ra xét xử. Tuy nhiên để được hiệu quả theo như mong đợi, một luật sư tại Nam Định là luật sư Ngô Ngọc Trai hồi đầu tháng 11 này có đơn kiến nghị phải đưa những vụ án mà ông này gọi là ‘đại án tham nhũng’, mà trước mắt là hai vụ án Dương Chí Dũng và Nguyễn Đức Kiên, ra xét xử lưu động trong hai tháng cuối năm này.
Có quyết tâm chống tham nhũng?
Gia Minh hỏi chuyện luật sư Ngô Ngọc Trai về kiến nghị đó cũng như một số thông tin liên quan. Trước hết ông giải thích:LS Ngô Ngọc Trai: Bình thường người dân Việt Nam rất ít khi đến tòa án để xem xét xử do ở Việt Nam có câu ‘vô phúc đáo tụng đình’, người ta không muốn đế nơi xử án đâu. Đó là tâm lý chung. Nhưng có một số tội phạm mà các cơ quan chính quyền muốn xét xử, thu hút sự chú ý của dân chúng để tạo ra một dư luận xã hội rộng rãi để đấu tranh với loại hình tội phạm gây bức xúc, người ta muốn xét xử lưu động.
Việc đề xuất xử án lưu động cũng có thể xem như một biện pháp đánh giá về mức độ quyết tâm chống tham nhũng của các cơ quan. Và tôi tin là ý kiến được chấp nhận.Người dân Việt Nam lại có một tâm lý nữa là hiếu kỳ, hiếu sự , khi có những sự việc thuận tiện cho tham gia, người ta cũng ghé qua xem. Việc xét xử lưu động chẳng qua để thu hút sự tham gia, chú ý của các tầng lớp nhân dân.
-LS Ngô Ngọc Trai
Gia Minh: Qua những diễn biến lâu nay về công tác chống tham nhũng, luật sư có tin rằng kiến nghị của luật sư được chấp nhận hay không?
Ls Ngô Ngọc Trai: Về đề xuất của tôi, tôi thấy thế này. Mới vào tháng 5 năm 2013 vừa rồi tôi có tham gia bào chữa trực tiếp trong một vụ án tổ chức xét xử lưu động tại tỉnh Nam Định, địa điểm xử án là hội trường của ủy ban nhân dân xã, nơi bị cáo cư trú. Tôi thấy mọi quy trình thủ tục xét xử bình thường như trong phòng xử án của tòa án, có điểm khác hơn là nhân dân đi tham dự rất đông.
Liên quan đến kiến nghị này, tôi thấy lâu nay về công tác chống tham nhũng thì tôi thấy là hiện tại các cấp lãnh đạo đảng và chính quyền Việt Nam cũng đang hô hào rất quyết tâm, nhưng quan trọng là xem việc làm thực tế của họ thế nào. Việc đề xuất xử án lưu động cũng có thể xem như một biện pháp đánh giá về mức độ quyết tâm chống tham nhũng của các cơ quan. Và tôi tin là ý kiến được chấp nhận.
Luật sư Ngô Ngọc Trai. Photo courtesy of giaoduc.net.vn
Gia Minh: Vừa rồi có một số vụ án hình sự, đặc biệt là những vụ án chính trị, mặc dù có luật sư nhưng những người trong cuộc cho biết ý kiến của luật sư không được phía Hội đồng xử án và phía công tố xem xét gì?
LS Ngô Ngọc Trai: Về vấn đề đó dọ họ không hiểu rõ về luật sư. Thực ra khi tham gia vào một vụ án hình sự, luật sư đâu phải chỉ tham gia mỗi phiên tòa đâu, mà trong cả quá trình điều tra - xét xử, luật sư đều có tham gia và có những hoạt động. Nếu luật sư năng nổ, nhiệt tình họ có thể làm được rất nhiều việc để giúp đỡ cho bị cáo cũng như gia đình của họ. Ví dụ việc họ vào trại để thăm gặp bị can, bị cáo nắm bắt thông tin về tình hình sức khỏe… của bị can, bị cáo thế nào; sau đó truyền đạt cho gia đình. Tức luật sư là cầu nối giữa người bị giam và người bên ngoài. Ngoài ra liên quan đến hành vi phạm tội thì luật sư có quyền chứng minh với các cơ quan xem xét về việc có dấu hiệu oan sai hay không, hay tội danh khác, hay tội danh nhẹ hơn đều kiến nghị được. Mọi người nên hiểu vai trò luật sư không chỉ ở phiên tòa mà trong cả giai đoạn họ đều có vai trò.
Cần sửa đổi Bộ luật Tố tụng Hình sự
Gia Minh: Trong những ngày này dư luận nói nhiều về vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang, theo luật sư để tránh tình trạng oan sai như thế, ngành tư pháp cần có những cải tổ căn bản nào cho ngành tư pháp, dù rằng vấn đề cải cách ngành này cũng được nói đến gần đây?Ở đây có mâu thuẫn giữa yêu cầu suy đoán vô tội và trách nhiệm chứng minh tội phạm của Hội đồng Xét xử; đó là điểm cần phải sửa đổi trong Bộ luật Tố tụng Hình sự của nước ta.LS Ngô Ngọc Trai: Về vụ án ông Chấn, tôi rất quan tâm theo dõi vì rất giống với vụ án oan mà tôi cũng theo đuổi để kêu oan cho bị cáo đó là vụ án Hàn Đức Long ở Bắc Giang. Mọi tình tiết của vụ án tương tự như nhau và hiện nay bị cáo mà tôi kêu oan cho họ lại đang trong tình trạng đặc biệt, vì bị cáo chịu án tử hình. Liên quan đến việc oan sai, tôi có mấy ý kiến để tránh tình trạng oan sai. Thực ra người ta cũng đã bàn luận nhiều trong những hội thảo rồi. Đúc kết lại như thế này: Đầu tiên sửa Bộ Luật Hình sự để quy định cho phép bị can, bị cáo được quyền im lặng. (Thay vì quy định Nghiêm cấm mọi hình thức truy bức nhục hình, hãy quy định Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo được quyền giữ im lặng.)
-LS Ngô Ngọc Trai
Thứ hai, sửa đổi bỏ quy định lời khai của bị can bị cáo cũng là chứng cứ kết tội. Thứ ba, buộc người điều tra viên phải có trách nhiệm tham gia tố tụng tại phiên tòa. Thứ tư: Đầu tư mua sắm các trang thiết bị máy móc hiện đại cho cơ quan điều tra, phục vụ việc giám định tư pháp, hay xac minh tội phạm…
Gia Minh: Nhân vụ của ông Nguyễn Thanh Chấn, người ta nói nguyên tắc suy đoán vô tội vẫn chưa được áp dụng, luật sư nghĩ gì về điều đó?
LS Ngô Ngọc Trai: Nguyên tắc suy đoán vô tội là một tinh thần trong tố tụng hình sự. Hiện nay nội dung đó cũng được ẩn dấu hoặc hay được quy định ở một số điều khoản của Bộ Luật Hình sự, nhưng không được thực sự rõ ràng. Vấn đề là suy đoán vô tội, nhưng các cơ quan như cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát, tòa án là những cơ quan tiến hành tố tụng. Cũng giống như một số quốc gia mà theo tôi biết cơ quan xét xử không có trách nhiệm chứng minh tội phạm mà họ là cơ quan cần được thuyết phục về hành vi phạm tội. Ở đây có mâu thuẫn giữa yêu cầu suy đoán vô tội và trách nhiệm chứng minh tội phạm của Hội đồng Xét xử; đó là điểm cần phải sửa đổi trong Bộ luật Tố tụng Hình sự của nước ta.
Gia Minh: Chân thành cám ơn Luật sư.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/anti-corruption-major-cases-must-tried-public-gm-11082013092932.html
Nhà Nước có thực sự chống tham nhũng?
Một buổi họp chống tham nhũng cấp Quận, Huyện (ảnh minh họa)
Phapluatxahoi.vn
Vị dân cử đại diện cho tỉnh Quảng Trị kiêm Phó Chủ Nhiệm Ủy Ban Văn Hóa Giáo Dục Thanh Thiếu Niên Và Nhi Đồng của Quốc Hội Việt Nam còn ví von là trong kế hoạch phòng chống tham nhũng, cả nước được yêu cầu bày binh bố trận rầm rộ, súng đạn sẵn sàng nhưng kết quả không đạt yêu cầu, tham nhũng chưa bị sát thương.
Một điểm khác cũng được nêu ra ở cuộc hội thảo là cơ quan phòng chống tham nhũng cho chính phủ dựng lên thì dày đặc, nhưng phần lớn các vụ án tham nhũng lại do dân chúng và những cơ quan truyền thông phát hiện.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten