Phát hiện loại 'quỷ vũ trụ' mới
Các nhà thiên văn quốc tế phát hiện một loại hố đen - thứ nuốt
chửng các vật thể trong vũ trụ như loài quỷ đói - có kích cỡ trung bình đang trú
ngụ ở trung tâm của các chòm sao.
> Lần đầu tiên ghi
hình hố đen
> Hố đen xé tan xác ngôi
sao
 |
| Hố đen cỡ vừa (được khoanh tròn trong ảnh) nằm trong các chòm sao. Ảnh: National Geographic. |
National Geographic đưa tin một số nhà thiên văn quốc
tế dùng hai kính thiên văn không gian Chandra (có khả năng thu nhận tia X) và
SWIFT (có khả năng thu nhận tia gamma) của Mỹ để theo dõi một vật thể cực sáng
cách trái đất gần 300 triệu năm ánh sáng mà họ vô tình phát hiện vào năm 2009.
Họ gọi vật thể này là HLX-1.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy HLX-1 phóng ra vô số chùm tia X và bức
xạ radio mạnh.
“Kết quả quan sát của chúng tôi trong năm 2009 và 2010 cho thấy
HLX-1 gây nên những tác động giống hố đen cỡ nhỏ, song có kích cỡ lớn hơn. Nó là
một đại diện của những hố đen cỡ vừa”, Natalie Webb, một chuyên gia của Trung
tâm Nghiên cứu Bức xạ vũ trụ tại Pháp và là trưởng nhóm nghiên cứu HLX-1, cho
biết.
Vùng trong không gian có trường hấp dẫn mạnh đến nỗi mọi dạng
vật chất, kể cả ánh sáng, không thể thoát ra khỏi mặt biên của nó được gọi là hố
đen. Với khối lượng gấp từ hàng triệu tới hàng tỷ lần mặt trời, những hố đen
siêu lớn ẩn nấp ở trung tâm của các thiên hà như những con mãnh thú và nuốt
chửng những thiên thể tới quá gần chúng. Vì thế nhiều người ví hố đen như những
con quỷ đói hung dữ và phàm ăn.
Trong nhiều thập kỷ qua giới khoa học tin rằng hố đen có hai
loại: khổng lồ và nhỏ. Những hố đen nhỏ có khối lượng gấp vài lần mặt trời, còn
các hố đen khổng lồ đủ lớn và mạnh để “nuốt” toàn bộ Thái Dương Hệ.
Những hố đen siêu lớn nằm ở trung tâm của phần lớn thiên hà, bao
gồm cả dải Ngân Hà. Chúng xé toạc và nuốt chửng các ngôi sao. Hố đen cỡ vừa có
khối lượng ở khoảng giữa hai loại trên, nghĩa là chúng có khối lượng gấp tối
thiểu 90.000 mặt trời.
Webb cho rằng, rất có thể những hố đen cỡ vừa trú ngụ ở trung
tâm của những chòm sao lớn, nơi hàng trăm nghìn ngôi sao di chuyển sát nhau bởi
tác động của lực hấp dẫn. Ngoài ra, có thể chúng là tàn dư của vũ trụ từ thuở sơ
khai.
“Trong giai đoạn bình minh của vũ trụ, có lẽ những ngôi sao siêu
lớn có khối lượng tương đương vài chục nghìn lần mặt trời của chúng ta. Tuy lớn
song những ngôi sao ấy có vòng đời rất ngắn. Sau khi chết chúng biến thành hố
đen cỡ vừa”, Webb giải thích.
Sự tồn tại của hố đen cỡ trung bình có thể giúp giới khoa học
giải thích quá trình hình thành của hố đen siêu lớn. Chẳng hạn, Webb nghi ngờ hố
đen siêu lớn được tạo nên từ hố đen cỡ vừa.
Khi một hố đen trung bình “nuốt” một lượng vật chất có khối
lượng tương đương ít nhất một triệu lần mặt trời, nó sẽ biến thành hố đen siêu
lớn.
“Hoặc cũng có thể một số hố đen trung bình sáp nhập vào nhau từ
hàng tỷ năm trước để tạo thành hố đen siêu lớn mà chúng ta thấy ngày nay”, Webb
nói.
Minh Long
Geen opmerkingen:
Een reactie posten