Hình ảnh của đàn cá voi mắc cạn tại Farewell Spit ở New Zeland (AFP)
Người ta đã từng chứng kiến hiện tượng hàng đàn cá voi dạt vào bờ biển mắc cạn chờ chết, rồi những con vịt hay chó bị chết đuối, những con bò lao mình xuống vực đá. Một câu hỏi được đặt ra phải chăng những con vật này cũng biết tự kết liễu cuộc đời ? Các nhà khoa học đang cố gắng thử lý giải câu hỏi.
Hôm 14 tháng 11 vừa qua, 61 con cá voi bị mắc cạn tại bờ biển Farewell Spit, New Zeland. Ngày 16, chính quyền địa phương đã quyết định tiêm thuốc để giết chế 18 con còn sống sót. Người ta không biết nguyên nhân vì đâu khiến đàn cá voi trên bị mắc cạn, nhưng theo lý thuyết thì khi một cá thể bị ốm bơi vào bờ để chết thì những con khác cũng bơi theo nó. Liệu chuyện tự tử có tồn tại trong giới động vật ? Có thể coi những trường hợp động vật tự hủy diệt là tập tính bầy đàn.
Ngoài cá voi mắc cạn, người ta còn chứng kiến trường hợp có những con vịt hay chó tự dìm mình chết đuối, cũng có khi người ta thấy nhiều con bò tự lao mình xuống vực, hay một số loài khác rời ổ của mình để chết khi chúng bị mắc bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên người ta khó có thể kết luận được sự liên quan nào giữa những tập tính như trên với khái niệm tự tử. Bởi vì tự tử là một hành vi liên quân đến tổng thể khả năng nhận thức rất phức tạp.
Trước tiên con vật phải có ý thức được sự tồn tại của mình, và phải hiểu được một hành động cụ thể nào đó sẽ dẫn tới cái chết. Theo các nhà khoa học thì dường như một số loài động vật có được khả năng này. Một số loài như cá heo hay voi có khả năng nhận biết được hình ảnh phản chiếu của mình trong gương. Điều này có nghĩa là chúng có thể phần nào ý thức được bản thân.
Ngoài ra người ta cũng biết có một số loài còn biết giả vờ khi chơi, điều này cho thấy chúng có thể tưởng tượng ra được những thế giới khác ngoài thế giới của chúng. Tuy nhiên người ta vẫn không biết liệu động vật có khả năng tập hợp những khả năng khác nhau để tới mức có thể tự tử được như con người. Không phải bây giờ mà đã từ xa xưa các nhà khoa học đã quan tâm đến vấn đề này. Con người vẫn cố chứng minh động vật cũng có thể bày tỏ cảm xúc như chúng ta, vậy thì khái niệm tự tử rất có thể vẫn tồn tại trên lý thuyết ở loài vật.
Từ năm 1845 đã có những bài viết về hiện tượng « tự tử » ở động vật. Chẳng hạn như chúng ta ít ra cũng đã có lần nghe nói về những con chó nhịn ăn đến chết khi chủ của nó bị mất. Rồi chuyện những con hươu lao mình xuống vực để không bị cho săn tóm sống. Con vịt tự dìm mình chết đuối sau khi bạn đời bị chết. Người ta còn phát hiện thấy một số loài bò cạp tự châm mình cho chết khi bị lửa bao vây.
Từ những quan sát như trên, các nhà khoa học lao vào một cuộc tranh luận sôi nổi nhưng không mang lại nhiều kết quả về vấn đề liệu có thể gọi những tập tính đó của động vật là hành động tự tử ? Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành nghiêm túc ở người cũng như động vật nhưng đến giờ người ta vẫn chưa thể thiết lập được mối liên hệ nhân quả trong tập tính tự chết của một số loài.
http://www.viet.rfi.fr/tong-hop/20120113-dong-vat-cung-biet-tu-tu
Ngoài cá voi mắc cạn, người ta còn chứng kiến trường hợp có những con vịt hay chó tự dìm mình chết đuối, cũng có khi người ta thấy nhiều con bò tự lao mình xuống vực, hay một số loài khác rời ổ của mình để chết khi chúng bị mắc bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên người ta khó có thể kết luận được sự liên quan nào giữa những tập tính như trên với khái niệm tự tử. Bởi vì tự tử là một hành vi liên quân đến tổng thể khả năng nhận thức rất phức tạp.
Trước tiên con vật phải có ý thức được sự tồn tại của mình, và phải hiểu được một hành động cụ thể nào đó sẽ dẫn tới cái chết. Theo các nhà khoa học thì dường như một số loài động vật có được khả năng này. Một số loài như cá heo hay voi có khả năng nhận biết được hình ảnh phản chiếu của mình trong gương. Điều này có nghĩa là chúng có thể phần nào ý thức được bản thân.
Ngoài ra người ta cũng biết có một số loài còn biết giả vờ khi chơi, điều này cho thấy chúng có thể tưởng tượng ra được những thế giới khác ngoài thế giới của chúng. Tuy nhiên người ta vẫn không biết liệu động vật có khả năng tập hợp những khả năng khác nhau để tới mức có thể tự tử được như con người. Không phải bây giờ mà đã từ xa xưa các nhà khoa học đã quan tâm đến vấn đề này. Con người vẫn cố chứng minh động vật cũng có thể bày tỏ cảm xúc như chúng ta, vậy thì khái niệm tự tử rất có thể vẫn tồn tại trên lý thuyết ở loài vật.
Từ năm 1845 đã có những bài viết về hiện tượng « tự tử » ở động vật. Chẳng hạn như chúng ta ít ra cũng đã có lần nghe nói về những con chó nhịn ăn đến chết khi chủ của nó bị mất. Rồi chuyện những con hươu lao mình xuống vực để không bị cho săn tóm sống. Con vịt tự dìm mình chết đuối sau khi bạn đời bị chết. Người ta còn phát hiện thấy một số loài bò cạp tự châm mình cho chết khi bị lửa bao vây.
Từ những quan sát như trên, các nhà khoa học lao vào một cuộc tranh luận sôi nổi nhưng không mang lại nhiều kết quả về vấn đề liệu có thể gọi những tập tính đó của động vật là hành động tự tử ? Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành nghiêm túc ở người cũng như động vật nhưng đến giờ người ta vẫn chưa thể thiết lập được mối liên hệ nhân quả trong tập tính tự chết của một số loài.
http://www.viet.rfi.fr/tong-hop/20120113-dong-vat-cung-biet-tu-tu
Geen opmerkingen:
Een reactie posten