Ăn là một trong những "thú vui" lớn nhất mà cuộc sống ban cho chúng ta, tuy nhiên, cần phải cảnh giác vì có rất nhiều loại thực phẩm khi được tiêu thụ với số lượng lớn hoặc đã để lâu, sẽ gây ra một số rối loạn với các cơ quan trong cơ thể con người.
1. Sắn
Là một loại củ có hình dạng thuôn dài, lõi màu trắng. Theo nhiều thống kê trên thế giới, sắn hiện là loại lương thực chính của hàng triệu người châu Phi, châu Mỹ và châu Á. Ở nhiều quốc gia thuộc các châu lục trên, sắn được làm thành bột để làm bánh mì, bánh mì ngô ở Mexico hoặc quẩy ở Cuba.
Bản thân loại thực phẩm này rất giàu carbonhydrate và cung cấp cho cơ thể các loại vitamin B,C; kali, magiê, canxi và sắt. Mặc dù có vẻ vô hại nhưng chúng ta sẽ gặp nhiều vấn đề khi ăn sắn sống. Sắn sống mang nồng độ cao chất xyanua, là nguyên nhân gây nôn mửa, tiêu chảy, đau dạ dày và thậm chí dẫn tới tê liệt toàn thân, nếu kéo dài trong vài giờ sẽ dẫn tới tử vong.
2. Cá nóc
Tại Nhật Bản, các món ăn về loài cá này được coi là “cao lương mỹ vị” trong nền văn hóa ẩm thực của họ. Rất có khả năng các món ăn này tất ngon, nhưng không thể thưởng thức chúng ở bất cứ chỗ nào.
Tại Nhật Bản, các món ăn về loài cá này được coi là “cao lương mỹ vị” trong nền văn hóa ẩm thực của họ. Rất có khả năng các món ăn này tất ngon, nhưng không thể thưởng thức chúng ở bất cứ chỗ nào.Để thưởng thức các món ăn về loài sinh vật biển này các vị đầu bếp phải thực hiện theo một loạt các bước nhất định trong quá trình nấu và phải rất cẩn thận trong việc chuẩn bị. Nguyên do là loài sinh vật này mang trong mình chất độc tetrodotoxin, là nguyên nhân chính gây ra chứng tê liệt một số bộ phận trên cơ thể con người, làm giảm huyết áp, tê liệt cơ bắp (chủ yếu là cơ hoành), gây khó thở, có thể dẫn đến trụy tim.
3. Nấm
Theo thống kê thì trên thế giới có hơn 1 triệu loại nấm, trong số đó chỉ có 70.000 loại đã các nhà chuyên gia nghiên cứu và xác định. Mặc dù có rất nhiều loại nấm được các đầu bếp sử dụng để bổ sung thêm hương vị cho các món ăn nhưng chúng ta phải biết loại nào có thể sử dụng, loại nào không.
Theo thống kê thì trên thế giới có hơn 1 triệu loại nấm, trong số đó chỉ có 70.000 loại đã các nhà chuyên gia nghiên cứu và xác định. Mặc dù có rất nhiều loại nấm được các đầu bếp sử dụng để bổ sung thêm hương vị cho các món ăn nhưng chúng ta phải biết loại nào có thể sử dụng, loại nào không.Một số người cho rằng các loại nấm mang màu sắc tươi sáng là những loại có hại nhất, nhưng không phải lúc nào cũng thế. Vì vậy, tốt nhất nên hỏi một chuyên gia về vấn đề này nếu chúng ta muốn tránh những vấn đề về tiêu hóa, buồn ngủ, sốt và nhịp tim nhanh.
4. Cá thu
Có lẽ đây là loại cá phổ biến nhất và được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Thịt cá thu rất giàu protein, vitamin, khoáng chất và omega-3, giúp ngăn ngừa các vấn đề về xơ vữa động mạch, chứng nghẽn mạch và bệnh tim.
Có lẽ đây là loại cá phổ biến nhất và được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Thịt cá thu rất giàu protein, vitamin, khoáng chất và omega-3, giúp ngăn ngừa các vấn đề về xơ vữa động mạch, chứng nghẽn mạch và bệnh tim.Mặc dù thịt cá thu mang lại rất nhiều lợi ích nhưng thịt cá thu đóng hộp lại mang đến nhiều rủi ro hơn bạn nghĩ do có hàm lượng thủy ngân khá cao. Phụ nữ mang thai nên tránh loại thực phẩm này, nó có thể gây ra những tổn hại không thể phục hồi tới thai nhi.
5. Ớt
Đừng bao giờ nghĩ rằng “sự nguy hiểm” gặp phải khi ăn ớt chỉ là độ cay của nó. Nguyên nhân việc cái hương vị rất đặc trưng này hay làm bạn phải chảy nước mắt là trong mỗi quả ớt đều có chứa chất capxaixin, một chất hóa học mà với liều lượng lớn sẽ gây ra những vấn đề về tiêu hóa và trong nhiều trường hợp sẽ trở thành 1 loại độc tố. Ớt càng cay, chất Capsaicin càng nhiều.
Đừng bao giờ nghĩ rằng “sự nguy hiểm” gặp phải khi ăn ớt chỉ là độ cay của nó. Nguyên nhân việc cái hương vị rất đặc trưng này hay làm bạn phải chảy nước mắt là trong mỗi quả ớt đều có chứa chất capxaixin, một chất hóa học mà với liều lượng lớn sẽ gây ra những vấn đề về tiêu hóa và trong nhiều trường hợp sẽ trở thành 1 loại độc tố. Ớt càng cay, chất Capsaicin càng nhiều.===============================================
Canh chua bạc hà: Lợi hại khó lường!
Với chuyên gia trong ngành dinh dưỡng thì bạc hà - thành phần chủ yếu trong món canh chua, là món ăn làm tăng axit uric không kém gì uống... bia ! Ấy thế mà số người để ý đến “khe hở” này khi chẩn đoán và điều trị bệnh thống phong lại không nhiều.
Tác nhân gây nên chứng gout
Nhiều người nay đã hiểu phần nào về bệnh thống phong (bệnh gout) do tăng chất axit uric trong máu khiến khớp ngón chân, ngón tay bị sưng đau đến độ kêu trời không thấu. Đó là chưa kể đến hậu quả khác như gai cột sống, sỏi thận, bệnh ngoài da... hay thường gặp hơn nữa là tình trạng mệt mỏi, đau không ra đau, bệnh không hẳn bệnh. Cũng có nhiều người đã biết tại sao chất axit uric, một loại phế phẩm từ chuỗi phản ứng thoái biến chất đạm thuộc nhóm purin, lại tăng cao trong máu rồi. Vì không được bài tiết kịp thời và đúng mức nên kết tủa trong khớp, trên đường tiết niệu, dưới da... làm khổ bệnh nhân, như trong trường hợp của những người:
* Hoại huyết như sau cơn sốt rét, sau lần chấn thương
* Ăn quá nhiều chất đạm từ lòng heo, da gà, cá mòi, lạp xưởng...
* Uống quá ít nước lại thêm thói quen nín tiểu trong giờ làm việc
* Bị bệnh biến dưỡng như tiểu đường, cường tuyến giáp...
* Lạm dụng dược phẩm như thuốc cảm, thuốc corticoid...
* Có bệnh trên đường tiết niệu như phì đại tiền liệt tuyến, viêm bàng quang...
* Lạm dụng rượu bia.
Nhưng không phải ai cũng rõ là axit uric có thể tăng cao, thậm chí tăng rất cao ngay cả ở người không phạm vào các “trường quy” vừa kể.
Những kết quả vừa cập nhật
Từ nhận xét là không ít bệnh nhân bị tăng axit uric thấy rõ nhưng không hề uống bia, cũng không lạm dụng thịt mỡ, chúng tôi đã tiến hành một số khảo sát lâm sàng với kết quả như sau:
Trong số 20 người tuy cũng có thói quen ăn canh chua nhưng là canh chua măng, hay canh chua lá giang, thay vì bạc hà, thì tỷ lệ tăng axit uric trong máu chỉ là 15%.
Trong số 50 đối tượng có lượng axit uric trong máu cao hơn 7,5 mol (định mức sinh lý tối đa là 5,5 mol) nhưng không uống bia, không lạm dụng thịt mỡ, có 13 người ăn canh chua mỗi tuần tối thiểu 2 lần. Số còn lại, 37 đối tượng, đều có canh chua trong khẩu phần mỗi tuần tối thiểu 4 lần!
Phân tích tiền sử bệnh cho thấy 7 trong 10 trường hợp lên cơn đau như đau cắt ngang khớp kèm theo triệu chứng sưng nóng đỏ xảy ra sau một bữa cơm có canh chua bạc hà.
Trong nhóm thử nghiệm với 30 người có thói quen uống bia và đã bị bệnh gout với xét nghiệm sinh hoá rõ rệt, tất cả đối tượng thường có món canh chua bạc hà trong bữa ăn đều có hàm lượng acid uric cao hơn nhóm không mạnh miệng với món này.
Trị số xét nghiệm của 14 trong số 20 người trước đó có lượng axit uric trong máu trong khoảng 6,5 đến 7,5 mol trở lại bình thường sau hai tuần không ăn canh chua bạc hà mà không cần dùng thuốc.
Trên hai nhóm thử nghiệm trong 10 ngày liên tục, mỗi nhóm với hai mươi đối tượng đều được điều trị bằng Zyloric 200 x 2 viên/ngày, có thể giảm thiểu đến phân nửa lượng thuốc hàng ngày trên nhóm cữ canh chua bạc hà nhưng hiệu năng vẫn tương đồng với nhóm đối chiếu có món canh chua một lần mỗi 2 ngày.
Hai tháng sau khi đã điều trị ổn định, khi kiểm soát lượng axit uric trong máu cho thấy hiện tượng tái phát chỉ xảy ra ở 7 trong số 30 bệnh nhân ăn canh chua bạc hà một cách tiết độ theo kiểu mỗi tuần 1 lần mà thôi.
Lời kết
Canh chua bạc hà rõ ràng là món ăn có mối liên hệ mật thiết với tình trạng tăng axit uric trong máu.
Nhưng nếu phải kiêng món canh chua bạc hà cá bông lau với vị ngọt, chua, cay pha trộn độc đáo thì thà đừng là người... Việt! Ăn món canh chua mà loại bỏ bạc hà thì thà chọn món khác còn hơn! Nhưng chủ động giảm bớt số lần có món canh chua bạc hà trên bàn ăn nếu đã bị bệnh gout, hay khi lượng axit uric đã mấp mé giới hạn bệnh lý, là quyết định vừa chính xác vừa khôn khéo. Nhờ đó bạn vẫn còn cơ hội thưởng thức món canh chua, thay vì đến lúc nào đó vừa phải nhịn đến phát thèm vừa tốn tiền mua thuốc rồi sinh thêm bệnh... tức cành hông!
Tác nhân gây nên chứng gout
Nhiều người nay đã hiểu phần nào về bệnh thống phong (bệnh gout) do tăng chất axit uric trong máu khiến khớp ngón chân, ngón tay bị sưng đau đến độ kêu trời không thấu. Đó là chưa kể đến hậu quả khác như gai cột sống, sỏi thận, bệnh ngoài da... hay thường gặp hơn nữa là tình trạng mệt mỏi, đau không ra đau, bệnh không hẳn bệnh. Cũng có nhiều người đã biết tại sao chất axit uric, một loại phế phẩm từ chuỗi phản ứng thoái biến chất đạm thuộc nhóm purin, lại tăng cao trong máu rồi. Vì không được bài tiết kịp thời và đúng mức nên kết tủa trong khớp, trên đường tiết niệu, dưới da... làm khổ bệnh nhân, như trong trường hợp của những người:
* Hoại huyết như sau cơn sốt rét, sau lần chấn thương
* Ăn quá nhiều chất đạm từ lòng heo, da gà, cá mòi, lạp xưởng...
* Uống quá ít nước lại thêm thói quen nín tiểu trong giờ làm việc
* Bị bệnh biến dưỡng như tiểu đường, cường tuyến giáp...
* Lạm dụng dược phẩm như thuốc cảm, thuốc corticoid...
* Có bệnh trên đường tiết niệu như phì đại tiền liệt tuyến, viêm bàng quang...
* Lạm dụng rượu bia.
Nhưng không phải ai cũng rõ là axit uric có thể tăng cao, thậm chí tăng rất cao ngay cả ở người không phạm vào các “trường quy” vừa kể.
Những kết quả vừa cập nhật
Từ nhận xét là không ít bệnh nhân bị tăng axit uric thấy rõ nhưng không hề uống bia, cũng không lạm dụng thịt mỡ, chúng tôi đã tiến hành một số khảo sát lâm sàng với kết quả như sau:
Trong số 20 người tuy cũng có thói quen ăn canh chua nhưng là canh chua măng, hay canh chua lá giang, thay vì bạc hà, thì tỷ lệ tăng axit uric trong máu chỉ là 15%.
Trong số 50 đối tượng có lượng axit uric trong máu cao hơn 7,5 mol (định mức sinh lý tối đa là 5,5 mol) nhưng không uống bia, không lạm dụng thịt mỡ, có 13 người ăn canh chua mỗi tuần tối thiểu 2 lần. Số còn lại, 37 đối tượng, đều có canh chua trong khẩu phần mỗi tuần tối thiểu 4 lần!
Phân tích tiền sử bệnh cho thấy 7 trong 10 trường hợp lên cơn đau như đau cắt ngang khớp kèm theo triệu chứng sưng nóng đỏ xảy ra sau một bữa cơm có canh chua bạc hà.
Trong nhóm thử nghiệm với 30 người có thói quen uống bia và đã bị bệnh gout với xét nghiệm sinh hoá rõ rệt, tất cả đối tượng thường có món canh chua bạc hà trong bữa ăn đều có hàm lượng acid uric cao hơn nhóm không mạnh miệng với món này.
Trị số xét nghiệm của 14 trong số 20 người trước đó có lượng axit uric trong máu trong khoảng 6,5 đến 7,5 mol trở lại bình thường sau hai tuần không ăn canh chua bạc hà mà không cần dùng thuốc.
Trên hai nhóm thử nghiệm trong 10 ngày liên tục, mỗi nhóm với hai mươi đối tượng đều được điều trị bằng Zyloric 200 x 2 viên/ngày, có thể giảm thiểu đến phân nửa lượng thuốc hàng ngày trên nhóm cữ canh chua bạc hà nhưng hiệu năng vẫn tương đồng với nhóm đối chiếu có món canh chua một lần mỗi 2 ngày.
Hai tháng sau khi đã điều trị ổn định, khi kiểm soát lượng axit uric trong máu cho thấy hiện tượng tái phát chỉ xảy ra ở 7 trong số 30 bệnh nhân ăn canh chua bạc hà một cách tiết độ theo kiểu mỗi tuần 1 lần mà thôi.
Lời kết
Canh chua bạc hà rõ ràng là món ăn có mối liên hệ mật thiết với tình trạng tăng axit uric trong máu.
Nhưng nếu phải kiêng món canh chua bạc hà cá bông lau với vị ngọt, chua, cay pha trộn độc đáo thì thà đừng là người... Việt! Ăn món canh chua mà loại bỏ bạc hà thì thà chọn món khác còn hơn! Nhưng chủ động giảm bớt số lần có món canh chua bạc hà trên bàn ăn nếu đã bị bệnh gout, hay khi lượng axit uric đã mấp mé giới hạn bệnh lý, là quyết định vừa chính xác vừa khôn khéo. Nhờ đó bạn vẫn còn cơ hội thưởng thức món canh chua, thay vì đến lúc nào đó vừa phải nhịn đến phát thèm vừa tốn tiền mua thuốc rồi sinh thêm bệnh... tức cành hông!
Theo BS Lương Lễ Hoàng
Geen opmerkingen:
Een reactie posten