tuần san Le Nouvel Observateur : Châu Phi xây đập chắn sa mạc Sahara

Châu Phi: xây đập chắn sa mạc Sahara
Biến đổi khí hậu ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống thường nhật con người là chủ đề thời sự được tuần san Le Nouvel Observateur quan tâm đến. Tờ báo đặc biệt chú ý đến hiện tượng hạn hán triền miên tại các quốc gia trong khu vực Sahel, khu vực ranh giới ở châu Phi nằm giữa sa mạc Sahara ở phía Bắc và khu vực phía Nam màu mỡ, khiến cho hàng chục triệu con người bị nạn đói đe dọa.
Thường người ta chỉ nghe xây đê để chắn lũ, chứ chưa ai nghe xây để chắn cát. Vậy mà đó là những gì người dân quanh khu vực Sahel, ở nước Burkina Faso đang làm để chống sa mạc hóa, tái tạo lại đất khô cằn.
Còn ở phía bắc Senegal, trong những ngôi làng vắng bóng đàn ông (do họ đổ lên các thành phố ổ chuột hay ra nước ngoài để mưu sinh), chỉ còn lại người già, phụ nữ và trẻ con sống vất vả lay lắt với cái bụng trống rỗng từ tháng tư năm nay để chờ đến mùa gặt sang năm. Có điều sức chịu đựng của trẻ con thì quá ngắn ngủi. Theo thống kê, mỗi năm tại vùng Sahel có 200 ngàn người chết do suy dinh dưỡng.
Vùng đất khô cằn này trải qua hơn 12 quốc gia châu Phi, từ Senegal cho đến Sudan. Nạn đói do hạn hán gây ra cũng thê thảm không kém như trong cuộc chiến tại Mali. Các tổ chức nhân đạo thuộc Liên hiệp quốc và các tổ chức phi chính phủ vận động quyên góp lương thực và tiền bạc để hỗ trợ nhưng vẫn thể nào bao trùm hết số 10 triệu người còn lại, đang bị nạn đói đe dọa. Tờ báo tự hỏi phải chăng đó là định mệnh?
Nguyên nhân chính của nạn đói: biến đổi khí hậu. Nhiệt độ tăng cao, hạn hán thường xuyên hơn, sa mạc hóa, nhưng mưa đến cũng bất chợt hơn và dày đặc hơn, gây ra lập lụt và xói lở đất. Theo ông, Olivier de Schutter, đặc phái viên của Liên Hiệp Quốc về lương thực “Vùng ranh giới Sahel là trường hợp điển hình chịu hậu quả nặng nề về đói của hiện tượng biến đổi khí hậu và cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên”.
Ngày nay, dưới sự trợ giúp của chính phủ và Liên Hiệp Quốc, người dân trong khu vực đang tìm cách chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt như trồng các loại cây chịu các cú sốc nhiệt (cà chua, đậu, dưa tây…) để vượt qua mùa đói. Một phần sản phẩm thu được đem bán để gây quỹ chung. Hay như thành lập các ngân hàng ngũ cốc. Tức là có một bộ phận thu mua một phần thu hoạch, họ cất trữ trong kho hạt chung và sau đó bán lại cho nông dân với giá thấp.
Song song đó, nhiều tổ chức ONG còn giúp họ khắc phục hậu quả của biến đổi khí hậu như xây đê để bảo vệ các cánh đồng khỏi bị xói mòn, hay như là gây rừng lại trên sa mạc.
Tuy vậy, le Nouvel Obs cũng nhận thấy là bất chấp các nỗ lực của người dân trong khu vực, hiệu quả của các biện pháp trên cũng còn rất thấp. Do ảnh hưởng của thời tiết, năng suất bấp bênh, giá cả lên chóng mặt. Vì vậy, lượng sản xuất ra không đủ cung ứng do mức độ tăng trưởng dân số quá nhanh.

http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20130811-ho-chi-minh-thanh-pho-nang-dong