maandag 8 juli 2013

Người Khmer và người Việt ở Campuchia chưa thể hợp nhất?

Người Khmer và người Việt ở Campuchia chưa thể hợp nhất?

Quốc Việt, thông tín viên RFA, Campuchia
2013-07-08
Email
Ý kiến của Bạn
Chia sẻ
In trang này

Cộng đồng người Việt bất hợp pháp buôn bán trên biển Hồ ấp Chong Koh, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhnang, ngày 8/7/2013
Cộng đồng người Việt bất hợp pháp buôn bán trên biển Hồ ấp Chong Koh, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhnang, ngày 8/7/2013
Photos: Quốc Việt/RFA

Nghe bài này
Tại Campuchia, có rất nhiều người Việt đang sinh sống nhưng hầu hết người Việt Nam sống tại đây vẫn chưa thể hội nhập vào xã hội của người dân bản xứ.
Cho đến nay Chính phủ Hoàng gia Campuchia vẫn không công bố số liệu chính xác là có bao nhiêu người Việt đang sống hợp pháp và bất hợp pháp tại xứ này.
Nhưng tại Campuchia, người ta rất dễ dàng gặp người Việt bất cứ nơi nào vì họ sống trong cộng đồng Khmer mà không nói tiếng Khmer, cho dù họ nói chuyện với người Campuchia.
Người Việt muốn hay không muốn hòa hợp với người Khmer?
Người ta thấy rõ, đã có hai tầng lớp người Việt Nam sống tại xứ chùa Tháp. Tầng lớp thứ nhất có thể dễ dàng hòa nhập tốt với xã hội Campuchia; đó là nhóm có công ăn việc vững chắc, ổn định trở nên giàu có. Tầng lớp này biết nói ngôn ngữ Khmer trôi chảy và hiểu biết về văn hóa xã hội; thậm chí còn đổi họ tên, đặc biệt còn có quan hệ tốt với quan chức Campuchia.
Ông Vương Lộc Bình, Giám đốc  Công ty THHH Khải Nam, chuyên chở hàng hóa Hồ Chí Minh – Phnom Penh và Phnom Penh – Hồ Chí Minh chia sẻ: “Tôi làm ăn ở đây được hơn 20 năm nay, cũng dễ dàng không có gì đâu. Tôi có nhập quốc tịch Campuchia rồi. Tôi làm ăn ở đây, anh em Campuchia coi tôi như là người Campuchia. Ở đây không có phân biệt. Trước đó, tôi làm với Công ty anh em. Bây giờ tôi mở Công ty riêng được 4 năm rồi.
Ông Trần Hơn, sống ấp Chong Koh, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhnang trả lời phóng viên Quốc Việt/RFA ngày 08/7/2013
Ông Trần Hơn, sống ấp Chong Koh, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhnang trả lời phóng viên Quốc Việt/RFA ngày 08/7/2013


Theo tôi làm ăn ở Campuchia hay Việt Nam cũng giống nhau, người Campuchia cũng vậy và người Việt cũng vậy. Tùy theo công việc làm ăn với nhau, sống ở đâu là quê đó. Bên Campuchia, họ cũng coi mình như nhau.
Ông Vương Lộc Bình
Theo tôi làm ăn ở Campuchia hay Việt Nam cũng giống nhau, người Campuchia cũng vậy và người Việt cũng vậy. Tùy theo công việc làm ăn với nhau, sống ở đâu là quê đó. Bên Campuchia, họ cũng coi mình như nhau. Ở Campuchia, mình sống lâu lâu thì mình biết người Campuchia, hiểu người Campuchia và sống biết mấy ông quan chức…”
Nhóm gồm những người như ông Vương Lộc Bình chỉ là thiểu số. Nhóm đa số còn lại là những cư dân tự do, không nhà cửa, giấy tờ tùy thân. Họ là những người sống trong khu vực biển Hồ lênh đênh sông nước. Con cái không biết chữ và hoàn toàn sống co cụm, tách biệt với cộng đồng xã hội Campuchia.
Nhóm đa số người Việt này ở Campuchia  hầu hết có đời sống nghèo cực. Công việc chủ yếu là đánh bắt thủy sản và bán hàng trên sông hoặc hàng rong tại những khu chợ nhỏ. Đó là nơi phải có đông đảo người Việt để dễ trao đổi và buôn bán. Hầu như họ không quan tâm đến việc làm sao để hòa nhập với người Campuchia hoặc để vươn lên trong xã hội.
Tại tỉnh Preay Veng, đã có hàng ngàn người Việt đang sống không giấy tờ theo bờ sông. Phần đông họ không hòa nhập được người Khmer vì lý đơn giản là người Việt Nam sống trái phép.
Ông Nguyễn Văn Tá, một người Việt không giấy tùy thân, sống chủ yếu bằng nghề đánh cá theo bờ sông ở huyện Peam Ro:
Ngôi làng người Việt sống bất hợp pháp tại ấp Kandal, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhnang, ảnh chụp ngày 8/7/2013
Ngôi làng người Việt sống bất hợp pháp tại ấp Kandal, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhnang, ảnh chụp ngày 8/7/2013. Photos: Quốc Việt/RFA

“Chúng tôi sống dưới này khổ dữ lắm. Người dân Việt Nam không có đất để làm ăn, sống chủ yếu bằng nghề đánh cá. Người Khmer ăn hiếp mình lắm. Muốn hòa hợp thì phải chiều theo họ…”
Cũng giống các tỉnh thành khác của Campuchia, tại tỉnh Kampong Chhnang nằm cách thủ đô Phnom Penh khoảng 90km đã có hàng chục ngàn người Việt sống ở dọc theo bờ sông. Tỉnh này có một số người Việt di cư được nhập quốc tịch nhưng hàng chục ngàn người đã sống ở đây hàng thập niên nay mà không thể nói được tiếng Khmer và không có quốc tịch.
Ông Trần Hơn, sống ở ấp Chong Koh, xã Phsa Chhnang, huyện Kampong Chhnang, tỉnh Kampong Chhang hơn 30 chục năm nay nhưng không giấy tờ hợp pháp chia sẻ với chúng tôi:
Tại tỉnh Preay Veng, đã có hàng ngàn người Việt đang sống không giấy tờ theo bờ sông. Phần đông họ không hòa nhập được người Khmer vì lý đơn giản là người Việt Nam sống trái phép
“Ở đây, không cho mình nhập quốc tịch. Đúng ra, mính sống ở đây mấy chục năm nay thì cho nhập tịch. Nói nói mình là người dân tộc, sống trên nước như mướn chỗ ở. Không có quyền hạn gì. Chỉ đi làm công, làm thuê cũng bị bắt bỏ tù. Không thể nhập tịch chỉ biết sống chung chung…”
Giới phân tích Campuchia cho rằng người Việt Nam sống tại Campuchia cần phải học tiếng Khmer và văn hóa. Họ phải nói rành tiếng Khmer và cần học văn hóa xứ này vì đó là con đường duy nhất để có chỗ đứng và hòa nhập trong xã hội Campuchia.
Song, điều đó vẫn xa vời đối với những người Việt bất đồng chính kiến hoặc không được sự giúp đỡ từ chính phủ Việt Nam, Tổng Hội người Campuchia gốc Việt hay những thân phận nghèo thấp cổ bé miệng.
Ông Nguyễn Nam nói: “Vấn đề muốn hòa hợp với người Khmer, tôi thấy vẫn còn ngăn cách xa lắm. Chúng tôi nói tiếng Khmer cũng được thôi. Dù chúng tôi biết chữ, họ vẫn biết chúng tôi là người Việt Nam. Đa số những người mà tôi được tiếp xúc họ không muốn học tiếng Khmer nhiều. Lý do là vì cuộc sống. Ngoài ra, nếu học được, muốn lên Đại học thì rất khó. Tại vì phải qua một khâu điều tra…”
Tiến sĩ Kem Ley, nhà phân tích chính trị độc lập tại Campuchia cho rằng có 5 yếu tố cơ bản để người Việt Nam có thể hòa nhập tốt trong xã hội Campuchia.
Vấn đề muốn hòa hợp với người Khmer, tôi thấy vẫn còn ngăn cách xa lắm. Chúng tôi nói tiếng Khmer cũng được thôi. Dù chúng tôi biết chữ, họ vẫn biết chúng tôi là người Việt Nam. Đa số những người mà tôi được tiếp xúc họ không muốn học tiếng Khmer nhiều
Ông Nguyễn Nam
Thứ nhất, nếu chính phủ bản xứ thi hành luật xuất nhập cảnh, điều tra làm rõ số liệu chính xác người Việt đang sống hợp pháp và bất hợp pháp tại đây, thì việc này sẽ giúp người Khmer yên tâm nhiều. Thứ hai, cộng đồng người Việt phải biết chữ Khmer để dễ trao đổi, làm thủ tục pháp lý. Thứ ba, phải tìm hiểu nền văn hóa của Campuchia. Thứ tư, không tuyên truyền sự thù hận kích động phận biệt vì lý do chính trị. Thứ năm, là phải giáo dục, tuyên truyền cho dân hiểu biết và tôn trọng Tuyên bố Nhân quyền quốc tế, quyền dân sự, chính trị để người dân hiểu rõ về quyền lợi và sống bình đẳng.
Theo Tiến sĩ Kem Ley, người Campuchia rất thật thà và không muốn gây hấn. Nhưng người Việt Nam cũng phải tôn trọng người bản xứ khi họ sống tại Campuchia.
Ông nói: “Người Việt khi đến sống tại đây đều co cụm lại vì họ có chung nguồn gốc, ngôn ngữ và văn hóa. Thế nhưng không phải sang Campuchia bất hợp pháp như hiện nay. Đối với người nhập cư bất hợp pháp, chính phủ phải chuẩn bị chỗ ở chọ họ, tôn trọng nhân quyền, rồi họ cũng phải tôn trọng pháp luật nước sở tại. Ngôn ngữ không phải hàng rào, quan trọng nhất là người Việt phải học hỏi văn hóa Campuchia để tránh có xung đột.”
Ngoài số người Việt làm ăn vững chắc ở đất nước này, biết nói tiếng Khmer, có xe hơi, có căn nhà lầu và có chức vụ trong cơ quan Nhà nước quan trọng của Campuchia có thể hòa nhập tốt với người Khmer bản xứ. Đối với người Việt sống trong các thôn xóm, khu nhà trọ, trên biển Hồ và các vùng sâu vùng xa thì cơ hội để có thể vươn lên trong xã hội vẫn còn xa vời. Họ là những đối tượng dễ bị kỳ thị nhất tại đất Campuchia.

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/y-vn-in-cam-hv-yet-loc-07082013114422.html

Vấn đề người Việt ở Campuchia lại nóng

Quốc Việt, thông tín viên RFA
2013-06-20
Email
Ý kiến của Bạn
Chia sẻ
In trang này

P-1-305.jpg
Một cửa hàng bán sách báo của người Việt tại thủ đô Phnom Penh, ngày 19 tháng 6 năm 2013.
RFA PHOTO/Quốc Việt



Vấn đề người Việt nhập cư sang sống ở Campuchia bất hợp pháp lâu nay là đề tài nhạy cảm đối với chính phủ Phnom Penh. Cứ tới mùa bầu cử, ở xứ này lại dấy lên làn sóng phản đối sự có mặt của người Việt tại đây. Chính phủ Campuchia có phản ứng ra sao?

Kỳ thị người Việt Nam

Những đề tài chủ quyền đảo Phú Quốc, vùng đất Kampuchia Krom (các tỉnh Nam bộ của Việt Nam) và người Việt sống bất hợp pháp ở Campuchia lại nóng lên mỗi dịp bầu cử tại Campuchia.
Trong nhiều ngày qua, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã tuyên bố sẽ không đòi lại chủ quyền đối với đảo Phú Quốc và vùng đất Kampuchia Krom vì quốc tế đã công nhận đường biên giới của Campuchia – Việt Nam.
Ngày 19/6, Thủ tướng Hun Sen lại phản bác những ý kiến cho rằng có đến 4,5 triệu người Việt đang sống hợp pháp và bất hợp pháp tại xứ này. Ông Hun Sen lên tiếng như vừa nói tại lễ khánh thành một trường học ở tỉnh Kandal.
Trước đó, các phe đối lập, Nhà giám sát Campuchia, cùng giới trí thức khẳng định đã có hàng triệu người Việt ngược sông Mekong bằng ghe xuồng lên Campuchia làm nghề đánh bắt cá, mua bán vỉa hè, trồng trọt, và làm gái mại dâm.
Việt Kiều ở Campuchia không tới 10 ngàn người mà phe đối lập lại nói có tới 4,5 triệu người. Họ nói làng nào cũng có người Việt.
-TT Hun Sen
Một phần các công ty Việt Nam đã gia tăng đầu tư vào xứ này cũng kéo theo số lượng nhân lực trẻ người Việt sang Campuchia đang ngày một tăng.
Thậm chí, bộ phận người Việt sống bất hợp pháp lẫn hợp pháp đã sớm hình thành cộng đồng người Việt Nam tại Campuchia. Do đó, phe đối lập và giới trí thức lo ngại về rủi ro của tương lai đất nước.
Tuy nhiên, Thủ tướng Hun Sen cho rằng những vấn đề nêu lên có liên quan Việt Nam chỉ là các luận điệu của phe đối lập. Ngoài ra còn cảnh báo sẽ tước quyền chính trị của các lãnh đạo phe đối lập nếu trong chiến dịch tranh cử họ tiếp tục nói chính phủ để người Việt nhập cư tự do vào Campuchia.
Ông Hun Sen phát biểu:
“Việt Kiều ở Campuchia không tới 10 ngàn người mà phe đối lập lại nói có tới 4,5 triệu người. Họ nói làng nào cũng có người Việt. Cứ 10 người thì có 9 người là người Việt, nói tiếng Khmer không rõ. Các tài liệu chỉ trích, kỳ thị người Việt Nam, chính phủ sẽ chuyển cho các đại sứ quán và các tổ chức phi chính phủ.”
P-6-250.jpg
Người Việt bán hàng rong tại thủ đô Phnom Penh, ảnh chụp ngày 15/4/2013. RFA PHOTO/Quốc Việt.

Năm ngoái, Bộ nội vụ Campuchia và Hội người Campuchia gốc Việt khẳng định có khoảng 300.000 người Việt sinh sống và làm ăn tại đây. Trong số này, phần lớn họ có giấy tờ hợp pháp nhưng cũng có rất nhiều người là những người nhập cư lậu, không thẻ căn cước, hay giấy tờ hợp pháp.
Con số vừa nói cũng không được đảng đối lập và nhà giám sát Campuchia đồng ý. Theo họ, thì người Việt nhập cư hợp pháp và bất hợp pháp hàng triệu người và có 24 tỉnh thành có chi nhánh của Hội người Campuchia gốc Việt.
Ông Châu Văn Chi, Chủ tịch Hội người Campuchia gốc Việt nhận định:
“Đối với bà con người Việt đang sinh sống hợp pháp tại Campuchia, đa số họ có nơi sanh đẻ tại Campuchia lâu đời. Tính tới thời điểm này, bà con đó đều được chính quyền địa phương thừa nhận. Nếu mà nói không hợp pháp thì làm sao bà con sinh sống ở đây được.
Trong việc cấp giấy tờ, thì còn một số họ chưa được cấp quốc tịch. Nhưng vẫn có giấy xác nhận để bà con sống hợp pháp.”
Dân biểu Son Chhay, từ đảng chính trị đối lập Campuchia cho rằng đảng của ông không được đưa ra con số nói trên nhưng đảng đối lập được biết chính phủ của ông Hun Sen đang có chính sách ủng hộ, tạo điều kiện làm ăn cho người Việt sống tại đây.
Người Khmer có ác cảm với người Việt. Có lẽ họ tôn trọng người Trung Quốc hơn. Mình thấy rõ, thật sự bị phân biệt.
-Anh Hồ Minh Phi
Ông Son Chhay:
“Chính phủ đang ủng hộ cho người Việt sang sống tại đây. Phe đối lập không có con số chính thức vì trong những Tổng điều tra dân số vừa qua, chính phủ không công bố. Những gì đảng đối lập từng khẳng định là đảm bảo thi hành luật xuất nhập cảnh. Không để người nước ngoài nhập cảnh bất hợp pháp, đảm bảo chủ quyền.”

Khác biệt tôn giáo?

Lý do mà người Campuchia không thích người Việt là vì họ có khác biệt Văn hóa truyền thống. Về tôn tôn giáo, người Việt theo Phật giáo Đại thừa, còn người Campuchia theo Phật giáo Tiểu thừa. Dân bản xứ còn cho rằng người Việt đang giành công ăn việc làm của người địa phương.
Không ít người Việt sống tại Campuchia gặp phải những rắc rối như vừa nêu. Trang “Kết bạn người Việt Nam sống tại Campuchia” trên mạng xã hội (facebook) cho thấy đã có không ít người Việt than phiền người Campuchia không thích họ. Sự mong muốn của họ là sống hòa bình, không muốn bị kỳ thị.
P-3-250.jpg
Làng người Việt ở Neak Loeung, tỉnh Prey Veng, ảnh chụp ngày 13/3/2013. RFA PHOTO/Quốc Việt.

Anh Hồ Minh Phi, một nhà thiết kế nữ trang là thành viên của trang “Kết bạn người Việt Nam sống tại Campuchia” chia sẻ với chúng tôi:
“Người Khmer có ác cảm với người Việt. Có lẽ họ tôn trọng người Trung Quốc hơn. Mình thấy rõ, thật sự bị phân biệt. Còn lúc trước họ nói người Việt qua để chiếm đất. Cả bây giờ họ vẫn nói vậy. Người Việt Nam lên Campuchia một cách tự do, đâu có cản được. Phi lên, đi làm, ở đây, định cư ở đây…mua đất họ ở. Cuối cùng toàn là người Việt Nam ở trên này không.”
Tiến sĩ Kem Ley, nhà phân tích chính trị độc lập Campuchia nói Campuchia sẽ không bao giờ có số liệu thống kê chính xác vì chính phủ và phe đối lập không cùng chung một quan điểm.
Để giải quyết sự bất đồng, Tiến sĩ Kem Ley nói:
“Chính phủ phải điều tra dân số một cách minh bạch nhưng không phải để đối phó với đảng đối lập. Chính phủ phải thực hiện nghiêm khắc luật xuất nhập cảnh. Chính phủ cũng có thể giúp giải quyết những người Việt bất đồng chính kiến lánh nạn sang Campuchia hoặc sang Campuchia xin quốc tịch để đi định cư ở nước thứ ba. ”
Mặc dù, nhiều người Việt phải gặp khó khăn nhưng cũng có nhiều người có giấy tờ hợp pháp, biết chữ Khmer làm việc trong cơ quan nhà nước. Thậm chí, có nhiều người làm kinh doanh, Chủ nhà hàng, công ty tại đây mà không hề có sự rắc rối nào.
Ông La Văn Hêng, người Campuchia gốc Việt là một viên chức của Campuchia phát biểu:
“Người Việt Nam lên đây cũng nhiều lắm đâu phải ít đâu. Mà đâu có bị gì đâu. Đâu có thấy khó khăn gì đâu, cũng bình thường. Campuchia này dễ, muốn mua bán gì cũng được. Hiện người Việt ở Campuchia này nhiều lắm.”
Có ý kiến cho rằng nếu Campuchia có sự thống nhất, không lợi dụng chính trị, đem vấn đề người Việt ra vận động trong chiến dịch tranh cử thì xứ này sẽ có số liệu thống kê chính xác về người Việt, và người Việt ở Campuchia cũng có thể hòa nhập tốt với người Khmer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten